MARMARA BÖLGESİ.

... konulu sunumlar: "MARMARA BÖLGESİ."— Sunum transkripti:

1 MARMARA BÖLGESİ

2 KARADENİZ BÖLGESİ

3 İÇ ANADOLU BÖLGESİ

4 GÜNEYDOĞU ANADOLUBÖLGESİ

5 EGE BÖLGESİ

6 DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

7 AKDENİZ BÖLGESİ

8

9 TÜRKİYE’DE SANAYİ -ULAŞIM –TİCARET-TURİZM
SANAYİNİN GELİŞTİĞİ BİR YERDE; KALİFİYE İŞGÜCÜ İHTİYACI ARTAR ●ENERJİ TÜKETİMİ ARTAR ●TEKNOLOJİ KULLANIMI ARTAR. ● HAMMADDE İHRACATI AZALIR. ●ÇEVRE VE HAVA KİRLİLİĞİ ARTAR. ●DOĞAL KAYNAK KULLANIMI ARTAR.

10 ●ULAŞIM İMKANLARI GELİŞİR.
●İŞSİZLİK ORANI AZALIR. ●TARIMDA ÇALIŞANLARIN ORANI AZALIR. ●İHRACATTA SANAYİ ÜRÜNLERİ PAYI ARTAR. ● KONUT VE ALTYAPI İHTİYACI ARTAR.

11 SANAYİDE KURULUŞ YERİNİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ●SERMAYE ●HAMMADDE ●ENERJİ ●ULAŞIM ●İŞGÜCÜ ●PAZAR ●SU KAYNAKLARI

12 HAMMADDEYE YAKINLIK: Hammaddesi çabuk bozulan tarım ürünlerini işleyen tesisler, hammaddenin yakınına kurulur. ŞEKER,ÇAY,KONSERVE, KAĞIT FABRİKALARI.

13 ENERJİ KAYNAĞINA YAKINLIK:
●KARABÜK DEMİR-ÇELİK FABRİKASI ●EREĞLİ DEMİR ÇELİK FABRİKASI

14 ULAŞIM YOLLARI VE LİMANA YAKINLIK:
●İSKENDERUN DEMİR ÇELİK FABRİKALARI ●İZMİR ALİAĞA PETROL RAFİNERİSİ ●SAMSUN ORTA KARADENİZ BAKIR FABRİKALARI ●OTOMOTİV SANAYİ

15 HAMMADDE VE PAZARA YAKINLIK
●KONSERVE ●SÜT ÜRÜNLERİ ●BEYAZ ET(KÜMES HAYVANCILIĞI DOKUMA SANAYİ(Pazara yakınlık)

16 HAMMADDE VE ENERJİYE YAKINLIK:
●SOMA TERMİK SANTRALİ ●TAVŞANLI TERMİK SANTRALİ ●TUNÇBİLEK TERMİK SANTRALİ ●SEYİTÖMER TERMİK SANTRALİ ●YATAĞAN TERMİK SANTRALİ ●AFŞİN-ELBİSTAN TERMİK SANTRALİ ●DENİZLİ-SARAYKÖY JEOTERMAL SANTRALİ ●ÇATALAĞZI TERMİK SANTRALİ

17 TARIMSAL HAMMADDE İŞLEYEN SANAYİ:
TÜTÜN, ŞEKER, PAMUKLU DOKUMA, BİTKİSEL YAĞ, UNLU GIDA

18 HAYVANSAL HAMMADDE İŞLEYEN SANAYİ :
YÜNLÜ DOKUMA, İPEKLİ DOKUMA, SÜT ÜRÜNLERİ, DERİ, KONSERVE

19 ORMAN HAMMADDESİ İŞLEYEN SANAYİ :
KERESTE, KAĞIT, BOYA, İLAÇ, MOBİLYA

20 TOPRAK HAMMADDESİ İŞLEYEN SANAYİ:
CAM, ÇİMENTO, SERAMİK, KİREMİT, ATEŞTUĞLASI

21 MADEN HAMMADDESİ İŞLEYEN SANAYİ.
PETROKİMYA, DEMİRÇELİK, BAKIR, OTOMOTİV, MAKİNE

22 1)BESİN(GIDA)SANAYİ: Tahıllar,sebze-meyve,et ve süt ürünleri işleyen ve Türkiye’de en yaygın olan sanayi koludur. a)Unlu gıda sanayi: Ekmek, un,nişasta, irmik,bisküvi vb. Hammaddenin fazlalığından dolayı İç Anadolu’da gelişmiştir.

