Kadına Yönelik Şiddet Doç. Dr. Nurhan İNCE İbrahim TUNCER

... konulu sunumlar: "Kadına Yönelik Şiddet Doç. Dr. Nurhan İNCE İbrahim TUNCER"— Sunum transkripti:

1 Kadına Yönelik Şiddet Doç. Dr. Nurhan İNCE 0101050022 İbrahim TUNCER
Mehmet KORKMAZOĞLU Ezgi Gizem BERKAY

2 Şiddet Nedir? Sahip olunan güç veya kudretin, yaralanma ve kayıpla sonlanan veya sonlanma olasılığı yüksek bir biçimde bir başka insana, kendine, bir gruba veya bir topluma karşı tehdit yoluyla ya da bizzat uygulanmasıdır. (WHO, 1996)

3 Toplumda yaşanan şiddet şekilleri
Kendine dönük şiddet: İntihar, bedene zarar verici uygulamalar. Kişiler arası şiddet: Kadına, çocuğa, yaşlıya yönelik şiddet, flört şiddeti, aile içi şiddet. Organize şiddet: Uluslarası şiddet, politik şiddet. Medya Şiddeti: Yazılı ve görsel basında şiddet içeren görüntü, ses ve yazı ile ortaya çıkan şiddet. Diğer şiddet şekilleri: Çete şiddeti, kan davaları, sokak şiddeti, insan ve organ ticareti, pornografi, homoseksüel ve lezbiyenlere yönelik şiddet, azınlıklara yönelik şiddet, okulda ve spor olaylarında şiddet.

4 Şiddet Sebepleri Biyolojik faktörler: Saldırgan davranışların genel olarak limbik sistem ve beynin temporofrontal lobları ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Gelişimsel faktörler: Çocukluğunda şiddet gören bir kişi, şiddet uygulayan bir yetişkin olma açısından artmış risk taşımaktadır. Çocuklukta şiddete tanık olmak da artmış şiddet davranışı ile ilişkilidir. Annesine veya diğer aile üyelerine şiddet uygulandığına tanık olan çocuk, şiddet kendisine yönelmese bile gelecekteki davranışlarını etkileyebilmektedir. Sosyoekonomik faktörler: Irk ve ekonomik eşitsizliklerden bağımsız olarak ağır yoksulluk ve evlilikte yaşanan sorunlar şiddet ile ilişkilidir. Aile yapısını bozan sosyoekonomik faktörler, etkilenen ailelerdeki çocukların saldırgan davranışlarında da artışa neden olmaktadır. Şiddet ile ilişkili psikiyatrik bozukluklar Diğer bozukluklar: Uyuşturucu madde kullanımı vb.

5 Kadına Yönelik Şiddet Cinsiyete dayanan, kadını inciten, ona zarar veren, fiziksel, cinsel, ruhsal hasarla sonuçlanma olasılığı bulunan, toplum içerisinde ya da özel yaşamında ona baskı uygulanması ve özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına neden olan her türlü davranıştır. (WHO, 1993)

6 Kadına Yönelik Şiddet ‘İster kamusal isterse özel yaşamda meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel veya psikolojik acı veya ıstırap veren veya verebilecek olan cinsiyete dayanan bir eylem veya bu tür eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma’ şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımın son yorumlamalarına “kurbanı ekonomik ihtiyaçlardan yoksun bırakmak” da dahil edilmiştir. ( BM Kadınlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi )

7

8 Kadına Yönelik Şiddet Kadına Yönelik Aile içi Şiddet Araştırması
(Ankara-2009) : Aşağıdaki tanımlarda belirtilen şiddet içeren davranışların en az bir kez yaşanmış olması o şiddet biçiminin yaşandığı anlamına gelmektedir : Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik fiziksel şiddet Tokat atma ya da bir şey fırlatma İtme, tartaklama ya da saç çekme Yumrukla ya da bir cisimle vurma Tekmeleme, sürükleme ya da dövme Boğazını sıkma ya da bir yerini yakma Bıçak, silah gibi aletlerle tehdit etme ya da bunları kullanma Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik cinsel şiddet Zorla cinsel ilişkiye girme Kadınların istemediği halde korktuğu için cinsel ilişkiye girmesi Cinsel olarak aşağılayıcı ya da küçük düşürücü eylemlere zorlanma Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik duygusal şiddet/istismar Hakaret ya da küfür Başkalarının yanında aşağılama ya da küçük düşürme Korkutma ya da tehdit Kadına ya da çevresindekilere zarar vermekle tehdit Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik ekonomik şiddet/istismar Kadının çalışmasına engel olma ya da işten ayrılmasına neden olma Ev harcamaları için para vermeme Kadının gelirinin elinden alınması

