Hasan Hüseyin AKAGÜNDÜZ

... konulu sunumlar: "Hasan Hüseyin AKAGÜNDÜZ"— Sunum transkripti:

1 Hasan Hüseyin AKAGÜNDÜZ
5-6 YAŞ GRUBU EĞİTİLMİŞLİĞİNDE AİLENİN ROLÜ VE GÖREVİ Hasan Hüseyin AKAGÜNDÜZ Aralık-2008

2 Sayın Veliler; Çocuklarınızın gelişim özelliklerini ve ilk defa karşılaştıkları okul ortamına uyum süreçlerini konuşmak ve karşılaşabileceğimiz sorunlar hakkında bilgi edinip, bu sorunları paylaşmak üzere sizleri 2. kez burada toplandık. HOŞGELDİNİZ..

3 ÖZ BAKIM BECERİLERİ . Elbiselerini ıslatmadan elini-yüzünü yıkayıp, kurulayabilir demiştim, yapıyor mu? · Saçlarını tarayıp-dişlerini fırçalayabilir demiştim, yapıyor mu? · Tuvaleti yalnız başına kullanabilir demiştim, kullanıyor mu? · Sofra kurallarına uygun olarak çatal-bıçak- kaşık kullanarak yemek yiyebilir demiştim, yiyebiliyor mu?

4 SOSYAL ve DUYGUSAL GELİŞİM
. Mantıklı, kontrollü ve bağımsız hareket edebilir. · Kendi arkadaşlarını kendi seçebilir. Küçük grup oyunları oynamayı sever. · Küçük çocukları ve hayvanları çok sever. · Yetişkin giysileri giymekten çok hoşlanır · Evcilik oynamayı çok sever demiştim, değişti mi? Yapamadığı şeyler için yetişkinden yardim ister. · Bir oyun için gerekli kuralları anlayabilir ve o kurallara uyabilir demiştim, uyguluyor mu? Günlük programın başlangıç ve bitiş zamanını anlayabilir. · Basit alış-veriş işlerine katılabilir. · Kendi ile ilgili kızgınlık-mutluluk-sevgi gibi duygularını belli edebilir demiştim, gösteriyor mu?

5 Yetişkin rollerini taklit edebilir
Yetişkin rollerini taklit edebilir. · Yemek zamanı sohbetlerine katılmayı sever. · Üzüntü içinde olan arkadaşlarına sempati gösterip yardım edebilir. · Basit aletler kullanarak yapı-inşaat oyuncakları ile oyunlar planlayıp-oynayabilir. · Sorumluluk alır ve aldığı sorumluluğu yerine getirebilir. · Mantık dışı korkuları olabilir. · Davranışlarının büyükler tarafından beğenilmesine çok önem verir. Kendi haklarını koruyabilir. · Sosyal kuralların nedenlerini anlayabilir. · Sakin ve sessiz durmaktan hoşlanmaz. · Zaman zaman alıngan olabilir. . Tenkitlerden hiç hoşlanmaz demiştim, gösteriyor mu?

6 BİLİŞSEL GELİŞİM kadar ana ve ara renkleri tanıyabilir. kadar resmi eşleştirebilir. · 12 parça verildiğinde 10 parçalık bir bilmeceyi tamamlayabilir ve işe yaramayan 2 taneyi ayırabilir. · İki değişik ses arasından aynı ve farklı olanı seçebilir. · Görmese bile tanıdığı bazı sesleri ayırt edebilir.. · Dokunarak soğuk-sıcak-ılık nesneleri ayırabilir. · Görmeden-dokunarak kumaşların özelliklerini tanıyarak eşleştirebilir. . 8 sayısının ardından gelen sayının ne olduğunu söyleyebilir. · 20'ye kadar olan nesneleri sayabilir demiştim, yapıyor mu?

7 BİLİŞSEL GELİŞİM -Dakika belirtmeden saati söyleyebilir. -1'den 10'a kadar karışık verilen sayıları sıralayıp, sıra içinde eksik olan sayıyı bulabilir. -1'den 10'a kadar sayılarla toplama ve çıkarma işlemi yapabilir. -Nesnelerin sıra içindeki pozisyonlarını birinci, ikinci, üçüncü gibi isimlendirebilir. -Para birimlerimizi tanıyabilir. -Sıra ile haftanın günlerini söyleyebilir. - Anlatılan bir öyküdeki detayları hatırlayabilir. -Sebep-sonuç ilişkilerini kurabilir. -Telefonu ve ev adresini söyleyebilir demiştim, yapabiliyor mu?