23 b)Şeker sanayi:Şeker fabrikaları ,şeker pancarı ekim alanların yakınına kurulur.Pancardan küspe ve melas yapılır.Küspe hayvan yeminde,melas ispirto yapımında kullanılır. c)Yağ sanayi: Zeytin,ayçiçeği,mısır, soya, kolza,susam başlıca yağ bitkileridir. Zeytinyağı fabrikaları: Edremit,Ayvalık, İzmir, Muğla, Aydın,Gemlik,Çanakkale, Balıkesir. Ayçiçeği yağı fabrikaları:Trakya’da yoğunlaşmıştır.

24 d)Konserve sanayi:İstanbul,Bursa, Balıkesir, Çanakkale,İzmir’de gelişmiştir.
UYARI:Türkiye’de her mevsim taze sebze-meyve bulunabilmesi,seracılığın yapılması,konserve sanayini olumsuz etkiler.

25 e)Çay sanayi:Doğu Karadeniz’de hammaddenin yakınına kurulmuştur.
f)Süt ürünleri sanayi:Erzurum, Kars, Trabzon,Edirne, Bursa, Diyarbakır, Şanlıurfa’da gelişmiştir.

26 2)TÜTÜN VE İSPİRTOLU İÇKİ SANAYİ:
Sigara fabrikaları; İstanbul,İzmir,Tokat,Samsun,Adana,Bitlis ve Malatya’da kurulmuştur.İstanbul, Tekirdağ,İzmir, Diyarbakır,Ankara ve Yozgat’ta içki fabrikaları bulunur

27 3)DOKUMA,DERİ VE GİYİM SANAYİ: Günümüzde çalışan işçi sayısının en fazla olduğu sanayi koludur.Üretimde tarımsal ve hayvansal hammadde kullanır. Pamuklu dokuma: Türkiye’de dokuma sanayinin en gelişmiş koludur. Adana, İstanbul, Kayseri, Bursa,Aydın, Nazilli, Denizli’de gelişmiştir. UYARI:Pamuklu dokuma sanayinde hammaddeye yakınlık önem taşımaz. Yünlü dokuma: İstanbul,Bursa, Hereke, İzmir,Gaziantep, Uşak,Kayseri’de gelişmiştir.

28 Halı ve Kilimcilik:Sivas, Gaziantep, Isparta, Gördes, Kayseri’de gelişmiştir.
İpek dokumacılığı: Bursa,İstanbul, Gemlik’te yoğunlaşmıştır. Dericilik:İstanbul,İzmir,Kayseri,Erzincan, Erzurum,Kars’ta deri fabrikaları vardır. Konfeksiyon(hazır giyim): İstanbul, Ankara, İzmir,Adana, Eskişehir’de gelişmiştir.

29 4)MADEN SANAYİ: Demir-çelik sanayi:Türkiye’deki ilk demir-çelik fabrikası Kırıkkale’de kurulmuş,bu tesis daha sonra MKE’ye devredilmişitir. Karabük,Ereğli,İskenderun demir-çelik fabrikaları Bakır İşleme:Samsun Orta Karadeniz bakır fabrikaları,Artvin Murgul,Elazığ Maden’de tesisleri vardır. Krom işleme:Antalya ve Elazığ’da fabrikaları vardır. Keban’da Kurşun ve çinko,Seydişehir’de Alüminyum tesisleri vardır.

