1 Uz. Dr. Orhan Fevzi GÜMRÜKÇÜOĞLU Sağlık Bakanlığı Müsteşarı.

... konulu sunumlar: "1 Uz. Dr. Orhan Fevzi GÜMRÜKÇÜOĞLU Sağlık Bakanlığı Müsteşarı."— Sunum transkripti:

1 1 Uz. Dr. Orhan Fevzi GÜMRÜKÇÜOĞLU Sağlık Bakanlığı Müsteşarı

2 2 8. Herkese Sağlık G ü vencesi HEKİM SAYISI

3 3  Ülkemizde hekim sayısı yetersizdir. Hekim başına düşen nüfus açısından Türkiye, DSÖ Avrupa Bölgesinde yer alan 53 ülke içerisinde 52. sıradadır.  58 milyon nüfusa sahip İtalya’da 241.000, 60 milyon nüfusa sahip Fransa’da 203.000, 83 milyon nüfusa sahip Almanya’da 278.000, 39 milyon nüfusa sahip Arjantin’de 109.000 hekim mevcutken ülkemizde bu rakam sadece 103.000’dir.  Ülkemizde hekim başına düşen nüfus açısından en iyi illerimizden biri İstanbul’dur.İstanbul ile aynı nüfusa sahip Belçika’da 46.000 hekim, Yunanistan’da 48.000 hekim ve Küba’da 67.000 hekim mevcutken İstanbul’da bu rakam sadece 21.000’dir.  Ülkemizde 1000 kişiye 1,4 hekim düşmektedir. Bu rakam İsviçre’nin 1960 yılı rakamıdır.  Türkiye hekim sayısı bakımından fakir bir ülkedir ve mevcut hekim kaynağını optimum kullanmaya mecburdur. HEKİM SAYISI

4 4 198619962006 Türkiye Nüfusu (milyon)516373 Öğretim Üyesi Sayısı (Prof+Doç+Y.Doç)1.8753.9759.020 Asistan Sayısı3.2745.30410.185 Yeni Öğrenci Sayısı5.2314.7634.697 Öğretim Üyesi Sayısı Yeni Öğrenci Sayısı Yıllara Göre Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Yeni Kayıt Yaptıran Öğrenci Sayısı Kaynak: ÖSYM Yıllıkları 20 yıl 1986 2006 Yukarıdaki grafik ülkemizin hekim açığı sorununun yakın bir zamanda çözülemeyeceğini, aksine sorunun derinleşeceğini göstermektedir. HEKİM SAYISI

5 5 8. Herkese Sağlık G ü vencesi VERİMLİLİK

6 6 Hekimlerin Gönüllü Olarak Tam Gün Çalışması ve Performansa Dayalı Ek Ödeme Uzman Hekim Full-Time Oranı (%) Görevi devraldığımızda uzman hekimlerimizin sadece 2.200’ü tam zamanlı çalışıyordu. “Performansa Dayalı Ek Ödeme” uygulamamız sonucunda bugün 15.500 uzman hekimimiz kamuda tam zamanlı çalışmaktadır. VERİMLİLİK

7 7  Yapılan işe karşılık ek ödeme anlamına gelen performansa göre ek ödemeyi, hizmet arzını ve verimliliği artıran bir teşvik aracı olarak uygulamaktayız.  Hizmet talebinin karşılanmasında motivasyonu artıran önemli bir unsur olmuştur.  Sistemdeki kaçakların kayıt içine alınması; malzemelerin ucuza temin edilmesi, israfın azalması performansa dayalı ödeme sistemini büyük ölçüde sübvanse etmektedir.  Uygulama düzenli bir kayıt sisteminin oluşmasını sağladı. Hastanelerimizin % 20’sinde otomasyon var iken, bugün bu oran % 100’dür.  Bekleme süreleri önemli ölçüde azaldı.  Bir üst kuruma sevk oranları makûl seviyelere indi.  Sağlık işletmelerinin gelir-gider dengeleri hassasiyetle takip edilir hale geldi.  Halk arasında “bıçak parası” diye bilinen haksız uygulama ile mücadelemiz kolaylaştı. Performansa Dayalı Ek Ödeme VERİMLİLİK

8 8

9 9

10 10 Birinci Basamakta Çalışan Hekim ve Yapılan Muayene Sayısı Not: Hesaplamalarda Sağlık Ocağı, AÇSAP,Toplum sağlığı Merkezi VSD, SSK Dispanseri, SSK Sağlık İstasyonu ve Aile Hekimliği verileri kullanılmıştır. VERİMLİLİK