9 Kadına Yönelik Şiddet Şekilleri
KESK’in hazırladığı broşüre göre, kadınların maruz kaldıkları şiddet şekilleri 8 başlık altında toplanmış: 1)Gözdağı verme: Bakışlar, eylemler ve jestler yoluyla korkutma, eşyaları atma, malına zarar verme, silah gösterme. 2)Duygusal şiddet: Susturma, kendini kötü hissetmesini sağlama, isimler takma, zihinsel oyunlar oynama, aşağılama, kendini suçlu hissettirmeye çalışma. 3)Tecrit etme: Yaptığı, görüştüğü, konuştuğu okuduğu şeyleri, gittiği yerleri kontrol etme, sosyal katılımını kısıtlama, bu hareketleri kıskançlıkla gerekçelendirme. 4)Aşağılama, inkar etme, suçlama: Yaptığı tacizi önemsememe, bu konudaki şikayetleri ciddiye almama, tacizin olmadığını iddia etme, rahatsız edici hareketlerine kadının neden olduğunu söyleme.

10 5)Çocukları kullanma: Çocuklar konusunda kadının kendisini suçlu hissetmesini sağlama, mesajlarını iletmek için çocuklarını kullanma, ziyaretleriyle onları rahatsız etme, çocukları alacağını söyleyerek tehdit etme. 6)Erkekliğini konuşturma: Kadına hizmetçi gibi davranma, bütün önemli kararları kendi verme, evin efendisi gibi davranma, kadın ve erkeğin rollerinin ne olması gerektiğini tanımlama. 7)Ekonomik şiddet: Kadının iş bulmasını engellemeye çalışma, kendisinden para istetmeye çalışma, parasını alma, aile gelirinin ne olduğunu söylememe ve gelirden pay almasını engelleme. 8)Zorlamak ve tehdit etme: Bir şey yapmaya zorlamak için yaralamakla, terk etmekle ya da intihara teşebbüs etmekle tehdit etme, şikayetlerini geri almasını sağlamaya çalışma, yasa dışı şeyler yapmaya zorlama.

11 Kadına Yönelik Şiddet Nedenleri
Kadına yönelik şiddetin nedenleri: Erkeklerin kadınlara şiddet uygulama nedenleri psikolojik, biyolojik, sosyolojik ve feminist açıdan incelendiğinde şiddet ve saldırganlığın nedenlerine benzer açıklamalar yapılmaktadır. Psikolojik açıdan bakıldığında temel bir içgüdü olarak kabul edilen saldırganlık, başarı ve üstünlük sağlamakta ve erkeklerde olumlu bir güç olarak cesaret , güçlü olma, enerji, ataklık, vs. anlamına gelmektedir.

12 Yaşanan şiddetin kadınlara göre nedenleri:
Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel şiddet yaşamış kadınlara şiddetin nedenleri sorulmuştur: Verilen cevaplar arasında en yaygın gerekçe olarak, kadınların yüzde 32'si tarafından "erkeğin ailesiyle yaşanan sorunlar" beyan edilmiştir. Kadınların yüzde 18'i "maddi sıkıntılar" nedeniyle eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)in kendilerine şiddet uyguladıklarını söylemiş. Kadınların yüzde 13'ü "çocuklarla ilgili sorunlar“ nedeniyle şiddete maruz kaldıklarını söylemişlerdir. Yaygın olarak şiddete neden olarak belirtilen diğer durumlar ise: "kadının erkeğin sözünü dinlememesi", "erkeğin sinirli olması", "erkeğin kadını kıskanması“ ve "özel bir nedeni yok" şeklinde sıralanmaktadır.