30 5)MAKİNE SANAYİ: Otomotiv sanayi:Makine sanayinin en gelişmiş koludur. Bursa,İstanbul, İzmit, İzmir,Adapazarı,Konya ve Ankara’da gelişmiştir. Demiryolu,vagon,lokomotif sanayi: Sivas,Eskişehir,Adapazarı’nda fabrikaları vardır.Gemi yapımında Marmara bölgesi,uçak yapımında Ankara Akıncı önemlidir.Silah yapımında Kırıkkale MKE önemlidir.

31 6)ÇİMENTO-CAM-SERAMİK SANAYİ:Taş ve toprak hammaddesi işleyen sanayi kollarıdır.
Çimento fabrikaları her bölgeye dağılmıştır. Cam fabrikaları İstanbul,İzmit,Sinop ve Mersin’dedir. Seramik fabrikaları ise İstanbul, Çanakkale (Çan), Bilecik(Söğüt ve Bozüyük),Kütahya’da gelişmiştir.

32 7)ORMAN ÜRÜNLERİ SANAYİ:
Kereste üretimi Batı Karadeniz’de Mobilya üretimi İstanbul,Ankara,İzmir ve Bursa’da gelişmiştir.Kağıt fabrikaları da orman ürünleri sanayine girer. 8)KİMYA SANAYİ: Petro-kimya,ilaç,boya,gübre fabrikaları kimya sanayine girer.

33 2009 ÖSS: Ham maddenin varlığı, bir endüstri kolunun kurulması ve gelişmesi için önemli bir etkendir. Buna göre, bir yerde, I. yünlü dokuma, II. süt, III. şeker, IV. et endüstrilerinden hangilerinin, büyükbaş hayvancılığa bağlı olarak gelişmesi beklenmez? A) I ve II B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) II ve IV

34 2008 ÖSS: Tarım ve hayvancılık etkinlikleri göz önüne alındığında,
Türkiye’de, I. keten dokuma, II. ipekli dokuma, III. deri işlemeciliği, IV. pamuklu dokuma sektörlerinden hangi ikisinin ham madde üretimi diğerlerinden daha fazladır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

35 TÜRKİYE’DE ULAŞIM ULAŞIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: Yerşekilleri Yükselti
Dağların Uzanışı İklim Koşulları Sermaye,nüfus,teknoloji,tarım,sanayi,ticaret, turizm,madenler ve yer altı kaynakları ulaşımı etkiler.

36 1)KARAYOLLARI: Kara üzerindeki en pahalı ulaşım yoludur
1)KARAYOLLARI: Kara üzerindeki en pahalı ulaşım yoludur. Türkiye’de yük ve yolcu taşımacılığında ilk sırada yer alır. Ülkemizde yük taşımacılığının yüzde 94’ü ,yolcu taşımacılığının yüzde 95’i kara yolu ile yapılmaktadır.

37 Karayolları ile Türkiye’nin her yerine ulaşma imkanı vardır.
Kara yolları genelde doğu-batı doğrultusunda uzanmaktadır. ●Yükselti ve engebenin arttığı yerlerde kara yolu yapım maliyeti de artmaktadır.

38 Yol sınıfı Toplam uzunluk(KM)
OTOYOL DEVLET YOLLARI İL YOLLARI TOPLAM UZUNLUK

39

40 Türkiye’de dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde kıyı ile iç bölgeler arasındaki ulaşım geçitlerle sağlanır. Gülek Boğazı, Çukurova’yı İç Anadolu’ya, Belen geçidi, İskenderun’u Amik Ovası ve Güneydoğu Anadolu’ya bağlar. Çubuk Boğazı ve Çeltikçi Beli geçitleri ise Antalya-Isparta-Burdur arasındaki ulaşımı sağlar. Sertavul Geçidi, Silifke-Mut üzerinden Konya’ya bağlanır. Trabzon, Erzurum’a Kop ve Zigana (Kalkanlı) geçitleri ile bağlanır.

