ÇOCUKLARDA ÜSYE ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

... konulu sunumlar: "ÇOCUKLARDA ÜSYE ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ"— Sunum transkripti:

1 ÇOCUKLARDA ÜSYE ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI Moderatör: Turan SET Arş. Gör. Fatma Nihal AKSOY Haziran 2012, Erzurum

2 AMAÇLAR Çocuklarda ÜSYE tanı ve tedavisi
Bakteriyel ve viral enfeksiyonların ayırıcı tanısı Tedavi seçimi

3 ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bakteriyel ve viral enfeksiyonların ayırıcı tanısı
Doğru tanı ve tedavi seçimi ÜSYE olan çocuğa yaklaşım

4 ÜSYE Hastaneye başvuran çocukların ortalama %70’i ÜSYE’dir.
Yılda ortalama bebek ve çocuklarda 3 ile 8 arası, okul çağı çocuklarda da 2-6 arası ÜSYE geçirirler. Yaş arttıkça görülme sıklığı azalır. Amerika’da yapılan bir çalışmada çocuklarda ÜSYE için her yıl 2 milyar dolar harcanıyor

5 AKUT VİRAL RİNİT En sık pediatrik infeksiyon
5 yaş altı çocuklarda yılda 6-12 kere gözlenebilir. Etken mikroorganizmalar: Rhinovirus, İnfluenza, Parainfluenza, Coronavirus, Enterovirus

6 AKUT VİRAL RİNİT KLİNİK
Rinore, nazal konjesyon, ateş, boğaz ağrısı, öksürük, burun, boğaz ve TM hiperemisi Semptomlar 14 gün kadar sürebilir. Başağrısı, periorbital ödem, sinuslerde hassasiyet varsa bakteriyel sinüzit olabilir

7 AKUT VİRAL RİNİT TEDAVİ
10 günden kısa süreli vakalarda - Antipiretik - Salin burun damlası - Antitussifler 10 günden uzun süreli vakalarda (sekonder bakteriyel enfeksiyon) - Amoksisilin 90 mg;/kg /gün 10 gün - Sefuroksim - Azitromisin - Oral alamıyorsa tek doz seftriakson Tedaviye 3 gün içinde yanıt alınamazsa 2. basamak antibiyotik tedavisi - Amoksisilin klavulonat

8 AKUT BAKTERİYEL RİNOSİNÜZİT
Paranazal sinuslerin 30 günden kısa süren infeksiyonudur. En sık maksiller ve etmoid sinüsler Frontal sinüzit 10 yaş altında nadir Etken mikroorganizmalar: S.pneumoniae, H.influenza, M.catarrhalis, B hemolitik streptokoklar, Anaerobik bakteriler

9 AKUT BAKTERİYEL RİNOSİNÜZİT KLİNİK
10 günden uzun ancak 30 günden kısa süren burun akıntısı Subfebril ateş Ağız kokusu Periorbital ödem Komplikasyon varsa ekstraoküler göz hareketlerinde azalma, kemozis, görmede azalma

10 AKUT BAKTERİYEL RİNOSİNÜZİT KOMPLİKASYONLAR
En sık etmoidit ile birlikte görülür. Preseptal sellülitis Postseptal sellülitis Subperiostal abse Kavernöz sinus trombozu Menejit,epidural veya subdural abse Beyin absesi

11 REKÜRREN/KRONİK SİNÜZİT
30-90 gün süren paranazal sinüslerin inflamasyon epizodları. Semptomlar 30 günden kısa, ataklar arasında en az 10 gün varsa rekürrens Etiyolojide allerji, immunite sorunları, anatomik bozukluklar, GÖR, septal deviasyon, polip, yabancı cisim Rekürren pyojenik pansinüzit varlığında altta yatan immün yetmezlik, Kistik fibrozis, Kartagener sendromu olabilir Tedavide antral lavaj, endoskopik sinüs cerrahisi, eksternal drenaj uygulanabilir

12 TONSİLLOFARENJİT ETİYOLOJİ
Viral tonsillofarenjit etken virüsler Rhinovirüsler Enterovirüsler (Coxackie A) Parainfluenza virüsler İnfluenza virüsler Adenovirüsler Koronavirüsler EBV Bakteriyel etkenler Streptococcus pyogenes(A grubu beta hemolitik streptokok) M.pneumonia F. Tularencis Grup C ve G streptokok

13 VİRAL TONSİLLOFARENJİT
Kırıklık, halsizlik, iştahsızlık Hafif ateş Boğazda karıncalanma, yanma Ses kısıklığı ve rinit sık Öksürük Konjonktivit Anterior stomatit İshal

14 VİRAL TONSİLLOFARENJİT FİZİK MUAYENE
Tonsillerde ve farinkste hiperemi Yumuşak damak ve farinkste ülserler Laringeal tutulum Tonsiller üzerinde eksüdalar görülebilir Boyunda hafif duyarlı lenfadenopati

