Mühendislik.

... konulu sunumlar: "Mühendislik."— Sunum transkripti:

1 Mühendislik

2

3

4

5

6

7

8

9

10 ” Mühendis;doğru ve metodik düşünen,bilgilerinden yeni bilgiler üreten,problem çözme yeteneği gelişmiş kişidir „

11

12 Mühendislik güçlü bir meslektir...
A.C. Clarke bir yazısında, "Yeterince istendiğinde, teknik zorluklar ne olursa olsun, kuramsal olarak olanaklı olan herşey pratik olarak da başarılabilir" demektedir. Yani Mühendislik, bilimin olur dediği her şeyi yapma görevini üstlenmiştir. Buna göre mühendislik uğraşları, kuramsal olarak olanaklı bulunan olguların, günlük yaşama uygulanmasında çıkan engelleri aşma sürecidir.

13 Mühendislik Eğitimi Mühendislik mesleği öğretim ve eğitim ile kazanılır. Mühendisler bu mesleğe özgü nitelikler taşırlar. Bu kapsamda mühendislik eğitimi süreç ve süreç özelliklerinin incelenmesi ile beraber mühendislik uygulamalarına yönelik bazı bireysel yeteneklerin kazanılmasını da amaçlamaktadır.

14 Bu yetenekler şunlardır:
Toplum, insan ve doğa ile ilgili açık veya gizli sorunları algılayabilme ve kavrayabilme yeteneği, Değişik mesleklerden kişilerle beraber çalışabilme yeteneği, Bilim, matematik, sanat, ekonomi, psikoloji gibi mühendislik dışında birçok meslekte var olan bilgi, deneyim, beceri ve uygulamaları bir mühendislik ürünü içinde yorumlama ve uygulama yeteneği, Var olmayan fiziksel ürünleri kişisel düşünce sınırları içinde düşsel olarak canlandırabilme yeteneği, Düşsel olarak canlandırılan ürünlerin gerçek ortamda fiziksel ürüne dönüştürebilme için sentezleme ve belgeleme yeteneği.

15 Mühendislik eğitimi genç mühendislerin bu yetenekleri kazanması için ilk deneyimlerini yaşayacakları ortamın kendilerine verilmesi ve bu süreci kişisel olarak yaşamalarının sağlanmasıdır. Bu ortam Üniversitelerde Mühendislik Fakülteleri ve Mühendislik Bölümleridir

16 60 yıl önce ... • İnşaat Mühendisliği • Makina Mühendisliği • Elektrik Mühendisliği • Kimya Mühendisliği • Tarım (Ziraat) Mühendisliği •

17 30 yıl önce ... • Metalurji Mühendisliği • Maden Mühendisliği • Petrol Mühendisliği • Çevre Mühendisliği • Jeoloji Mühendisliği • Bilgisayar Mühendisliği • Endüstri Mühendisliği •

18 Bugün... • Biyomühendislik • Optik Mühendisliği • Yazılım Mühendisliği • Mekatronik Mühendisliği •

19 Hedef Yıllar Sorular? • 2020’li yıllarda hangi konularda mühendis talebi olacak, • 2020 yıllarda hangi ürünler üretiliyor olacak? • 2020 yıllarda birey ve toplum olarak hangi teknolojiyi kullanıyor olacağız? • 2020’li yıllarda hangi ürünleri kullanacağız?

