ÇOCUK İSTİSMARI.

... konulu sunumlar: "ÇOCUK İSTİSMARI."— Sunum transkripti:

1 ÇOCUK İSTİSMARI

2 ÇOCUK İSTİSMARI

3 B.M. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme - Temel İlkeler
18 yaşına kadar her birey çocuktur. Çocuk yaşla ve olgunlaşma ile gelişen gereksinimlere sahip bir bireydir. Çocuk hakkında alınan her kararda çocuğun görüşü alınmalıdır. Çocukla ilgili her işlemde “çocuğun yüksek yararı” göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuklar doğuştan ve eşit olarak hiçbir ayırımcılığa maruz olmaksızın bütün haklardan yararlanırlar. Anne-baba sorumluluğu esastır. Devlet anne-babanın bu sorumluluğunu yerine getirmesinde gerekli desteği verir. Buna rağmen anne-baba sorumluluklarını yerine getirmedikleri durumlarda devlet sorumluluğu alır.

4 Eğitimin Amacı Ruh sağlığı yerinde nesiller yetiştirmek
Öğrencileri en iyi gözlemleyen ve tanıyan öğretmenlerimize destek olmak Güncel bir soruna ışık tutmak Yasal Yükümlülük (Bildirim yükümlülüğü) Bilgi alış-verişi (Sağlıklı ve doğru yaklaşımlarla hareket edilmesi)

5 İSTİSMAR İstismarın birden fazla tanımı olmakla beraber Dünya Sağlık Örgütü çocuk istismarını, bir yetişkin tarafından bilerek veya bilmeyerek yapılan çocuğun, fiziksel ve psiko-sosyal gelişimini ve sağlığını olumsuz yönde etkileyen davranışlar olarak tanımlamaktadır.

6 İstismarın Etkisinin Derecesi
SIKLIĞI, SÜREKLİLİĞİ, TÜRÜ, İSTİSMARCININ KURBANA YAKINLIK DERECESİNE bağlı olarak değişmektedir.

7 İstismar Çeşitleri Fiziksel istismar Duygusal istismar
Ekonomik istismar İhmal Cinsel istismar

8 Fiziksel İstismar Çocuğun kaza dışı bir sebeple bir yetişkin tarafından yaralanmasını, örselenmesini ve yetişkinlerin şiddet kullanarak çocuğu sömürmeleri olarak tanımlanmaktadır. Temel Bulgular Sıyrıklar, Morluklar, Kırıklar ve Organ Yaralanmaları

9

10 HERŞEY BİR TOKATLA BAŞLAR !!

11 Bir tokattan başlayarak çeşitli aletlerin kullanılmasına kadar devam edebilir. En yaygın rastlanılan ve belirlenmesi en kolay olan istismar tipidir

12 BİR OLGU “6 yaşındaki kız çocuğu M. annesi tarafından acil servise götürülerek kanepeden düştüğü söyleniyor.Yapılan muayenesinde kafa darbesi ile beraber vücudunda çok sayıda morluk tespit ediliyor. Ancak annenin de gözünde geçmekte olan bir morluk fark eden doktor tarafından yapılan sorgulamada annenin eşinden sıklıkla dayak yediği ve çocuğu da annenin dövdüğü belirleniyor.”

13 Dayak genellikle aile içi şiddetin bir parçasıdır
Dayak genellikle aile içi şiddetin bir parçasıdır.Çok zaman eşi tarafından dövülen anne çocuğunu da dövebilir. Yapılan araştırmalar ortaya koymuştur ki, fiziksel istismar (şiddet) kültürü ile yetişen çocuklar ileride bu şiddeti uygulayan kişiler olarak karşımıza çıkarmaktadır. Yine yapılan bazı araştırma sonuçlarına göre; çocuğa karşı fiziksel istismarın yaşandığı ailelerde;Eşler arasında çatışma ve tatminsiz evlilikler,Ebeveynlerden birisinin üvey olması,Ailenin yaşadığı yoğun sıkıntıların olduğu ortaya koyulmuştur. Türkiye’deki çalışmalarda ise; özellikle geleneksel aile yapılarında, konuşarak ikna yerine fiziksel cezalandırma yöntemlerinin sıklıkla kullanıldığı görülmektedir.

