OSMANLI KURUM KÜLTÜR VE UYGARLIK

... konulu sunumlar: "OSMANLI KURUM KÜLTÜR VE UYGARLIK"— Sunum transkripti:

1 OSMANLI KURUM KÜLTÜR VE UYGARLIK
ÖSS- YGS SORULARI

2 1984 1. Osmanlılarda toprağı kullanma hakkı, devletin denetimi altında halka verilmişti. Devlet, toprağını iyi kullanmayan ve arka arkaya üç yıl boş bırakanların topraklarını ellerinden alıp başkalarına verirdi. Böyle bir uygulamanın en önemli amacı ne olabilir? A) Toprak sahiplerinden vergi almak B) Devlet memurları ve askerlerin maaşlarını toprak gelirleriyle ödemek C) Topraklar üzerindeki haklarını korumak D) Üretimin sürekliliğini sağlamak E) Üreticilere yardımcı olmak

3 1987 2. I. Ahmet döneminde, şehzadeleri sancaklarda görevlendirme uygulaması kaldırılarak, hanedanın en yaşlı üyesinin saltanatın başına geçmesi yasallaştırılmıştır. Bu durumun, Osmanlı yönetimde yarattığı aksaklık aşağıdakilerden hangisidir? Devlet otoritesinin yok olması Ülkede sık sık iç isyanların çıkması Valide sultanların saltanata egemen olması Şehzadelerin yönetim deneyimi ve tanınma fırsatı bulunmaması Devlet adamlarının sık sık değiştirilmesi

4 1987 3. Osmanlı Devleti topraklarından haslar hanedan mensuplarına ve vezirlere, zeametler kadılara, tımarlar askerlere kiraya verilirdi. Bu uygulamada, devlet topraklarının kiraya verileceği kişilerin idari mevkileri ile aşağıdakilerden hangisi arasında bir paralellik kurulmaya çalışılmıştır? A) Toprakların gelirleri B) Halkın yaşam biçimi ve düzeyi C) Kişilerin yetişmiş olduğu yöreler D) Toprakların yerleşim merkezlerine yakınlığı E) Kişilerin ihtiyaçları

5 1989 4. Osmanlı Devleti yönetiminde belli dönemlerde geçerli olmuş ilkelerden bazıları şunlardır: I. Ülke hanedan üyelerinin ortak malıdır. II. Devlet yönetimi hükümdar ile oğullarına verilmiştir. III. Yönetim hanedanın en yaşlı üyesinin hakkıdır. Bu ilkeler, aşağıdakilerden hangisi ile ilgili anlayışı ortaya koymaktadır? A) Bağımsızlık B) Adalet C) Egemenlik D) Halkçılık E) Eşitlik

6 1991 5. I. Ümit Burnu’nun keşfedilmesi II. Süveyş Kanalı’nın açılması
III. Barutun ateşli silahlarda kullanılmaya başlanması IV. Sömürgeciliğin hızlanması V. Amerika Kıtası’nın keşfedilmesi Bu gelişmelerden hangileri Osmanlı ülkesinin stratejik önemi-nin artmasında etkili olmuştur? A) I ve II B) I ve V C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V

7 1991 6. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlılarda devlet işlerinin görüşüldüğü “Divan‘ın” , bir karar organı olmaktan çok bir danışma organı olduğunu gösterir? A) Divan görüşmelerinin belli günlerde yapılması B) Divan’ın gerekli görülen yerde toplanması C) Gördüğü işlerin özelliklerine göre çeşitli adlar alması D) Kararlarda son sözün padişaha ait olması E) Divan’da büyük davalara bakılması

8 1993 7. Osmanlı İmparatorluğu’nda, padişahın otoritesini halkın temsilcilerinden oluşan bir meclisle sınırlandırmak amacıyla meşrutiyet sistemine geçilmiştir. Bu değişiklik aşağıdakilerden hangisinin bir sonucudur? Yeniçeri Ocağı’nın kapatılmış olması Osmanlı aydınlarının demokrasi alanındaki gelişmeler-den etkilenmesi Osmanlı İmparatorluğu’nun güçlenmesi Ayanların yetkilerinin artırılması Dünyada monarşik sistemlerin sona ermesi

9 1994 8. Osmanlı Devleti’nde padişahların tahta çıkışları incelendiğinde, ölen padişahın yerine oğlunun, erkek kardeşinin veya amcasının geçtiği görülür. Bu durum, Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) Bazı padişahların uzun süre tahta kalmadığının B) Padişahlıkta deneyime önem verildiğinin C) Egemenlik hakkının hanedanın kız çocuklarına tanınmadığının D) Padişah değişikliğinde dış güçlerin etkili olduğunun E) Merkezi otoritenin zayıf olduğunun