15 VİRAL TONSİLLOFARENJİT KLİNİK SEYİR
Hastalık süresi genellikle 3-7 gün Bütün süreç 24 saatten kısa sürebilir Laboratuvar bulguları özgül değil lökosit sayısı değişken erken dönemde nötrofil artışı olabilir

16 VİRAL TONSİLLOFARENJİT TEDAVİSİ
Destekleyici sağaltım • Ateş düşürücü-ağrı kesici: Parasetamol veya ibuprofen mg/kg/doz, 4-6 saat aralarla, en çok 60 mg/kg/gün Ketoprofen 0,5 mg/kg/doz, 4-6 saat aralarla, en çok 2 mg/kg/gün • Boğaz ağrısı için: Soğuk ve sıvı yiyecekler

17 GAS TONSİLLOFARENJİT En sık 5-15 yaşta Üç yaşın altında çok seyrek
18 yaş altında %37, 5 yaş altında %24 sıklıkta Kış ve ilkbaharda sık En sık etken S. pyogenes (oldukça bulaşıcı) Hasta sekresyonlarıyla bulaş Kuluçka süresi 2-5 gün

18 GAS TONSİLLOFARENJİT KLİNİK
Genellikle ani başlayan baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı, kusma ve 38,5-40° C ateş ile başlar. İzleyen saatlerde boğazda rahatsızlık, yanma hissi, boğaz ağrısı, yutkunmada ağrı, yutma güçlüğü gözlenir Burun akıntısı, ses değişikliği, öksürük, konjonktivit, ağızda veya boğazda ülserler ve ishal beklenen bulgular değildir. Bu bulgular viral enfeksiyonu düşündürmelidir

19 GAS TONSİLLOFARENJİT FİZİK MUAYENE
Tonsiller ve farinkste hiperemi Tonsiller hipertrofi Faringeal eksudasyon Ön servikal ağrılı ve duyarlı LAP Palatal peteşi Uvulada inflamasyon Bazen kızıl döküntüsü Semptomlarda 3-5 günde spontan düzelme

20 GAS TONSİLLOFARENJİT TANI
Kesin tanı: Boğaz kültürü (%95 duyarlılık) Kültür alınamadığı durumda yaş, mevsim, temas öyküsü, klinik seyir, klinik belirti ve bulgulara dikkat Akut faz reaktanlarının tanı ve ayırıcı tanıda yeri yok Hızlı antijen testi: ekstrasellüler antijenlerin gösterilmesi

21 GAS TONSİLLOFARENJİT Belirti yoksa kültür alma!..
Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, öksürük, ses değişikliği, konjonktivit, ishal varsa virüs enfeksiyonu: Boğaz kültürü gerekmez Yaz aylarında 3 yaşından küçük çocuklarda toplumda ve evde “gribal” enfeksiyon varlığında seçici davranılmalı. (3 yaş altı atipik bulgular =streptokokkozis)

22 GAS TONSİLLOFARENJİT KOMPLİKASYONLAR
Etkenle dolaylı ilişkili (süpüratif olmayan) • Akut romatizmal ateş (ARA) • Akut glomerülonefrit (AGN) • Kızıl Etkenle doğrudan ilişkili (süpüratif) sorunlar • Adenit • Peritonsiller / Retrofarengeal apse • Otitis media • Sinüzit • Pnömoni • Menenjit

23 GAS TONSİLLOFARENJİT TEDAVİDE AMAÇ
Klinik semptom ve bulguların süresini ve şiddetini azaltmak Non pürülan komplikasyonlardan korumak İnfektiviteyi azaltarak bulaşı önlemek Antibiyotik kullanımı; Streptokok enfeksiyonu düşündüren klinik ve epidemiyolojik veri yoksa, bulgular viral ÜSYE’yi desteklemiyorsa kültür sonucuna göre veya izlemle karar verilir.

24 GAS TAŞIYICILARI TEDAVİ ENDİKASYONU
ARA veya APSGN salgınları ARA için aile öyküsü pozitif bireyler GAS farenjiti GAS taşıyıcılığı nedeniyle tonsillektomi planlanan hastalar

25 GAS TONSİLLOFARENJİT TEDAVİSİ
İlk seçilecek ilaç penisilindir En iyi cevap semptomlar başladıktan sonraki iki günde alınır Semptomların başlangıcından sonraki 9 gün içinde başlanırsa ARA önlenir Oral tedavi 10 gün sürdürülmeli, Benzatin penisilin im tek doz yeterli

