Entegre Savaş Zararlı ve hastalık etmenlerine karşı kullanılan çeşitli yöntemlerin birbirini tamamlayıcı, ekosistemdeki dengeyi koruyucu şekilde uygulanmaları...

... konulu sunumlar: "Entegre Savaş Zararlı ve hastalık etmenlerine karşı kullanılan çeşitli yöntemlerin birbirini tamamlayıcı, ekosistemdeki dengeyi koruyucu şekilde uygulanmaları..."— Sunum transkripti:

1 Entegre Savaş Zararlı ve hastalık etmenlerine karşı kullanılan çeşitli yöntemlerin birbirini tamamlayıcı, ekosistemdeki dengeyi koruyucu şekilde uygulanmaları... “Tüm savaş”, “Tamamlayıcı savaş”, Entegre zararlı yönetimi” (IPM)...

2 Neden entegre savaş! Kimyasal savaşta karşılaşılan sorunlar Kimyasal olmayan savaş yöntemlerinin yetersizliği

3 Entegre savaşın prensipleri Ekosistemin tanınması Zararlıların mücadeleyi gerektirecek populasyon yoğunluklarının tespiti Biyolojik dengeyi koruyucu savaş yöntemlerinin birbirini tamamlayıcı şekilde seçilmesi

4 Ekosistemin tanınması Zararlıların ve zararlıların populasyon dinamiğinin tanınması Yararlılarının ve bunların etkinlik derecelerinin bilinmesi Çevre faktörlerinin bilinmesi Zararlı/yararlı/çevre ilişkisinin belirlenmesi Sisteme dışardan yapılan müdahalenin muhtemel sonuçlarının tahmini

5 Zararlılarla mücadeleyi gerektirecek populasyon yoğunluklarının tespiti Fizyolojik zarar eğişi (FZE): Bir bitkide, bitkinin artık kendi fizyolojik gücü ile onaramadığı seviyede zarar oluşturan zararlı populasyonu seviyesi... Ekonomik zarar eşiği (EZE): Bir zararlının verdiği zararla, bu zararı önlemek için yapılan masrafa eşit olduğu zararlı populasyon seviyesi... (Şekil) Çoğunluk ekosisteme müdahale için zararın mücadele masrafına ulaşması beklenmez; zararın bu seviyeye ulaşacağını gösteren populasyon seviyesi belirlenince müdahale edilir. Bu durumda, müdahale eşeği ile ekonomik zarar eşiği arasında belirli bir emniyet aralığı bulunur. Bu durumda müdahale eşiğine ekonomik zarar eşiği, ekonomik zarar oluşturabilecek populasyon yoğunluğuna da ekonomik zarar düzeyi (EZD) denilir. Zarar etmeni yoğunluğu/ oluşan zarar/ zararı önleme masrafı bir sistem içerisinde incelenir. Eğer zarar etmeni yoğunluğu EZE seviyesine ulaşmıyorsa, yapılacak mücadele ekonomik olarak anlamsız ve ekolojik olarak da zararlıdır. EZE sınırının yükseltilmesi: Uzun sürede yararın hesabı (direncin önlenmesi gibi), ekolojik yararın hesabı... EZE sınırının düşürülmesi: Dinlenme alanlarının korunması, beslenmenin sorun olması, ekonomik açıdan anlamsız üretim, karantina, çok az masraflı koruyucu tohum ilaçlamaları, dolaylı zararı önleme...