13 Saldırganlığın Nedenleri
Sözel Saldırganlık: Kontrol gereksinimi Gücün kötüye kullanımı Kıskançlık Eşler arası uyumsuzluk Fiziksel Saldırganlık: Şiddeti bir kontrol yöntemi olarak benimsemek Fiziksel saldırganlığı model olarak almak (çocukken istismar edilmiş olmak) Aşırı alkol kullanımı Aşırı Saldırganlık: Kişilik bozukluğu Duygusal labilite Azalmış benlik saygısı Saldırgan kişilik özellikleri

14 Şiddet eğilimi olan erkeğin özellikleri:
Düşük benlik saygısı. Sıklıkla terkedilme, kayıplar, yardımsızlık, bağımlılık, güvenlik duygusunda azalma, mahremiyet ile ilgili sorunlar yaşamaktadır. Kişilik bozukluğu tanısı alanlara sık rastlanmaktadır. Engellenmeye karşı düşük tolerans gösterirler. İstismar ve şiddetin bulunduğu ailelerde büyümüşlerdir. Kendi davranışları ile ilgili inkar, küçümseme, iddiacı ve yalana yönelme şeklinde bir tutum içindedirler.

15 Şiddet konusundaki görüşlerine bütün dünyanın katıldığını ve şiddetin günlük hayatla başetme yollarından biri olduğu görüşündedir. Empati yapma yeteneği zayıftır. Kadın ve erkek davranışları konusunda katıdırlar. Sıklıkla kendisini “özel” olarak görmekte, koruyucu ve bakım verici olarak özel ilgiye hakkı olduğunu düşünmektedir. Madde bağımlılığı sık görülür. Anormal düzeyde kıskançtır (birlikte olduğu kişinin sürekli kendisiyle birlikte olmasını veya nereye giderse gitsin haber vermesini bekler)

16 Şiddetin Kadın Sağlığına Etkisi
Kadına yönelik şiddetin en önemli sonuçlarından biri, şiddetin kadının fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkilemesi ve bunun da önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmasıdır. Fiziksel veya cinsel şiddet yaşanması sonucu oluşan yaralanmalar, şiddetin kadın sağlığına doğrudan etkisini göstermektedir. (WHO, 2005).

17 Türkiye genelinde evlenmiş kadınların dörtte biri eşleri veya birlikte oldukları kişi(ler)den yaşadıkları fiziksel veya cinsel şiddet sonucunda yaralandığını belirtmiştir. Bu oran kentsel veya kırsal yerleşim yerlerinde farklılaşmamaktadır.

18 Şiddetin kadın sağlığı üzerindeki ölümcül olmayan etkileri:
Kadına yönelik şiddet kesi, kırık, iç organ yaralanmaları, organ kayıpları, kalıcı sakatlıklara, istenmeyen gebeliklere, AIDS dahil cinsel yolla bulaşan hastalıklara, PID ve düşüklere neden olabilmektedir. Ayrıca şiddet gören kadınlarda kronik pelvik ağrı, astım ve baş ağrıları sık görülen sağlık sorunlarıdır. Şiddet gören kadınlarda madde kötüye kullanımı, korunmasız cinsel ilişkide bulunma gibi kendine zarar verici davranışlar sık rastlanmaktadır. Şiddet gören kadınlarda depresyon, korku, anksiyete, azalmış özbenlik saygısı, cinsel işlevlerde bozukluklar, yeme problemleri, davranış bozuklukları, post travmatik stres bozukluğuna neden olabilmektedir.

19 Şiddetin kadın sağlığı üzerindeki ölümcül etkileri:
Türkiye genelinde, eşinden veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel veya cinsel şiddet yaşamış kadınlar arasında hayatına son vermeyi düşünmüş kadınların oranı, hiç şiddet yaşamamış kadınlar arasındaki oranın 3 katıdır. Hayatına son vermeyi deneme ise ülke genelinde şiddet yaşamış kadınlar arasında, şiddet yaşamayanlara göre 4 kat daha yaygındır. Ayrıca şiddet kadını intihara sürükleyebilmekte, cinayete kurban gitmesine neden olabilmekte, anne ölümlerini artırmakta ve AIDS’in yayılmasına neden olabilmektedir.