10 1998 9. Osmanlı Devletindeki uygulamalardan bazıları şunlardır:
I. Ülkenin, devleti yöneten aile bireylerinin malı sayılması II. XVI. yüzyılın sonuna kadar, şehzadelerin devlet yönetiminde deneyim kazanmaları için sancaklara vali olarak gönderilmesi III. Ölen hükümdarın yerine tahta geçme hakkının, hükümdarın erkek çocuklarına ait olması IV. XVI. yüzyıldan itibaren, tahta geçme hakkının devleti yöneten ailenin en yaşlı erkeğine verilmesi Bu uygulamaların hangilerinde, taht kavgalarını önleme amacı vardır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV D) I ve III E) II ve IV

11 1998 10. XVI. yüzyılda, Osmanlı Devleti’nde sınırların genişlemesiyle eyalet sayısı artmıştır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulamaz? A) Beylerbeyi sayısının artmasına B) Eyalet yönetiminde yeni yöntemlerin ortaya çıkmasına C) Beylerbeylerinin öneminin artmasına D) Eyalet gelirlerinin azalmasına E) Merkezi otoritenin denetim gereksiniminin artmasına

12 1999 İPT 11. Osmanlı Devletinde;
I. Toprağını nedensiz olarak terk eden köylüyü belli bir süre içinde geri getirme, II. Toprağını nedensiz olarak üç yıl üst üste işlemeden boş bırakan köylünün toprağını bir başkasına verme, III. Köylüden ürettiği ürünün vergilerini alma, IV. Köylüden toplanan vergileri, askerlerin eğitilmesi, dona- tılması gibi uygun görülen işlere harcama, uygulamalarından hangileri tarım üretiminin artması amacına yöneliktir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) II ve IV

13 2000 12. Osmanlı Devleti’nde has ve zeamet topraklarının aşağıdaki özelliklerinden hangisi, bu toprakların “maaş karşılığı” olarak verildiğinin en güçlü kanıtıdır? A) İşlenmeyen toprakların geri alınması B) Gelirin fazla olması C) Mülkiyetinin devlete ait olması D) Devlete asker yetiştirilmesinin sağlanması E) Rütbe ve derecelere göre verilmesi

14 2002 13. Osmanlı Devleti ile ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisinde I. de verilenin II. ye ortam hazırladığı savunulamaz? I II A) Padişahlığın Osmanlı Meşrutiyetin ilan hanedanına ait olması edilmesi B) Merkezi otoritenin Toprak yönetiminin zayıflaması bozulması C) Milliyetçilik hareketleri Sınırların daralması nin yaygınlaşması Savaşların uzun sürmesi Maliyenin bozulması Ayarı bozuk akçeyle Yeniçerilerin ayaklanması maaş ödenmesi

15 2002 14. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan XVII. yüzyıla kadar geçen 300 yıllık süre içinde yalnızca elli beş sadrazam işbaşına geldiği halde, XVII. yüzyılda altmış bir kişi sadrazam olmuştur. XVII. yüzyıldaki bu duruma aşağıdakilerden hangisinin neden olduğu savunulamaz? A) İç huzursuzluğun yaygınlaşması B) Devlet adamlarının yetiştiği okul olan Enderun’un önemini koruması C) Taht değişikliklerinin daha sık olması D) Sadrazamların yetersiz görülmesi E) Devlet işlerinde, padişah annelerinin de padişah kadar etkili olması

16 2002 15. Osmanlı Devleti’nde, I. Şehzadelerin, devlet yönetiminde deneyim kazanmaları için sancakların gönderilmesi, II. Padişah IV. Mehmet’in ayaklanan sipahiler ve yeniçerilerin isteklerini yerine getirmesi, III. Avusturya ve İran savaşlarının uzaması gelişmelerinden hangilerinin halkın devlete olan güveninin sarsılmasına yol açtığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

17 2003 16. Osmanlı Devleti önce Kayı Boyu’na dayalı bir beylikken, daha sonra imparatorluk haline gelmiştir. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların beylik döneminde sahip olmadıkları halde, imparatorluk döneminde kazandıkları özelliklerden biridir? A) Çok uluslu olma B) Osmanlı soyu tarafından yönetilme C) Müslüman devlet olma D) Siyasi varlığını koruma mücadelesi verme E) Yönetimde hiyerarşiyi temel alma

18 2003 17. Osmanlı Devleti’nde, I. Veraset sisteminde değişiklik yapılarak hanedanın en yaşlı üyesinin hükümdar olması, II. Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi, III. Avrupa’da elçilikler açılması gelişmelerinden hangilerinin, Avrupa’yı yakından tanımaya olanak sağladığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

19 2004 18. Osmanlı İmparatorluğu’nun üç kıta üzerinde egemenlik kurmuş olması bu imparatorluğa, I. stratejik bakımdan önemli konumda olma, II. Farklı din ve milletlerden çok sayıda kişiyi barındırma, III. Merkeziyetçi sistemi benimseme özelliklerinden hangilerini kazandırmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

