2015 EĞİTİM VE YÜKSEKÖĞRETİM BÜTÇELERİ NE GETİRİYOR?

... konulu sunumlar: "2015 EĞİTİM VE YÜKSEKÖĞRETİM BÜTÇELERİ NE GETİRİYOR?"— Sunum transkripti:

1 2015 EĞİTİM VE YÜKSEKÖĞRETİM BÜTÇELERİ NE GETİRİYOR?

2 BÜTÇE NEDİR? Bütçe, bir ülke ekonomisinin yönetimini ve denetimini elinde bulunduran siyasi iktidarın, belirli bir bütçe dönemi içinde bütçe gelirlerinin kimlerden nasıl toplanacağını, kimlere nasıl ve ne kadar pay edileceğinin önceden belirlendiği, iktidarın sınıfsal tercihlerini somut olarak yansıtan ekonomik ve siyasal metindir…

3 2015 BÜTÇESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
2015 bütçesi açık ve gizli zamların, dolaylı vergi (KDV, ÖTV vb) artışlarının, harç ve cezaların otomatiğe bağlandığı, askeri ve güvenlik harcamalarının belirgin bir şekilde arttığı, asgari ücretlilerin, işçilerin ve kamu emekçilerinin en temel ekonomik, sosyal haklarının ve insanca yaşam taleplerinin göz ardı edildiği bir bütçe olarak dikkat çekiyor… 2015 bütçe tasarısında vergi gelirleri içinde ilk üç sırayı dahilde ve ithalde alınan KDV (150 milyar TL), Özel Tüketim Vergisi (94,4 milyar TL) ve Gelir Vergisi (85 milyar TL) oluşturuyor… Bütçe gelirleri yüzde 12 artarken, kamu emekçilerine 2015’te yüzde 3+3 zam oranı ile yine “sefalet ücreti” dayatılıyor… Çalışma Bakanlığı bütçesi 32,7 milyar TL’den 30,6 milyar TL’ye düşürülerek, 2015 yılında yeni iş cinayetlerine ve sendikal hak ihlallerine resmen davetiye çıkarılıyor. Diyanet İşleri Başkanlığı 5 milyar 743 milyon TL’lik bütçesiyle her yıl olduğu gibi bu yıl da çok sayıda bakanlığı geride bıraktı… 2015 bütçesi, gittikçe yoksullaşan halka yüklenen dolaysız ve dolaylı vergilerle, özel sektöre yönelik kaynak transferleriyle, sağlık ve sosyal güvenlik sisteminin tasfiyesi ve adına “mali disiplin” dedikleri fiili kemer sıkma politikalarının 2015’te süreceğini gösteriyor…

4 VERGİ GELİRLERİNİN DAĞILIMI (2014-2015)
(Milyon TL) 2014 2015 Artış (%) VERGİ GELİRLERİ % 10,8 Gelir Vergisi 77.289 85.038 % 10 Kurumlar Vergisi 30.087 34.758 % 12,5 Özel Tük. Ver. (ÖTV) 89.203 94.431 % 5,9 Dahilde alınan KDV 66.557 75.016 % 12,7 İthalde alınan KDV 65.564 75.102 % 14,5 Motorlu Taşıt Ver. 7.676 8.841 % 15,2 Damga Vergisi 10.466 11.571 % 10,6 Harçlar 14.090 15.955 % 13.2 Para cezaları 7.930 8.960 % 13

5 EĞİTİM BÜTÇESİ 2014’te 56 milyar TL olan Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bütçesi, 2015 yılı için 62 milyar TL (%13) oldu… MEB bütçesinin yüzde 68’u personel giderleri, yüzde 10’u sosyal güvenlik devlet primi giderleri olmak üzere, toplamda yüzde 78’i doğrudan doğruya personel için harcanıyor… Bütçeden eğitim yatırımlarına ayrılan pay 2002 yılında yüzde 17 iken, 2014 yılı itibariyle eğitim yatırımlarına ayrılan pay yüzde 9’e geriledi… Eğitim bütçesinin milli gelire oranı son yıllarda sabit kalırken, halkın cebinden yaptığı eğitim harcamaları son 12 yılda 5 kattan fazla arttı… Kamu kaynakları giderek artan oranlarda özel okullara aktarılırken, devlet okulları kendi kaderine terk ediliyor. Türkiye’de en üst gelir grubu ile en alt gelir grubu arasında eğitim harcamaları bakımından 14 kat fark var…

6 MEB Bütçe Payları ve Milli Gelire Oranı Merkezi Bütçeye Oranı (%)
Yıllar MEB Bütçesinin Merkezi Bütçeye Oranı (%) Milli Gelire Oranı (%) 2003 6,91 2,85 2004 8,53 3,00 2005 9,53 3,07 2006 9,50 2,95 2007 10,42 3,40 2008 10,51 3,13 2009 10,64 2,51 2010 9,80 2,74 2011 10,92 2,81 2012 11,16 2013 11,76 3,02 2014 12,77 3,24 2015 13,11 6