20 Sonuç olarak: Şiddetin fiziksel ve ruhsal sağlık sonuçları, sosyal ve duygusal olarak bireyin, ailenin ve toplumun tümünü etkilemektedir. Kısa ve uzun vadede düşünüldüğünde şiddetin etkileri kadının mesleki ve kariyer yaşamını olumsuz etkileyerek veya sona erdirirken, onu yoksulluğa ve ekonomik bağımsızlığını kaybetmeye itecektir. Eğer şiddet aile içinde yaşanıyorsa, aile yaşamı tahrip olurken, çocuklar yoksulluk yaşayacak ve aile yaşamına olan güven ve inançlarını kaybedeceklerdir.

21

22 KADINA YÖNELİK ŞİDDET ARAŞTIRMALARI

23 Acil yardım hattını arayan kadınların %57 si fiziksel şiddete, %46,9 u cinsel şiddete, %14,6 sı enseste ve %8,6 sı tecavüze uğramıştır. Morçatı kadın sığınağı vakfı, birlikte çalıştıkları her 3 kadından yalnızca birinin şiddete karşı mücadelede ailesinin desteğini aldığını saptamıştır 2002 seçimlerinden sonra, 550 milletvekilinden sadece 24 ü kadın vekildir.kadın adayları destekleme ve eğitme derneğinin (KADER) siyasi partilere yönelik 2004 yerel yönetim seçimlerinde kadın aday çağrısı çok az yankı bulmuştur, sadece %1 i kadın temsilcidir. 2000 yılında yapılan bir ankette bir grup erkek üniversite öğrencisinin %50 si gelecekteki eşlerinin bakire olmadığını öğrenmeleri halinde onu hemen terk edeceklerini sokağa atacaklarını ailesine iade edeceklerini hatta öldüreceklerini söylemişlerdir. Doğu ve güneydoğuda yapılan bir çalışmada kadınların % 45,7 sine kocalarının seçiminde danışılmadığı %50,8 inin rızası olmadan evlendirildiği saptanmıştır.

24 KSGM,2008

25 KSGM,2008

26 KSGM,2008

27 KSGM,2008

28 KSGM,2008

29 KSGM,2008

30 KSGM,2008

31 KSGM,2008

32 KSGM,2008

33 KSGM,2008

34 KSGM,2008

35 KSGM,2008

36 KSGM,2008

37 KSGM,2008

38 KSGM,2008

39 KSGM,2008

40 Türkiye de yapılmış diğer araştırmalar
Hacettepe üniversitesi kadın sorunları araştırma ve uygulama merkezi müdürü Prof. Dr. Ayşe Akın’ın yapmış olduğu araştırmaya göre; Türkiye’de kadınlar %30-70 arasında şiddet görmekte Başbakanlık’a göre bu oran evli kadınlarda %25,2

41 Milliyet

42 Milliyet

43 Töre cinayeti İnsan Hakları Derneği’nin yıllık raporuna göre 2003 de aile üyeleri tarafından öldürülen 77 kadından 40’ı töre cinayeti kurbanı. Töre cinayeti sebepleri: Kan davası Aile içi uyumsuzluk Cinsel taciz Yasak ilişki Tecavüz Namus

44 Dünya istatistikleri Veriler net ve yeterli olmamakla birlikte tüm dünyada her 3 kadından biri hayatının bir bölümünde fiziksel şiddete uğramakta, cinsel ilişkiye zorlanmakta veya taciz edilmekte. Çarpıcı olarak tacizi yapan kişi genellikle aileden biri ya da bir tanıdık olmakta. Öldürülen kadınların katilleri kim diye bakıldığında %40-70’ inin partneri olduğu görülmekte, cinayet nedenleri arasında kadının partnerinden ayrılması da önemli bir yer tutmakta.

45 Dünya istatistikleri 8000 kadından %52 si çocukluğunda bir yetişkinin fiziksel saldırısına uğramış, % 2 si son 12 ay içinde fiziksel şiddete maruz kalmış. ABD de her yıl 1,9 milyon kadın şiddete uğramakta. (NVAW,Tjadn&Thoannes, 1998) Kadınların %25-45’i gebeliğinde dövülmekte. ABD de yaş grubunda en önemli 2. yaralanma nedeni aile içi şiddet. (Barrier, 1998) ABD de kadına yönelik şiddetin maliyeti yıllık 3-5 milyar dolar, fakat ülke ekonomisine 100 milyar dolarlık bir yük oluşturmakta (Lowdermilk et aI,2000)

46 WHO Dünya sağlık örgütünün araştırmalarına göre;
Etiyopya’da %71, Japonya’da %15 oranında kadın fiziksel ve cinsel şiddete uğruyor. 5 kadından 1 i hayatında tecavüze veya girişimine maruz kalıyor. Avustralya’da son 12 ay içinde fiziksel saldırıya uğramış kadınların % 28’i bunu kimseye söylemedi. Şili’de tecavüze uğrayan kadınların yalnızca %3 ‘ü polise bildirdi.