20 TÜBİTAK Stratejik Teknoloji Alanları
• Bilgi ve İletişim Teknolojileri • Biyoteknoloji ve Gen Teknolojileri • Nanoteknoloji • Mekatronik • Üretim Süreç ve Teknolojileri • Malzeme Teknolojileri • Enerji ve Çevre Teknolojileri • Tasarım Teknolojileri

21 ABD’de Mühendisliğin gelişim eğilimi olarak gösterilen konular (2002)
• Biyomühendislik • Nanoteknoloji • Bilişim Teknolojileri • Çevre ve ekoloji

22 Senaryolar • Biyoteknoloji devrimi • Doğal olayların yönlendirmesi
– Biyoteknolojinin öngörülemeyen ve beklenmeyen hızda gelişmesi ve yaygınlaşması • Doğal olayların yönlendirmesi – Doğal afetler, öngörülmeyen doğal olaylar (meteor çarpması vb) ile mühendisliğin yönlendirilmesi • Küresel anlaşmazlıklar ve Küreselleşme – Terörizm ve uluslararası anlaşmazlıkların yönlendirmesi – Küreselleşme içinde uluslararası kimlik kazanan ulusal şirketlerin özellikle çevreye zararlı üretimlerini gelişmemiş olan ülkelere kaydırmaları

23 Türkiye’de Bilim ve Teknoloji
Bilim ve Teknoloji Politikamız... Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanında başarılı olması için, giderek durgunlaşan teknolojilerde etkin olmak yerine, henüz gelişimini tamamlamamış teknolojilere yönelerek bilimsel ve teknolojik gelişim sürecine zamanında katkıda bulunmasını gerekmektedir.

24 Öngörü Mühendislik 2010 • Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği • Biyolojik Bilimler ve BiyoMühendislik • Ürün Tasarım ve Üretim Teknolojileri • İnşaat ve Çevre Mühendisliği

25 İnşaat ve Çevre Mühendisliği Fakültesi
• İnşaat Mühendisliği Bölümü • GIS (Geographical Information Systems: Coğrafi Bilişim Sistemleri) Mühendisliği Bölümü • Çevre Mühendisliği Bölümü • Su Kaynakları Mühendisliği Bölümü • Ulaşım Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Abdulkadir Erden Mekatronik Mühendisliği Bölüm Başkanı, Mühendislik Sistemlerinin Tasarımı ve Modellenmesi Doktora EABD Başkanı, Atılım Üniversitesi

26 ÇEVRE BİLİMİ ve ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ

27 ÇEVRE KAVRAMI Bir canlının yaşamı üzerinde etkili tüm faktörlerin kompleksi olarak ekosistemi ifade eder (Brunig ve Mayer, 1980). Canlıları etkileyen fiziksel, kimyasal ve biyolojik faktörlerin bütünlüğüdür(Brunig ve Mayer, 1980 ) "Hayvanların etrafını saran, onların duygu ve reaksiyonlarını etkileyen dış dünyadır (Zooloji uzmanlarının yaptığı bir tanım). "Belirli bir yaşam mekanında etkili olan fiziksel, kimyasal ve biyotik faktörlerin bütünüdür" (Ekoloji uzmanlarının ortak tanımı).

28 İnsanın durumu ve gelişmesini etkileyen ve insanın kendi etrafından kaynaklanan etkilerdir. (Sosyoloji bilim dalı). Bir yaşam mekanındaki canlıların varlığını ve gelişimini sağlayan etkili maddesel varlıklar, olaylar ve enerjilerin bütünlüğüdür (Stugren, ). Bu tanıma doğa bilimciler fikir birliği etmektedir. Organizmaların yaşamı üzerinde etkili faktörlerdir (tüm bilim dalları için ) Canlı ve cansız varlıklar ile bunların karşılıklı ilişkilerinden oluşan biyolojik sistemleri ifade eder Canlılar tarafından hammadde olarak alınan ve yararlanılan, ya da bu yararı ayarlayan tüm dış kuvvetlerin veya maddelerin toplamıdır (Klötzi, 1980).

29 Çevre; insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamdır (T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı).

30 Sonuç olarak "Çevre, bir organizma veya organizmalar toplumunun yaşamını sağladığı ortamı ve bu ortamda onu sürekli etkisi altında bulunduran süreçleri, enerjileri ve maddesel varlıkların tümünü ifade eder".