14 Kısa dönemde görülen belirtiler
Morluklar, yaralar, kırıklar. Uzun dönemde görülen belirtiler Düşük benlik saygısı Saldırganlık Bazen yasal olmayan davranışlar Öfke ve intikam duyguları Kendine yönelik zarar verici davranışlar Kaygı, korku Okul sorunları ve başarısızlık Mutsuzluk ya da depresyonun diğer belirtileri Madde bağımlılığı Evden kaçma

15 Duygusal İstismar ‘Sistemli bir şekilde çocuğun aşağılanması ya da görmezlikten gelinmesi gibi, onun sağlıklı duygusal gelişimini ve benlik saygısını ciddi bir biçimde etkileyen davranış kalıpları olarak’ tanımlanır.

16 Duygusal İstismar Olarak Tanımlanan Bazı Davranışlar
Çocukla alay etme, alaycı davranış Aşağılayıcı ses tonu Ders dışı faaliyetlerden alıkoyma Düşük performansı, başarısızlığı eleştirme İsim takma Diğer çocukların çocuğu aşağılamasına göz yumma

17 Duygusal İstismar Olarak Tanımlanan Bazı Davranışlar
Çok sıkı ve katı otorite Aşırı koruyuculuk Sosyal ilişkiler geliştirmede kısıtlayıcı tutumlar Aşırı ve uygunsuz eleştiri Yaşa uygun yükümlülükler vermeme Aşırı ilgi ya da ilgisizlik

18 ÖZGÜVEN

19 SAĞLIK

20 EĞİTİM

21 SEVGİ

22 Ekonomik İstismar Çocuğa bakmakla yükümlü kişinin çocuğu maddi gelir kaynağı olarak görüp çocuktan maddi kazanç elde etme isteğidir Ebeveynler çok para kazanma dürtülerini tatmin etmek için çocuklarını kullanabilirler

23 Ekonomik İstismar 1475 sayılı İş Yasası’nın 67. maddesi 15 yaş altındaki çocukların çalışmasını yasaklar iken, aynı madde de çocukların eğitimine engel olmayacak ve sağlık durumlarını bozmayacak işlerde 13 yaşından itibaren çalışmalarına olanak tanımaktadır. Aynı yasanın 68. maddesi, yer altı ve su altı gibi tehlikeli işlerde 18 yaşını doldurmayanların çalıştırılması yasaklanmıştır. İlköğretim kurumlarının sekiz yıllık okullardan oluştuğu ve bu okullarda kesintisiz eğitim yapıldığı göz önüne alındığında, ülkemiz için çocuklarda asgari çalışma yaş sınırı, 15 olarak atfedilmektedir.

24

25

26

27 İHMAL Çocuğa bakmakla yükümlü kişinin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi.

28 İstismar ve ihmali birbirinden ayıran en temel nokta istismarın aktif ihmalin ise pasif bir olgu olmasıdır. yapılan araştırmalara göre ihmal, istismardan yaklaşık kez daha fazla görülür. Bütün sosyal sınıf ve ırklarda görülmekle birlikte, yoksul çocuklar diğerlerinden 15 kat fazla ihmale uğrarlar.

29 DİNLEMEMEK 29

30 DENETİMSİZLİK 30

31 BAKIMSIZ BIRAKMAK 31

32 Cinsel İstismar

33 NORMAL Cinsel Gelişim Davranışları
0-4 yaş; ara sıra cinsel organlarına eller, cinsel organlarını gösterir, cinsel organlar arasındaki farkı keşfetme /ilgilenmeye başlar, nadir de olsa küfür benzeri sözcükler kullanma, evcilik ve doktorculuk oynama (taklit ve model alma) 5-8yaş; kendine dokunma, cinsel içerikli şakalar yapma, diğer çocuklarla oynarken kendisinin doktor rolünü oynamayı isteme, öpme, kışkırtıcı mimikler kullanma, cinsel sözcükler içeren mektupler yazmak, 9-12yaş; Kendisinin ve başkalarının cinsel organlarına dokunma, kendini gösterme, öpme/ sevgilisinin olduğunu söyleme ,kendi cinsinden olanlarla cinselliği konuşma, cinsel organların ve işlevleriyle ilgilenme, kitap ve magazinlere ilgi duyma, cinsel içerikli şiirler, mektuplar

34 Cinsel İstismar Çocuğun, bir erişkinin cinsel gereksinim ya da isteklerinin doyumu için cinsel nesne olarak kullanılması ya da kullanılmasına göz yumulmasıdır.

35 Cinsel İstismar Cinsel istismara uğrayan çocukların yaş dağılımına bakıldığında; %30’u 2,5 yaş, %40’ı 6-10 yaş, %30’u yaş gruplarında dağıldığı görülmektedir, yani olguların %70’ini küçük yaş grubu oluşturmaktadır. Yapılan araştırmalarda kız çocuklarının erkek çocuklara göre cinsel istismara daha fazla maruz kaldıkları ve özellikle erkek çocuklarının kız çocuklarına göre daha küçük yaşlarda istismar edildiği bulunmuştur.