47

48 Avustralya Hükümetinin Araştırması

49 Avustralya Hükümetinin Araştırması

50

51 ŞİDDET GÖREN KADIN NELER YAPMALI

52 Nerelere Başvurulmalı
İl sosyal hizmetler müdürlükleri Alo 183 aile, kadın, çocuk ve özürlü sosyal hizmet danışma hattı Sağlık kuruluşları Polis merkezleri, jandarma karakolları Cumhuriyet savcılığı Belediyelerin kadın danışma merkezleri Baroların kadın danışma merkezleri ve adli yardım kurulları Kadın sivil toplum kuruluşları

53 Nasıl Bir Yol İzlenmeli
Başvuran kadınlara ücretsiz danışmanlık hizmetleri sağlanır ve barolar tarafından ücretsiz avukat sağlanır Gerekirse kadın sığınma evlerine gönderilir. Aile mahkemelerinde görülecek davalarla eşinin çeşitli yaptırımlarla evden uzaklaştırılması sağlanır. Şikayet sözlü olarak karakola, dilekçe ile savcılığa veya aile mahkemesine yapılabilir. Size ulaşmanızda kolay gelen, güvenlik açısından uygun bulduğunuz herhangi bir karakol, savcılık veya aile mahkemesine başvurabilirsiniz. Şikayetin mutlaka sizin tarafınızdan yapılması gerekmiyor. Sizin yerinize komşunuz, arkadaşınız veya akrabanız da şikayette bulunabilir. Siz de şiddete uğrayan komşunuz, arkadaşınız veya akrabanız için şikayette bulunabilirsiniz.

54 4320 Sayılı Kanun Aynı çatı altında yaşadığınız kocanız, kocanızın ana-babası, kardeşleri, size veya çocuklarınıza sözlü, fiziksel, duygusal, cinsel veya ekonomik şiddet uyguluyorsa bu yasadan yararlanabilirsiniz. Bu yasa ile şu tedbirler alınır: Eğer istiyorsanız şiddet uygulayan koca evden belli bir süre uzaklaştırılır, sizin evden ayrılmanız gerekmez. Şiddete ve korkuya yönelik davranışlarda bulunmaması Evden uzaklaştırılarak eve ve iş yerine yaklaşmaması Eşyalara zarar vermemesi Telefonla rahatsız etmemesi Silahı varsa polise teslim etmesi gibi ek tedbirler de alınabilir.

55 Kadın Konuk Evleri Kadın konukevinde kalmak için başvurular İl Sosyal Hizmet Müdürlüklerine yapılır. Burada şiddet gören kadınlar ve çocukları geçici olarak kalırlar. Gizlilik ve güvenlik ilkesi uygulanır. Kuruluşun adresi, telefon numarası gizli tutulur. Kadınlarla ilgili bilgi ve belgeler hiçbir şekilde açıklanmaz. Her kadın kendi hayatı ile ilgili kararları kendisi verir, kimse ona baskı veya zorlama yapamaz. Kadınlar, 0-12 yaş arasında kız veya erkek çocuklarıyla birlikte kalabilmektedir; 12 yaşın üstünde olan kız veya erkek çocukların durumu uzmanlar tarafından değerlendirilir veçocuklar durumlarına uygun kuruluşlara yerleştirilmektedirler. Kuruluşta kalma süresi üç aydır. Gerektiğinde kalma süreleri uzatılır.

