SOSYAL GÜVENLİK REFORMU

SOSYAL GÜVENLİK REFORMU
Murat GÖKTAŞ İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdür Yrd. SGK Başmüfettişi

Daha Önce SSK kapsamında sigortalı sayılanlar 4/a
5510 Sayılı Yasada sigortalı Sayılanlar Daha Önce SSK kapsamında sigortalı sayılanlar 4/a Bağ-Kur sigortalıları 4/b T.C. Emekli sandığı iştirakçilerinin 4/c

4/A SİGORTALILARI 1) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, 2) Hizmet akdiyle çalışmadığı halde özel düzenlemelerle 4/a sigortalısı sayılanlar da bulunmaktadır. Buna göre; a) İşçi sendikası yöneticileri b) Düşünürler, yazarlar ve sanatçılar c) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar, d) Çiftçi Mallarını Koruma Bekçileri, e) Genelev kadınları, f) Usta Öğretici ve 657/4-c’liler

4/B SİGORTALILARI 1) Köy ve mahalle muhtarları
2) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, 3) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olarak bağımsız faaliyetine devam edenler, 4) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, 5) Tarımsal faaliyette bulunanlar, 6) jokey ve antrenörler. 7) Noter ve Avukatlar

4/ (C) BENDİ GEREĞİ SİGORTALI SAYILANLAR
5510 sayılı Kanunla birlikte eski-yeni memur ayrımı getirilmiştir. Buna göre; Yeni Memur tarihi ve öncesinde hiçbir sosyal güvenlik yasası kapsamında çalışması olmayanlardan Kamu idarelerinde işçi ve sözleşmeli personel statüsünde olmayanlar ile hizmet akdi kapsamında çalışmayanlardan memurlar, askerler (subay-astsubay-uzman erbaş), öğretim üye ve görevlileri, hakimler ve savcılar, 4/(a) ve 4/(b) bentlerine tabi olmayanlardan sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında 4/(a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86 ncı maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar, 5510 sayılı kanuna göre 4/c sigortalısı sayılacaklardır. Eski Memur tarihi ve öncesinde herhangi bir sosyal güvenlik yasası kapsamında çalışması olanlar ile halen memur olanların, ilerde 5510 sayılı Kanunun 4/c sigortalısı sayılmasını gerektiren bir faaliyette bulunması halinde (Anayasa Mahkemesinin tarih ve E:2006/111 ve K:2006:11 sayılı kararı gereğince) 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olurlar.

MEMURLAR EMEKLİ OLUNCA NEDEN KAMU KURUMLARINDA ÇALIŞAMAZ ?
5335 sayılı yasanın 30.maddesine göre Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar.

Bunlar Hariç …. a) Cumhurbaşkanlığına seçilenler,
b) Dışarıdan Bakanlar Kurulu üyeliğine atananlar, c) Yasama Organı üyeliğine seçilenler, d) Mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar, e) Yönetim ve denetim kurulu üyeliği ücreti karşılığında görevlendirilenler, f) Yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler g) Vakıf üniversitelerinde görev alanlar, h) Özel kanunlarında emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin çalıştırılma veya görev yapma hakkı verilenlerden Cumhurbaşkanı tarafından atananlar, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile atanan veya görevlendirilenler ve Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler.

Belediye Başkan Ve Başkan Yardımcılarının Durumu
Başkan Yardımcıları Sosyal Güvenlik kapsamında ise tercihe bağlı Emekli sandığı Emeklisi ise SGDP kesilmeyecek sadece stopaj kesilecek… Belediye Başkanları emekli değil ise 4/c li olacaklar.

Bazı sigorta kollarının uygulanacağı sigortalılar
a) Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular hakkında, iş kazası ve meslek hastalığı ile analık sigortası uygulanır ve bunlar, 4 / (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar. b) 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; c) Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır ve bu bentte sayılanlar, 4 /(a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.

d) Harp malûlleri ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylıkları hesaplanarak ödenen veya asayiş ve güvenliğin sağlanması ile ilgili kanunlara göre vazife malûllüğü aylığı bağlanmış olanlardan, 4/ (a) ve 4/(b) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışanların aylıkları kesilmeksizin haklarında kısa vadeli sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar hakkında, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayı istemeleri halinde, bu isteklerini Kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, aylıkları kesilmeksizin uzun vadeli sigorta kolları uygulanır. Bunlardan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmaz. e) Sosyal güvenlik destek primine tâbi olanlar hakkında, sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanır. f) Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler, 4 / (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar ve bunlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanır.

Topluluk Sigortasının Kaldırılması
5754 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamayan ülkelerde Türk işverenlerin yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri hakkında emeklilik primi olan uzun vadeli sigorta kolu primleri alınmayacağı, sadece kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanacağı isteyen işçilerin kendi primlerini isteğe bağlı sigorta ile ödeyebilmeleri öngörülüyor. Yani, emeklilik primini işveren ödemeyecek, bunun yerine dileyen işçiler kendi emeklilik primlerini isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyeceklerdir. Ancak bu şekilde olması halinde de, ödenen isteğe bağlı sigorta primleri 4/b sigortalılığı olarak dikkate alınacağından bu işçilerin mağduriyetleri ve 9000 gün prim ödeyerek emekli olmaları sonucunu doğuracak.

Aday çırak, çırak ve meslekî eğitim gören öğrenciler
sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası uygulanacak. sayılı Kanunun 25. maddesine göre aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitimi gören meslek lisesi öğrencilerinin sigorta primine esas kazanç tutarları asgari ücretin yüzde 50’si kadardır. Prim oranı prime esas kazançlarının % 1'idir. - Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır. Meslek liselerinde zorunlu staja tâbi tutulan öğrencilerin primi ise Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar tarafından ödenecektir.

Staj yapan üniversite öğrencileri
- Yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tâbi tutulan öğrenciler, sosyal güvenlik reformu öncesinde sigortalı olamıyorlardı sayılı Kanunla yapılan düzenleme uyarınca, yüksek öğrenim sırasında zorunlu staja tâbi tutulan öğrenciler için öğrenim gördükleri yüksek öğretim kurumu tarafından ödenecektir. - Prim oranı, prime esas kazançlarının % 1'idir. Prime esas günlük kazançlarının hesaplanmasında prime esas günlük kazanç alt sınırı dikkate alınacaktır.

Sigortalı sayılmayanlar
1) İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi sigortalı sayılmaz. 2) Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar arasında ve aralarına dışardan başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar sigortalı sayılmaz. 3) Ev hizmetlerinde çalışanlar (ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç), 4) Askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar ile yedek subay okulu öğrencileri sigortalı sayılmaz. 5) Yurtdışında sigortalığını belgeleyen yabancılar 6)Türkiye'de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar sigortalı sayılmaz.

7) Resmî meslek ve sanat okulları ile yetkili resmî makamların izniyle kurulan meslek veya sanat okullarında ve yüksek okullarda fiilen normal eğitim süreleri içinde yapılan, tatbikî mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler sigortalı sayılmaz. 8) Sağlık hizmet sunucuları tarafından işe alıştırılmakta olan veya rehabilite edilen, hasta veya malûller sigortalı sayılmaz. 9) 4 / (b) ve 4/(c) bentleri gereği sigortalı sayılması gerekenlerden 18 yaşını doldurmamış olanlar, (bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar hakkında 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmaz.) 10) Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, asgari ücretten az olduğunu belgeleyenlerin GSS sigortalılığı hariç olmak üzere, sigortalı olma zorunlulukları yoktur.

İşverenin çocukları ve diğer akrabaları
- Kanunda gerçek kişi işverenin işyerinde çalışan çocukları, ana, baba ve kardeşleri için herhangi bir istisna hükmü yer almadığından, işverenin hısımları hizmet akdine dayanarak çalıştıkları takdirde sigortaya tâbi tutulacaklardır - Ancak, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun Maddesi hükmü gereğince, baba veya anasına ait işyerinde çalışan mümeyyiz küçüklerin, hususi bir vasinin iştiraki ile yazılı olarak yapılmış ve hakim tarafından onaylanmış bir hizmet akdi mevcut olmadıkça sigortalı sayılmalarına imkân bulunmamaktadır. - İşverenin 18 yaşını bitirmiş veya 18 yaşından evvel evlendiğinden reşit sayılmış çocukları hizmet akdi mevcut ise sigortalı sayılacaklardır.