36 Cinsel İstismar

37 Cinsel İstismar

38 Cinsel İstismar Davranışları
Temas içermeyen istismar (teşhircilik, laf atma, cinsel öneri) Röntgencilik Sarkıntılık Irz ve namusa yeltenme ve ırza geçme Ensest Cinsel sömürü amaçlı kullanım Çocuk pornografisi Çocuk fuhuşu

39 Cinsel İstismar, Ruhun Ölümüdür….

40 İstismara uğramış bazı çocuklar
“sanki içlerinde - ta derinlerde birşeylerin bozulduğunu, parcalandığını hissettiklerini” dile getirmektedirler.

41 CİNSEL İSTİSMARA UĞRAYAN ÇOCUK YA DA GENÇ:

42 İstismar edenden, Kendine ve ailesine sorun çıkarmaktan, Kendileri için önemli olan kişileri kaybetmekten ve Farklı olmaktan KORKARLAR.

43 Kendilerinde bir şeylerin değiştiğini hissettikleri için,
Başlarından geçen deneyimde yalnız kaldıkları için, İstismara ilişkin konuşmakta zorluk çektikleri için YALNIZLIĞA YÖNELİRLER.

44 Kendilerinden bir şey alındığı için,
Bedenlerinden bir şeyler kaybettikleri için, Güvendikleri kişi ya da kişiler tarafından aldatıldıkları için ÜZGÜNDÜRLER.

45 Hem istismarcıya, Hem kendilerini koruyamayan yetişkinlere Hem de böyle bir ilişkiye katılmış olmaktan dolayı kendilerine ÖFKE DUYARLAR.

46 İstismarı durduramadıkları için,
Bedenlerinin verdiği tepki için SUÇLULUK DUYARLAR.

47 DUYGULAR YAŞARLAR. Her şeye karşın hala istismarcıyı seviyor olmaktan
Duygularının sürekli değişiyor olmasından dolayı KARMAŞIK DUYGULAR YAŞARLAR.

48 Cinsel İstismara Uğrayan Çocuklarda Ortaya Çıkabilecek Belirtiler
Cinsel içerikli konulara aşırı ilgi ya da bunlardan aşırı kaçınma Uyku sorunları, kabuslar Depresyon ya da aile/arkadaş ilişkilerinde içe kapanma Tahrik edici davranışlar Bedeninin kirli ya da zarar gördüğü şeklindeki söylemler, ya da genital organlarında bir sorun olduğu düşünceleri Okul devamsızlığı ya da kurallara uymama Aşırı ketum tavırlar Çizim, oyun ve fantazilerinde cinsel saldırganlık öğeleri Aşırı sinirlilik, agresyon İntihar düşünceleri / girişimleri

49 Neden Anlatmıyorlar? Kendisine inanılmayacağını, kendisinin bundan dolayı suçlanıp dışlanacağı düşüncesi İstismarcıyı seviyor ve ona zarar gelmesini istemiyor olabilir Eğer ekonomik olarak istismarcıya bağımlı ise onun olmaması ve ya ceza alması durumunda kendilerinin zor durumda kalacağını düşünebilir İstismarcı tarafından tehdit ediliyor ya da kendisine güzel hediyeler veriliyor olabilir ve bunları kaybetmek istemiyor olabilir

50 Neden Anlatmıyorlar? Yaşının küçüklüğü nedeni ile bunu yanlış bir şey olmadığını düşünüyor olabilir. Bu yüzden pedofiller daha çok bu konuda eğitimi olmayan yaşı küçük çocukları tercih etmektedir. İstismarcı tarafından bunun bir sır olduğu ve kimseyle paylaşmaması gerektiği vurgulanmış olabilir. Cinsellikle ilgili konuların konuşulmadığı ailelerde çocuk böyle bir sorunu konuşmaktan çekinebilir ya da nasıl anlatılacağını bilemeyebilirler. Başlarının belaya girmesinden korkarlar.