31 Bu tanımdan anlaşılacağı gibi, bir canlının çevresini hem yeryüzü, hem de uzayda bulunan sayısız gezegen ve gök cisimleri oluşturur. Ancak buna rağmen her canlı belirli bir ortama kendini adapte ederek yaşamakta ve o ortamın koşulları ile ilişkiye girerek kendine özel bir mekan seçmektedir. Bu mekana canlılar açısından "etkili özel çevre" denir.

32 Çevreyi oluşturan madde, enerji ve bunlar arasındaki süreçlere "çevre faktörleri" veya "ekolojik faktörler" denir

33 Çevre Faktörleri(ekolojik faktörler)
1) Biyotik faktörler (insan,hayvan, bitki, mikroorganizma), 2) Klimatik faktörler (ışık, sıcaklık, nem, yağışlar, hava hareketleri), 3) Edafik faktörler (toprak özellikleri) 4) Fizyografik faktörler (enlem-boylam, denizden yatay ve dikey uzaklık, yeryüzü şekli)

34 Canlı(lar) Edafik faktörler Biyotik Fizyografik faktörler Klimatik faktörler

35 Bir organizma ile aynı ortamı paylaşan ve organizmayı direkt veya dolaylı olarak çeşitli şekilde etkileyen tüm canlılar, organizmanın canlı çevresini oluşturur. Canlıların haricinde organizmayı etkileyen hava, su, toprak, iklim faktörleri gibi etkenler de organizmanın cansız çevresini oluşturur. Canlı ve cansız çevre diye ayırdığımız faktörler, aslında birbirinden ayırt edilemez ve her an birbiri ile çok ahenkli bir ilişki içindedir.

36 ÇEVRE KİRLİLİĞİ Ekologlara göre; " Bir ekosistemin dengesini bozan her şey çevre kirleticidir ve bu olay da çevre kirliliğidir". Dünya Sağlık Örgütü ise çevre kirliliğini " İnsanlara, hayvanlara, bitkilere ve eşyalara zarar veren her şey" olarak tanımlamıştır.

37 Mühendisler tarafından yapılan tanım;
“İnsanların neden olduğu kalite değişimleri ile, çevrenin bugünkü veya gelecekteki faydalı maksatlar için kullanılabilirliğine zarar verilmesidir” veya “Her türlü kirleticinin belirli bir zaman aralığında alıcı ortama (çevreye) verilmesi sonucu bu süre zarfında insan, hayvan, bitki ve mikroorganizmalar olmak üzere tüm canlılar ve eşyalar üzerinde zararlı kabul edilebilecek tesirler oluşmasıdır” Şeklinde daha geniş kapsamlı bir tanımdır ve pratikte daha kullanışlıdır.

38 Bu tanım çerçevesinde “Çevre Kanunu” ve ilgili yönetmelikler çıkarılmıştır. Örneğin 'Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği'nde suda bulunabilecek insan sağlığına zarar veren ağır metal ve diğer kirleticiler için üst sınır değerler konmuştur. Kirleticilerin bu değerlerin altında suda bulunması kirlilik kabul edilmez ve bunlar suda bazen doğal olarak bulunabilirler ve suyun kullanımına engel teşkil etmezler. Hava kirliliğinde de durum aynıdır. Kükürt dioksit bazen bataklıklarda ve termal su kaynaklarında oluşur. Eğer konsantrasyonu canlılara zarar verme eşiğinden az ise kirletici kabul edilmez ve 25 µikrogram/m3’ün altında ise bitkilere gübre etkisi yapar.

39 Çevre kirliliğinin artma sebepleri
1- Hızlı nüfus artışı. 2- Sanayi ve teknolojinin ilerlemesi. 3- Kişi başına düşen tüketilen madde miktarının artması ve insan ihtiyaçlarının değişmesi.