8 TEMEL ALIŞKANLIKLARIN KAZANDIRILMASI

9 ALIŞKANLIK Alışkanlıklar; zamana,yönlendirme-ye,özelliklede tekrara bağlı olan kazanılmış davranışlardır. Alışkanlıklar bireyin yaşadığı doğal ve toplumsal çevreye uyumunu sağlayan davranışlardır. Bir alışkanlığın bir kez kazanıldıktan sonra düzeltilmesi çok güç bazen de imkânsızdır

10 ALIŞKANLIK Kazanılmasına temel oluşturan davranışlar çocuğun doğumu ile başlar, okul öncesi ve ilkokul dönemlerinde pekişmeye devam eder. Anne çocuğunu zamanında doyurmuyor, altı ıslandığı veya bir yeri ağrıdığında onu rahatlatmak için hemen harekete geçmiyorsa tüm bu tutum ve davranışlar çocuğun diğer insanları ve dış dünyayı olumsuz biçimde algılamasına yol açabilir. Alışkanlıklar, öncelikle çocuğun içinde bulunduğu dış çevre uyaranlarından aldığı etkileşimlere dayalı olarak kurulan davranış örnekleridir.

11 TEMEL ALIŞKANLIKLAR UYKU
Pek çok anne çocuklarının belirli bir saatte yatmak istememelerinden şikayetçidir. Böyle bir durumu olan annelere yapılacak en uygun öneri, her şeyden önce kendilerinin zaman fikrine sahip olmalarının gerekliliğidir. Tüm alışkanlıkların kazanılmasında esas olan ve bireyin hayatındaki disiplin kaynağını oluşturulan  tutarlılık, iyi uyku alışkanlığının kazanılmasında da en önemli rolü oynar. Uyku zamanı genelde tüm çocuklar, özellikle de sinirli-aşırı hassas ve duygusal çocuklar için oldukça güç bir zamandır.  . Çocukla ilişkileri bozacak ceza ve tartışmalara girmek yerine, ona güven verici bir biçimde yaklaşılması, olumlu davranış örneklerinin yerleştirilmesinde yararlı olabilecek bazı temel noktalardır.

12 YEMEK YEME  Beslenme, çocuğun ilk temel ihtiyaçlarından biridir. Annenin çocuk ağladığında ona cevap vermekte gecikmesi, tam bir işe başladığı sırada işinden alıkonulduğu için kızması ve bunu belli eden bir ses tonu ve davranış sergilemesi veya düzenli bir programla değil-canının istediği zaman yada çocuk her ağladığında onu beslemesi, daha sonraki dönemlerde olumlu yeme alışkanlığının oluşmasında sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Beslenme konusunda önemli olan çocuğun her yiyeceği yemeğe zorlanmasından çok, ihtiyacı olan her tür besini yemesinin sağlanmasıdır. Annenin aynı besin değerine sahip olan yiyecekler arasından çocuğunun sevdiklerini seçmesi ile çatışmalara neden olmadan sorun kolayca çözümlenir. Annelerin akılda tutması gereken en önemli nokta, çocukların ihtiyaçları kadar yiyebilecekleri gerçeğidir. Çocukta kötü yeme alışkanlıklarının oluşumunu önlemek için bazı temel noktalara dikkat edilmesi uygun olur bu temel noktalar; * Çocuk kaşığı tutup ağzına götürdüğü andan itibaren kendi kendine yemesi için teşvik edilmelidir.   * Yemek zamanı oyun haline getirilmemelidir.   * Çocuğa verilecek tüm yedek besinlerin gerçek yemek saatlerinden uzak zamanlarda verilmesine özellikle dikkat edilmelidir.

13 TUVALET VE TEMİZLİK Normal bir çocuk ikinci yaşa doğru idrarını kontrol etmeyi başarmaya başlar. Büyük tuvaletin kontrolü ise dört yaşına kadar sarkabilir. Annesi tarafından çok erken yaşta aşırı bir titizlikle ve çok kerede çeşitli cezalarla temiz kalmaya zorlanan çocuklar, bunu güç de olsa başarsalar bile duygusal olarak daha sonraki dönemlere taşınabilecek birtakım yaralar alabilirler. Çocuğun başlangıçta olumlu bir biçimde kazandığı alışanlıklarında birden bire değişmelerin ortaya çıktığı gözlenebilir. örneğin; 5 yaşındaki küçük bir kız, aileye yeni bir kardeşin gelmesinden sonra altını ıslatmaya başlayabilir. Sağlıklı bir aile ortamında, zorlanmadan temel ihtiyaçların karşılanması için gerekli olan uygun davranışları kazanabilmeyi başaran çocukların, gençlik döneminin sorunlarını da daha kolay çözümleyebildikleri gözlenmiştir.         