4/A (SSK) Sigortalılarının Bildirimi
a)Herhangi bir istisna kapsamına girmeyen sigortalıların, işe başlatılmadan önce sigortalı işe giriş bildirgesiyle bildirilmesi, b) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün, sigortalı işe giriş bildirgesiyle SGK’na bildirilmesi, c) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, d) Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,

- işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile
Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre - işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile - kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde Kuruma bildirmek zorundalar Bu kapsamda, kamu idareleri de Kanunla getirilen hükümlerle “işyeri” ve kamu idarelerinin 5018 sayılı Kanun hükümlerine göre harcama yetkilisi olanları da “işveren” sayılacaktır.

4/c (Kamu) Sigortalı İşe girişlerin Bildirilmesi
- Kamu kurumlarında ilk işe giriş için giriş tarihinden itibaren 15 gün içinde, - Nakil durumlarında bir kamu kurumundan diğer kamu kurumlarına başladığı tarihten itibaren 2 gün içerisinde, - Aynı kurumun başka bir şubesine geçişlerde işe giriş verme zorunluluğu yok.

4/A (SSK) Sigortalılarının Bildirimi
Hizmet Akdine Tabi Çalışanların Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin E-Sigorta Yoluyla Bildirilmesi sayılı Kanunun 4 /(a) bendine (SSK) tabi sigortalıları çalıştıran işverenlerden aylık prim ve hizmet belgesini tarihi itibariyle zorunlu olarak e-Sigorta yoluyla vereceklerdir; Bunlardan; 1) 01/11/2008 tarihinden itibaren sigortalı tekrar işe giriş bildirgesini, 2) 01/12/2008 tarihinden itibaren ise sigortalı ilk işe giriş bildirgesini zorunlu olarak e-Sigorta yoluyla internet üzerinden vereceklerdir.

SİGORTALI İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİ
- Sigortalılardan sigortalı işten ayrılış bildirgesini kağıt ortamında verenler için, sigortalılığın sona ermesini takip eden 10 gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesi iki nüsha düzenlenir. Biri düzenleyen kuruluşta kalır, diğeri ilgili üniteye gönderilir itibariyle verilmemesi halinde her sigortalı için 1 asgari ücret ceza uygulanmaktadır. Aylık prim ve hizmet belgesi ile sigortalı işten ayrılış bildirgesi arasındaki mutabakatsızlık, işverenle yapılacak yazışma sonucunda giderilecek.

EK-1,EK-2 ve İAB belgeleri kalktı
itibariyle Çalışma Bakanlığına verilen Ek-1 ve Ek-2 ile İş-Kur’a verilen İşten Ayrılma Belgesi kaldırıldı bunların yerine SGK’ya verilen İşe giriş ve İşten çıkış bildirgeleri yeterli olacaktır.

İŞYERİ TESCİLİNİN BİLDİRİMİ
- 4/(a)’lı çalıştıran işverenler, işyeri bildirgesini, en geç sigortalı çalıştırmaya başladıkları tarihte SGK’na vermelidir. - İşyeri bildirgesinin, adi posta veya kargo yolu ile gönderilmesi ya da Kuruma doğrudan verilmesi halinde, bildirgenin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi şeklinde gönderilmesi halinde, postaya verildiği tarih; e-sigorta kanalıyla gönderilmesi halinde ise internet kanalıyla gönderilmesi sırasında onaylama işleminin yapıldığı tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilecektir. - İşverenler tarafından, şirket kuruluşu aşamasında, çalıştırılacak sigortalı sayısı ile bu sigortalıların işe başlama tarihlerinin ticaret sicili memurluklarına bildirilmesi halinde, bu bildirimler Kuruma yapılmış sayıldığından, ticaret sicil memurlukları, kendilerine yapılan bu bildirimleri en geç on gün içinde Kuruma bildirmek zorundadır.

İşyeri Tescilleri - Aynı işverenin, birden fazla işyeri kurması veya devir alması yahut kendisine intikal etmesi hâlinde her işyeri için ayrı işyeri bildirgesi düzenlenir. - Aynı ünite bölgesinde olmak ve yazılı olarak talep edilmek kaydıyla, devamlı mahiyette işlem gören veya görecek olan aynı işverene ait işyerlerinin, tehlike sınıflarının en yükseği veya tehlike sınıfları aynı olanlar gruplandırılmak suretiyle ünitelerce, farklı ünite bölgesinde olanların ise Genel Müdürlükçe tek dosyada veya birden fazla dosyada işlem görmesine izin verilebilir. - Aynı işverenlere ait olup, aynı işkolunda bulunan birden fazla kara veya deniz yahut hava ulaştırma araçlarına tek sicil numarası verilir.

Kamu işyerinde işveren ve/veya yetkili değişimi yada Unvan değişikliği durumunda yine aynı adrese yazı ile bildirilecektir. (programın hazır olması halinde düzeltme işlemi Kesenek bilgi sistemi üzerinden kullanıcılar tarafından yapılabilecektir.) Saymanlıkların değişmesi halinde Yeni İşyeri dosyası Tescil edilmesi gerekmektedir.

İşyeri Sicil Numarası 1 7 2 3 5 6 8 4

Ayrı İşyeri Dosyası Tescili
Aynı işverenin birden fazla işyeri kurması hâlinde, her bir işyeri için ayrı işyeri bildirgesi düzenlenecektir. Diğer taraftan, tescili yapılacak işyerinde, hem ayın 1’i ila 30’u arasında, hem de ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmalarına istinaden ücret alan sigortalıların bulunması halinde, her iki çalışma döneminden dolayı iki ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri tescili yapılacaktır.

İşyerinin nakli; 1- Başka ile Nakil
- İşyerinin faaliyette bulunduğu ilden başka bir ile nakledilmesi halinde, işyeri bildirgesi, işyerinin nakledildiği adresin bağlı bulunduğu üniteye, en geç işyerinin nakledildiği tarihi takip eden 10 gün içinde verilecektir. 2-Aynı il içinde Nakil - İşyerinin, aynı il içinde olmakla birlikte, başka bir ünitenin görev alanına giren bir adrese nakledilmesi halinde, işyeri bildirgesi verilmeyecek, ancak nakil tarihini takip eden tarihten itibaren on gün içinde nakledilen işyerinin sicil numarasını içerir yazı ile durum eski ve yeni üniteye bildirilecektir. - Aynı il içinde olsa da farklı ile nakil olsada işyeri dosyası tescil edilecektir.

SİGORTALILIK HALLERİNİN BİRLEŞMESİ VEYA ÇAKIŞMASI
- Sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle 4/(c) bendi kapsamında, 4/(c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılacak. Örn:Doktor - Yine, aynı madde uyarınca 4/(b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4/(a) bendi kapsamında sigortalı olarak bildirilemeyecekler. Zira, önce başlayan sigortalılık hali devam ettirilmektedir.

- Sigortalıların 4/(a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışmaları halinde aşağıdaki şekilde işlem yapılır. 1) Sigortalılar, 4/(a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmaları halinde öncelikle (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışma yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılırlar. 2) Başlatılan sigortalılığın kesintiye uğraması halinde sonra başlayan çalışmaya göre sigortalılık hali başlatılır. 3) 4/(a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan zorunlu sigortalılık halleri isteğe bağlı sigortalılığı keser.

4) İsteğe bağlı sigortalı olanların 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamına tabi olacak şekilde çalışmaya başlamaları halinde, isteğe bağlı sigortalılık hali sona erer. 5) Sigortalılık hali değişikliklerinde Kanunda ve SSİY’de belirtilen sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren, yeni sigortalılık haline göre hak ve yükümlülükler başlar. 6) 4/(b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden, 4/(a) bendi kapsamında sigortalı bildirilemezler. Ancak anonim şirket yönetim kurulu ve murahhas azaları 3. kişinin yaptığını yaparsa ve Ltd Şti ortakları kesinti olmazsa 4/(a)’lı olabilirler. 7) Sigortalı sayılması gereken sigortalılık halinden başka bir sigortalılık hali için prim ödenmiş olması halinde, ödenen primler esas alınan sigortalılık hali için ödenmiş ve esas alınan sigortalılık halinde geçmiş kabul edilir.