51 ÇOCUKLAR SONUNDA NASIL SÖYLERLER?
İstismarın derecesi, sıklığı artarsa, Cinsel istismardan korunmayla ilgili bilgi alırsa ve kendisine yapılanın doğru olmadığını fark ederse ve söylenmesi gerektiğini öğrenirse, Çocuk yaşadıklarını en yakın arkadaşları ile paylaşmak istediğinde, Kardeşleri kendisinin ilk istismar edildiği yaşa gelmişse onları korumak maksadıyla, Ergenliğe gelmişse hamilelikten korkar ya da istismarcının baskısından kurtulmak için, Çocuk güvenebileceği ve kendisi ile yakından ilgilenen bir yetişkinle karşılaştığı zaman, Fiziksel bir yakınması (üriner enfeksiyon vb.) nedeni ile doktora gittiğinde.

52 Cinsel İstismarda Risk Faktörleri
Araştırmalar, Fiziksel,zihinsel veya gelişimsel bir özrü bulunan, Sosyal olarak yalnız Daha kolay itaat eden Erişkinleri etkilemeye çalışan İlgi görme gereksinimi olan Erken yaşta cinsel olgunluğa erişmiş Fiziksel olarak çekici olan Çocukların cinsel saldırıya uğrama risklerinin daha fazla olduğunu göstermektedir.

53 Cinsel İstismara Yönelik Yanlış İnanışlar

54 Mit: Çocuklukta cinsel istismar nadirdir.
Gerçek: Ensest ya da cinsel istismar sıktır. Her dört kadından biri her on ya da yedi erkekten biri on sekiz yaşına gelene kadar en az bir kez cinsel olarak istismar edilmektedir.

55 Mit: Çocukların büyük çoğunluğu bir yabancı tarafından saldırıya uğrar.
Gerçek: İstismara uğrayan çocukların %80’i bildikleri birisi tarafından istismar edilirler.

56 Mit: İstismarcılar şüpheli görünürler.
Gerçek: İstismarcıların büyük bir çoğunluğu görünümde diğer kişilerden farklılık göstermezler. Genellikle iyi vatandaşlardır.

57 Mit: Kadınlar da erkekler kadar cinsel istismarda bulunabilirler.
Gerçek: Çocuklara temel bakım veren kişiler kadın olsa bile kadın ya da çocuklara karşı suç işleyenlerin %80’ini erkekler oluşturmaktadır.

58 Mit: Çocuklar hayal güçlerinin zenginliği nedeniyle cinsel istismarı uydururlar.
Gerçek: Çocuklar bu konuda genellikle yalan söylemezler. Bu konudaki en önemli kural çocuğun söylediklerine inanmaktır.

59 Mit: Yaşanmış bir iki olay önemli değildir
Mit: Yaşanmış bir iki olay önemli değildir. Çocuklar olup biteni çabuk unuturlar. Gerçek: Bir kez ya da birden fazla sayıda tekrarlanan cinsel istismar çocuğun ruh sağlığını önemli ölçüde olumsuz olarak etkiler.

60 Mit: Olayı provoke eden, şirin ve cazip kız çocukları, evden kaçan çocuklar ve ihmal edilmiş çocuklar potansiyel kurbanlardır. Gerçek: Her sosyo-ekonomik düzeyden ve kültürel gruptan gelen kız ve erkek çocuklar kurban olabilir.

61 Mit: İstismara genellikle yoksul ailelerde rastlanır.
Gerçek: Etnik köken, gelir düzeyi ya da dini inanışına bakılmaksızın her türlü ailede istismara rastlanabilir.

62 Mit: Çocukların büyük çoğunluğu bunu hak ederler.
Gerçek: Hiçbir çocuk cinsel olarak istismar edilmek istemez. Yaşamlarındaki erişkinlerden duygusal yakınlık beklerler.

63 Mit: Parklar, genel tuvaletler, karanlık sokaklar, karanlık yerler, boş inşaat sahaları tehlikeli bölgelerdir. Gerçek: Olayın olduğu yer genellikle ev, okul, ev ile okul rasındaki yol gibi çocuğun içinde bulunduğu çevredir.

64 CİNSEL İSTİSMAR AÇIKLANDIĞINDA NE YAPMALI?
    Duyulduğunda önce ona inanmalı. Çocuklar cinsel taciz konusunda yalan söylemeyi bilmezler. Olanları anlatabilmenin ne kadar güç olduğu bilinmeli ve ona anlayış gösterilmeli. Çocuklar yaşadıkları olayı arkadaşlarına oyun gibi anlatıp gösterebilirler, yetişkinler bu tür anlatımlara duyarlı olmalıdır.