41

42

43 2.DENİZYOLLARI ●Uluslararası ticarette yük ve yolcu taşımacılığında en ucuz olan ulaşım yoludur. ●Yol bakım ve onarım masrafı yoktur. ●En güvenli,temiz ve ekonomik ulaşım yoludur. ●Tek seferde çok fazla yük taşınır. ●Türkiye’de deniz taşımacılığı, Kabotaj Kanunu’nun çıkmasından sonra gelişmiştir. ●Deniz ticaret filosunun yetersiz olması nedeniyle,dış ticaretteki malların büyük bir kısmı yabancı gemilerle taşınmakta,bu durum navlun kayıplarına neden olmaktadır. ●2008 yılı verilerine göre Türkiye deniz ticaret filosu bakımından dünyada 25. sıradadır.

44 Türkiye’nin deniz yoluyla dünya yük taşımacılı ğındaki payı %1’dir
Türkiye’nin deniz yoluyla dünya yük taşımacılı ğındaki payı %1’dir.(Yunanistan’ın payı %17’dir.) ●Dünya ticaretinin %80’i,ülkemiz ticaretinin %90’ı deniz yoluyla yapılmaktadır. ●İç ticarette deniz yollarının payı yük taşımacılı ğında %5,yolcu taşımacılığında %1’den azdır. ●İstanbul,Mersin,İzmir Türkiye’nin en büyük limanlarıdır. ●İstanbul, İzmit, İzmir, Bandırma, Mersin, İskenderun, Samsun limanlarının kara ve demir yolu bağlantıları vardır.

45 3.DEMİRYOLLARI ●Gelişmiş ülkelerin ulaşım sistemidir. ●Demiryolu taşımacılığı çok büyük altyapı yatırımları gerektirdiğinden, demiryolu işletmeciliği de genellikle tüm ülkelerde devlet tarafından yürütülmektedir. ●Deniz yollarından sonra en ucuz ve en güvenli olan ulaşım sistemidir.

46 ●Kara üzerindeki en ucuz ulaşım sistemidir.
●Kalıcı bir ulaşım şeklidir. ●Türkiye’de yük ve yolcu taşımacılığında kara yollarından sonra gelir. Ülkemizde demiryollarının yük taşımacılığın daki payı %4,yolcu taşımacılığındaki payı ise %2’dir. ●Toplam hat uzunluğu,2007 yılı itibariyle 8697 km.dir. ●Elektrikli hat uzunluğu 1920km.,elektrik- siz hat uzunluğu 6777km.dir. ●Ülkemizdeki hatların yaklaşık %98’i tek yönlüdür.

47

48 4.HAVAYOLLARI ●En pahalı ve hızlı ulaşım şeklidir. ●Büyük sermaye ve ileri teknoloji gerektirir. ●Genelde acil sevk edilmesi gereken pahalı ve küçük hacimli malların taşınmasında kullanılır. ●Ülkemizde yük ve yolcu taşımacılı ğında en az paya sahiptir. Türkiye’de yük taşımacılığının % 3’ü, yolcu taşımacılığının %1’i havayoluyla yapılır.

49 TÜRKİYE PETROL BORU HATLARI

50 TÜRKİYE DOĞALGAZ BORU HATLARI

51 TÜRKİYE’DE TİCARET Kar elde etmek amacıyla her türlü mal ve hizmetin alınıp satılmasına ticaret denir. İç ticaret: Ülke sınırları içinde yapılan ticarettir. Dış Ticaret:ülkeler arasında yapılan ticarettir.

52 ●Sanayi kuruluşlarının ülke geneline dengesiz dağılması,
●Tarım ürünlerinin ve ürünlerin hasat zamanının bölgelere göre farklı olması, ●Nüfus dağılışının dengesiz olması, ●Ulaşım imkanlarının gelişmesi, ●Turizm faaliyetleri, iç ticaretin de gelişmesini sağlamıştır.