8) 01/10/2008 tarihinden önce 506 sayılı Kanuna tabi olmaları nedeniyle 4/(a) bendi, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi olmaları nedeniyle 4/(b) bendi kapsamında kabul edilen sigortalılardan zorunlu sigortalı olmaları gerektiği halde 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi isteğe bağlı sigortalılığı devam edenler hakkında 5510 sy. Kanunun 4 üncü maddesi gereğince işlem yapılır. 9) 01/10/2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 / (b) bendi kapsamında sigortalı oldukları halde, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden 4/(a) bendine tabi prim ödemesi olanların sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar devam ettirilir.

ALT İŞVEREN VE SİGORTALIYI DEVİR ALANIN BİLDİRİLMESİ
- Kendisinden iş alan alt işveren ile - Başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak sigortalısını devrettiği işverenin bilgilerini taşıyan örneği Kurumca hazırlanan ek belgeyi, alt işverenin işe başladığı; geçici olarak sigortalısını devrettiği tarihten itibaren, sözleşmeyi ibraz etmeleri koşuluyla, en geç 15 gün içinde ilgili üniteye, bildirmek zorundadır.

İhalelerin bildirilmesi, Hakedişten Kesinti ve Mahsup
İdareler, ihale yolu ile yaptırdıkları her türlü işleri üstlenenleri ve bunların tebligat adreslerini sözleşmenin imzalandığı tarihi takip eden onbeş gün içinde ilgili üniteye bildirmek zorundadır. İhale konusu iş, piyasadan hazır halde alınıp satılan malın temini ise bu işler idare tarafından Kuruma bildirilmez. İdare, işverene yapacağı her hakediş ödemesinden önce, işverenin ve varsa alt işverenlerinin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarının olup olmadığını, üniteden yazı ile sorar. Ünitece, işverenin ve varsa alt işverenlerinin muaccel borcunun bulunmadığı hususu idareye bir aylık süre içinde yazı ile bildirilir. Yazı ile bildirilmediği sürece, idare tarafından işverene hakediş ödenmez.

İş kazasının tanımı ve kapsamı
a) 4-1/(a) bendi kapsamında çalışan sigortalının; 1) İşyerinde bulunduğu sırada, 2) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, 3) Görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, 4) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatına tabi olup olmadığına bakılmaksızın yine bu mevzuatta belirtilen sürelerde çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, 5) İşverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, b) 4-1/(b) bendi kapsamında çalışan sigortalının ise; 2) Yürütmekte olduğu iş nedeniyle işyeri dışında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.

İş Kazasının Bildirimi
a) 4-1/(a) bendinde sayılan sigortalılar ile Kanunun 5 inci maddesinin (a) ve (c) bendinde sayılan sigortalıların iş kazası geçirmeleri hâlinde işverenleri, Kanunun 5 inci maddesinin (b) ve (e) bentlerinde belirtilen sigortalıların iş kazası geçirmeleri hâlinde ise eğitim veya staj gördükleri işyeri işverenleri tarafından kazanın olduğu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine derhâl, Kuruma en geç kazadan sonraki üç iş günü içinde, Kanunun 5 inci maddesinin (g) bendinde sayılan sigortalının iş kazası geçirmesi hâlinde, işvereni tarafından kazanın olduğu ve ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki yerel kolluk kuvvetlerine derhâl, Kuruma ise en geç kazadan sonraki üç iş günü içinde, b) 4-1/(b) bendi kapsamında olan sigortalıların iş kazası geçirmeleri hâlinde, bir ayı geçmemek şartıyla kendisi tarafından geçirdiği iş kazasına ilişkin rahatsızlığının bildirimine engel olmadığı günden sonraki üç iş günü içinde, İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesini vermekle yükümlü olanlar e-sigorta ile Kuruma bildirir veya doğrudan ya da posta yoluyla da ilgili üniteye gönderebilir.

İş Kazasında Yapılması Gerekenler
-İş kazasına uğrayan personele derhal gerekli sağlık yardımları yapılır. - Kaza o yer yetkili kolluk kuvvetlerine (Jandarma veya Polise) derhal bildirilir. - İşyeri kaza raporu düzenlenir. Şahitlerin ifadesi alınır. - Kaza, ilgili SGK sigorta/sosyal güvenlik merkezi müdürlüğüne dilekçe ekindeki İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilir. (5510 sayılı Kanun) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğüne bildirim formu ile en geç iki iş günü içinde haber verilir. (4857 sayılı Kanun) - Kazayla ilgili bir dosya hazırlanır. Evraklar burada muhafaza edilir. Dosyada ayrıca; işçinin sigortalı işe giriş bildirgesi, işe giriş sağlık raporu, kaza tarihinden önceki dört aya ait ücret hesap pusulalarının sureti, işçi çizelgesi, eğitim belgesi ile diğer sertifakalar ve kişisel koruyucuları teslim belgeleri de yer alır.

Vazife malûllükleri; 4/c kapsamında sigortalılara uygulanmaktadır.
İdarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denir.

Vazife malûllüğü hükümlerinin uygulanmayacağı durumlar
Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan, Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan, Yasak fiilleri yapmaktan, İntihara teşebbüsten, Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya zarar verme amacından, meydana gelmişse…

HASTALIK VE ANALIK HALİ
- 4/a ve 4/b sigortalılarının iş kazası ve meslek hastalığı dışında kalan ve iş göremezliğine neden olan rahatsızlıklar hastalık hali olarak belirlenmiştir. - Sigortalı veya sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadının ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşinin gebeliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık süreye kadar olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve özürlülük halleri analık hali kabul edileceği öngörülmüştür. Esasen çoğul gebelik halinde sadece doğum öncesinde on haftalık istirahat süresi sözkonusu olmakla birlikte, maddede çoğul gebelik halinde doğum sonrasındaki on haftalık sürenin analık hali kabul edileceği belirtilmiştir.

GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
a) İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için, b) 4-1/(a) bendi ile 5 inci maddesi kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların, hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğramaları hâlinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için verilir

Kamu idarelerinde 4-1/(a) bendi kapsamındaki sigortalının;
GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ Kamu idarelerinde 4-1/(a) bendi kapsamındaki sigortalının; a) İstirahatlı olduğu dönemde işyerinde çalışıp çalışmadığı, b) Kazanç hesabına giren döneme ilişkin aylarda, prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler, c) Viziteye çıktığı/istirahatın başladığı tarih itibarıyla prim ödeme hâlinin devam edip etmediği, ç) Sigortalının PTT bank veya banka hesap numarası ile T.C. kimlik numarası, İşveren tarafından Kuruma bildirilir. Bu bildirim yazılı olarak yapılabileceği gibi elektronik ortamda da yapılabilir. Sigortalının, geçici iş göremezlik ödeneği almasına esas istirahat raporu süresi içinde, sigortalılık hâlinin herhangi bir nedenle sona ermesi hâlinde istirahat süresince geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeye devam edilir.

Çalışamama belgesi girmeyene ipc cezası
İstirahat başlangıç ve bitişini kurumun tebligatına rağmen; 5 işgününde vermeyen işverene 2 asgari ücret… Hiç vermeyene 5 asgari ücret ceza uygulanmaktadır.

GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİKTE İKİ GÜN ÖDENİR Mİ?
- İş Kanunu uyarınca, hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilebilir. Bu düzenleme hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilebilmesi noktasında sadece işverene bir takdir yetkisi vermektedir. - Açıkça belirtmek gerekir ki, işverenlerin işçilerin raporlu olduğu sürelerde ne ilk iki gün için, ne de tüm istirahat süresince ücret ödeme ve sigortalı bildirme zorunluluğu yoktur. - Ancak, işverenler isterse SGK’dan alınan istirahat parasını işçiden talep ederek işçisinin ücretlerini çalışmamalarına rağmen tam olarak ödeyebilirler. - SGK’dan alınan istirahat parasının işverene iade edilerek ücretin tam olarak ödenmesi, geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatlı bulundukları devrede fark ücretlerin ödenmesi veya bu devrede Sosyal Güvenlik Kurumu’nca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmadan ücretlerin tam olarak ödenmesi durumunda mutlaka SSK priminin de kesilmesi ve istirahatlı sigortalının SGK’ya bildirimine devam edilmesi gerekmektedir. Yani, raporlu işçiye ücretinin ödenmesi durumunda sigorta primi de yatırılır.