65 Eğer cinsel istismardan şüpheleniyorsanız;
AŞAĞIDAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLARA ÖZEN GÖSTERİN, Kendinizi tanıtın. Ne iş yaptığınızı ve işlevinizin ne olduğunu açıkca ve anlaşılır bir dil ile anlatın. Onunla konuşurken bulunduğu bilişsel düzeyi hep hatırda tutun. Çok hızlı gitmeyin, ardı ardına soru sormayın, onu ürkütebilirsiniz. Sakın ve rahat bir yer seçin, hiç bir koşulda rahatsız edilmeyeceğinizden emin olun. Göz teması kurun. Kendini daha rahat hissedecektir. Çocuğun çeşitli kişiler tarafından tekrar tekrar sorgulanmasını azaltın. İstismarın bir başka türüne aracı olmayın.

66 Olayı Geciktirmeden Haber Vermekle;
Çocuğa inandığınızı ispatlarsınız. Sadece onu değil, diğer çocukları ve ailesini de korumuş olursunuz. İstismarın son bulmasını sağlamış ve olayın tekrarlanmasına engel olmuş olursunuz. Tıbbi bulguların zaman geçmeden tespitine olanak sağlayarak, hukuki prosedürün başlamasına yardımcı olursunuz. Uzun dönemde çocuğa gerekli desteğin ve danışmanlığın sağlanmasında yardım etmiş olursunuz. Her ne kadar suçlu olsa da istismarcıya da yardım görmesi için olanak sağlamış olursunuz.

67 İstismar türleri tek başına görülebileceği gibi birden fazla istismar türü de bir arada görülebilir.
Örneğin; duygusal istismar tek başına görülebildiği gibi fiziksel ve cinsel istismarla birlikte de görülebilmektedir. Hatta fiziksel ve cinsel istismarın somut hasarı, izleri yok olduktan sonra da duygusal istismarın izleri devam ettiği gözlenmektedir.

68 Yeniden İstismara Uğrama Olasılığı
Araştırmalar, cinsel istismara uğramış bireylerin daha sonra yeniden istismara uğrama olasılıklarının yüksek olduğunu göstermektedir. Bunun nedenleri; Bireylerin yaşadıkları cinsel davranış o zaman diliminde, kendi davranış repertuarına uymayan bir davranıştır. Yeterlilik duygusunun azalması ve kendini değersiz hissetmesi, Çarasizliğin öğrenilmesi (Khahe ve ark. 1999)

69 İstismarcı kim ?

70

71 Teknolojik İstismar Teknoloji aracılığıyla istismar ve şiddet farklı şekillerde karşımıza çıkıyor. Cep telefonuyla çekim yaparak internette paylaşılması,çocuğun yaşına uygun olmayan görsellerin televizyonda, internette yer alması da istismar ve zorbalık olarak değerlendirilmektedir.

72 İstismarı Önleme Adımları
Öğretin (Bedeninin özel olduğunu) Dinleyin (özellikle bir şeyleri anlatmakta zorlanıyorsa) Zaman ayırın ve ilgilenin Tanıyın (Arkadaşlarını, bakıcıları, oynadığı alanları....) İzleyin (İstismarı önleme programlarını) Konuşun (İstismar hakkında) Danışın (Çocuğunuzun ya da başka çocukların istismarından şüpheleniyorsanız)

73 Yasal Düzenlemeler

74 Yasal Düzenlemeler T.C.K. MADDE 278
HER VATANDAŞ ÇOCUĞA KARŞI İŞLENMEKTE OLAN İSTİSMAR SUÇUNU BİLDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. T.C.K. MADDE 278

75 T.C.K. MADDE 278 Suçu bildirmeme
Madde (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

76 T.C.K. MADDE 278-279 Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi
Madde (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

77 Öğretmenler Tarafından Bildirilen İstismar Olgularının Azlığı!
Öğretmenlerin bu tür olayları kime ve nasıl bildireceklerini bilememe, Bildirmenin yararlı olacağına inanmama, Sonuçlarından çekinme; Çok ağır olmayan durumlarda da dayağın ailede çocuğu terbiye etmek için kullanılabilecek uygun bir yöntem olduğuna inanma, Aile içi durumlara karışmak istememe gibi bir çok etmen sayılabilir.

78 Sosyal Hizmetlere Çocuk Polisine Savcılığa Polis Merkezlerine
Nereye Bildirilmeli Sosyal Hizmetlere Çocuk Polisine Savcılığa Polis Merkezlerine Okul Timlerine

79 Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler
D a n ı ş m a n l ı k Tedbiri E ğ i t i m Tedbiri B a k ı m Tedbiri S a ğ l ı k Tedbiri B a r ı n m a Tedbiri

80 TEŞEKKÜRLER