56 Kadın Konuk Evleri Güvenli barınma imkânı sağlanır,
Psikolojik ve sosyal destek sağlanabilir, Barolar ile işbirliği yapılarak hukuksal danışmanlık hizmeti verilebilir, İş ve meslek edindirmeye yönelik çalışmalar yapılabilir, Çocuklara yönelik destek sağlanabilir, Bazı durumlarda, küçük el harçlığı verilebilir ya da sosyal yardımlardan yararlanması için destek olunabilir, Konukevi/sığınmaevinden ayrıldıktan sonra kendi evini tutmakisteyenlere, bu konuda destek olunabilir Sağlık hizmeti sağlanabilir, sosyal güvencesi olmayanlara yeşil kart çıkartmaları için rehberlik yapılabilir, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun diğer hizmetlerinden (ücretsiz kreş, ayni-nakdi yardım gibi) yararlanmaları sağlanabilir.

57 Vakıf ve Dernekler Mor Çatı Kadın Haklarını Koruma Derneği
Kadın Haklarını Koruma ve Kültürel Dayanışma Derneği Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği Türk Hukukçu Kadınlar Derneği Türk Kadınlar Konseyi Derneği Türk Kadınları Kültür Derneği Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı Türkiye Aile Planlaması Derneği Kadın Dernekleri Federasyonu Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı

58 Anne ve Bebek Sağlığı Vakfı
İnsan Hakları Derneği Anne-Çocuk Eğitim Vakfı Kadın İnsan Hakları Projesi Gökkuşağı İstanbul Kadın Platformu Kadının Sosyal Hayatını Araştrma ve İnceleme Derneği Kadın Haklarını Araştırma ve Geliştirme Derneği Türk Kadınlar Birliği Türk Anneler Derneği Türk Kadınlar Konseyi Derneği Kadın Dayanışma Vakfı Kadın Eğitim ve Kültür Vakfı Kadınlar Birliği ve Dayanışma Derneği

59 Yürütülen Kampanyalar
Uluslar arası Af Örgütü Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi UNİFEM CEDAW Uçan Süpürge

60 Uluslararası Af Örgütü
Kadına Karşı Şiddete Son Kampanyası 8 Mart 2004, Dünya Kadınlar Günü’nde, Uluslararası Af Örgütü Kadına Yönelik Şiddeti Durdur kampanyasını başlattı. Bu kapsamda çeşitli eğitimler alan gönüllüler, Kadına karşı şiddete son otobüsleriyle değişik illerde bilinçlendirme amaçlı çalışmalarda bulundular.

61

62 Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi
AB kapsamında yürütülen proje 2008 yılında tamamlanmıştır.

63 UNİFEM Birleşmiş Milletler Kadınlar İçin Kalkınma Fonu’nun (UNIFEM) öncülüğünde başlatılan ve kadınlara karşı şiddeti önlemeyi amaçlayan ‘Say No - Hayır Deyin’ kampanyasını eski aileden sorumlu devlet bakanı Nimet Çubukçu imzaladı. Kampanyaya aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 69 ülke destek vermekte. Kampanya kapsamında ülke yönetimlerine verilen önerilerle birlikte halka yönelik bilinçlendirme çalışmaları da bulunmaktadır.

64 Kampanyanın öncü ve destekçileri arasında BM İyiniyet Elçisi, ABD’li oyuncu Nicole Kidman ve Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez gibi isimler de bulunuyor.

65 Ulusal Eylem Planı Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle mücadele çerçevesinde hazırlanan Ulusal Eylem Planı, Kısa ( ), Orta ( ) ve Uzun vade ( ve sonrası) olmak üzere üç uygulama dönemini kapsamaktadır. Bu planın amacı, ülkemizde aile içinde kadına yönelik her tür şiddetin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin tüm tarafların işbirliği ile uygulamaya konulmasıdır.

66 Ulusal Eylem Planı Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadına yönelik aile içi şiddetle mücadele konularında yasal düzenlemeler yapılması ve uygulamadaki aksaklıkları ortadan kaldırmak, Aile içi şiddeti doğuran ve pekiştiren olumsuz tutum ve davranışların ortadan kaldırılması amacıyla, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadına yönelik aile içi şiddet konularında toplumsal farkındalık yaratmak ve zihinsel dönüşüm sağlamak, Kadının sosyo-ekonomik konumunun güçlendirilmesine yönelik düzenlemeleri yapmak ve uygulanmasını sağlamak, Aile içinde şiddet gören kadına ve varsa çocuklarına yönelik ulaşılabilir koruyucu hizmetlerin düzenlemesi ve uygulanmasını sağlamak, Aile içinde şiddet gören kadına ve şiddet failine yönelik tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini düzenlemek ve uygulanmasını sağlamak, Aile içinde şiddet gören kadına ve varsa çocuk/çocuklarına yönelik hizmet sunumunda kurum/kuruluş ve ilgili sektörlerarası işbirliği mekanizmasını kurmak.