Geçici iş göremezlik ödeneği ne Kadar?
Eski Uygulama; SSK’lılar için ayakta tedavide günlük kazancın 2/3’ü ayakta tedavide ½ si Bağ-Kur’lularda yoktu Memurlar maaşlarını alıyorlardı. Yeni Uygulama; 4/a’lılar da ayakta tedavide günlük kazancın 2/3’ü ayakta tedavide ½ si 4/b’lilerde muhtar; ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olan; gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olan sigortalılar ile tarımsal faaliyette bulunanlar için yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı ile analık halinde ayakta tedavilerde günlük kazancının 2/3’ü, yatarak tedavide ½’ si Hastalıkta işgöremezlik verilmez 4/c’lilerde maaş almaya devam edecekler

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK GELİRİNE HAK KAZANMA
- Sürekli iş göremezlik geliri, İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanmaktadır. - Yapılan bu düzenleme ile SSK uygulamasındaki meslekte kazanma gücünün yüzde 10 kaybedilmesi halinde sürekli iş göremezlik geliri bağlanması kriteri devam ettirilmiştir. - Sürekli iş göremezlik geliri ömür boyunca verilmektedir. Gelirin bağlanması için SGK’na belirli bir süre ve miktar prim ödenmesi gerekli değildir.

İŞVERENİN VE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN SORUMLULUĞU
İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır. İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilecektir.

SÜRESİNDE BİLDİRİLMEYEN SİGORTALILIKTAN DOĞAN SORUMLULUK
-Sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir. -Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile gelir bağlanırsa bu gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri tutarı, sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir. -506 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan, işverenlerin süresinde bildirilmeyen sigortalılıktan doğan sorumlulukları devam ettirilmiştir.

Kademeli Yaş Artışı YIL Emeklilik Yaşı BAYAN ERKEK 59 61 60 62 63 64
59 61 60 62 63 64 65 Tarihinden itibaren

Aylık Bağlama Oranı - %2 olarak düşünülen aylık bağlama oranı kanunun yürürlüğe gireceği tarihten önce sigortalı olanlar için ilk 10 yıl için %3 sonraki yıllar için ise %2 olarak düzenlenmiş olup kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa sigortalı olacaklar için %2 olarak düzenlenmiştir.Yani 2018 yılından sonra maaş bağlama katsayısı %2 olacaktır.

ÖLÜM SİGORTASINDA PRİM ÖDEME GÜNÜ
5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008 gününden itibaren, - En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4/(a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olan sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilecek. - Madde metninden görüleceği üzere 900 günün veya 5 yıllık sigortalılık süresinin hesabında askerlik veya yurtdışı borçlanması gibi sürelerin dikkate alınmayacaktır. - Yasanın yürürlük tarihinden önce vefat eden 5 yıldan fazla 10 yıldan az sigortalılığı olan memurların hak sahiplerine de aylık bağlanacak.

Yeni Yasada Malüllük Aylığı Şartları
1- Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 prim ödeme gün sayısı, 2-çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını kaybetmesi, 3-Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlar için sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün -Çalışma gücünün 2/3 nü kaybetme ibaresi kaldırılarak %60 oranı konulmuş olup kısmen şartlar yumuşatılmıştır.

5510 sayılı kanuna göre sigortalı sayılanların;
SİGORTALILARIN BORÇLANABİLECEĞİ SÜRELER 5510 sayılı kanuna göre sigortalı sayılanların; a) Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4/(a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri, b) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri, c) 4/(c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri, d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde veya yurtdışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri, e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri, f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri, g) Grev ve lokavtta geçen süreleri,

h) Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri,
ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri, kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılacak. Borçlanma tutarları bir ayda ödenecek Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranacak. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmayacak. 5510 sayılı kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülecek. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacak.

Kadınlarda 4 yıl erken emeklilik!
300 gün şartı kalktı…. -Doğum yapan kadınların çalışma yaşamından uzaklaşmasıyla birlikte, emeklilik için gerekli gün sayılarını dolduramadıkları görülmektedir. İşte sosyal güvenlik reformuyla birlikte doğum yapan kadınlara 2 doğum ve her doğum için de 2’şer yıl borçlanma hakkı geldi. -5510 sayılı Kanuna göre, 4/(a) (SSK) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri borçlanabilecek.

Askerlik Borçlanması Arttı
- Sosyal güvenlik reformu, askerlik borçlanması nedeniyle yapılacak ödemeyi artırıyor. Yeni yasa yürürlüğe girince, askerlik borçlanması; günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında olmak üzere, sigortalının kendisinin belirleyeceği günlük kazancın yüzde 32’sinin, borçlanılacak gün sayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanacak. ’den sonra askerlik borçlanması yapılması halinde 5510 sayılı yasa gereğince yüzde 20 olan oran yüzde 32’ye çıktı.

İsteğe Bağlı Sigorta Düzenlemeleri
- Mevcut uygulamada SSK’da 1080 gün prim ödeme, Emekli Sandığında 10 yıllık hizmet şartı aranmaktadır. Bağ-Kur’da ise ev kadınları için süre şartı aranmamaktadır. - İsteğe bağlı sigortalılar mevcut uygulamada sağlık yardımlarından yararlanamamaktadırlar. - Bu Kanunda isteğe bağlı sigortalılık için süre şartı kaldırılmış, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde bulunan Türk vatandaşlarına da bu hak verilerek kapsam genişletilmiş ve sağlık yardımlarından yararlanma imkanı getirilmiştir. - Ayrıca, kısmi zamanlı olarak çalışan sigortalılara eksik sürelerini isteğe bağlı sigortayla tamamlama hakkı verilmiştir

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ VE ÖDENMESİ
- İsteğe bağlı sigorta primi olarak prime esas kazanç alt ve üst sınırı arasında sigortalılarca belirlenecek kazanç üzerinden prim alınması ve primlerin ait olduğu ayın sonuna kadar ödenmesi benimsenmiştir. İsteğe bağlı sigorta primi, asgari ücretle, asgari ücretin 6,5 katı arasında, sigortalı tarafından belirlenen günlük kazanç ve prim ödeme gün sayısı üzerinden bulunacak kazancın % 32'sidir. Bunun % 20'si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, % 12'si genel sağlık sigortası primidir. - İsteğe bağlı sigortalı olanlar, bakmakla yükümlü olunan kişi olsa dahi, genel sağlık sigortalısı sayılacak ve genel sağlık sigortası primini de ödemekle yükümlü olacak. Yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye’de yerleşik olma hali bir yılı doldurmadıkça genel sağlık sigortası primi alınmaz ve bu kişiler genel sağlık sigortalısı sayılmaz. - İsteğe bağlı sigorta primi, ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmelidir. Ait olduğu aydan itibaren en geç 12 ay içinde kendileri veya hak sahipleri tarafından hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte ödenmeyen primlere ilişkin süreler, sigortalılık süresinden sayılmayacak. İsteğe bağlı sigortalılardan, zorunlu sigortalılık nedeniyle prim borçlarının bulunması halinde, isteğe bağlı sigortaya tabi ödenen primler öncelikle zorunlu sigortalılık nedeniyle Kuruma olan borçlarına mahsup edilir.

ANLAŞMALI BOŞANAN YETİM KIZLARIN AYLIĞI KESİLECEK!!!!
Sigortalının ölümü halinde sigortalının eşine, çocuklarına ve anne-babasına ölüm aylığı bağlanmaktadır. Hem annesinden, hem de babasından aylığa hak kazanan çocuğa, aylıklardan fazla olanın tamamı az olanın yarısı ödenmektedir. Ölüm geliri veya aylığı almakta olan kız çocuklarının evlenmeleri ve sosyal güvenlik kurumlarından kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almaları halinde aylıkları kesilmektedir. Evli olduğu için hak sahibi sayılmayan kız çocuklar daha sonra dul kalırsa bu defa hak sahibi sayılırlar. Haksız yere aylık almak için eşinden anlaşmalı boşanan kız çocuklarının sayısı son yıllarda hızla artmaya başladı. Sosyal güvenlik reformuyla yapılan düzenlemeye göre, eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen dul eş ve yetim kız çocuklarının, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilecektir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar geri alınacaktır. Ayrıca, eşinden boşanan, ancak boşandığı eşiyle aynı evi paylaşmaya devam eden kişiler hakkında savcılıklar tarafından ‘nitelikli dolandırıcılık’ suçu ile dava açılarak hapis ve para cezası ile de karşılaşmaları söz konusu olabilecek.