14 ÇOCUKTA ÖZGÜVEN VE SORUMLULUK

15 ÖZGÜVEN Özgüven, bir çocuğun kendisine yönelik iyi duygular geliştirmesi sonucu kendisini iyi hissetmesi demektir. Başka bir deyişle kendisi olmaktan memnun olması ve bunun sonucu kendisi ve çevresiyle barışık olması demektir.

16 ÖZGÜVEN Kendisine güven gösterilen çocuğun güveni gelişir. Üstelik kendine bağlanan umutları pekiştirmek, verilen imkânları değerlendirmek için güç ve çaba harcar. Bu nedenle, çocuklarla konuşurken kendilerine güvendiğinizi, onların seçiminin sizin için değerli olduğunu inandırıcı olarak belirtmelisiniz.

17 Çocuklarınızda özgüveni geliştirmek için;
Çocuğunuz sizden bir istekte bulunuyorsa ve bu istek kabul edilebilir bir şeyse, kısaca “evet” demek yerine, onun bir seçim özgürlüğü olduğunu vurgulayan sözlerle cevap verebilirsiniz Eğer sen istiyorsan ! Eğer gerçekten istiyorsan ! Buna sen karar ver ! Bu senin seçimine bağlı ! Senin vereceğin karar benim için de geçerlidir !

18 özgüveni geliştirmek için
Var olmalarının sizin için ne kadar önemli olduğunu onlara göstermelisiniz. Kendilerine olan özgüvenlerinde sarsıntı gördüğünüz an harekete geçmelisiniz. Çocuğunuzun gerçek özgüveni sağlamasına yardımcı olabilirsiniz. Çocuğunuza kendisine has yeteneklerini ortaya çıkarmasında yardımcı olabilirsiniz.

19 özgüveni geliştirmek için
Yaptıkları ve ilgilendikleri şeylerin sizin için ne kadar önemli ve değerli olduğunu gösterebilirsiniz. Evinizde herkesin birbirine güveneceği bir ortam oluşturabilirsiniz. Çocuğunuza kendi davranışlarınızla örnek olduğunuzu unutmayarak işe başlayabilirsiniz. Beklentilerinizi çocuğunuzun seviyesinde tutun, onu aşacak beklentilerden kaçınmalısınız. Özgüven, özgür ve demokratik aile ortamlarında, olayların nedenlerini açıklayan anne ve baba yaklaşımıyla gelişebilir. Baskıcı ortamda, uyguladıkları kuralların nedenlerini çocuklarına açıklama gereği duymayan ailelerde özgüven yeterince gelişemez.

20 ÇOCUKLA İLETİŞİM İyi iletişim kurmanın en iyi yolu çocuğunuzu “DİNLEMEKTİR”! Onu dinlerken basit tekrarlar yaparak, onu anladığınız ve duyduğunuz mesajını vermeyi unutmayınız! Çocuğun sizin dışınızda bir varlık olduğunu kabul edin. Çünkü onun duygu-düşünce ve beğenileri sizden çok daha farklı, bunu hiç aklınızdan çıkarmayın.

21 ÇOCUKLA İLETİŞİM Tutarlı davranın Çocuğunuza iltifat edin
Eleştirinin dozunu iyi ayarlayın, sakın ona hakaret etmeyin Kardeşleriyle ya da arkadaşlarıyla hiçbir zaman kıyaslamayın Ona kaliteli zaman ayırın Kendinizi sıkça onun yerine koyun. Onu çok daha iyi anlarsınız

22 ÇOCUKLA İLETİŞİM ÇOCUĞUNUZA HATA DA YAPSA, ONU SEVDİĞİNİZİ VE ONU ANLADIĞINIZI DAİMA HİSSETTİRİN . * UNUTMAYIN ANLAŞILMAK VE SEVİLMEK HER YAŞTA ÖNEMLİDİR!