7 Eğitimde dayatması sonrasında veliler ekonomik koşullarını zorlayarak çocuklarını özel okullara göndermeye başladılar… 4+4+4 sonrasında özel okul sayıları ve bu okullara giden öğrenci sayısı belirgin bir şekilde arttı… Kamu kaynakları giderek artan oranlarda özel okullara aktarılırken, devlet okulları kendi kaderine terk ediliyor. Aileler çocuğunu özel okula gönderirse öğrencilerin gideceği okula öğrenci başına TL ile TL arasında “teşvik” veriliyor… Türkiye’de en üst gelir grubu ile en alt gelir grubu arasında eğitim harcamaları bakımından 14 kat fark var…

8 MEB Bütçesinden Eğitim Yatırımlarına Ayrılan Pay
Yıllar MEB Bütçesi MEB Yatırım Bütçesi Yatırım Payı (%) 2002 17,18 2003 14,53 2004 9,68 2005 8,27 2006 7,49 2007 6,98 2008 5,66 2009 4,57 2010 6,32 2011 5,85 2012 6,64 2013 8,33 2014 9,32 8

9 YÜKSEKÖĞRETİM BÜTÇESİ
AKP hükümeti yükseköğretim sistemi ve üniversitelerin ihtiyaç duyduğu kaynağı genel bütçeden karşılama noktasındaki “cimri”liğini sürdürüyor… 2015 yükseköğretim bütçesinin yüzde 63,3’ü personel harcamalarına (personel giderleri + sosyal güvenlik devlet primi giderleri) ayrılırken, mal ve hizmet alımı giderleri bütçenin yaklaşık yüzde 14’ünü oluşturuyor… Üniversiteler siyasi iktidar tarafından şirketlerle belli projeler üzerinden işbirliğine zorlanıyor, kendi kaynaklarını yaratması için peş peşe adımlar atılıyor... 2015 yükseköğretim bütçesi ile idari ve akademik personel açıkları başta olmak üzere, yükseköğretim çalışanlarının sorunlarının çözümü mümkün değil… Yükseköğretimde (KYK, ÖSYM, YÖK vb) çalışan idari ve teknik personel ile uzmanlara “akademik teşvik” verilmeyecek… 2015’te yüzde 3+3 zam dayatması nedeniyle yükseköğretim çalışanlarının mağduriyeti belirgin bir şekilde artacak…

10 Yükseköğretim Bütçe Payları ve Milli Gelire Oranı Yıllar
Yükseköğretim Bütçesinin Merkezi Bütçeye Oranı (%) Milli Gelire Oranı (%) 2003 2,27 0,94 2004 2,45 0,86 2005 3,34 1,07 2006 3,35 1,04 2007 3,21 1,05 2008 3,29 1,02 2009 3,33 0,79 2010 3,24 0,91 2011 3,68 0,95 2012 3,63 0,89 2013 3,77 0,97 2014 3,88 0,99 2015 3,90 0,96

11 SAVAŞA DEĞİL, EĞİTİME BÜTÇE İSTİYORUZ!

12 EĞİTİM SEN OLARAK TALEPLERİMİZ
MEB be yükseköğretim bütçelerinin milli gelire oranı en az iki kat arttırılmalı ve OECD ortalamasına çıkarılmalıdır… Eğitimde yeterli bütçe, okullara ihtiyacı kadar ödenek ayrılmalıdır... Öğretmen, akademik personel, memur ve yardımcı hizmetli açıkları kapatılmalıdır… 2014 yılı enflasyon farkı ve ekonomik kayıplarımızın “ek zam” olarak ödenmeli ve 2015 bütçesi içinde yer almalıdır… Artan oranlı vergi dilimi uygulamasına son verilmeli, ek dersler başta olmak üzere, tüm ek ödemeler temel ücrete ve emekliliğe yansıtılmalıdır… Eğitimde ve yükseköğretimde esnek ve güvencesiz çalışma uygulamalarına, angaryaya son verilmeli, performansa dayalı çalışma anlayışı terk edilmelidir. Eğitimde tarihin en büyük sürgün operasyonu olarak gündeme getirilen rotasyon girişimleri derhal durdurulmalıdır... YÖK kaldırılmalı, üniversiteler kurumsal olarak özerk ve kamu tarafından finanse edilen, bilimsel ve demokratik bir yapıya kavuşturulmalıdır… Tüm eğitim ve bilim emekçilerine insan onuruna yakışır bir ücret ve sağlıklı çalışma koşulları sağlanmalıdır…

13