67 CEDAW Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW, 1979 ) Birleşmiş Milletler insan haklarına dair 7 temel sözleşmesinden biridir. Dünyada " KADININ İNSAN HAKLARININ SÖZLEŞMESİ" olarak bilinir ve kadın haklarının uluslar arası hukuk çerçevesinde ele alındığı , hükümetleri bağlayıcı özelliği olan tek "EVRENSEL" sözleşmedir. Amacı kadınlara yönelik cinsiyet ayrımcılığını ortadan kaldırmak, kadının insan haklarını korumak, eşitliği sadece kanun önünde değil, hayatın içinde de sağlamaktır.

68 CEDAW Türkiye sözleşmeyi 1985 yılında imzaladı, 1986 'da yürürlüğe soktu yılından itibaren imzaya açılan " ihtiyari protokole" de 2002 yılında taraf oldu, 2003 'de yürürlüğe soktu. İHTİYARİ PROTOKOL Cedaw'a taraf olan devletlerin; Cedaw'ı daha etkin uygulamasını sağlamak ve denetlemek amacıyla yapılmış bir denetleme mekanizmasıdır. Protokol; sözleşmede bahsedilen hakların ihlali durumunda kişisel başvuru hakkı tanımakta ve CEDAW komitesine ilgili ülkelerde inceleme hakkı vermektedir.

69 Uçan Süpürge Uçan Süpürge, kadın kuruluşları ve kadın hareketine duyarlı kişiler arasında iletişim, işbirliği ve dayanışmayı arttırmak, onların deneyimlerini genç kuşaklara aktarmak, ulusal ve uluslararası bir iletişim ağı oluşturmak amacıyla 1996 yılının Kasım ayında kurulmuştur. Düzenledikleri film festivalleriyle kadına yönelik şiddete dikkat ve ilgi çekmektedir. Ayrıca İlk adım, Kadın 2007, Çocuk gelinler, Kavşak projeleri gibi çalışmaları da vardır.

70

71

72 Şiddet Gören Kadın Hekime Başvurduğunda Neler Yapılmalı
Kadınların çoğu şiddet gördüklerinde acil servislere başvuruyor. Bu nedenle acilde görevli doktorların bu konuda eğitimli olması gerekir.

73 Ne Zaman Şüphelenmeliyiz
Görüntüsünden korktuğu, utandığı, birşeyden kaçındığı anlaşılan Görüşmede gözlerini kapatan, kapı her açıldığında irkilen Görünür bir fiziksel nedeni olmayan kronik yorgunluk şikayetleri Verilen açıklamaya uymayan yaralanmaları Aşırı bir nezaket gösteren, yine aynı şekilde kontrolü aşırı şekilde elinde bulunduran ya da kadının yanından ayrılmak istemeyen bir eş Hamilelik sırasında fiziksel olarak yaralanma Doğum öncesi bakıma olması gerekenden geç başvurma İntihar girişimi ya da intihar düşünceleri Dayak sonucu meydana gelen yaralanmalar için tedaviye olması gerekenden geç başvurma İdrar yolu enfeksiyonu Kronik irritabl barsak sendromu Kronik pelvik ağrı

74 Hekim Yaklaşımı Nasıl Olmalı
İletişim kurarken nelere dikkat edilmeli Soru sorarken nelere dikkat edilmeli Anamnez ve fizik muayene Tanı-Tedavi Şiddetin önlenmesinde sağlık çalışanlarına düşen görevler

75 İletişim Şiddete maruz kalmış olan kadının yaşadığı fiziksel travmadan çok daha ağır düzeyde psikolojik olarak yaşadığı travma dış dünyayla olan ilişkisinin sağlıklı olabilmesini engellemektedir. Güven duygusu öncelikle kaybolan duygudur. İyi bir göz kontağı, ilgiyle dinleme ve empati kurma yoluyla hastayla güven ilişkisi kurulmalı ve doğru sorular sorulmalıdır.