20 2005 19. Osmanlı İmparatorluğu’nda, I. Sınırların genişlemesi,
II. Kapıkulu askerlerine maaş verilmesi, III. Padişah değişikliklerinin olması durumlarından hangileri, devletin hem gelirlerinin hem de giderlerinin artmasına neden olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

21 2005 20. Osmanlı İmparatorluğu’nda aşağıdakilerden hangisinin Batı kültürleriyle etkileşimi arttırdığı savunulamaz? A) Arap alfabesinin kullanılması B) Avrupa’da devamlı elçiliklerin açılması C) Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi D) Osmanlı padişahının Avrupa’ya gitmesi E) Medreselerin yanında modern okulların da açılması

22 2006 21. 1876 yılında ilan edilen Kanun-u Esasi’ye göre,
I. Hükümet padişaha karşı sorumludur. II. Mebusan Meclisi üyelerini halk seçer. III. Meclisi açıp kapama yetkisi padişaha aittir. Bu durumlardan hangileri, Osmanlı Devleti’nin monarşik yapısının değişmediğini gösterir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III

23 2007 22. Osmanlı Devleti’nin egemen olduğu topraklar üzerinde dili, dini, gelenekleri birbirinden farklı uluslar yaşamış ve bunların ulusal niteliklerini değiştiren bir politika izlenmemiştir. Böyle bir tutumun, I. Osmanlı Devleti’ni yıkmak isteyen devletlerin Osmanlı’nın iç işlerine karışması, II. Osmanlı ülkesinde yaşayan azınlıkların bağımsızlık kazanması, III. Osmanlı Devleti’nin teokratik yapısının korunması durumlarından hangilerini kolaylaştırdığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

24 2009 23. Tanzimat’tan sonra birçok alanda yeni kurumlar kurulmuş, eskilerine dokunulmamış ancak bunlar işlevsiz hâle getirilmiştir. Bu tutumun, I. medrese mezunlarının iş olanaklarının daralması, II. modern eğitimin yaygınlaşması, III. modern yargılama usullerinin uygulandığı mahkemelerin sayıca artması durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

25 2010 24. Osmanlı Devleti'nde, tımar sistemiyle işletilmesi köylülere bırakılan toprağın, I. çift, yarım çift gibi büyüklüğüne göre tanımlanması, II. üretim vergisinin, ürünün belli bir oranı olarak hesaplanması, III. mülkiyetinin devlete ait olması durumlarından hangilerinin, büyük toprak sahiplerinin ortaya çık-masını ve Avrupa'dakine benzer feodal sistemin görülmesini engellediği savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

26 2010 25. Osmanlı Devleti'nde yaşayan Müslüman olmayan toplulukların, din ya da mezhep esasına göre örgütlenip yönetilmesi biçimine millet sistemi denir. Millet sisteminin, I. toplumu oluşturan grupların benliklerini koruması, II. toplumda din veya mezhep değiştirmenin yasaklanması, III. Osmanlı toplumunun kaynaşması durumlarından hangilerine neden olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

27 2011 26. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti, iltizam usulünde yaptığı değişiklikle yüklü bir peşin ödemeyi de öngören malikâne usulünü getirmiştir. Buna göre mukataalar mültezimlere daha önceki gibi üç yıllık sürelerle değil, sürekli olarak ihale edilmeye başlanmıştır. Yapılan bu değişiklikle güdülen amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Âyanların reaya temsilcisi olmasını önlemek B) Büyük toprak sahiplerinin ortaya çıkmasını engellemek C) Hazineye daha fazla gelir sağlamak D) Tek hazine sisteminden çoklu hazine sistemine geçmek E) Yeniçeri Ocağının kaldırılmasına ortam hazırlamak

28 2011 27. Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti’nde yerli tüccar kesiminin güçlenmesini engellediği savunulamaz? A) İpek ve Baharat yollarının önemini kaybetmesi B) Üretimin tarıma dayalı olması C) Yabancılara kapitülasyonlarla ayrıcalıklar tanınması D) Osmanlı deniz taşımacılığının yetersiz olması E) Osmanlı sanayisinin rekabet gücünü giderek yitirmesi

29 2012 28. Saray içinde bir sanatçı örgütlenmesi olan Ehli Hiref’te yer alan nakkaşlar tarafından üretilen desenler, İmparatorluk sınırları içinde bulunan çeşitli merkezlerdeki sanatçılar tarafından da örnek alınırdı. Bu uygulamanın, Osmanlı sanatında aşağıdakilerden hangisinde etkili olduğu savunulabilir? A) Bezeme örneklerinin minyatürle sınırlı kalmasında B) Üslup birliğinin sağlanması ve korunmasında C) İç mimaride kalem işi süslemeleriyle yetinilmesinde D) Hat sanatının ortaya çıkmasında E) Minyatüre yalnız tarihî konulu yazmalarda rastlanılmasında

30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 D A C B 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 E 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30