OKUL SAĞLIĞI Dr. Hikmet PEKCAN Sağlık Slaytları

... konulu sunumlar: "OKUL SAĞLIĞI Dr. Hikmet PEKCAN Sağlık Slaytları"— Sunum transkripti:

1 OKUL SAĞLIĞI Dr. Hikmet PEKCAN Sağlık Slaytları

2 FINISHED FILES ARE THE RESULT OF YEARS OF SCIENTIFIC STUDY WITH THE EXPERIENCE OF MANY YEARS

3 Okul sağlığı hizmetleri;
öğrencilerin ve okul personelinin sağlığının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi,  sağlıklı okul yaşantısının sağlanması ve sürdürülmesi,  öğrenciye ve topluma sağlık eğitiminin verilebilmesi için verilen çalışmaların tümüdür.

4 AMACI; Toplumda okul çağındaki bütün çocukların mümkün olan en iyi bedensel, ruhsal ve sosyal sağlığa kavuşmalarını sağlamak ve sürdürmek, Böylece çocukların, dolayısı ile toplumun sağlık düzeyini yükseltmektir. Ayrıca çocukların okulda aldıkları sağlık mesajlarını arkadaşlarına ve ailelerine iletmede çok etkili oldukları görülmüştür.

5 NEDEN OKUL SAĞLIĞI Bu çağda çocuklar sürekli bir büyüme ve gelişme içindedirler. Büyüme çağında alınan koruyucu önlemler yaşam boyunca da etkili olacaktır.

6 NEDEN OKUL SAĞLIĞI Okul çağındaki çocukların birçoğu için okul, kendi evleri dışında, toplu olarak bulundukları ilk yerdir. Çocuk bu süre içinde, öğrenme yolu ile kendisini hayata hazırlamakta, mücadeleli ve rekabet ortamı içerisinde karşılaştığı baskı ve zorlamalara, farklı şekilde tepki göstermektedir. Bu bakımdan çekingenlik, saldırganlık vb. şekillerde görülen kişisel cevaplara ruh sağlığı yönünden uyumlu şekilde yön verilmesi gereklidir.

7 NEDEN OKUL SAĞLIĞI Öğrencilerin grup halinde bir arada bulunmaları bulaşıcı hastalıkların artmasını ve hızla yayılmasını kolaylaştırmaktadır. Bu bakımdan okul, aynı zamanda sıkı gözlem ve koruyucu önlemlerin alınması gereken bir yerdir.

8 NEDEN OKUL SAĞLIĞI Çocukların sağlıklı öğrenebilmeleri için bedensel ve ruhsal yönden sağlıklı olmaları gerekir. Görme ve işitmedeki eksiklikler, diğer bir takım sağlıkla ilgili engeller öğrenimi güçleştirir. Bu nedenle, bu bozuklukların erken tanınması ve düzeltilmesi, çocuğun öğrenmesi ve başarısı için gereklidir.

9 NEDEN OKUL SAĞLIĞI Okul çağı, alma ve etkilenme evresidir.
Eğer bu devre içinde çocuğa iyi bir sağlık bilgisi verilir, sağlıkla ilgili doğru davranışlar kazandırılabilirse, sağlık konusunda bilinçli bir toplum yetiştirilmiş olacaktır.

10 OKUL SAĞLIKÇISININ ÇEŞİTLİ ALANLARDAKİ İŞLEVLERİ
Üç ana başlıkta toplanmıştır. Okuldaki bireylerin kişisel sağlık bakımı ve eğitimi Okulun fiziksel ve sosyal çevresinin düzenlenmesi Aile ve toplumun sağlığını yükseltme çalışmalarının yönlendirilmesidir.

11 OKULUN OKUL SAĞLIĞI YÖNÜNDEN SORUMLULUĞU
Hastalıklardan korumak ve tedavi etmek Bedensel sakatlıkların zamanında düzeltilmesini sağlamak Öğrencilerin sağlığını geliştirmektir.

12 Geleneksel Okul Sağlığı Modeli
Toplum Aile Öğrenciler Sağlık Hizmeti Sağlıklı Çevre Sağlık Programı Eğitim

13 Okul/sağlayıcı bağlantısı
GLOBAL OKUL SAĞLIĞI MODELİ Koruyucu Geliştirici Okul ve toplum işbirliği OKUL SAĞLIK PROGRAMI Okul/sağlayıcı bağlantısı Tedavi Esenlendirici

14 GLOBAL OKUL SAĞLIĞI MODELİ
TANIMLAR 1. KORUYUCU: Tarama,Tesbit, Bulaşıcı Hastalıklar. Birçok ülke için geçerli Acil Bakım Aktiviteleri 2. GELİŞTİRİCİ: Sağlık eğitimi ve öğretiminden en sık geliştirici aktivite olarak bahsedilir.

15 GLOBAL OKUL SAĞLIĞI MODELİ
3. TEDAVİ: Okul sağlığının bir parçası olarak ülkelerarası değişikliklere göre kliniğe gönderme veya tedavi hizmetlerine gönderme. Eğer bu hizmet sağlanamazsa sevk veya izleme işlemi yapılır. 4. ESENLENDİRİCİ: Okul programı olarak çoğunlukla sağlanmaz. Sadece idame ve sağlık denetimi vardır.