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70 2009 ÖSS: Türkiye’nin ulaşımla ilgili aşağıdaki özelliklerinden hangisi coğrafi konumunun bir sonucudur? A) Dağ sıralarını vadiler boyunca aşan demir yollarının, doğu-batı doğrultusunda uzanması B) Kesintisiz uzanan dağ sıralarının hava limanlarının yapılmasını zorlaştırması C) Kıyı kesimlerle iç kesimler arasındaki ulaşımın bazı doğal geçitlerden sağlanması D) Bazı ülkelerin mallarının transit taşımacılığına olanak sağlaması E) Birçok doğal liman, koy ve körfezin bulunması

71

72 2009 ÖSS/2: Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla aşağıdakilerin hangisinde değişme olmamıştır? A) Çevresindeki bitki ve hayvan türlerinde B) Denizlerin seviyelerinde C) Avrupa ile Güney Asya arasındaki deniz yolu mesafesinde D) Bölgedeki gelir kaynaklarında E) Bölgenin jeopolitik öneminde

73 2008 ÖSS: İstanbul ve Çanakkale boğazlarının aşağıdaki özelliklerinden hangisi diğer dördünün nedeni olarak gösterilebilir? A) Balıkların mevsimlik göç dönemlerinde, yoğun birer avlanma alanı olmaları B) Karadeniz’i Ege Denizi’ne bağlamaları C) Deniz ticareti bakımından stratejik önem taşımaları D) Alt ve üst akıntıların olması E) Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelerin okyanuslara açılabildikleri tek su yolu olması

74 2009 ÖSS Orhan: Hafta sonu Sinop’taki Hamsilos Koyu’nu gezdik.Rehberimiz burasının IV. Jeolojik Zaman’daki buzullaşmaların etkisiyle oluştuğunu veTürkiye’nin tek fiyordu olduğunu söyledi. Yeliz: Rehberiniz bir hata yapmış olmalı. Çünkü, ---- Yeliz, aşağıdakilerden hangisini söylerse Orhan’a doğru bilgi vermiş olur? A) IV. Jeolojik Zaman’ın hiçbir döneminde buzullaşma olayı etkili olmamıştır. B) Hamsilos Koyu, dalga aşındırması ile oluşmuştur. C) fiyortları oluşturan kuvvet, buzullaşma değildir. D) Hamsilos Koyu’nun oluşmasında gelgit olayları etkili olmuştur. E) Anadolu’da buzullar deniz seviyesine inemediğinden bu koy fiyort değildir.

75 2009 ÖSS:Tarımla uğraşan bir çiftçiyim
2009 ÖSS:Tarımla uğraşan bir çiftçiyim. Küçükbaş hayvancılık ve tahıl tarımı başlıca ekonomik etkinliklerimizdendir. Yaşadığım yörenin, Türkiye’nin tahıl tarımında önemli bir yeri vardır. Her ne kadar gübre ve kaliteli tohum kullanıp rahat bir şekilde makineli tarım yapma olanağına sahip olsak da üretimde yıldan yıla dalgalanmalar görülür. Bu parçaya göre, çiftçinin aşağıdaki yerlerden hangisinde yaşadığı söylenebilir? Muş Ovası B) Menteşe Yöresi C) Konya Ovası. D) Göller Yöresi E) Çarşamba Ovası

76 2009 ÖSS:Yeryüzünde doğal, beşerî ve ekonomik yönden birbirine benzer ya da farklı yerlerin olması çeşitli özelliklere göre bölgelerin oluşturulabilmesini sağlamıştır. Bu özelliklerdeki değişme bölge sınırlarının da değişmesine neden olmaktadır. Buna göre, belli özelliklere dayanarak oluşturulan aşağıdaki bölgelerden hangisinin sınırlarında zamanla değişme olması beklenmez? A) Tarım bölgeleri B) Askerî bölgeler C) Turizm bölgeleri D) İklim bölgeleri E) Maden bölgeleri