6 Ekonomik zarar eşiği EZE Zararlı populasyon yoğunluğu Oluşan zarar miktarı Zararı önlemek için yapılan masraf miktarı Oluşan zarar Yapılan masraf

7 Populasyon yoğunluklarının tespiti için uygun yöntemlerin geliştirilmesi Yöntemlerin pratik ve çiftçi tarafından kullanılabilir olması Yöntemin güvenilir olması ve populasyon gelişmesi hakkında doğru bilgi vermesi, emniyet sınırlarının bilinmesi Bölgesel değerlerin yöresel değerlere aktarılması Yöntemin başarı durumunun bilinmesi ve denemelerle kontrol edilebilir olması

8 Ekonomik zarar eşiğinin (EZE) hesabında dikkate alınması gereken etkenler Populasyon yoğunluğu / ürün kaybı ilişkisi Zararlı kompleksi içerisinde üzerinde durulan zararlının payının tespiti Ürünü etkileyen diğer faktörlerin payının tespiti Alt yapı ve işletme masraflarının paylaştırılması Ürün artışının yaratacağı ek masrafların veya ürün azalışının yaratacağı fiyat artışının etkisi Ürünün fiyatı

9 Biyolojik dengeyi koruyucu savaş yöntemlerinin seçilmesi 2 esas duruma göre mücadele stratejisi belirlenebilir Zarar etmeninin ortalama populasyon yoğunluğu ekonomik zarar eşiğinin oldukça altında uzanır; bu eşik nadiren ve düzensiz aralıklarla aşılmaktadır. Ortalama populasyon yoğunluğu ekonomik zarar eşiğine yakın veya onun üzerindedir; bu eşik kolayca veya devamlı aşılmaktadır.

10 Zarar etmeninin ortalama populasyon yoğunluğu EZE’nin oldukça altında, bu eşik nadiren ve düzensiz aralıklarla aşılmakta ise... Yalın tedbirlerle sorunu çözme: Ürünün erken hasadı, bir mikrobiyolojik etkenin kullanılması gibi... Düşük yoğunlukta bir kaç tedbirin birlikte kullanılması İlaçların sınırlı kullanılması, doğal dengeyi en az bozan ilaçların veya uygulama yönteminin seçimi En önemli faydalı etkenin korunması Ekonomik sorun yaratmayan zarar etmenlerine karşı tarafsız kalma Zararlı yoğunluğunu aşırı düşürülmemesi

11 Zararlının ortalama populasyon yoğunluğu ekonomik zarar eşiğine yakın veya onun üzerinde, bu eşik kolayca veya devamlı aşılmakta ise... Kısa sürede alınacak tedbirler: * Anahtar zararlıya karşı ilaçlı savaş * Uygun ilaç veya ilaçlama tekniklerinin seçilmesi Uzun sürede alınacak tedbirler (Zarar etmeninin ortalama populasyon yoğunluğunu düşürücü tedbirler): * Çeşit değiştirilmesi (Şekil) * Kültürel uygulamaların değiştirilmesi * Doğal düşmanların etkinliğinin geliştirilmesi

12 Yalın tedbirlerle zararın önlenmesi zaman Hassas bitki Dirençli bitki Dirençli bitki + doğal düşman Populayon yüksekliği

13 Uygun ilaç veya ilaçlama tekniklerinin seçilmesi Zararlılara karşı yüksek biyolojik etki bunların seçimi için yeterli sebep olmamalıdır. Selektif olanlar tercih edilmelidir. Kimyasal maddenin düşük dozda uygulanması seçiciliğini arttırır ve faydalı organizmaların korunmasını kolaylaştırır. Etki süresi uzun olmayan ilaçların seçilmesi. Avcılar hareketliliklerinden dolayı ilaçla uzun sürede daha çok temasa gelirler. Doğal düşmanların ve arıların aktif olmadığı saatlerde uygulanabilirler Yerel uygulama şekilleri, örneğin yalnızca bulaşma ocağının muamelesi, kenar muamelesi, şerit ilaçlama, tercih edilebilir. İlaçlamaların küçük alanlarda yapılması veya büyük alanların kısım kısım ilaçlanması ile faydalıların tekrar yerleşmesine imkan sağlanabilir. Sistemik maddelerin, granül preparatların kullanılması, tohum ilaçlaması gibi uygulamalar da etki alanını sınırlı tutan uygulamalardır.