Asitler, Bazlar ve Temel Özellikleri

... konulu sunumlar: "Asitler, Bazlar ve Temel Özellikleri"— Sunum transkripti:

1 Asitler, Bazlar ve Temel Özellikleri
Hayrullah YILDIZ

2 ASİT

3 Bazlar

4 Asit- Baz Tanımı Arrhenius Asit-Baz Tanımı (1884) Brønsted-Lowry Asit-Baz Tanımı (1923) Lewis Asit-Baz Tanımı

5 Arrhenius Asit-Baz Tanımı (1884)
Hidrojen içeren ve Suda çözüldüğünde H+ iyonu oluşturan maddelere Asit denir. HCI H++Cl– HNO3 H+ + NO–3 H2SO4 2H+ + SO4–2 H3PO4 3H+ + PO4 -3

6 Brønsted-Lowry Asit-Baz Tanımı (1923)
Proton (H+ )iyonu verme eğiliminde olan maddelere asit denir.. HCl H2O  Cl– H3O+ Asit Baz  Baz Asit Proton (H+ ) iyonu alma eğiliminde olan maddelere baz denir NH H2O  NH OH- Baz Asit  Asit + Baz

7 Lewis asit-baz Tanımı Elektron çifti veren tür baz, elektron çifti alan ise asittir. Asit Baz Asit Baz

8

9 Konjuge Asit ve Baz çiftleri
Konjuge çift Asit+Baz  Baz+Asit HF H2O  F– + H3O+ Konjuge Konjuge Konjuge Konjuge asit baz asit baz H2PO4– + OH–  HPO42– + H2O Konjuge Konjuge Konjuge Konjuge asit baz baz asit

10 Asit ve Bazların Kuvveti

11 Elektrolit: Suda ve bazı çözücülerde çözündüğü zaman iyonlaşarak elektriği ileten çözeltilere elektrolit denir. Kuvvetli elektrolitler bir çözücüde tamamen, zayıf elektrolitler kısmen iyonlaşır.

12 Kuvvetli Asit Kuvvetli baz
Suda tamamen iyonlaşan asitlere kuvvetli asit denir. HCl, HBr, HI, HF , HCN, HNO3, H2SO4 Suda tamamen iyonlaşan iyonlaşan bazlara kuvvetli baz denir. NaOH, KOH, LiOH, RbOH, CsOH

13 (RCOOH), CH3COOH C6H5COOH, H2S, H2CO3, H2SO3 gibi
Zayıf Asitler Zayıf baz: Suda kısmen iyonlaşan asitlere denir. (RCOOH), CH3COOH C6H5COOH, H2S, H2CO3, H2SO3 gibi Suda kısmen iyonlaşan bazlara denir. (NH3) Aminler (RNH2, R2NH, R3N), CH3CH2NH2, (CH3)2NH, (C3H7)3N, C5H5N

14 Asitlerin Özellikleri

15 1- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir
1- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir. 2- Sulu çözeltilerinin tatları ekşidir (limon, sirke gibi). 3- Turnusol kağıdının rengini maviden kırmızıya dönüştürürler. 4- Hepsinin yapısında hidrojen (H) vardır ve sulu çözeltilerine (suda çözündüklerinde) hidrojen iyonu (H+) verirler. 5- Plastik ve camlara etki edemezler. 6- Saf haldeyken elektrik akımını iletmezler. 7- Yakıcı özelliktedirler. 8- Bazlarla birleşerek nötrleşirler ve tuz ile su oluşturup ısı açığa çıkarırlar. Nötrleşme tepkimeleri ekzotermiktir. 9- Aktif Metallerle tepkimeye girerek metal tuzu oluştururlar ve H2 (hidrojen) gazı açığa çıkarırlar.

16 Not: Asitlerin üzerine su ilave edilmez.
Asitin Değerliği Bir asitin değerliği suya verdiği H+ iyonu miktarına yada (H) sayısına bağlıdır. HCl → H+ + Cl (1 değerlikli) HNO3 → H+ + NO3- (1 değerlikli) H2SO4 → 2 H+ + SO4-2 (2 değerlikli) H3PO4 → 3 H+ + PO4-3 (3 değerlikli) Not: Asitlerin üzerine su ilave edilmez.

