Konuşmacı Yrd. Doç. Dr. Hasan H. TAYLAN Sakarya Üniversitesi.

... konulu sunumlar: "Konuşmacı Yrd. Doç. Dr. Hasan H. TAYLAN Sakarya Üniversitesi."— Sunum transkripti:

1 konuşmacı Yrd. Doç. Dr. Hasan H. TAYLAN Sakarya Üniversitesi

2 İki temel amacımız var;  1-internet teknolojilerinin (dijital medya) aşırı kullanımının zararlarına değinmek ve  2-güvenli internet kullanımını teşvik etmek Sunum tanıtımı

3  Doğuştan itibaren kişiliğimiz şekilleniyor. Ailemiz başta bizi şekillendiriyor. Sonra akrabalarımız, komşularımız yani bize en yakın olanlar… Sonra okullu olup, sınıfları dolduruyoruz. Öğretmenimiz canımız her şeyimiz… bize bilmediğimiz diyarlardan bir şeyler öğretiyorlar... Ne diyor Hz. Ali: «bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum»  Artık yeni zamanlardayız. Yeni dünyanın olağanüstü bir aygıtı var: bizim yeni şekillendiricimiz. Yeni hikaye anlatıcılarımız: önce televizyon….. Sonra, internet…  Televizyon bize anlatıyor: Fatmagül suçu ne? Soruyor. Vadide sıkı şeyler oluyor ve bilmem kaç beden parçalanıyor. Bu arada olsun! Kahramanımız soru sormuyor hesap soruyor. Neyse hikayenin bizi ilgilendiren kısmına geldik: artık evimizin ya da can evimizin en yeni üyesi: internet. Hikayeye Giriş

4  Bilgisayarlar vardı 1,4 MB’lik disketleri olan, ağa oturum açan, çevirmeli sesle internete bağlanan ve neredeyse kağnı hızıyla çalışan. Şimdi yolda yürürken de akıllı cep telefonlarıyla 4,5 G hızıyla bağlanılan internete sahibiz.  İnternet ve mobil teknolojisinin, çocuklarımızın ve gençlerimizin sosyal ve eğitim yaşamlarındaki önemi artmakta ve gençlerin kimliklerinin bir parçası olmaya başlamaktadır. Aslında internet ve mobil teknolojileri, hepimizin yaşamlarının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.  Özellikle tablet ve cep telefonları sayesinde günün her saati ve her yerde internete erişim neticesinde gençler, 7 gün 24 saat eğlence, etkileşim ve iletişim içinde olma imkanına sahipler. Hikayeye Devam

5  Hayatımız, kuşatılmış durumda.  Teknoloji, hiç olmadığı kadar gündelik yaşamımızı, ilişkilerimizi, fikirlerimizi, davranışlarımızı belirlemiş, etkilemiş durumda.  Özellikle bilgisayarlar (masaüstü, dizüstü, tablet) ve –akıllı- cep telefonları, internet özelliğiyle yaşamımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi.  Yolda yürüyen insanları gözleyin. Ya kulaklık takmış yürüyor. Ya elindeki telefondan birilerine mesaj atıyor, bir resme bakıyor, beğeniyor vs. Neler oluyor?

6  Erişim kolaylığı ve imkanı nedeniyle gençler, aynı zamanda ciddi risk altındadır. Çünkü, bu güvenlik açığı demektir. Tanımadığı kişilerle temas demektir. Boş zamanlarını heba etme anlamını taşımaktadır. Mantık dışı aşırı oyun oynama demektir. Hazlarının esiri olma demektir. Çevresinden, ailesinden ve arkadaşlarından uzaklaşma sanal diyarlara dalma demektir. internet bağımlılığı  Ayrıca bu türden internet kullanımı, takıntılı ve sosyal yaşamın diğer yönlerini ihmal etme pahasına gelişiyorsa, bu türden kullanım patalojik bir durumdur ve biz buna internet bağımlılığı diyoruz. Bunlar Hep Hikaye

7 istatistikler *** Dünya’da internet kullanımı

8 istatistikler *** Dünya’da sosyal medya kullanımı

9 istatistikler *** Dünya geneli sosyal medya platformları

10 istatistikler *** Türkiye’de internet kullanımı

11

12 istatistikler *** Türkiye’de sosyal medya

13

14 Dünyada 20. Dünyada 9..Karşılaştırma

15  Türkiye, internet kullanımında Dünya'da 20. ve Avrupa'da 7. konumdayken sosyal medya da Dünya'da 9. ve Avrupa'da 2. sıradadır. Sosyal medyayı genel internet kullanımından daha çok sevdiğimiz kesin Rakamlar bize neyi söylüyor?