77 2008 ÖSS:Aşağıdaki illerin yüzey şekilleri göz önüne alındığında, hangisinin gerçek alanıyla iz düşümsel alanı arasındaki farkın diğerlerinden daha az olduğu söylenebilir? A) Kastamonu B) Hakkâri C) Rize D) Şanlıurfa E) Ağrı

78 2008 ÖSS:Aşağıdakilerden hangisi yer şekillerinin Ege Bölgesi’ne kazandırdığı özelliklerden biri değildir? A) Tarımın bölge ekonomisinde önemli yeri olması B) Kıyı kesimde nüfus yoğunluğunun iç kesimlerden fazla olması C) Ulaşım yollarının genelde doğu - batı doğrultusunda uzanması D) Yat turizmi açısından önemli limanların olması E) Enerji üretiminde termik santrallerin payının olması

79 2008 ÖSS:I. Hidroelektrik potansiyel
II. Endüstri tesislerinin kuruluşu III. Dağcılık ve kış turizmi IV. Ekilebilen alanların oranı Türkiye’de ortalama yükselti ve eğimin fazla olması yukarıdakilerden hangilerini olumlu etkiler? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve IV E) III ve IV

80 2008 ÖSS:İklim koşulları ülkelerin beşerî ve ekonomik etkinliklerinin dağılışını belirleyen önemli bir etkendir. Buna göre, Türkiye’deki iklim koşullarının aşağıdakilerden hangisi üzerindeki etkisinin diğerlerine göre daha az olduğu söylenebilir? A) Ege Bölümü’nün kıyı kesiminde turizm etkinliklerinin yapılmasında B) Antalya Bölümü’nde turunçgil tarımının yapılmasında C) Erzurum - Kars Bölümü’nde büyükbaş hayvancılığa elverişli otlakların bulunmasında D) Adana Bölümü’nde yaylacılığın yaygın olmasında E) Yukarı Fırat Bölümü’nde baraj yapımına uygun yerlerin fazla olmasında

81 2008 ÖSS:Aşağıdaki bölümlerin hangisinde hem iklime hem de yer şekillerine bağlı ulaşım güçlüğü diğerlerinden daha fazladır? Yukarı Murat – Van B) Adana C) Çatalca - Kocaeli D) Güney Marmara E) Ege

82 2007 ÖSS:Karadeniz Bölgesi’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, diğer dördünün nedeni olarak gösterilebilir? A) Kıyı kesimlerinde yağışın iç kesimlere göre fazla olması B) Doğal liman sayısının az olması C) Dağların kıyıya paralel ve yakın uzanması D) Kıyıyla iç kesimler arasında kara ulaşımının zor olması E) Bazı kesimlerde tarım alanlarının çok dar olması

83

84 2010LYS3:Doğu Karadeniz Bölümü’ne tur düzenleyen bir turizm şirketi, gazetelere aşağıdaki ilanı vermiştir: “İlk gün, heyelan sonucu oluşan Sera Gölü ziyaretedilecek; ikinci gün, Trabzon ilindeki Sümela Manastırıgezilecek; üçüncü gün, Kaçkar Dağları’nda 2000 metrenin üzerindeki krater göllerine gidilecek; songün ise buzulları görmek için 3000 metreye çıkılacaktır.Gezi boyunca, Doğu Karadeniz Dağları’ndaki yayla yerleşmelerinde mola verilecektir.” Turizm şirketinin ilanında aşağıdakilerden hangisiyleilgili olarak verilen bilgi yanlıştır? A) Doğu Karadeniz Dağları’nda görülen kırsal yerleşme tiplerinden biri B) Doğu Karadeniz Dağları’nda buzulların indiği yükselti C) Kaçkar Dağları’nda 2000 metrenin üzerinde yaygın olarak bulunan göllerin oluşum biçimi D) Sera Gölü’nün oluşum biçimi E) Sümela Manastırı’nın bulunduğu il

85

86

87

88

89

90

91

92 Hazırlayan İrfan çal coğr.öğrt.