76 Soru Sorarken Kadınlara yaşadıkları şiddet hakkında sorular sorulmadıkça pek çoğu kendiliklerinden bilgi vermezler. Soru sorarken hasta yalnız olmalı. “Şiddet kadının hayatında sıkça yaşadığı bir durum olduğu için görüşmemize bütün hastalarımıza istismar hakkında soru sorarak başlıyoruz.” “Bunun sizin için bir problem olup olmadığını bilmiyorum ama bana gelen hastaların çoğu evinde gerginlikler yaşıyor. Bazıları konuyu kendileri ortaya getirmeye korkuyorlar ve bundan rahatsızlık duyuyorlar; ben de gelen her hastaya bu konu hakkında soru soruyorum.” “Bu şikayetleriniz stres sonucunda ortaya çıkmış olabilir. Eşinizle sık sık kavga eder misiniz? Hiç, dayak sonucu bir yeriniz incindi mi?”. “Kocanızın alkol, narkotik madde ya da kumar problemi var mı? Bu size ve çocuklarınıza olan davranışınızı nasıl etkiliyor?” “Siz istemediğiniz halde eşinizin seks yapmak istediği oluyor mu? Bu gibi zamanlarda neler oluyor?” Hastanın eve gitmesinin güvenli olup olmadığı da sorulmalıdır. Gerekli işlemler yapılmalıdır.

77 Anamnez-Fizik Muayene
Aile içi şiddet kurbanları, uzun kollu ya da balıkçı yaka giysiler giyerek yaralarını gizlemeye çalışır. Hasta giysilerini çıkardıktan sonra muayenesinin yapılması gerekir. Kendisini rahat hissedebilmesi için giysilerini çıkardıktan sonra bir örtüyle örtülmesi sağlanmalıdır. Yaralanmalar en sık baş, yüz, boyun, göğüs ve karın bölgesinde olmaktadır.Bu bölgeler dikkatle kontrol edilmelidir. Tespit edilecek ekimozlar en önemli delillerdir. Eğer cinsel şiddete maruz kalmışsa; hastayı rahatlatmak, yalnız olabileceği, başkalarının sorularla rahatsız etmeyeceği bir ortamda tutabilmek gerekir. Daha sonra gerekli formlar doldurulur, tetkikler istenir ve tedaviye başlanır.

78 Doldurulacak Formlar Sağlık Bakanlığı personeli eğitimleri kapsamında yer alması planlanan ve birinci basamak sağlık kuruluşlarında uygulanacak iki adet veri toplama formu (“Aile İçi Şiddet Tarama Formu” ve “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Kayıt Formu”) geliştirilmiştir. Bu formlar ulusal veri tabanı oluşturulması amacı ile hazırlanmış olup ileri çalışmalarda Aile Hekimliği Bilgi Sistemi içine entegre edilerek aile içi şiddetle mücadelenin sağlık teşkilatının rutin sağlık hizmetleri arasında yer alması sağlanacaktır.

79

80

81

82 Sağlık Çalışanlarına Düşen Görevler
Acil bir tehlike olup olmadığının ölçümü yapılmalıdır. Uygun bakım sağlanmalıdır Kadının içinde bulunduğu durumun kayda geçirilmesi gerekmektedir Bir güvenlik planı geliştirilmelidir Kadınlar, hakları konusunda bilgilendirilmelidir Kadınlar bölgedeki kurumlara yönlendirilmelidir

83

84 KAYNAKLAR Amargi Kadın Akademisi ( http://www.amargi.org.tr/ )
Arı Hareketi Kadına Yönelik Şiddet Araştırması, 2008 ( Australian Institute of Criminology ( BM Kadınlar İçin Kalkınma Fonu Resmi Web Sitesi ( BM Resmi Web Sitesi ( Dünya Sağlık Örgütü Resmi Web Sitesi ( Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi ( ) İnsan Hakları Derneği, ( İstanbul Tabip Odası ( Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi ( ) Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, ( SHÇEK Genel Müdürlüğü ( Şiddetin Kadın Psikolojisine Etkileri, Dr. Nedim Havle ( Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, 2008 ( Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması, Ayşe Gül Altınay-Yeşim Arat Uçan Süpürge Kadın Haber Sitesi, ( Uluslararası Af Örgütü Türkiye ( )