Kısmi süreli çalışmalarda prim ödeme gün sayısı!
- İşyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır. - Kısmi süreli çalışma, işveren ile sigortalının yazılı olarak yapılan iş sözleşmesinin niteliğine bağlı, aylık ücret karşılığı çalışma biçiminde imzalanmışsa, sigortalı haftalık çalışma süresine bakılmaksızın tam ay olarak bildirilir. - İş sözleşmesi saat ücreti karşılığı yapılmış ise kısmi süreli çalışan sigortalıların ay içinde çalıştığı toplam sürenin, 4857 sayılı İş Kanununa göre günlük olağan çalışma süresi olan 7,5 saate bölünmesiyle, sigortalı için bildirilmesi gereken prim ödeme gün sayısı hesaplanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.

1) Hak edilen ücretlerin,
PRİME ESAS KAZANÇLAR 4-1/a bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançlarının hesabında; 1) Hak edilen ücretlerin, 2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların, 3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin brüt toplamı esas alınacak.

PRİME ESAS KAZANÇLAR 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4/(c) kapsamında sigortalı sayılan ve personel Kanununa göre aylık alan sigortalıların prime esas kazançları; (1) -Aylık gösterge ve ek gösterge aylığı, -Kıdem ve taban aylığı, -Makam, temsil ve görev tazminatları, 1)657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca ödenen tazminatlar, (bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç), 2)27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı TSK Personel Kanununun ek 17 nci maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar üzerinden ödenen hizmet tazminatı (28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Kanun ile 17/11/1983 tarihli ve 2955 sayılı Kanuna göre tazminat alanların sadece rütbelerinin karşılığı hizmet tazminatları),

3)11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 12 nci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneği, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme, 4) 78 sayılı Yüksek Öğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları hakkında KHK eki cetvelinde yer alan yükseköğretim kurumlarına bağlı konservatuarlarda 2914 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 15 inci maddesi uyarınca sözleşme ile istihdam edilen öğretim elemanlarından sanatçı öğretim elemanı olarak istihdam edilenler için anılan Kanuna göre öğretim görevlisi kadro unvanında istihdam edilenlerin tahsil ve derecelerine göre belirlenen prime esas kazanç tutarları, 5) Kadro karşılığı sözleşmeli olarak görev yapan sigortalılar için işgal ettikleri kadrolar esas alınmak suretiyle Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri sınıflardaki görevlerin aynı kadro, unvan ve derecesi için, (a,b,c) bendinde öngörülen unsurlar üzerinden hesaplanan tutarı, 6) Açıktan vekil olarak atanan sigortalılar için, (a,b,c) bendinde öngörülen unsurlardan ilgili mevzuatı uyarınca ödenen tutarı,

7) Başka bir kadro ya da görevin ödeme unsurları esas alınmak ve kıyaslanmak suretiyle aylık veya ücret ödenen sigortalılar için; emsal alınan kadro veya görevin prime esas kazanç tutarını geçmemek üzere, bu kazancın aylık veya ücret ödenmesinde öngörülen oranında hesaplanacak tutarı, 8) İlgili kanunlarında emeklilik ya da ek gösterge açısından belirli bir kadro, unvan veya görevle bağlantı kurulanlar için, bağlantı kurulan kadro, unvan veya görevin derecesi için bu fıkranın (a,b,c) bendinde belirtilen prime esas kazanç tutarı, (a,b,c) ile yukarıdaki bentleri kapsamı dışında kalan sigortalılar için, atandıkları görev itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre girebilecekleri sınıflardaki benzer görevin aynı kadro, unvan, tahsil ve derecesi için bu fıkranın (a,b,c) bendinde belirtilen prime esas kazanç tutarı, esas alınır.

Memurların Prime Esas Kazançları
4/c sigortalıları için Aylıklarını personel kanunlarına göre alan sigortalılar için; İlgili kanunları uyarınca aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarları, Memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları, Makam, temsil ve görev tazminatlarından oluşur

İZİN ÜCRETİNİN MAL EDİLECEĞİ AY
-Buna karşın, sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretlerin hizmet akdinin feshinden sonra ödenmesi halinde, 4857 sayılı Kanunun 59 uncu maddesine göre akdin feshedildiği tarihte hak kazanıldığı nazara alınarak, bu nitelikteki yıllık izin sürelerine ilişkin ücretler akdin feshedildiği ayın kazancına dahil edilecektir. Örnek yılında hak kazanmış olduğu yıllık iznini kullanmayan (B) sigortalısının 2008/Şubat ayında işten ayrıldığı varsayıldığında, sözkonusu sigortalının izin ücretinin hangi tarih itibariyle ödeneceği üzerinde durulmaksızın bahse konu sigortalının hak kazanmış olduğu yıllık izin ücreti 2008/Şubat ayına ait prime esas kazanca dahil edilecektir.

Toplu İş Sözleşmesi ile istirahat nedeni ile ödenen Fark ücretler
- Toplu iş sözleşmeleri uyarınca veya kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve toplu iş sözleşmesi dışında kalan personel ile toplu iş sözleşmesine tabi olmakla birlikte sendikalara üye olmamaları nedeniyle özel sektöre ait işyerlerinde sözleşme kapsamında bulunmayan personele geriye yönelik olarak ücret farkı ödenmesine karar verilmesi halinde, söz konusu ücret farkları, ilişkin oldukları ayların, - Toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulandığı işyerlerinde, bir aydan fazla istirahat alan sigortalılara, Kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra işverenlerce de toplu iş sözleşmelerine dayanılarak istirahatlı bulunan süre için ayrıca ücret ödenmesi durumunda, bu ücretler istirahatlı bulunulan ayların, kazancına dahil edilerek prime tabi tutulacaktır.

Hizmet akdinin feshinin geçersizliği halinde yapılacak ödemeler
İş Kanununun uygulandığı otuz veya daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde en az altı aylık kıdemi bulunan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesinin geçerli sebep gösterilmeden veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iş mahkemesince veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verilmesi halinde; İşçiyi başvurusu halinde bir ay içinde işe başlatmayan işverence işçiye ödenen ve mahkeme veya özel hakemce belirlenen en az dört, en çok sekiz aylık ücreti tutarındaki tazminatın, niteliği itibariyle ücret sayılabilecek bir kazanç durumunda olmaması ve işe başlatılmayan sigortalının sigortalılık niteliğinin de kalmaması nedeniyle anılan tazminat tutarı prime tabi tutulmayacaktır.

- Feshin geçersizliğine dair mahkeme veya özel hakem kararının kesinleştirilmesine kadar işçiye çalıştırılmadığı süre için en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakların da işverenin işçiyi işe başlatması veya başlatmamasına bakılmaksızın ödeneceğinden, bu düzenleme ile, feshin geçersizliğine dair karar alan işçiyi, işe başlatıp başlatmama konusunda işverene verdiği inisiyatife karşılık işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının ödenmesini hüküm altına alarak korumuş, sözleşmenin fesih tarihini, en çok dört aya kadar ileri bir tarihe atmış bulunmaktadır. - Buna göre, işçinin işe iadesi için kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının kendisine tebliğinden itibaren on iş günü içinde işe başlamak üzere başvurmuş olması kaydıyla, işe başlatılsın veya başlatılmasın bu nitelikteki işçilere çalıştırılmayan süre için ödenen en çok dört aya kadar ücret ve diğer haklar, akdin feshedildiği aydan başlanılarak ilgili ayların prime esas kazançlarına dahil edilerek işsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere tüm sigorta kollarına ait primler kesilecek ve bu süreler hizmetten sayılacaktır.