17 BAZI ASİT VE İYONLARI

18 Günlük Yaşamda Asitler
Sirke, seyreltik bir asetik asit (CH3COOH) çözeltisidir. Araba akülerinde sülfirik asit (H2SO4) kullanılır. Nitrik asit (HNO3 ), boya ve gübre yapımında kullanılır. Temizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit (HCl)çözeltisidir.

19 BAZLARIN ÖZELLİKLERİ

20 Baz içine fenolftalein çözeltisi damlatıldığında, baz pembe renk alır.
Fenolftalein asit içine konulduğunda asitin rengini değiştirmez. Bazlar da asitler gibi suda iyonlarına ayrıştıkları için elektrik akımını iletir. NaOH ve KOH kuvvetli bazlardır. Kuvvetli bazlar metallere ve dokulara tahriş edici etki yapar. Amonyağın buharı göze, burna ve solunum yoluna zarar verir.

21 BAZI BAZ VE İYONLARI

22 Bazların Kullanım Alanları
Sodyum hidroksit (NaOH) sabun yapımında kullanılır.Bu yüzden sabun ağzımıza ve gözümüze değdiğinde acı verir. Diş macunu ve şampuanlarda da baz olduğu için acı tat verir. Amonyaklı sıvı maddeler, yağ ve kireç sökücü olarak ev temizleyicilerinde kullanılır.

23 Bazların değerliği: NaOH → Na+ + OH- (1 değerlikli ) KOH → K+ + OH- (1 değerlikli ) Ca(OH)2 → Ca+2 + 2OH- (2 değerlikli ) Al(OH)3 → Al+3 + 3OH- (3 değerlikli ) Bir bazın değerliği suya verdiği OH- iyonunun miktarına yada yapısındaki OH- sayısına bağlıdır

24 Asit ve Baz Derecesinin Belirlenmesi
Bir çözelti içindeki asit ya da baz derecesini belirleyen H+ ya da OH– iyonu miktarıdır. Eğer çözeltide H+ iyonu fazla ise bu asitli bir sıvıdır. Eğer OH– iyonu fazla ise bu sıvı bazdır. H+ ve OH– iyonları sayısı birbirini dengeliyorsa sıvı nötrdür.

25 pH Ölçüsü Bir sıvı çözeltideki asit miktarı, pH ölçüsü olarak adlandırılan bir yöntemle tespit edilir. Bunun için pH kâğıdı ya da pH metre aleti kullanılır. pH kâğıdı çözeltinin asitlik derecesine göre renk değiştirir. pH ölçüsüne göre çözeltinin asitliği arasında değerlendirilir

26 7-14 arası değerler baz için kullanılır.
pH değerinin 7 olması çözeltinin nötr olduğunu gösterir 0 - 7 arası değerler asit,

27

28 pH ; Hidrojen iyonu konsantrasyonun eksi logaritmasıdır. (logaritma on tabanına göre ) pH = - log[H3O+] pH = - log [H+] H2O(s) + H2O(s) < -- > H3O+ + OH- K [H2O]2 = Ksu= [H3O+][OH-] = 1.0 x10-14 (25°C)

29 pH < 7.00 asidik çözeltiler pH > 7.00 Bazik çözeltiler
pH Saf suda Hidronyum iyonu ve hidroksil iyonu konsantrasyonları eşittir. [H3O+]=[OH-]= 1.0 x 10-7 (25°C) pH = nötr çözeltiler pH < asidik çözeltiler pH > Bazik çözeltiler

30 pH Hesaplamaları Kuvvetli Asit ve Bazlarda Zayıf Asit ve Bazlarda
Kuvvetli Asitlerde pH direkt kuvvetli asitten gelen H+ iyonu konsantrasyonu kullanarak hesaplanır. Burada suyun iyonlaşmasından gelen H+ ve OH- iyonları ihmal edilir. Zayıf Asit ve bazlarda asitlik veya bazlık denge sabiti kullanılır Burada suyun iyonlaşmasından gelen H+ ve OH- iyonları duruma göre ihmal edilir veya edilmez

31 Zayıf Asit ve Bazlarda İyonlaşma
HA(aq) + H2O(l)  H3O+(aq) + A-(aq) [H3O+] [A-] Ka = [HA] CH3COOH + H2O  H3O+ + CH3COO- [H3O+] [CH3COO-] Ka= [CH3COOH] Zayıf Asit ve bazlarda Asitlik veya Bazlık denge sabiti kullanılır

32

33

34 SON