26 GAS TONSİLLOFARENJİT TEDAVİSİ
Penisilin V (Fenoksimetil penisilin) oral • Doz: ünite penisilin V = 250 mg bin ünite/kg/gün, 8-12 saat ara ile, bir kerelik doz en çok ünite, Tedavi süresi 10 gün <27 kg: Günde 2-3 kez ünite (125 mg/doz) >27 kg: Günde 2-3 kez ünite ( mg/doz) Benzatin Penisilin G: Etkeni boğazdan yok etmek için • Doz: ünite/kg İM tek doz <27 kg: ünite >27 kg: ünite

27 GAS TONSİLLOFARENJİT TEDAVİSİ
B-laktam alerjisi olanlarda eritromisin 40-50 mg/kg/gün, 3-4 dozda, 10 gün Penisilin dışı tedavi rejimleri (amoksisilin, azitromisin, sefalosporinler) etkin ancak kısa süreli tedavi rejimleri önerilmiyor

28 ERADİKASYON En etkin ajan klindamisin
20 mg/kg/gün, 3 doza bölünerek 10 gün Diğer seçenekler oral penisilin, oral rifampisin, oral amoksisilin klavulonat, Benzatin penisilin G

29 GAS TONSİLLEKTOMİ ENDİKASYONU
Kesin endikasyonlar • Obstruksiyon • Tekrarlayan kanama • Malignite Relatif endikasyonlar • Sık epizod ( 7/yıl, 2 yılda 5/yıl, 3 yılda 3 /yıl ) • Kronik tonsillit (semptomlar 3-6 aydan uzun) • Servikal adenit

30 İNFEKSİYOZ MONONÜKLEOZİS
Ateş Exudatif tonsillit Axiller LAP Generalize servikal adenit Splenomegali (%50) Atipik lenfositler(%10 +) Monospot test GABS olduğu düşünülen hastaların 48 saat içinde tedaviye yanıt vermemesi

31 HERPANGİNA Ani yüksek ateş Boğaz ağrısı Kusma, karın ağrısı İshal
2-3 mm çapında anterior pillar ,yumuşak damak ve uvulada ülserler Coxackie A

32 EL-AYAK –AĞIZ HASTALIĞI
Coxackie A5,A9,A10 Dilde ve oral mukozada ülserler Avuç içi, el ayası, interdijital bölge ve kalçada veziküller

33 FARİNGOKONJUKTİVAL ATEŞ
Adenovirüs Exudatif tonsillit Konjonktivit Ateş

34 OTİTİS MEDİA Efüzyonla veya otoreyle seyreden orta kulak inflamasyonu
En sık etken olan mikroorganizmalar: S.pneumoniae, H.inluenza, Moraxella catarrhalis Ani başlayan otalji, ateş, irritabilite, anorexi, kusma Efüzyonun tespitinde en iyi yol pnömatik otoskopi veya timpanometri 6 haftadan uzun süren persistan otore varlığı kronik süpüratif otitis media olarak adlandırılır

35 AOM PATOGENEZ Östaki disfonksiyonu Kolonizasyon Viral üsye
Sigara dumanı Bağışıklık sistemi Anne sütü Genetik predispozisyon

36 EFÜZYONLU OTİTİS MEDİA
Asemptomatik orta kulak efüzyonu Otoskopi: Hava sıvı seviyesi Bombeleşme Şeffaf sıvı 15 Db lik konduktiv işitme kaybı

37 BUNLARIN HİÇ BİRİ YOKSA TANI OME DİR
AOM EOM FARKLARI TM enflamasyonu Akut infeksiyon belirtileri TM bombeleşme Ossiküler işaretlerin görülememesi TM opasifikasyonu BUNLARIN HİÇ BİRİ YOKSA TANI OME DİR

38 AOM TEDAVİ ALGORİTMASI
1.Basamak antibiyoterapi : 2 yaş altı 10 gün yaş üstü 5 gün 2. basamak antibiyoterapi Timpanosentez Antibiyograma göre yeniden tedavi ediniz. 1.basamak tedavi başarılı olursa 3hafta sonra kontrol EOM: 3 ay sonra kontrol İşitme testi KBB (ventilasyon tüpü/adenoidektomi)

39 AOM KOMPLİKASYONLARI İNTRATEMPORAL Timpanik membran perforasyonu Kolesteatom Adezif otitis media Kemik destrüksiyonu Mastoidit Petrozit Kolesterol granülomu Labirentit EKSTRATEMPORAL Menenjit Ekstradural abse Subdural ampiyem Otitik hidrosefali Fokal otitik ensefalit Beyin absesi Boyun absesi Lateral sinüs trombozu

40 AOM SEVK KRİTERLERİ Perforasyon
Tedaviye rağmen 3 gün içinde düzelme olmaması 6 ayda 3, yılda 4 veya daha fazla AOM atağı Komplikasyon gelişmesi Tedavi sonrası ilk ay içinde tekrarlama Tedavi sonrası 6ay içinde işitme kaybında düzelme olmaması

41