40 Çevre Mühendisliği, “yerel ve küresel ölçekte, insanları çevrenin, çevreyi de insanların olumsuz etkilerinden korumak, insan sağlığı ve refahı için çevre koşullarını iyileştirmek yönünde temel bilimsel kavramları uygulamaya koyan mühendislik dalıdır.”

41 Ülkemizde ilk çevre mühendisliği bölümleri yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi’nde açılmıştır. Bugün 30 dan fazla üniversitemizde çevre mühendisliği bölümü bulunmakta ve her yıl yaklaşık 1500 öğrenci lisans eğitimine başlamaktadır.

42 Çevre Mühendislerinin görevleri
Öncelikle doğal kaynakların en ekonomik ve rasyonel kulanım ilkelerini araştırmak, israf etmeden en iyi verimi alarak minimum seviyede kullanmak, Çevre kirletici maddeleri öncelikle bir hammadde kabul ederek onları geri kazanım ilkelerine göre yeniden kullanıp geri dönüşümünü sağlamak, Oluşan bu çevre kirleticileri oluştukları kaynakta arıtarak/bertaraf ederek doğaya zarar vermeyecek hale dönüştürmek, fabrika atıkları, tehlikeli ve toksik atıkları, teknolojisine uygun düzenli ve kontrollü depolamak, çevrede yapılan tüm üretim ve tüketim faaliyetlerinin insan sağlığına, refahına ve doğal dengeye zarar vermeyecek biçimde ayarlanması için gereken önlemleri araştırmak su, toprak ve hava ortamlarında kalite kontrolleri yapmak, Su ve atıksu arıtımı kanalizasyon, su şebekesi , yağmur suyu drenajı gibi sistemlerin projelendirilmesi Katı atık bertarafı, değerlendirilmesi, yönetimi, katı atık entegre tesisleri projelendirmesi. Çevresel Etki Değerlendirmesi Çevre Mühendisliği kapsamına giren her türlü proje ve kalite çalışması Çevre mevzuatları, hukuku ve uygulaması konusunda proje denetim ve izleme çalışmaları İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi(OHSAS 18001) Occupatıonal health & safety advısory servıces

43 Özetle; Çevre mühendisliği, hava, su, toprak gibi doğal kaynakların en iyi biçimde kullanılması, bunların kirlenmesine neden olan etkenlerin kaynaklarında kontrolü ve yok edilmesi, kirlenmenin yol açtığı estetik ve ekonomik kayıpların önlenerek insan sağlığına ve refahına uygun çevre koşullarının yaratılması konularında eğitim ve araştırma yapan bir mühendislik dalıdır.

44 Çevre Mühendislerinin Çalışma Alanları :
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve ilgili müdürlükler, enstitüler Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve ilgili müdürlükler, enstitüler Enerji Bakanlığı ve ilgili müdürlükler, enstitüler. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve ilgili müdürlük, enstitüler. Bayındırlık ve İskân, Kültür, Ulaştırma, Sağlık Bakanlığında İller Bankası Genel Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşları DSİ Genel Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşları İçme Suyu, Kanalizasyon şebekesi, su deposu, kuyu, çöp fabrikası inşaatı veya bu yapılarda bakım, tamir, yenileme, işletme işlerini yapan Belediye Başkanlıkları ve ilgili kuruluşları. Karayolları Genel Müdürlüğü, Çevre Sağlığı Daire Başkanlıkları Çevre Mühendisliği kapsamına giren konularda çalışmalar yapan sanayi kuruluşları ve Organize Sanayi Bölgeleri Alt yapı ve arıtma tesisi inşaat veya işletmesi yapılmakta olan sanayi bölgeleri Proje büroları, ÇED büroları, Çevreyle ilgili danışma büroları TUBİTAK araştırma merkezleri Ayrıca uzmanlaştıkları konulara göre ulaşım, tarihsel çevre, doğal çevre ve turizm planlaması konularında çeşitli iş alanları bulunmaktadır.