16 Politikalar ve İşleyiş Öğrenci Personel Hizmetleri
Çağdaş Okul Sağlığı Programı Yönetim Personel Politikalar ve İşleyiş Kaynaklar Öğrenci Personel Hizmetleri Bilgi Yönetimi Planlama Sağlığı Geliştirme Sağlık Eğitimi Sağlık/Güvenli Çevre Okul Sağlığı Hizmetleri Entegrasyon Okul/Toplum Özel Hizmetler Koruma İyilik hali Ağız/diş sağlığı Beslenme Sağlık eğitimi Örgün eğitim Kişisel/özel eğitim Tesbit ve tarama İzlem Kayıt Acil bakım hizm. Kişisel sağlık planlarının geliştirilmesi Bağışıklama İzleme ve yönlendirme Sağlığın denetimi Vaka yönetim Özel gereksinimlerin desteklenmesi Çok yönlü istihdam Aktiviteler İdame Hastalık kontrol Beslenme hizm. Duygusal ortam Yaralanmada korunma Toplum kaynaklarının tanımlanması Hasta gönderme ve bağlantılar Aile katılımı ve bilgilendirilmesi Gönüllü kuruluşlar Temel sağlık hizmeti Sağlık tüketicisi

17 Okul Sağlıkçısının Görevleri

18 Fiziksel aktivite Beslenme hiz. Sağlık hiz. Sağlık eğitimi
Aile/toplum katılımı Fiziksel aktivite Devam/rehberlik Beslenme hiz. Sağlık hiz. Personel sağlığı Sağlıklı okul çevresi

19 OKULA GİRİŞ MUAYENESİNİN YAPILMASI
Okula giriş muayenesinde yapılacak ilk görüşmede; Çocuğun öz ve soy geçmiş bilgileri alınmalıdır. Çocuğun okuldaki başarısını etkileyecek fiziksel, ruhsal ve ailesel sorular sorgulanmalıdır. Ayrıca çocuğun dil, motor ve sosyal gelişimi ile aşılanma durumu öğrenilmelidir.

20 Boy ve Ağırlık İzleminin Yapılması
Özellikle büyüme gelişme geriliklerinin ve adolesan döneminde risk olan obezite taramaları son derece önemlidir.

21 İşitme ve Görme Taramalarının Yapılması
İşitme ve görme taramalarının 6, 8, 10,12 ve 18 yaşlarında yapılması önerilmektedir. Okulda çocuğun başarısını etkileyen en önemli sorunlardan biride görme sorunlarıdır. Bu nedenle uygun aralıklarla taramaların yapılması son derece önemlidir.

22 Skolyoz Taramasının Yapılması

23 Bağışıklama (Aşılama) İzlemi
Okul sağlıkçısı; Güncel bağışıklama, protokolleri ve uygulama şemalarını bilmekle sorumludur.

24 Bulaşıcı Hastalıkların Kontrolü

25 İlk Yardım Öğrenci sağlıkçının ofisine geldiğinde, sağlıkçının en doğru kararı verebilmesi için aşağıdaki soruları çok iyi değerlendirebilmesi gerekir. Çocuk nasıl görünüyor ve davranıyor, Hastalık veya yaralanmanın görülebilen bulguları var mı? Beden dili ve fiziksel bulgularla birlikte çocuk neler söylüyor? Şikayeti neler?

26 Kronik Hastalıklar İzlemi
Kronik hastalıklara okul sağlığı kapsamındaki yaklaşımın temel prensibini; kronik hastalıkların çocuk, aile ve eğitim üzerindeki etkileri ile mücadele etmek, tedavi ve eğitimin sürdürülmesi ve çocuğun benlik gelişiminin desteklenmesi oluşturmaktadır.

27 Özürlü ve Sakat Çocukların İzlenmesi ve Aileye Rehberlik Eğitimin Verilmesi
Ruhsal Sağlığın İzlenmesi ve Değerlendirilmesi İçin Rehberlik Hizmetleri İle Koordinasyonun Sağlanması

28 Çocukların Sürekli Kullandıkları İlaçların Verilmesi / İzlemi
Sağlıkçıların bir diğer rolü ise; Sürekli olarak ilaç kullanan çocukların okulda da tedavilerinin devam etmesini sağlamaktır. İLAÇLAR

29 Sağlık Eğitimi ve Sağlığın Geliştirilmesi
a) Kişisel ve diş hijyeni eğitimi, b) Aile planlaması ve cinsel eğitim, c) Sigaranın zararları konusunda eğitim, d) Alkol ve ilaç kullanması önlenmesi konusunda eğitim vermelidir.

30 Şiddetin Önlenmesi Şiddetin önlenmesi için anaokulundan itibaren eğitim gereklidir. Şiddetin önlenmesinde üç önemli eğitim alanı vardır. Bunlar; empati eğitimi, duyguların kontrolü ve öfke yönetimidir.