16 Gençler, ne yapıyor? *** İnternetle bağlantılı teknoloji kullanım türleri

17 Neler Oluyor?

18  Sosyal medya siteleri  Facebook  Tweet’lemek  Selfie/paylaşım Gençlerimiz ne yapıyor?

19  Oyun oynama  Alışveriş yapma  Kumar  Cinsellik Çocuklar, ne yapıyor?

20  Flört etme  Zararlı fikirler edinme  Zararlı alışkanlıklar kazanma Gençler, ne yapıyor?

21  Ayrıca…  İyi şeyler de var eğitim, ödev, araştırma Çocuklar, ne yapıyor?

22  Google  Facebook  Youtube  İnstagram  Oyun siteleri  Twitter  Vs. En çok kullandıkları internet siteleri

23 Teknoloji sahiplik durumu

24  Sosyal ilişkiler  Dikkat eksikliği  Mahremiyet  Masumiyetin sonu  Şiddet  Sosyal güven  Gerçeklik hissinin kaybı –sanallık-  Yeni değerler  Siber zorbalık  Bağımlılık - aşırı kullanım- İnternet ne yapar?

25 Sosyal İlişkiler  Dikkatimizi birbirimize ve hatta kendi düşüncelerimize tam olarak verebilme yeteneğimizi zayıflattı…  Aile içi iletişim-sizlik  Akrabalık bağları  Arkadaşlık ilişkileri nitelik değiştirdi.  Selamlaşma  Sohbet kültürü nitelik değiştirdi.  Komşuluk [video:1] İnternet ne yapar? İnternet ne yapar? *** Sosyal ilişkiler

26 Dikkat Eksikliği  Çocuk ve gençlerde dikkat dağınıklığı artıyor,  Giderek daha az odaklanıyorlar,  Konsantrasyon bozukluğu: özellikle sınavlarda ya da kitap okurken,  Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, son 20 yılda çocuklarda 10 kat artmış. İnternet ne yapar? İnternet ne yapar? *** Dikkat eksikliği

27 Mahremiyet  « Aşırı paylaşımlar» ileride utanç duyabilecek ayak izleri bırakırlar.  «Aynalarla kaplı dijital ortam»da özsaygı, narsizm, endişe ve özgünlük gibi kavramlar gençler için önemli sorunlardır.  Dijital mahremiyet sınırının net olmadığı bir ortamda, milyonlarca çocuk ve genç, aşağılayıcı bilgilerin ve görüntülerin sonsuza kadar varolacağı bir dünyayla yüzleşmek zorundadırlar.  Utanç verici «hataları» silme şansınız yok.  Sanal/siber zorbalık (birilerinin izinsiz –özellikle mahrem- fotoğraflarınızı paylaşıması; sms, mail, mesaj, sosyal medya yoluyla tehdit etme, küfretme vs. gibi eylemler). [video: 2; 3] İnternet ne yapar? İnternet ne yapar? *** Mahremiyet

28 Mahremiyetin/Masumiyetin Sonu  Cinsellikle erken tanışma  Müstehcen siteler, imajlara maruz kalma İnternet ne yapar? İnternet ne yapar? *** Masumiyetin sonu

29  Bağımlılık: bir nesneye, kişiye ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek, veya bir başka iradenin tahakkümü altına girme durumu olarak tanımlanır.  Ya da Psikoloji ve Psikiyatri’de Bağımlılık, bireylerin, kendilerinin ruhsal ve bedensel sağlığına ya da sosyal yaşamına zarar vermesine karşın, belirli bir eylemi yinelemeye yönelik önüne geçilemez bir istek duymaları halidir. bağımlılık

30  İnternet Bağımlılığı Sendromu (İBS) İ. Goldberg tarafından 1995 yılında kumar rahatsızlığından esinlenerek tanımladığı bir rahatsızlıktır.  İnternet bağımlılığının bazı alt türleri vardır:  Aşırı oyun tutkusu (bilgisayar/online oyun bağımlılığı)  Sosyal medya (facebook vb.) ya da web güncellemelerinde (blog) aşırı vakit harcama  Aşırı resim/video/yazı paylaşma, yükleme, izleme vs. isteği  Aşırı mesajlaşma, online olma tutkusu (cep telefonları)  İnternetten aşırı kumar oynama tutkusu  İnternet üzerinden alışveriş takıntısı  Müstehcen siteler İnternet Bağımlılığı