11 11 Not: Rakamlara SSK hastanelerimizde çalışan uzman hekim ve yapılan muayene sayıları dahildir. Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde Çalışan Uzman Hekim ve Yapılan Muayene Sayısı VERİMLİLİK

12 12 Kaynak: data.euro.who.int/hfadb ve Sağlık Bakanlığı Yıllıkları KİŞİBAŞI HEKİME MÜRACAAT SAYISI (YIL) VERİMLİLİK

13 13 Hekim Seçme Hakkı Olan Hastane Sayısı En temel hasta haklarından olan ‘Hekim Seçme Hakkı’nı, Eylül 2004’te 11 hastanemizde başlattık.Bugüne kadar 680 hastanemizde uygulamaya başladık. 2008 yılı hedefimiz 800 hastanedir. VERİMLİLİK

14 14 8. Herkese Sağlık G ü vencesi SAĞLIK HARCAMALARI

15 15 2006 FİYATLARI İLE KAMU SAĞLIK HARCAMASI (MİLYON-YTL) VE KAMU SAĞLIK TESİSLERİNDE YAPILAN MUAYENE SAYISI (MİLYON KİŞİ) SAĞLIK HARCAMALARI

16 16 SAĞLIK HARCAMALARININ GSYİH’YA ORANI (%) Toplam Sağlık Harcaması Kamu Sağlık Harcaması Özel Sağlık Harcaması SAĞLIK HARCAMALARI

17 17 Memnuniyet oranı Muayene sayısı SAĞLIK OCAKLARINDA YAPILAN MUAYENE SAYISI VE SUNULAN HİZMETTEN MEMNUNİYET ORANI (%) DEVLET HASTANELERİNDE YAPILAN MUAYENE SAYISI VE SUNULAN HİZMETTEN MEMNUNİYET ORANI (%) Not: 2003 yılında ilk anket yapıldığında SSK tesisleri devralınmamıştı. Kaynak:TÜİK Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2003,2006 ve Sağlık Bakanlığı 2003,2006 İstatistik Yıllıkları SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYET ORANLARI

18 18 SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYET ORANLARI

19 19 8. Herkese Sağlık G ü vencesi NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

20 20 İyi bir sağlık hizmeti için tam gün yasası önemli bir gerekliliktir. Bu yasanın tüm sağlık sorunlarını çözmesini beklemiyoruz Ancak geldiğimiz noktada “tam gün”e geçişin 28 yıl öncesine göre daha sorunsuz olacağı görünüyor. Kısmi zamanlı çalışma kurumsallıkla bağdaşmaz. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

21 21 Üniversite, devlet hastaneleri ve kamuya ait diğer sağlık kuruluşları milletimizin önemli yatırımlarıdır. Yarı zamanlı fonksiyonellikleri kaçınılmaz olarak atıl kapasite oluşturur. Bu kurumların verimliliği ve gelişmesi için çalışanların kurumlarına bağlılıklarının güçlendirilmesi bir gerekliliktir. Üniversite hastanelerinde daha belirgin olmak üzere tüm kamu hastanelerinde kısmi zamanlı çalışma; kuruma sahip çıkma ve kurumu geliştirme azmini zayıflatmaktadır. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

22 22 Hem kamuda hem de özel sektörde, kısıtlı sayıdaki hekim kaynağımızı rasyonel kullanmak için tam gün çalışma gereklidir. Hekimlerimizin özelde de, kamuda da sadece “hekimlik” yapmasını sağlamak icap eder. Böylece sadece hekimlerin değil tüm toplumun verimliliği artacaktır. Hekimlerimizi gönüllülük esasına göre istihdam etmek için “tam gün”e geçilmelidir. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

23 23 Sağlık sistemimizdeki gelişmeler neticesinde muayenehanelerin kapanma sürecine girmesiyle halkımızın önündeki seçenekler azalmamış hatta artmıştır. Bugün gelinen noktada vatandaşlarımız en yakın sağlık ocağından, aile hekiminden, devlet hastanesinden veya özel sağlık kuruluşlarından hizmet alabilmektedir. Hastalar hizmet aldığı kurumu seçebildiği gibi o kurumdaki hekimi de seçebilmektedir. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