31 Okulda Felaketlere Hazırlık Programları Düzenlemek
Bu durumda sağlıkçısının rolü; planlama ve eğitim yapmak ve felaket sırasında sevk edilecek merkezleri ayarlamaktır.

32 Sağlıklı Okul Çevresinin Oluşturulması
Okul sağlıkçılarının bir diğer rolü ise; Sağlıklı okul yaşantısının sürdürülebilmesi Sağlıklı bir okul çevresinin oluşturulmasıdır.

33 OKUL ÇEVRESİ Bölge, öğrencilerin ve okul çalışanlarının ihtiyaçlarını karşılamak için fizik mekan ve malzeme sağlar. Okul sağlık personeli okul çevresinin güven ve konforu için sorumluluğu paylaşır. Potansiyel çevre sağlığı tehlikelerini bildirme mekanizması oluşturur.

34 OKUL ÇEVRESİ Güvenli eğitime ve sakatlanmalardan korunmaya öncelik verilir. Çevre güvenliği kanunları ve kuralları gözden geçirilir. Sigara ve dumandan arıtılmış bir çevre sağlanır. Yangın ve felaketlerden korunma planları yapılır.

35 OKUL ÇEVRESİ Okullardaki öğle beslenme programları, yeterli ve dengeli beslenme için öğrenme laboratuvarı olarak kullanılır.

36 OKUL SAĞLIĞI PROGRAMI OKUL SAĞLIĞI İLE İLGİLİ 2020 YILI ULUSAL SAĞLIK HEDEFLERİ ÖZETİ
1 ile 12. sınıflar arası öğrencilerin okulda günlük beden eğitimi aktivitelerine katılımlarını günlük en az % 50 artırmak. Okul beslenme programı olan öğle yemeği ve kahvaltı programlarını (içeriği Türkiye Diyetisyenler Derneği Beslenme Rehberindeki beslenme ilkelerine uygun olarak) en az % 90’a çıkarmak. Ulusal okullarda okul öncesinden başlayarak 12. sınıfa kadar beslenme eğitimini % 75’e çıkarmak.

37 OKUL SAĞLIĞI PROGRAMI OKUL SAĞLIĞI İLE İLGİLİ 2020 YILI ULUSAL SAĞLIK HEDEFLERİ ÖZETİ
Tüm İlköğretim, Lise ve Kolejlerin müfredatına tütün ve mamullerinden korunma dersi koymak. İlköğretim ve Liselerdeki öğrencileri alkol ve bağımlılık yapan diğer ilaçlardan koruyan eğitim programları koymak. 10 ile18 yaş arası öğrencilerin en az % 85’inin aileleri ile veya onların tavsiye edeceği sağlıkçılar ile cinsel yaşamı tartışır hale gelmesi veya okullardan bu bilgileri alması için düzenleme yapmak.

38 OKUL SAĞLIĞI PROGRAMI OKUL SAĞLIĞI İLE İLGİLİ 2020 YILI ULUSAL SAĞLIK HEDEFLERİ ÖZETİ
İlköğretim ve liselerde şiddeti en az % 50 azaltmak. Bunun için şiddet karşıtı ve çözümleyici plan hazırlamak. Okullarda kazalardan korunma ve kontrolu için en az % 50’sinde eğitim planlamak. 4 ile 12. sınıflar arası eğitim programına cinsel yolla bulaşan hastalıklar (HIV) konusundaki eğitimi en az % 95’e çıkarmak İlköğretim ve liselerde cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmayı eğitim kapsamına almak.

39 OKUL -AİLE İŞBİRLİĞİ Türk Milli Eğitiminde işbirliğini düzenleyen esaslar başlıklı 1739 no’lu Kanunun 16.maddesi; “Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde katkıda bulunması için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır” ifadesini içermektedir.

40 M.E.B. Okul-Aile İşbirliği Yönetmeliğine göre;
m- Öğrencilerin sağlıklı olmaları ve bulaşıcı hastalıklardan korunmaları, temizlik alışkanlıkları kazanmaları konusunda veliler ve okul müdürlüğü ile işbirliği yapmak n- Çocukların trafik kazaları ile diğer kazalardan korunmaları ve bu konuda alınacak tedbirlerle ilgili olarak veliler ve okul müdürlüğü ile işbirliği yapmak o- Okul çağındaki çocukların bakımı, gelişimi ve eğitimi konularında konferanslar düzenlenmesini sağlamak s- Bakıma, yedirilmeye ve giydirilmeye muhtaç hasta ve fakir öğrencilere yardım sağlaması için okul koruma derneği ile işbirliği yapmak t- Üstün yetenekli öğrencilerle, zor öğrenen öğrenciler için tedbirler almak birliğin sağlıkla ilgili görevlerindendir

41 AİLE DAVRANIŞ MODELİ BAĞIMSIZ *Özgür *Ayırımcı *Lakayt *Demokratik
*Kayıtsız *İşbirliği yapan *Redeedici SEVMEYEN SEVEN *Kabul eden *Hoşgörülü *İstekli *Koruyucu *Otoriter *Aşırı Koruyucu *Hakim Olan KONTROL EDEN

42

43 Sağlık Slaytları