31  İnternette yoğun vakit geçirme hemen bağımlılık belirtisi anlamına gelmez. Fakat gereğinden fazla kullanma vakit israfıdır.  Daha da önemlisi daha iyi işler yapmaktan alıkoyduğu için zararlıdır.  İlimizde yapılan çok yeni bir araştırmada (2014/2015) internet bağımlılığı oranı %4 civarında belirlenmiştir. Dünya’da da benzer oranlardadır. Ancak risk altındaki grup, %20’lerdedir. Özellikle yeni nesilde bu bağımlılık oranları artmaktadır. [video: 4] İnternet bağımlılığı

32  Peki, internet bağımlılığı belirtileri nelerdir?  Kimileri, internette geçirilen zamana göre değerlendirir: buna göre haftada 20 saatten fazla zaman geçirmek bağımlılık belirtisidir. Ancak zaman, problemli internet kullanımı için tek bir belirti değildir. İş hayatında bu saati de aştığımız oluyor.  İnternet, kişinin yaşamındaki memnuniyetin en temel kaynağıysa,  Arkadaşlarıyla daha az vakit geçiriyor ve sosyal ilişkileri kesintiye uğruyorsa,  Bilgisayar ya da internet olmadığında sinirli ve bunalımlı oluyorsa,  Onlar olmadığında kendini boşlukta hissediyorsa,  İnternet kullanımı azaltıldığında ya da erişim gittiğinde yoksunluk semptomları gösteriyorsa: kaygı, huzursuzluk, depresyon hatta ellerin titremesi  O olmadığında, yalnızlık ve tecrit edilmiş/ soyutlanmış hissediyorsa,  Bilgisayar ya da internete çok fazla özlem duyuyorsa,  Problemin ciddiyetini ret ediyorsa,  Aşırı yorgunluk ve uykusuzluk,  Okul (akademik) başarısı düşüyorsa,  Okulla ilgili aktivitelerden geri duruyorsa,  İnternette öğrendiklerini okulda öğrendiklerinden daha üstün görmeyi akılcılaştırıyorsa (rasyonalize etme/mantığa bürünme) İnternet bağımlılığı belirtileri

33  Yemekten kesilmek ve uykusuz kalmak  Çevrimiçi daha fazla vakit geçirmekten dolayı gündelik rutin işleri ve sorumlulukları ihmal etmek  Aile ve arkadaşlarla ilişkileri ve de okul performansını olumsuz etkilemek  İletişimin maliyeti gereği ekonomik sıkıntılar çekmek (internet kafe maliyeti, yüksek fatura, online oyuna para yatırma, kumara para bağlama vs.)  Kötü beslenme, hareketsizlik, göz kuruluğu, Karpal Tünel Sendromu (ağrı, uyuşma ve diğer belirtilerle ortaya çıkar: ele giden medyan sinirin el bileğindeki karpal tünelden geçerken çevre kılıf tarafından sıkışmasıdır) ve sırt ağrısı gibi fiziksel ve sağlık sorunları yaşamak  Son olarak da internette aşırı vakit harcama, gençliklerinden, vakitten, yaşamlarından çalınan zamanlardır. Ve zaman akıp gidiyor, yıllar geri gelmiyor…  [Video: 5] İnternet bağımlılığı sonuçları

34  Birileri sizi kontrol etmesin. Siz kendi kendinizi kontrol edin. Otokontrol stratejisi geliştirin  İnternete bağlanın ama bağımlı olmayın, gerektiğinde kendi kendinizi sınırlayın, denetleyin. ödül sistemini işletebilirsiniz  Bilgisayarınız ortak kullanım alanında olsun, çalışma odanızda sadece (imkan dahilinde) siz ve kitaplarınız olsun Bilgisayar ve interneti niçin kullandığınızı sorgulayın  Ailenizle ve arkadaşlarınızla daha fazla vakit geçirin  Sanalı kullanın ama gerçek yaşayın

35  Hazlarınızın esiri olmayın  İnterneti kullanma amaçlarınız: çok fazla bilgi edinme çok az eğlenme olsun  Sonunuzu düşünün ve kahraman olun: ama hep en iyi arayın  Her erişiminizin, her bilgi paylaşımınızın izlendiğinin farkında olun  Planlı yaşayın. İnternet kullanımınızı da planlayın. Plandan şaşmayın  İnternetin okulunuzu ve derslerinizi aksatmasına izin vermeyin. Hatta internetin engin uçsuz bucaksız siber aleminin, derslerinize yardımcı olmasını sağlayın  Sosyal, kültürel ve sanatsal aktivitelere katılın. Yeni hobiler edinin. Okuyun, gezin, gözleyin ve bol bol düşünün  Vakit değerli, hayat kısa, zamanı iyi kullanın…. Öneriler

36  [Video: 6]  Sabırla dinlediğiniz için teşekkür ediyorum… Güvenli internet