23 SORUMLULUK Sorumluluk, başkalarının haklarına saygı göstermek ve kendi davranışlarının sonuçlarını kabul etmektir. Çocuğa sorumluluk vermek, kişilik gelişimini pozitif yönde etkileyen ve hızlandıran bir unsurdur. Uygun dozda (yaşına, cinsiyetine, fizik gücüne uygun) yüklenen sorumluluk; *çocuğun kendine güvenini arttırır, *paylaşma ve başarma duygularını tatmin eder, *inisiyatif koyma, çevresini ve kendini organize ve kontrol etme becerilerini geliştirir.

24 ÖNERİLER Çocuğa kendine yetmeyi ve kendi kendini yönetmeyi öğretin. Öyle bir özgür ortam hazırlayın ki; ayakları üzerinde durmayı, kendi kanatlarıyla uçmayı öğrenebilsin. Çocuğunuza, yaşına ve gelişim düzeyine uygun görev ve sorumluluklar verin. Çocuğunuzun seçim yapmasına izin verin. Sorumluluk alma konusunda çocuğun gösterdiği çabalara saygı duyun. Onu görev ve sorumluluklarıyla baş başa bırakın. Onun adına düşünmek yerine, kendi başına düşünmesini sağlayın. Sorununu çözmek yerine kendi sorununu çözmesine fırsat vermeniz, çocuğunuzun sorumluluk duygusunu geliştirecektir.

25 ÖNERİLER Çocuğunuza sevildiğini, istendiğini ve sizin için önemli olduğunu hissettiriniz. Çocuğunuza iyi davranınız ve yumuşak bir sesle konuşunuz. Çocuğunuzun deneyim ve girişimlerindeki yanlış sorunları kırıcı biçimde eleştirmeyiniz. Evde net kurallarınız olsun ve bunlar duruma, olaylara ve sizin içinde bulunduğunuz psikolojik duruma göre değişmesin.

26 BİLİNEN ANA BABA TUTUMLARI
Gevşek Anne Baba Tutumu Yetersiz Sevgi ve İlgi Gösteren Tutum Aşırı Sevgi ve Koruma Sağlayan Tutum Sıkı Denetim Tutumu Tutarsızlık Tutumu Aile İçinde Adaletsizlik Tutumu

27 GEVŞEK ANNE-BABA TUTUMLARI
Bu kategorideki aileler çocuklarına karşı kuralsız,disiplinsiz ve tutarsız davranışlar içindedirler. Bu ailelerdeki çocukların tüm dedikleri yapılır ve her istekleri yerine getirilir. Bu tutuma sahip ailelerde yetişen çocuklar; doyumsuz, kural tanımayan ve uyum sorunları yaşayan çocuklardır.

28 YETERSİZ SEVGİ VE İLGİ GÖSTEREN AİLE TUTUMU
Bu aile yapısında çocuğa sevgi açıkça ya da yetersiz düzeyde gösterilir.Ailenin en temel özelliği ilgisiz ve duyarsız bir havanın hakim olmasıdır. Bu tür ailelerde yetişen çocuklar; duygularına yabancı, katı ve saldırgan yapıya sahiptirler.

29 AŞIRI SEVGİ TUTUMU Aşırı sevgi, çocuğa karşı boğucu boyutlara ulaşmış sevgiyi ve hayatı onun yerine hazırlayan ebeveynleri anlatır. Tüm sorumluluk ve görevler aile tarafından çocuk adına yerine getirilir. Bu tutumla yetişen bireyler; sorumsuz, kendine güveni gelişmemiş, şımarık ve kurallara uymakta zorlanan insanlardır.

30 SIKI EĞİTİM TUTUMU Bu aile yapısında çocuk için katı kurallar ve sıkı yasaklar vardır. Sıkı eğitimi benimsemiş ailelerde çocuğun neredeyse hiç söz hakkı yoktur. Anne-babası tarafından çizilmiş bir çerçevenin içinde boğulan bir çocukla karşı karşıya kalırız. Bu tutumla yetişen bireyler; kendine güveni gelişmemiş, pısırık, içe kapanık insanlardır.

31 TUTARSIZ ANNE-BABA TUTUMU
Anne ve babanın ortak hareket etmediği, birbiriyle çelişki içinde olduğu aileleri anlatır. Ayrıca bu ailede çocuğun bazen doğru denen davranışına bazen de yanlış denmesi, izin verilen bir isteğine sonraki seferde izin verilmemesi gibi tutarsız ve keyfi davranışlar söz konusudur. Bu tutumla yetişen bireylerde; dengesizlik, tutarsızlık ve yerinde davranışlar gösterememe gibi problemler ortaya çıkar.

32 KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER..
-2. dönemde yeniden bir araya gelmek üzere- İYİ GECELER