Memurların Yargı Kararı İle Görevlerine iade edilmesinde primler
- Bu bakımdan, idari yargı tarafından verilen kararlara istinaden sigortalılara fiilen çalışmadıkları süreler için ücret ve benzeri nitelikte ödeme yapılması halinde; ücretler, ilişkin olduğu aylara maledilmek, ücret dışındaki diğer ödemeler ise ödendiği ayın kazancına dahil edilmek suretiyle prime tabi tutulacaktır.

Ücret dışı ödemelerden 2 ay daha prim alınacak
Halen sigortalılara ödenen ücret dışındaki diğer ödemelerin üst sınırı (4.151,70.-YTL) aşan kısmından sigorta primi kesilmemektedir. Sosyal Güvenlik Reformu ile ücret dışındaki diğer ödemelerin üst sınırı aşan kısmından, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilave edileceğine ilişkin bir hüküm getirilmektedir.

PRİME ESAS OLMAYAN KAZANÇLAR
- Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin yüzde 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas dahil edilmeyeceği hükme bağlanmıştır. - Yukarıda belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulacak.

İşverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Özel Sağlık Sigortası Primi ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları Tutarları sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, “… işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgarî ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tâbi tutulmaz.” denilmektedir. -Buna göre, sigortalı adına ay içinde özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverence yapılan ödemeler toplamının aylık asgari ücretin % 30’una isabet eden kısmı prime esas kazanca dahil edilmeyecek, kalan tutar ise ödendiği ayın prime esas kazancına dahil edilecektir.

BEŞ YILDAN FAZLA BORCU OLAN BAĞ-KUR’LULAR
ve 2926 sayılı kanunlara göre tescilleri yapıldığı hâlde, tarihi itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, prim borçlarının ödenmesine ilişkin Kurumca çıkarılacak genel tebliğin yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren 6 ay içinde ödememeleri hâlinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, hiç prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulur. - Prim borcuna ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez. Bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmez ve Kurum alacakları arasında yer verilmez. Ancak, sigortalı ya da hak sahipleri daha sonra müracaat etmeleri hâlinde müracaat tarihindeki prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarının tamamını, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de bu fıkra hükmü uygulanır.

Prim belgelerinin mücbir sebeplerle gönderilememesi ve primlerin süresi içinde ödenememesi
- Aylık prim ve hizmet belgesini e-Sigorta ortamında göndermekle zorunlu tutulan işveren/aracı/sigortalıyı geçici olarak devralanların, Kurumun bilgi işlem sistemlerinin aşağıdaki belirtilen nedenlerle hizmet dışı kalması sonucu prim belgelerini öngörülen sürenin son gününde Kuruma internet ortamında gönderememesi ve muhteviyatı primleri de yasal süresi içinde ödeyememesi halinde, sorunların ortadan kalktığı tarihi takip eden 5. işgününün sonuna kadar belge veya bilgiyi göndermeleri ve muhteviyatı primleri de aynı sürede Kuruma ödemeleri halinde, bu yükümlülüklerini Kanunda öngörülen sürede yerine getirmiş oldukları kabul edilecektir.

Prim borçlarından Üst düzey yöneticiler de sorumlu
- Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu.

BİRDEN FAZLA İŞTE ÇALIŞILMASI NEDENİYLE KURUMA PRİM ÖDENMESİ
- İş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile yasaklanabilir. Ancak yasak yoksa işçi birkaç yerde çalışabilir. - Sigortalıların 5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesine göre belirlenen aynı sigortalılık haline tâbi olacak şekilde birden fazla işte çalışması nedeniyle Kuruma ödenen primler toplamı, bu sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşarsa, aşan kısmın tamamı, sigortalının talebi üzerine en geç talep tarihini takip eden ay içinde hissesi oranında sigortalıya defaten geri ödenecektir. Geri verilen primler için ayrıca gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmemektedir.

Aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma verilme şekli ve süresi
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran; - Özel nitelikteki işyeri işverenleri, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde, - Resmi nitelikteki işyeri işverenleri ise, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7’sinde, ÖRNEK: A işyeri tarihleri arasında aylıkları peşin ödeyenler prim belgesini tarihine kadar, Eğer tarihleri arasında peşin ödenmiş ise prim belgesi tarihine kadar verilecek.

PRİM BELGELERİ VERİLME SÜRE VE ŞEKİLLER
4/c Bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran işverenler, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalılara ilişkin örneği Tebliğ ekinde yer alan aylık prim ve hizmet belgesini (EK:2) ve (EK:3); a) Her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken takvim ayının son gününe kadar, b) Her ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını ayın 1’inde peşin alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 15’inci günü sonuna kadar, c) Her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını müteakip ayın 15’inde çalıştıktan sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması gereken takvim ayının son gününe kadar, Her ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ayın 1’inde çalıştıktan sonra alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 15’inci günü sonuna kadar, her bir maaş ödeme dönemi için ayrı ayrı Kuruma vermekle yükümlüdür. Son günün resmi tatile rastlaması durumunda aylık prim ve hizmet belgeleri bu günü izleyen ilk iş günü sonuna kadar gönderilecektir.

Örneklerle 4 c’liler için prim belgelerinin verilme süreleri
Peşin alan tarihinde kadar , Çalışarak alanlar tarihinde kadar, Peşin alanlar tarihine kadar, arası çalıştıktan sonra alanlar tarihine kadar kuruma verilmesi gerekmektedir.Primlerin ödenmesi de takip eden ay sonuna kadar….

PRİM BELGELERİ VERİLME SÜRE VE ŞEKİLLER 4/a
* Toplu iş sözleşmeleri uyarınca geriye yönelik olarak ödenmesine karar verilen ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihi * Ücretleri Maliye Bakanlığının vizesine tabi olan personele ödenen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, vize işleminin gerçekleştiğine ilişkin yazının tarihini, * Bir aydan fazla istirahat alan sigortalılara Kurumca ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra istirahatlı bulunulan süre için işverenlerince toplu iş sözleşmesine dayanılarak ücret ödenmesi hâlinde, bu ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin istirahat süresinin sona erdiği tarihi, * 4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesine istinaden iş mahkemelerince veya özel hakem tarafından verilen kararların tebliğinden sonra, on iş günü içinde sigortalı, işe başlamak üzere işverene başvurduğu takdirde, iş mahkemeleri veya özel hakemlerce verilen karar uyarınca ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin kesinleşen mahkeme kararının sigortalıya tebliğ edildiği tarihi izleyen onuncu iş gününü,

* İdare mahkemesi kararlarına göre görevlerine iade edilen sigortalı personele ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin kesinleşen mahkeme kararının idareye tebliğ edildiği tarihi, * 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (b) bendi kapsamına giren ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılara enflasyon farkı veya başka ad altında geriye yönelik olarak yapılan ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, ödemenin yapıldığı tarihi, * Toplu iş sözleşmelerine tabi işyeri işverenlerince veya kamu idarelerince ya da yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenen ücret dışındaki ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin (ücret dışındaki bu ödemeler hizmet akdinin devam ettiği en son ayın kazancına dahil edilecektir.) yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihlerini, takip eden ay/dönemin, işyerinin özel nitelikte olması halinde 23 üne, resmi nitelikte olması halinde ise 7’sine kadar, Kuruma, e-Sigorta kanalıyla gönderilmesi veya kağıt ortamında verilmesi halinde de yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecektir.