24 24 Hekimler olarak kabul etmeliyiz ki; yarı zamanlı çalışma, mesleğimizin halkın nazarında sevimsizleşmesine sebep olmuştur. Sağlık; hizmeti sunan ile alan arasında nimet-külfet dengesi arka planda şekillenmesi gereken bir alan iken, muayenehanecilik bunu zedelemektedir. Nimetin arka planda şekillenmesi ile kastedilen hekim-hasta arasında para alış- verişinin olmaması, hekimin parasını sigorta kurumundan almasıdır. Niçin tam gün yasası? Hekim ile hasta arasındaki bilgi asimetrisini dikkate alarak hasta ile hekim arasındaki para ilişkisini bitirmek için. Bu asimetride bütün kontrol hekimin elindedir ve muayeneyi, tetkiki, tedaviyi yönlendirir. Aynı zamanda hekim hastanın vekildir de. Hekim hastadan para da alıyorsa ekonomi bilimi bu fotoğrafa arızalı aracılık, kusurlu vekillik diyor. Parayı sigorta kurumları öderse aslında hekim de sıkıntıdan kurtulmuş olur. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

25 Bugüne kadar kamuda çalışmaya eklemlenmiş muayenehanecilik; hastaların maddî yönden mağduriyetlerine sebep olsa da hasta insanımız sağlığına kavuşabilmek için bu süreci kullanmaya alışmıştı, alıştırılmıştı. Halbuki kamu kaynaklarının kişisel çıkarlar için kullanılmasına engel olmak, kamunun yurttaşlarına karşı görevidir. Tam gün uygulaması sağlık hizmetlerinin kolay ulaşılabilir ve etik olmasını sağlayacak, bunun yanı sıra tıp mesleğinin onurunu, itibarını koruyacaktır. Aynı hastanede tam gün ve yarı zamanlı çalışan hekimler arasındaki haksız rekabete son vermek ve hastane ortamında çalışma barışını temin etmek için bugün % 65 olan tam gün çalışan hekim oranının % 100 olmasını istiyoruz. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

26 26 Tıbbi cihaz ve donanımı rasyonel kullanmak için. Tanı ve tedavi maliyetlerinin düşürmek için. Sağlık tesislerini profesyonel yönetebilmek için. Standartları belirleyen ve kontrol görevini yüklenecek olan bir Sağlık Bakanlığı uygulamasında, hastane özerk idaresi oluştuğunda, bir kısım doktor sadece hastanede, diğer bir kısmı ise hem hastanede hem dışarıda çalışırsa o kuruluş profesyonelce yönetilemez ve optimum verim sağlayamaz. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

27 27 Muayenehanecilik her alanda kayıt dışılığı teşvik etmekte olduğu için. Kamu hastanelerimizde uluslar arası akreditasyon standartları doğrultusunda “Kalite Yönetim Sistemini” kurabilmek için. Sağlık hizmet süreçlerini rasyonel değerlendirmek ve denetlemek için. Ulusal hastalık yükünün tespiti de dahil sağlık verilerini doğru toplamak için. Sağlık hizmetlerinde hem toplam hem de marjinal faydayı artırmak için. Hasta ve hasta yakınlarının sağlık hizmet memnuniyetini artırmak için. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

28 28 Doktorlar için de, yurttaşlarımız için de alışkanlıkları değiştirme zamanı gelmiştir. Ülkemizdeki 100 bin hekimin tamamının muayenehane+kamu görevini devam ettirmek istediğini ve her birinin ortalama 5 kişilik ailesinin olduğunu, toplam 500 bin kişinin bunu istediğini varsayalım. Bilelim ki 69 milyon 500 bin insanımız da bu uygulamadan hoşlanmamaktadır. Sunumun önemle vurgulamak istediği şudur: Tam gün yasası muayenehaneleri kapatmamaktadır. Aksine hukuk ülkesi olan Türkiye’de hekimlerin özgürce muayenehane-özel hastane-dal ve tıp merkezi tercihini veya kamu sektöründe mesleklerini uygulama tercihini iki ayrı seçenek olarak ortaya koymaktadır. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?

29 29 Bu, doktorun kutsal bir uğraşıyı hayata geçirmesinde, emeğini ücretlendirirken kamu kuruluşları üzerinden hizmetle ilişkilendirmesi uygulamasını ayırmanın kaçınılmaz şartıdır. Diyoruz ki; tıp mesleğinin çağdaş normlara uygun, bilimsel, onurlu düzeyinin yükseltilmesi ve insanımızın sağlık hakkının sosyal adalete en uygun biçimde gerçekleştirilmesi, sonuç olarak ta daha sağlıklı bir Türkiye için tam gün yasası.

30 30 Teşekkür ederiz. NİÇİN TAM GÜN YASASI ?