PRİMLERİN ÖDENMESİ 4/c Kuruma ödemek zorundadırlar.
Bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran işverenler, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalılara ilişkin örneği Tebliğ ekinde yer alan aylık prim ve hizmet belgesini (EK:2) ve (EK:3); a) Her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını ayın 15’inde peşin alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken takvim ayının son gününe kadar, b) Her ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını ayın 1’inde peşin alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 15’inci günü sonuna kadar, c) Her ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki maaşını müteakip ayın 15’inde çalıştıktan sonra alan sigortalılar için, maaş ödemelerinin yapılması gereken takvim ayının son gününe kadar, Her ayın 1’i ile 30’u arasındaki maaşını müteakip ayın 1’inde çalıştıktan sonra alan sigortalılar için maaş ödemelerinin yapılması gereken ayın 15’inci günü sonuna kadar, Kuruma ödemek zorundadırlar.

b) Ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,
EKSİK GÜN BİLDİRİMİ -Aylık prim ve hizmet belgesi ile birlikte ay içinde (30) günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin; a) İstirahatlı olduğunu gösteren resmi kuruluşlara ait sağlık tesisleri veya işyeri hekimlerince düzenlenmiş hekim raporu, b) Ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi, c) Disiplin cezası uygulaması, gözaltına alınması, tutukluluk haline ilişkin belgeler, d) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi, e) En az işverenin imzasını havi puantaj kayıtları, f) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmi makamlardan alınan yazı örneği, sigortalıların eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu ek-14 ekinde ilgili üniteye verilir veya Acele Posta Servisi (APS), iadeli taahhütlü ya da taahhütlü olarak gönderilir. -Onüçüncü fıkrada sayılan hallere ilişkin belgelerin geriye yönelik olarak her zaman düzenlenebilir nitelikte olanları, aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken süreden sonra verilmesi halinde işleme konulmaz. Bu durumların dışındaki (30) günden az çalışılan sürelere ait geçerli belgeleri belirlemeye Kurum Yönetim Kurulu yetkilidir.

HİZMETLERİN TESPİTİ - Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır. - Sigortalının çalıştığı bir veya birden fazla işte, bu Kanunda yazılı şartları yerine getirmiş olmasına rağmen, kendisi için verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin işveren tarafından verilmediği veya verilen aylık prim ve hizmet belgesinde kazançların veya prim ödeme gün sayılarının eksik gösterildiği Kurumca tespit edilirse, hastalık ve analık sigortalarından gerekli ödemeler yapılır. - Kurumun ve kamu idarelerinin denetim ve kontrolle görevli memurları, işyerinde yapılan fiili tespit sırasında çalıştığı belirlendiği halde, hizmetleri Kuruma bildirilmediği anlaşılan veya eksik bildirildiği saptanan sigortalıların geriye yönelik hizmetlerinin, en fazla tespitin yapıldığı tarihten önceki bir yıllık süreye ilişkin kısmı dikkate alınır. - Bir yıllık süreyi aşan sigortalı çalışmalar ise, her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan kanunen geçerli kayıtlar ile kanıtlanmak şartıyla dikkate alınabilir.

BELGENİN DAYANAĞI VE KAYITLARIN GEÇERSİZ SAYILMASI
- İşveren, işyeri sahipleri, alt işverenler diğer kanunlar gereğince tutmak zorunda oldukları defterlerle dayanağı belgeler aylık prim ve hizmet belgesinin dayanağı belgeler niteliğinde sayılır. Şu kadar ki, a) Kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu olduğu halde tasdiksiz tutulmuş olan defterler ile sigorta primine esas kazanç ödemeleri bulunan ilgili aylar, b) Kanuni tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmiş olan defterlerin tasdik tarihinden önceki sigorta primine esas kazanç ödemeleri bulunan ilgili aylar, c) İşçilikle ilgili giderlerin işlenmemiş, eksik veya fazla işlenmiş olduğu tespit edilen defterlere ilişkin aylar, d) Gerçek ve fiili çalışmaya dayanmadığı halde, kayıt ve belgelerde ücret tahakkuk veya ödemesi bulunan aylar, e) Sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançların kesin olarak tespitine imkan vermeyecek şekilde usulsüz, karışık veya noksan tutulmuş defterlere ait aylar, f) Herhangi bir ay için sigorta primleri hesabına esas tutulması gereken kazançların ve kazançlarla ilgili ödemelerin o ayın dahil bulunduğu hesap dönemine ait defterlere işlenmemiş olması halinde o aylara ait defter kayıtları,

g) Vergi Usul Kanunu gereğince bilanço esasına göre defter tutulması gerekirken işletme hesabı esasına göre tutulmuş defterlerde, sigorta primine esas kazanç ödemelerinin ilgili olduğu aylar, h) Kanunun 85 inci maddesi birinci fıkrasındaki getirilen hükümler doğrultusunda yapılan inceleme sonucunda, işin yürütümü için gerekli olan sigorta primine esas kazanç tutarının Kuruma noksan bildirilmesi dolayısıyla resen tahakkuk yapılan ay veya aylar, ı) Durum tespiti, kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgi ve belgeler ile karinelerden çalıştığı tespit edilen sigortalılardan kaydedilmediği ücret tediye bordroları ile ait olduğu ay-aylar, i)Meslek odaları ile kamu kurum ve kuruluşlarının yazılardan tespit edilen ücretin altında ücret tahakkukları, j)Tasdikli sayfalarının dolması üzerine, yeni defter tasdiki yerine, belgeli bilgilerin yazım sayfaları kalmayan defterin tasdiksiz sayfalarına kaydedilen ay veya aylar, geçerli sayılmaz.

İŞYERİ KAYITLARININ İBRAZI
- İşverenler, işyeri sahipleri ve alt işveren işyeri ile ilgili tüm defter ve belgeleri, istenilmesi halinde, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş ilgili memurlarına göstermek üzere, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak 10 yıl süreyle, Kamu idareleri 30 yıl süreyle, tasfiye ve iflas idaresi memurları ise görevleri süresince saklamak zorundadırlar. - Sigortalıyı devir alan işverenler, devredilen sigortalılarla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmişler ise, yükümlülüklerini yerine getirdikleri sigortalılarla ilgili kendilerine ait işyeri kayıt ve belgelerini birinci fıkrada belirtilen sürelerle saklamak zorundadır. - Yapılacak tebligat üzerine defter ve belgeler, incelemeyi yapacak denetim ve kontrolle görevlendirilmiş ilgili memurun tebligatta belirttiği adrese getirilir. Ancak, işverenler, işyeri sahipleri, alt işveren ya da sigortalıyı devir alan işveren tarafından defter ve belgelerin işyerinde ya da belge ile kanıtlanması kaydıyla işletme merkezinde incelenmesi yazılı olarak istenmesi veya bu isteğin bir tutanakla tespit edilmesi halinde denetim ve kontrolle görevlendirilmiş ilgili memurca da teftişe elverişli bulunursa inceleme orada yapılabilir.

Valilikler, Belediyeler Ve Ruhsat Vermeye Yetkili Diğer Kamu Ve Özel Hukuk Tüzel Kişilerine İlişkin İdari Para Cezası - Yapı ruhsatı ve diğer tüm ruhsat veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama ilişkin bilgileri, verildiği tarihten itibaren bir ay içinde Kuruma bildirmeyen yasal süresi içinde yerine getirmeyen Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kişilerine, yerine getirilmeyen her bir bildirim yükümlülüğü için aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak.

Ücret Bordrosuna İlişkin İdari Para Cezası
-İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; İşyerinin sicil numarası, Bordronun ilişkin olduğu ay, Sigortalının adı, soyadı, Sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, Ücret ödenen gün sayısı, Sigortalının ücreti, Ödenen ücret tutarı ve, Ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur. Belirtilen unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacak.

İdarelerin İstenen Belgeleri Vermemesine İlişkin İdari Para Cezası
- Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar ile bankalar, bu maddenin uygulanmasıyla ilgili Kurumca istenilecek bilgileri ve belgeleri yazılı olarak en geç bir ay içinde verilmemesi durumunda aylık asgarî ücretin iki katı tutarında idarî para cezası uygulanacak.

Bilgi Ve Belge İsteme Hakkına Aykırı Davranan İdarelere İlişkin İdari Para Cezası
-Kurum tarafından yukarıda belirtilen 5510 sayılı Kanunun 100 üncü maddesi kapsamında Kurum tarafından istenen bilgi ve belgeleri belirlenen süre içinde mücbir sebep olmaksızın vermeyen kamu idareleri, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile diğer gerçek ve tüzel kişiler hakkında, aylık asgari ücretin beş katı tutarında geç verilmesi halinde ise aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanacak

İdarelerin Asgari İşçilik Uygulamasına İlişkin Kurumca İstenen Belgeleri Vermemesi
- Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar ile bankaların, 5510/85. maddesinin uygulanmasıyla ilgili Kurumca istenilecek bilgileri ve belgeleri yazılı olarak en geç bir ay içinde vermemesi durumunda aylık asgarî ücretin iki katı tutarında idarî para cezası uygulanacak.

İDARÎ PARA CEZALARINA İTİRAZ
- İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 30 içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idarî para cezası kesinleşir. - İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idarî para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörtte birlik ceza tutarı, 5510/89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak tahsil edilecek.

- Mahkemeye başvurulması idarî para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmeyen idarî para cezaları, 89 uncu madde hükmü gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecek. - İdarî para cezaları 10 yıllık zamanaşımı süresine tâbidir. Zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren başlayacak. - İdarî para cezaları hakkında, 5510 sayılı Kanun ve 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununda hüküm bulunmayan hallerde 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanacak.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI KAPSAMI
Genel sağlık sigortası düzenlemeleri ile ülke sınırları içerisindeki tüm vatandaşlar sağlık güvencesine kavuşturulmaktadır. Getirilen düzenleme ile halen sağlık hizmetlerinden yararlananlara ilave olarak; İsteğe bağlı sigortalılar, 18 yaşına kadar çocuklar, Vatansız ve sığınmacılar, Türkiye’de ikamet eden ve kendi ülkesinde sigortalı olmayan yabancı ülke vatandaşları kapsama alındı. 18 yaşından küçük çocuklar, anne ya da babaları tescil edilmese veya prim ödeme ve diğer yükümlülüklerini yerine getirmeseler dahi sağlık yardımlarından yararlandırılacaktır.

SÖZLEŞMELİ SAĞLIK KURULUŞLARINDAN HİZMET ALINMASI
Sigortalılar esas itibariyle herhangi bir ücret ödemeden sözleşmeli sağlık kuruluşlarından yararlanabileceklerdir. Ancak; - Kamu sağlık kuruluşları, standart hizmetler dışında kalan otelcilik hizmeti (belirlenen hizmet fiyatlarının üç katını geçmemek üzere) ve öğretim üyesi ücreti için ilave ücret alabileceklerdir. - Sözleşmeli özel sağlık kuruluşları ise belirlenen sınır dahilinde ilave ücret alabileceklerdir. - Acil durumlarda ise sözleşmeli veya sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularınca ilave ücret alınmaması yönünden düzenleme getirilmektedir

GSS’DEN YARARLANMA ŞARTLARI
Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için Eski uygulamada - SSK’da sigortalı için 90 gün, ailesi için 120 Gün, - Bağ-Kur’da ilk tescilde 240 gün sonraki dönemde 120 gün hastalık sigortasından prim ödeme şartı, - Yeni düzenlemede 30 güne düşürülmüştür.

Şartsız sağlık hizmeti verilecek olan kişiler
- 18 yaşını doldurmamış olan kişiler, - bakıma muhtaç kişiler, - acil haller, - iş kazası ve meslek hastalığı halleri ile - bulaşıcı hastalıklarda genel sağlık sigortalısının 30 gün priminin bulunup bulunmadığı veya borcu olmaması şartı arananlarda bu borcun olup olmadığına bakılmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanma imkanı getirilmektedir.

Bakmakla yükümlü olduğu kişiden Kastedilenler
sy. Kanunun 60-1/(c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin dışında kalan genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan; 1) Eşini, 2) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi hâlinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi hâlinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını, 3) Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babasını, İfade eder.

- 30 günün hesabında kişilerin lehine olan durum uygulanır.
ESKİ HAKLARA NE OLDU ? - Yürürlükten kaldırılan kanun hükümleri gereğince hak ettikleri sağlık hizmetleri, bu Kanun hükümleri gereğince kapsama alınmamış ise tedavi tamamlanıncaya kadar yürürlükten kaldırılan kanun hükümlerine göre Kurumca sağlanmaya devam edilir. - 30 günün hesabında kişilerin lehine olan durum uygulanır. - İlgili kanunları gereği tedavi yardımları karşılanan kişiler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte herhangi bir işleme gerek kalmaksızın, Kanun açısından genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılır. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilgili kanunları gereği bakmakla yükümlü olunan kız çocukları Kanun gereğince de bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır. Ancak durumlarında değişiklik olduğunda sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulları Kanun hükümlerine göre yeniden belirlenir. Bu kişilerin sigortalı ve sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişilere ilişkin bilgileri, ilgili kurumlar tarafından Kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç üç ay içinde Kuruma bildirilir

Kimlik gösterme zorunluluğu
- Acil haller hariç olmak üzere SGK’dan provizyon alındıktan sonra ilgili kişinin provizyon alınan kişi olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Bu işlem için ise nüfus cüzdanı, sürücü belgesi, evlenme cüzdanı, pasaport veya Kurum tarafından verilen resimli sağlık kartı belgelerinden birinin gösterilmesi zorunludur. Acil haller de ise acil halin sona ermesiyle birlikte sigortalı bu işlemi geciktirmeksizin yerine getirmelidir. İşsizlikte 90 gün GSS hakkı - Eski adıyla SSK’lı yeni adıyla 4/a sigortalısı olanların işten ayrıldıktan sonra 10 gün daha prim ödemeden GSS’den yararlanmak hakları vardır. Ancak, iştan ayrılma tarihinden geriye doğru bir takvim yılı için 90 günlük çalışmaları varsa bu kere 10 gün değil 90 gün daha GSS’den yararlanma hakları vardır.

4-Alt işverenin aldığı işi, asıl işverenin işyerinde yapması gerekir.
ALT İŞVEREN UNSURLARI 1- Alt işverene iş veren asıl işverenin işveren niteliğinde yani işçi çalıştıran gerçek yada tüzel kişi veya tüzel kişiliği bulunmayan kurum ve kuruluş olması gerekir. Eğer asıl iş veren işçi çalıştırmıyorsa burada asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulmaz. Bu durumda işi yapan alt işveren değil ayrı bir işveren konumundadır. 2-Alt işverenin yaptığı işin, asıl işverenin işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde yapılması gerekmektedir. 3-Alt işverenin işçilerini sadece asıl işverenin işyerinde aldığı işte çalıştırması gerekmektedir. 4-Alt işverenin aldığı işi, asıl işverenin işyerinde yapması gerekir. 103 103

5763 sayılı Kanunla, maddenin 2
5763 sayılı Kanunla, maddenin 2. fıkrasında değişiklik yapılmış olup, iş alan alt işveren; kendi işyerinin tescili için asıl işverenden aldığı yazılı alt işverenlik sözleşmesi ve gerekli belgelerle birlikte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğüne bildirim yapmakla yükümlüdür. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğünce tescili yapılan bu işyerine ait belgeler gerektiğinde iş müfettişlerince incelenebilecektir. İnceleme sonucunda muvazaalı işlemin tespiti halinde, bu tespite ilişkin gerekçeli müfettiş raporu işverenlere tebliğ edilecektir. Bu rapora karşı tebliğ tarihinden itibaren altı işgünü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilecektir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Rapora altı iş günü içinde itiraz edilmemiş veya mahkeme muvazaalı işlemin tespitini onamış ise tescil işlemi iptal edilir ve alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılacaktır. - Şirketlerin tescil kayıtları ise ticaret sicili memurluklarının gönderdiği belgeler üzerinden yapılacak ve bu belgeler ilgili ticaret sicili memurluğunca bir ay içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilgili bölge müdürlüklerine gönderilecektir. sayılı Kanunun 8. maddesiyle, 4857 sayılı Kanunun 98 inci maddesinin birinci fıkrası değiştirilmiş olup, işyerini muvazaalı olarak bildiren asıl işveren ile alt işveren veya vekillerine ayrı ayrı YTL idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır. 104 104

TEMEL AMAÇ HİZMET ALANLARIN DA VERENLERİN DE MEMNUN OLDUĞU SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ KURMAK Dinlediğiniz İçin Teşekkürler...

İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdür Yrd.
TEŞEKKÜRLER…. Murat GÖKTAŞ İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdür Yrd. SGK Müfettişi 106 106

SOSYAL GÜVENLİK REFORMU

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "SOSYAL GÜVENLİK REFORMU"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

SOSYAL GÜVENLİK REFORMU

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "SOSYAL GÜVENLİK REFORMU"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim