İÇ DENETİM TÜRLERİ VE TEKNİKLERİ

İÇ DENETİM TÜRLERİ VE TEKNİKLERİ
Uygunluk Denetimi Mali Denetim Gökhan MACİT İç Denetçi, CIA Karayolları Genel Müdürlüğü

İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ
SUNUM PLANI İç Denetim Faaliyeti (Tanımı ve Kapsamı) Denetim Türleri Uygunluk Denetimi Denetimin Esasları Denetim Süreci Raporlama ve İzleme Mali Denetim ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

İÇ DENETİM FAALİYETİ İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. (5018 sayılı Kanun/Md.63) İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur. (IIA Tanımı) ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

İÇ DENETİM FAALİYETİ İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı (İDÇUEHY/Md.6); Kamu idarelerinin yurt dışı ve taşra dahil tüm birimlerinin işlem ve faaliyetleri, risk esaslı denetim plan ve programları kapsamında sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla denetim standartlarına uygun olarak iç denetime tabi tutulur. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

İÇ DENETİM FAALİYETİ İç Denetim Alanı (İDÇUEHY/Md.7); Kamu idaresinin iç kontrol sisteminin yeterliliği ve etkinliğinin incelenmesi ve değerlendirilmesi Risk yönetimi için öneriler geliştirilmesi ile risk değerlendirme ve risk yönetim metotlarının uygulama ve etkinliğinin incelenmesi Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlama amaçlı performans değerlendirmelerinin yapılması ve idarelere önerilerde bulunulması İdarenin faaliyet ve işlemlerinin mevzuata, belirlenen hedef ve politikalara uygunluğunun denetlenmesi ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

İÇ DENETİM FAALİYETİ İç Denetim Alanı (İDÇUEHY/Md.7’nin devamı); Muhasebe kayıtları ile mali tabloların, doğruluğu ve güvenirliğinin incelenmesi Üretilen bilgiler ile kamuoyuna açıklanan her türlü rapor, istatistik ve mali tabloların doğruluğu, güvenirliği ve zamanındalığının sınanması Elektronik bilgi sistemi ve e-Devlet hizmetlerinin yönetim ve sistem güvenirliğinin gözden geçirilmesi ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

İÇ DENETİM UYGULAMALARI İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ
DENETİM TÜRLERİ Uygunluk Denetimi Mali Denetim Sistem Denetimi Performans Denetimi Bilgi Teknolojisi Denetimi Düzenlilik Denetimi İç Denetimin Uygulanması (İDÇUEHY/Md.8): İç denetim, bu denetim uygulamalarından bir veya birkaçını kapsayacak şekilde risk odaklı olarak yapılır. Ayrıca, bir faaliyet veya konu tüm birimlerde denetim kapsamına alınabilir. İÇ DENETİM UYGULAMALARI ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

SERTİFİKASYON Sertifikanın Derecelendirilmesi (Kamu iç denetçi sertifikasının derecelendirilmesine ilişkin esas ve usuller/Md.5) Kamu iç denetçi sertifikası (A-1) den başlamak üzere sırayla (A-2), (A-3) ve (A-4) düzeyine kadar derecelendirilir. Uluslararası geçerliliği olan; CIA (Certified Internal Auditor), CISA (Certified Information System Auditor), CCSA (Certified Control Self Assessment) ve CGAP (Certified Government Auditing Professional) sertifikalardan birini alan iç denetçiye bir defaya mahsus olmak üzere bir üst derece sertifika verilir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

DENETİM TÜRLERİ VE SERTİFİKASYON
Uygunluk Denetimi Mali Denetim A2 Performans Denetimi A3 Sistem Denetimi A4 Denetim Gözetimi İzleme Faaliyetleri Bilgi Teknolojisi Denetimi İDKK tarafından belirlenen esaslar doğrultusunda gerçekleştirilir. 5 YIL 3 YIL Danışmanlık Faaliyeti Mahiyetine göre her sertifika düzeyindeki iç denetçi tarafından yerine getirilebilir. 3 YIL ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Genel Tanım)
Uygunluk denetimi, kamu idarelerinin faaliyet ve işlemlerinin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun incelenmesidir. (İDÇUEHY/Md.8) Bir başka ifadeyle, uygunluk denetimi aracılığıyla bir süreç veya işlemin mevcut kurallara uygun olarak yürütülüp yürütülmediği değerlendirilir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Kamu İç Denetim Rehberine göre uygunluk denetimi iki bileşenden oluşmaktadır: İdarenin harcamalarının ve mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının amaç ve politikalara, kalkınma planına, yıllık programlara, stratejik plana ve performans programına uygunluğunun denetlenmesi ve değerlendirilmesi İdarelerin harcamalarının ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun harcama sonrasında değerlendirilmesi Ancak, her ne kadar mevzuatımızda bu hususlara vurgu yapılmış olsa da uygunluk denetimi yalnız mali uygunluk olarak anlaşılmamalıdır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Uygunluk denetimlerinin özelliğini değerlendirmelere verilen EVET/HAYIR cevapları belirler. İncelenen her bir süreç veya işlem için iç denetçi belirlenmiş kriterlere uygun olup olmadığının değerlendirmesini yapar. Genellikle uygun olmayan kriterlerin uygun olan kriterlere oranlanması suretiyle uyumsuzluk düzeyi belirlenir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Uygunluk denetimi yapacak kişilerin; Konuları araştırırken gerekli yöntem ve teknikleri etkin bir şekilde kullanma yeteneğine sahip, Test edilen alanla ilgili elde edilen bilgileri nasıl uygulayacağı anlamış olması, Günümüzde uygunluğun ne anlama geldiğini kuruma anlatabilecek yetkinlikte olması, gerekir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Özellikle karmaşık düzenlemelerin olduğu alanlarda kriterlere uygunluk düzeyinin belirlenmesi çok da kolay değildir. Teknik uzmanlar ve belirli alanlarda uzmanlaşmış hukuk danışmanları bu tür değerlendirmelerde yardımcı olabilirler. KİDS 1200 Yetkinlik 1210.G1 - İç denetçiler, görevin tamamını veya bir kısmını yapmak için gereken bilgi ve becerilerin veya diğer niteliklerin hepsine sahip değilse, iç denetim yöneticisi idare içindeki veya dışındaki uzmanlardan denetim görevinin hedeflerine ulaşmasını sağlamak üzere nitelikli tavsiye ve yardım temin etmek zorundadır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (İç Denetim Süreci)
PLANLAMA Denetim Planı ve Programının Hazırlanması ve Onaylanması Denetçilere ve Denetlenen Birimlere Bildirim Yapılması DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ Ön Çalışma Yapılması ve Bireysel Çalışma Planlarının Hazırlanması Saha Çalışmalarının Yürütülmesi RAPORLAMA DENETİM SONUÇLARININ İZLENMESİ ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Denetimin Yürütülmesi)
1. ÇALIŞMA KAĞITLARI VE FORMLARIN OLUŞTURULMASI 2. DENETİM HEDEFLERİNİN BELİRLENMESİ 3. BİLGİ TOPLAMA/ÖN ARAŞTIRMA 4. AÇILIŞ TOPLANTISI 5. POTANSİYEL SORUNLU ALANLARIN BELİRLENMESİ (RİSK DEĞERLENDİRMESİ) 6.BİREYSEL ÇALIŞMA PLANININ HAZIRLANMASI ÖN ÇALIŞMA VE BİREYSEL ÇALIŞMA PLANI ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Ön Çalışma-Çalışma Kağıtları ve Formların Oluşturulması) Birim Yönetimince, denetimlerde yeknesaklığın sağlanması ve yapılan çalışmaların denetlenebilmesini sağlamak amacıyla standart çalışma kağıtları ve formlar geliştirilir. Çalışma kağıtları, denetimin yürütülmesinde denetçiye yardımcı olan ve denetçinin ulaştığı bulguları destekleyen belgelerdir. İç denetçilerden, çalışma kağıtlarını eksiksiz doldurmaları, uygun şekilde referanslamaları ve denetim bitiminde raporla birlikte birim yönetimine teslim etmeleri beklenir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Ön Çalışma-Denetim Hedefleri)
Neden hedef belirlemeliyiz? Varmak istediğimiz nokta belli değilse hangi yolu seçtiğimizin ve ne yaptığımızın bir anlamı yoktur. Hedefler bireysel düzeyde olabileceği gibi kurumsal düzeyde de ifade edilebilir. “vaktinde işte olmak”  Kişisel “yasal olmayan ilaçların Türkiye’ye girişini engellemek”  Gümrük Müsteşarlığı

UYGUNLUK DENETİMİ (Ön Çalışma-Denetim Hedefleri)
Denetim Hedeflerinin Belirlenmesi; Denetimin planlanmasının yönetimi ve uygulanacak metodolojinin belirlenmesi amacıyla ilk olarak denetim hedefleri belirlenmelidir. …………….. süreciyle ilgili …………… kanunuyla ortaya konulan yasal gereksinimlere uyumun arttırılması Yapılacak raporlama ile kurumun …………. işlemlerinin açıklık ve şeffaflık ilkelerine uygunluğunun sağlanması, Tesis yapım, bakım ve onarım çalışmalarının proje, şartname, iş programı ve diğer teknik esaslara uygun ve kaliteli şekilde yürütüldüğünden emin olunması ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Ön Çalışma-Bilgi Toplama/Ön Araştırma)
Açılış toplantısı öncesinde denetlenecek süreç hakkında bilgi sahibi olunması için; Denetlenecek alanın büyüklüğü, kapsamı, amaç ve hedefleri, Denetlenecek konuya ilişkin mevzuat, politika ve prosedürler, Mevcut kontroller, İş akış süreçleri, Organizasyon ve yönetim yapısı, gibi konularda genel bilgi sahibi olunması amacıyla ön araştırma yapılır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Ön Çalışma-Açılış Toplantısı)
Birim yöneticileri ve ihtiyaç duyulan personelin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirilir. Bu toplantıda; Denetimin amaç ve hedefleri, Denetimin kapsamı, Tahmini süresi, Denetime yardımcı olacak personel, Denetim sırasında çalışanlardan beklenenler, İdarenin denetimden beklentileri, Denetim bulgularının nasıl değerlendirileceği, Denetim sonuçlarının nasıl raporlanacağı, Denetçiler ile birim arasındaki iletişimin nasıl sağlanacağı, gibi konular gündeme açıklığa kavuşturularak kayda alınır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Ön Çalışma-Potansiyel Sorunlu Alanların Belirlenmesi) Potansiyel Sorunlu Alan (Risk)?? Hedef-Risk-Kontrol İlişkisi?? Risklerin Yönetimi?? ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

HEDEF-RİSK-KONTROL İLİŞKİSİNE GENEL BAKIŞ

HEDEF-RİSK-KONTROL İLİŞKİSİ
Gerçekleşmesini istediğimiz sonuçlar RİSK Hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek olaylar veya durumlar KONTROL Riskleri bertaraf ederek veya minimize ederek hedeflere ulaşmayı sağlayan araçlar ve yöntemler

Gerçekleşmesini istediğimiz sonuçlar RİSK Hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek olaylar veya durumlar

HEDEF-RİSK İLİŞKİSİ Hedef: Vaktinde İşte Olmak Riskler?
Geç uyanmak nedeniyle işe geç kalmak Zamanında uyumamak Ses, gürültü gibi nedenlerle iyi uyku uyuyamamak Çalar saatin çalmaması Ulaşımda yaşanan problemler nedeniyle işe geç kalmak Otobüsü/servisi kaçırmak Arabanızın arıza yapması Kaza yapmanız Trafik sıkışıklığı

HEDEF-RİSK İLİŞKİSİ Hedef: Vaktinde İşte Olmak Riskler?
Kişilerden kaynaklanan problemler nedeniyle işe geç kalmak Hasta olmak Aile fertleriyle ilgili yaşanan sorunlar Beklenmedik ziyaretçiler Olumsuz çevresel etkiler nedeniyle işe geç kalmak Deprem İşe gidiş güzergahında protesto gösterilerinin olması …….

HEDEF-RİSK İLİŞKİSİ Saat 8:00’de kalkacak olan belediye otobüsünü kaçırmak sizin için bir risk midir? Hedefiniz saat 8:30’da başlayan mesaiye yetişmekse  EVET Ama böyle bir hedefiniz yoksa …. Bu nedenle, öncelikle kişisel/kurumsal hedeflerinin ortaya konması ve bu çerçevede risklerin tanımlanması gereklidir.

RİSK YÖNETİMİ Tarihin her döneminde risk her zaman var olmuştur ve bizler yalnızca bir tehlikeden diğerine hareket etmekteyiz. Dinozorlar?? Titanik Yolcuları?? Yatırım Yapan Şirketler/Kurumlar?? Risk yönetimi, hedeflere ulaşmak amacıyla potansiyel olay ve durumları belirleme, değerlendirme, yönetme ve kontrol etme sürecidir. Risk yönetimi dinamik bir süreçtir.

RİSK YÖNETİMİ Riskleri Tanımlamak (hedefleri dikkate alarak)
Riskleri Değerlendirmek Etki Olasılık Önceliklendirme Riskleri Yönetmek Kabul Etmek Kaçınmak Transfer Etmek KONTROL ETMEK

RİSK YÖNETİMİ Riski Tanımlama ve Sayısallaştırma:
Kurumun hedeflerini ve stratejilerini gerçekleştirmesine olumsuz yönde neler etki edebilir? Eğer bu olumsuzluk gerçekleşirse, potansiyel etkisi ne olur? Hangi sıklıkta olabilir? Yukarıdaki soruların gerçekleşme olasılığı nedir? Riski Yönetme ve Etkilerini Azaltma Risklerden kaçınmak, engellemek, etkisini azaltmak, tespit etmek ve ortaya çıkarmak için neler yapılabilir? Bu işlemlerin maliyeti nedir? Bu işlemler ne kadar verimli olacaktır? (Fayda/Maliyet Analizi)

Gerçekleşmesini istediğimiz sonuçlar RİSK Hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek olaylar veya durumlar KONTROL Riskleri bertaraf ederek veya minimize ederek hedeflere ulaşmayı sağlayan araçlar ve yöntemler

HEDEF-RİSK-KONTROL İLİŞKİSİ*
Evimizin güvenliğini sağlamak Riskler Kapının dayanıksız olması, kilidin sağlam olmaması ya da kapının açık olması nedeniyle hırsızlık riski Kontroller Çelik kapı yaptırılması Sağlam bir kilit taktırılması Kapının kilitlenmesi Kamera takılması SONUÇ  Güvenli bir ev *Örnek Ali KAYIM’ın Denetişim Dergisinin 3. sayısında yayımlanan “Basit Kontrol Modelinden COSO Modeline İç Denetim Süreci:Kurumsal Bazda ve Süreç Bazında Kontrollerin Tasarımına İlişkin Bir Uygulama Örneği” adlı makalesinden alınmıştır.

TÜRKİYE’NİN KOMŞULARI
HEDEF: Türkiye’yi sınır komşularından gelebilecek saldırılara karşı korumak

RİSK ETKİSİ OLASILIĞI Yunanistan Orta Yüksek Bulgaristan Gürcistan Düşük Azerbaycan İran Irak Suriye Güney Kıbrıs Rusya

UYGUNLUK DENETİMİ (Ön Çalışma-Potansiyel Sorunlu Alanların Belirlenmesi) Uygunluğun değerlendirilmesi basit olabilir, kısa bir inceleme sonucunda kurallara uyulup uyulmadığının değerlendirilmesi yeterlidir. Ancak bu noktaya varabilmek için; Yasal düzenlemeler hakkında detaylı incelemeler yapılması, Bu bilgilerin yorumlanması, Gerekli yorumları yapabilmek için teknik hususların iyi derecede kavranması gerekir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Kriterler)
Test edilecek kriterler; İdare tarafından oluşturulmuş kurumsal politika, plan, prosedür, yönetmelikler, Kanun ve düzenlemelerle dışarıdan idareye zorunlu kılınmış hususlar, İdarenin uygulamayı kabul ettiği dış kaynaklı standartlar (ISO 9000 kalite yönetim sistemi gibi), olabilir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Kriterler)
Uygunluk denetiminde ele alınabilecek kriterler Anayasa, ilgili kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, tüzük, yönetmelik ve tebliğler Kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ve performans programları Yönetim tarafından belirlenen yönergeler Yönetim tarafından belirlenen veya kabul edilen iş ve işlem prosedürleri Yönetim tarafından alınan kararlar İdarenin giriştiği sözleşme ve taahhütlere ilişkin hükümler ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Kriter Örnekleri)
Satın alma işlemlerinin Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Kamu İhale Kanunu hükümlerine uygunluğu Taşınır İşlemlerinin Taşınır Mal Yönetmeliğine uygunluğu Personel izinlerinin Kamu Personel Mevzuatına uygunluğu Yıllık faaliyet raporlarında yer alan istatistiki bilgilerin gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığının değerlendirilmesi ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Bireysel Denetim Planının Hazırlanması)
Denetimlerde kullanılabilecek risk kontrol matrisi örneği: ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Uygunluk denetiminde risk ve kontroller dikkate alınarak mevzuat geliştirildiğinden değerlendirilecek kriterlerin belirlendiği bir risk kontrol matrisi (kontrol listesi-checklist) yeterli olacaktır. Kriter/Gereklilik Uygulanacak Testler Denetim Notları ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun İhale Komisyonu başlıklı 6. maddesi; Madde 6- İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir. İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir. Gerekli incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla ihale işlem dosyasının birer örneği, ilân veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir. İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Bireysel Çalışma Planının Hazırlanması)
Kriter/Gereklilik Uygulanacak Testler Denetim Notları İhale yetkilisi, Kanunda belirtilen nitelik ve sayıda kişilerden ihale komisyonu görevlendirir. -Komisyon görevlendirme onayının incelenmesi -…………………. İdarede yeterli sayı ve nitelikte personel bulunmazsa diğer idarelerden komisyonda personel görevlendirilir. -Komisyonda görev alan kişilerin sayı ve nitelik açısından yeterliliğinin değerlendirilmesi -Yeterli sayı ve nitelikte personel yoksa ne tür işlemler yapıldığının incelenmesi İhale işlem dosyasının bir örneği gerekli incelemeleri yapmak üzere ilanı takip eden üç gün içinde komisyon üyelerine verilir. …………………… …………………….. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Denetimin Yürütülmesi)
1. DENETİM TESTLERİN UYGULANMASI 2. BULGULARIN ELDE EDİLMESİVE ÖNERİLERİN GELİŞTİRİLMESİ 3. BULGULARIN DENETLENLENEN BİRİMLE PAYLAŞILMASI 4. KAPANIŞ TOPLANTISI SAHA ÇALIŞMASI ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Saha Çalışması-Testlerin Uygulanması)
Testler hangi ölçekte uygulanacak? ÖRNEKLEME Örnekleme, denetim prosedürlerinin işlemlerin yüzde yüzünden azına uygulanması durumudur. Denetim örneklemesi, denetçiye örnekleme yaptığı toplam popülasyon (veri ana kütlesi) ile ilgili kanaate varma ya da sonuca ulaşmada yardımcı olur. Denetim örneklemesinde, istatistiki ya da istatistiki olmayan yaklaşımlar kullanılabilir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Denetçi, belirli alandaki tüm işlemlerin incelenmesine (% 100 inceleme) karar verebileceği gibi, belirli alanlarda yüksek öneme sahip veya kilit konumdaki işlemlerin ya da belirli mali değerin üzerinde sonuçlara sebep olacak işlemlerin örnekleme dışına çıkarılarak ayrıca incelenmesine karar verebilir. Örnekleme yapılabilmesi için seçilen örneklerin popülasyonu temsil edebilmesi ve popülasyonun homojen bir niteliğe sahip olması gerekir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Denetim testlerinin uygulanmasında bazı araştırma teknikleri uygulanır: Yeniden Hesaplama/Uygulama: Bir hesaplama veya işlemi tekrar yaparak aynı sonuca ulaşılıp ulaşılmadığının test edilmesidir. Bu test iç denetçiye denetlenen birim çalışanları tarafından gerçekleştirilen işlemlere ne kadar güvenilebileceği hakkında fikir verir. Gözlem: Denetlenen birimde işlemlerin veya faaliyetlerin nasıl gerçekleştirildiğinin bizzat iç denetçi tarafından izlenerek bilgi edinilmesidir (denetlenen birim tarafından gerçekleştirilen stok sayımı gibi). Doğrulama: Denetçinin bir kaynaktan temin ettiği bilgilerin doğruluğunu, aynı veya daha fazla güvenirlik derecesine sahip bir başka bilgi kaynağından temin edeceği bilgilerle teyit etmesidir. Analitik İnceleme: Verilerin kendi içindeki ve aralarındaki rasyonel ilişkilere dayanarak değerlendirilmesini ifade eder. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Görüşme: Denetlenen birimde işlemlerin veya faaliyetlerin nasıl gerçekleştirildiğinin bizzat iç denetçi tarafından ilgili görevlilerle yüz yüze görüşülerek bilgi edinilmesidir. Bu yöntem, denetçi için denetlenen birimde karşılaşılan sorunlar ve önemli risklerle ilgili en kısa bilgi edinme yoludur. Ancak bu yöntemle yalnızca bir kaynaktan temin edilen bilgilerin diğer kaynaklardan doğrulanması gerekir. Yayımlanmış rapor veya çalışmaların değerlendirilmesi: Denetlenen birim/süreç üzerinde etkili olmuş çalışma ve raporların gözden geçirilmesidir. Sunulan hizmetlerden bir vatandaş olarak yararlanma: Kamu idaresince sunulan hizmetin ilan edilen kaliteyi/standardı sağlayıp sağlamadığının, söz konusu hizmetten bir vatandaş olarak yararlanarak değerlendirilmesidir. Anket: Herhangi bir konuyla ilgili durum veya tutumu belirlemek için düzenlenmiş ayrıntılı ve kapsamlı soru dizisidir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Yazılı veya belgeye dayalı kanıt Sözlü kanıt Bağımsız kaynaktan elde edilen kanıt Dahili kaynaklardan elde edilen kanıt Kanıtların Güvenirlik Düzeyleri Denetçinin kendisinin elde ettiği kanıtlar Denetlenen birimin sundukları Asıl Belgeler Fotokopiler ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Saha Çalışması-Bulguların Elde Edilmesi, Önerilerin Geliştirilmesi) TESPİT Mevcut durumda ne olduğu KRİTER  İlgili mevzuat, standart ve iyi uygulama çerçevesinde ne olması gerektiği NEDEN  Aradaki farkın neden kaynaklandığı RİSKLER VE ETKİLERİ  Olması gerekenlerle mevcut durum arasındaki farkın nelere sebep olduğu/olabileceği ÖNERİ  Olması gereken duruma ulaşma yollarının tarif edilmesi ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Saha Çalışması-Bulguların Paylaşılması ve Kapanış Toplantısı) Bulguların oluşturulması sonrasında denetçi, denetim bulgularını kapanış toplantısında görüşülmek üzere bir yazı ekinde denetlenen birime gönderir. Denetçi ile denetlenen birim, denetim bulguları ve bunlar üzerine geliştirilen önerileri bir kapanış toplantısında görüşür ve varılan sonuçlar bir tutanağa bağlanır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Raporlama ve İzleme)
Belirlenen kriterlere uygunsuzluğun saptanması durumunda, iç denetçi ihlalin nedenlerini ve sonuçlarını belirler. Denetim sonucu ulaşılan bulgular sorunların giderilmesine yardımcı olacak ve oluşturulmuş kontrollerin iyileştirilmesine yönelik önerileri de içerecek şekilde ilgili makamlara raporlanır. Uygunsuzluk işlemlerin, hile, suiistimal ve yolsuzluk gibi durumlarda olması halinde; konuya ilişkin tespitler Kamu İç Denetim Raporlama Standartları uyarınca raporlanır. KİDS İlerlemenin İzlenmesi İç denetim yöneticisi, yönetime rapor edilen sonuçların uygulanma durumunun izlenmesi için bir sistem kurmak ve uygulamak zorundadır. İç denetim yöneticisi, üst düzey yönetimin aldığı tedbirlerin etkili bir şekilde uyguladığından veya üst düzey yöneticilerin gerekli tedbiri almamasının riskini üstlenmeyi kabul ettiğinden emin olmak ve gelişmeleri izlemek amacına yönelik bir takip süreci kurmak zorundadır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (İç Kontrollerin Değerlendirilmesi)
Uygunluk denetimi kapsamında elde edilen sonuçlar çerçevesinde, denetlenen birim veya sürece ilişkin oluşturulan iç kontrollerin etkinliği ve yeterliliği de değerlendirilir. Bu çerçevede, iç kontrollerin mevzuata ve ilgili diğer düzenlemelerle uyumu sağlamadaki başarısı ortaya konulur. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Etkin Uygunluk Sistemi)
Etkin bir uygunluk sisteminin oluşturulmasında bazı özellikler katkı sağlar; Gereksinimler belgelendirilmiştir ve işletim prosedürleri uygunluğu sağlayacak şekilde gereksinimlerle uyumlaştırılmıştır. Çalışanlar ve yöneticiler uygulanacak prosedürlerin farkındadır. İdare, kurumsal hedeflerin, işletim fonksiyonların ve düzenleyici gereksinimlerin izlemesi gibi konularda çalışanlarına yeterli düzeyde sorumluluk tayin etmiştir. İdare kabul edilebilir işletim uygulamaları ve yürütme esaslarını belirleyen politikalara sahiptir. Çalışanlar pozisyonlarına uygun niteliklere sahiptir. CGAP Hazırlık Kitabı ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Kamu Zararı)
Uygunsuzluğun “kamu zararı”na yol açtığının tespiti halinde, denetçi seçtiği örneklem büyüklüğü kapsamında bu zararı da tespit eder. İşin niteliği gereği, uzmanlık gerektirmesi nedeniyle kamu zararlarının tespit edilemediği durumlarda, denetçi olayda kamu zararının doğduğunu ancak belirtilen nedenlerle hesaplanamadığı raporunda açıklar. Kamu zararlarının belirlenmesi ve raporlanmasında; Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Devlet ve Kişilere Memurlarca Verilen Zararların Nevi ve Miktarının Tespiti, Takibi, Amirlerin Sorumlulukları, Yapılacak Diğer İşlemler Hakkında Yönetmelik Diğer mevzuat ve İdarelerin bu konudaki mevzuatı, dikkate alınır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Kamu Zararı)
Uygunsuz işlem neticesinde kişilerin hak kaybına uğraması durumunda, iç denetçi bu hususu da ortaya koyar. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

UYGUNLUK DENETİMİ (Dilemma)
Uygunsuzluk kuruma dışarıdan gelen denetim görevlilerince tespit edilirse önemli cezalar gündeme gelebilir. Eğer durum bu kişilerce tespit edilmezse uygunsuzluğu bilen kurum için veya dışından birinin şikayetiyle konu gündeme gelebilir. Eğer idare uygunluk denetimleri aracılığıyla uygunsuzluğu kendisi raporlarsa yine de bir cezaya tabi olabilir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

MALİ DENETİM (Genel Tanım)
Mali Denetim, gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin hesap ve işlemlerin doğruluğunun; mali sistem ve tabloların güvenirliğinin değerlendirilmesidir. (İDÇUEHY ve Kamu İç Denetim Rehberi) Mali tablo denetimi, bir işletmenin finansal tablolarını oluşturan hesap ve işlemlerin önceden belirlenmiş ölçütlere uygun, doğru ve güvenilir olarak düzenlenip düzenlenmediğinin incelenmesi sürecidir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Mali denetimin amacı; İdarenin (veya birimin) gelir, gider, mal ile diğer hesap ve işlemlerinin doğruluğunu tespit etme, mali tabloların mali raporlama standartları doğrultusunda denetlenen idarenin (veya birimin) mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bir biçimde gösterip göstermediği konusunda denetim görüşü (makul bir güvence verme) oluşturmaktır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Mali denetimi yürüten denetçi, yeterli ve uygun denetim kanıtlarını toplamak suretiyle; Mali tabloların şekil ve içerik açısından mali raporlama sistemine uygunluğu, Mali tablolarda yer alan rakamların kuruma ilişkin tüm işlemleri içerecek şekilde doğru ve güvenilir olduğu, Hesap ve işlemlerin mevzuata uygun olarak yapıldığı, konularında makul güvence elde eder.

Mali tablolara ilişkin makul güvence temel olarak iki yolla elde edilir: İç kontrollerden, Hesap ve işlemlerin incelenmesinden Yapılan incelemede denetçi iç kontrollerin güvenilir olduğu kanaatine varmışsa iç kontrollerden yeterli güvence elde ediyor demektir. Ancak, iç kontrollerin güvenilir olması denetim görevinin tamamlandığı anlamına gelmez. Denetçi hesap ve işlemlerin incelenmesinden de güvence elde etmelidir.

MALİ DENETİM (İç Kontrollerin Değerlendirilmesi)
Mali denetim kapsamında elde edilen sonuçlar çerçevesinde, denetlenen birim veya sürece ilişkin oluşturulan iç kontrollerin etkinliği ve yeterliliği de değerlendirilir. Bu çerçevede, iç kontrollerin hesap ve işlemlerin doğruluğunu, mali sistem ve tabloların güvenirliğini sağlamadaki başarısı ortaya konulur. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

MALİ DENETİM (Mali Tablolar)
Mali tablo kavramı, belirli bir dönemde bir kurumun mali yapısı ve yükümlülüklerine ilişkin muhasebe kayıtlarında yer alan mali bilgilerin, uygulanmakta olan mali raporlama sistemine uygun olarak sunumunu ifade etmektedir. Mali tablolar; Bilanço, Gelir-Gider Tablosu, Sermaye Değişim Tablosu, Nakit Akım Tablosu, Fon Akım Tablosu, Öz kaynak Değişim Tablosu, Açıklamalar, önemli muhasebe uygulamalarını içeren özet ve diğer açıklama notları, gibi belgelerden oluşur. Ülkemizde mali raporlamanın nasıl yapılacağı ve hangi mali tablolardan oluşacağı ilgili muhasebe yönetmelikleriyle belirlenmektedir. Mali denetimde Sayıştay tarafından yayınlanan Mali Denetim Rehberi ile Sermaye Piyasası Kurulunca yayınlanan Bağımsız Denetim Standartlarından da yararlanılabilir.

MALİ DENETİM (Süreç) Mali Denetim süreci Uygunluk Denetiminde izlenen adımlar takip edilerek yürütülür. Mali Denetim; Ön Çalışma ve Bireysel Çalışma Planının Hazırlanması Saha Çalışması Raporlama olmak üzere üç temel süreçte özetlenebilir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

MALİ DENETİM (Süreç-Ön Çalışma)
Temel bilgilerin toplanması Uyulması gereken muhasebe standartları Dönem içinde kurumda meydana gelen değişiklikler Sektördeki değişiklikler İlgili döneme ilişkin analiz ve raporlar İç kontrol yapısının incelenmesi Kurum genel kontrolleri ve süreç bazında kontrollerin etkinliği mali testlerdeki detay seviyesini etkiler Bilgi işlem altyapısı ve genel bilgisayar kontrollerinin etkinliği oluşan mali tablo bilgilerinin güvenirliğini doğruda etkiler ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Mali Tabloların Anlaşılması (mali tabloların hazırlanması ile ilgili sistemin, hesaplar ve mizan arasındaki ilişkinin kavranması) Olasılık (Senaryo) Analizi Oran Analizi Regresyon Analizi Trend Analizi Çok Değişkenli Analizler Hesap Alanlarına Ayırma Mali tablolar içerdiği bilgileri nasıl sunduğuna dayalı olarak hesap alanlarına ayrılır. Mali tablolar, benzer temel özelliklere ve işlem akışlarına sahip borç, alacak ve varlık hesap alanları itibariyle analiz edilmelidir. Hesap alanları benzer kontrollere ya da risklere tabi işlemlerden oluşur. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Önemlilik Seviyesinin Tespiti Hangi miktardaki hata ya da yanlışların mali tabloların güvenirliğini ve doğruluğunu zedelemeyeceğinin belirlenmesidir Denetçinin, hataların önemlilik düzeyinin mali tablolara yansıyıp yansımadığının değerlendirmesi zorunludur. Önemlilik Tabanı Uygulanacak Oran Brüt Gelirler/Giderler % 0,5-% 2 Kar % 5- % 10 Varlıklar Öz Sermaye ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Risklerin Belirlenmesi Üst Düzey Riskler İdare üzerindeki baskılar Personelin deneyimi ve uzmanlığı Muhasebe sistemlerinin güvenirliği Organizasyonun istikrarsızlığı Orta ve Alt Düzey Riskler Karmaşık düzenlemeler Ödemelerin mal ve hizmetler karşılığı olmaktan ziyade bildirimler karşılığı yapılması Normal akış dışındaki işlemler Tahmini işlemler Dönem sonu işlemleri ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

MALİ DENETİM (Süreç-Bireysel Çalışma Planının Hazırlanması)
Elde edilen veriler çerçevesinde Bireysel Çalışma Planı hazırlanır. Denetim Hedefleri (denetlenen kurum tarafından mali tablo ve eklerinde açıkça veya zımmen ifade edilen beyanlardır) Tamlık Doğruluk Gerçekleşme Dönemsellik Uygunluk Sınıflandırma Aidiyet Değerleme Mevcudiyet Denetim Testleri Örnekleme ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

MALİ DENETİM (Süreç-Bireysel Denetim Planının Hazırlanması)
Gelir-Gider Hesapları/Gelir Tablosuna İlişkin Denetim Hedefleri TamlIk: MAlİ tabloların kapsadığı döneme ilişkin gelir ve gider işlemlerinin tamamı kaydedilmeli ve ait olduğu mali tabloya yansıtılmalıdır. Doğruluk: Tüm gelir ve gider işlemleri gerçek değeriyle kaydedilmiş olmalıdır. Tüm gelir ve giderler, ait olduğu mali tabloda uygun tutarlarla ifade edilmelidir. Gerçekleşme: Tüm gelir ve gider işlemleri mali tabloların ilgili olduğu dönemde gerçekleşmiş olmalı ve bunlara ilişkin kayıtlar kurumun gerçek işlemlerini yansıtmalıdır. Dönemsellik: Kayıtlarda yer alan tüm işlemler ilgili dönem içinde veya sonuçları itibariyle o dönemle ilgili olmalıdır. Uygunluk: Kurumlar, yasalarla kendilerine verilen görevleri ifa ederken mevzuata uygun hareket etmekle yükümlüdürler. Kurumların mali tablolarındaki kayıt ve bilgiler ile bunların dayandığı gelir, gider ve mal işlemleri kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır. SInIflandIrma: Tüm gelir ve gider işlemleri doğru hesaplara kaydedilmiş olmalıdır.

Varlık ve Kaynak Hesaplarına/Bilançoya ilişkin Denetim Hedefleri TamlIk: Mali tablolar, düzenleniş tarihi itibari ile denetlenen kurumun tüm varlıklarını ve kaynaklarını göstermelidir. Kurumun bilançosunda ya da mali tablolarında yer alması gereken varlıklar ve kaynaklar kayıt dışı bırakılmamalıdır. Aidiyet: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle denetlenen kuruma ait ya da kurumun kullanımında olmalıdır. Değerleme: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle taşıdığı değeri göstermelidir. Varlık ve kaynaklara ilişkin mevzuatın öngördüğü değerleme yapılmalıdır. Mevcudiyet: Varlık ve kaynaklar, bilanço tarihi ya da mali tablonun düzenlendiği tarih itibariyle denetlenen kurumda mevcut olmalıdır. Fiilen mevcut olmayan varlıklar veya hukuken ödenmeyecek borçlar bilançoda ya da mali tablolarda yer almamalıdır. Uygunluk: Varlık ve kaynakların elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin işlemler kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır. Sınıflandırma: Varlık ve kaynaklar ilgili hesaplara kaydedilmiş olmalıdır.

Mali Tabloların Sunumuna ve Dipnotlara İlişkin Denetim Hedefleri Gerçekleşme: Düzenleyici hesaplarda yer alan bilgilerle dipnotlardaki açıklamalar gerçekleşmiş işlemlere veya olaylara dayanmalıdır. Tamlık: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alması gereken tüm bilgiler beyan edilmiş olmalıdır. Sınıflandırma ve Anlaşılırlık: Mali tablolarda yer alan bilgiler doğru hesaplara kaydedilmeli (uygun şekilde sınıflandırılmalı), uygun şekilde sunulmalı ve bunlara ilişkin dipnotlar anlaşılır olmalıdır. Uygunluk: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alan bilgiler kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmalıdır. Doğruluk ve Değerleme: Mali tablolara ilişkin dipnotlarda ve düzenleyici hesaplarda yer alan bilgiler doğru olarak ve gerçek tutarlarda beyan edilmelidir.

MALİ DENETİM (Süreç-Saha Çalışması)
Kanıtların Toplanması Denetim kanıtlarının elde edilme yolları Açılış Hesaplarının ve Önceki Dönemden Devreden Verilerin İncelenmesi Cari Yıl Hesap ve İşlemlerinin İncelenmesi Mali Tabloların İncelenmesi Kurum Tarafından Üretilen Diğer Bilgi ve Belgelerin İncelenmesi Dış Teyit Alınması Diğer Çalışmalardan Yararlanma (bağımsız dış denetim, Sayıştay raporları gibi)

Kanıtların Toplanması Kanıt toplama teknikleri Envanter ve Sayım Kayıt Sisteminin Yeniden Kontrolü Yeniden Hesaplama Belge İncelemesi Kurumda düzenlenen ve dışarıya gönderilmeyen belge Kurumda düzenlenen belge Dışarıdan düzenlenip Kuruma gelen belge Dışarıdan düzenlenip denetçiye gelen belge GÜVENİRLİK

Muhasebe verilerinin doğruluğunun değerlendirilmesi Hesaplarda kayıtlı işlemlerin gerçekte var olup olmadığına bakmak, Var olduğu anlaşılan işlemlerin tamamının hesaplara aktarılıp aktarılmadığını incelemek İşlemlerin hesaplara doğru tutarları ile aktarılıp aktarılmadığını kontrol etmek İşlemlerin doğru hesaplara kaydedilip kaydedilmediğine bakmak İşlemlerin hesaplara kaydedilmesinde dönemsellik ilkesine riayet edilip edilmediğini incelemek Hesaplara kaydedilen işlemlerin mali tablolara tam ve doğru olarak aktarılıp aktarılmadığını kontrol etmek ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

MALİ DENETİM (Saha Çalışması-Örnek)
Olası Hata Çeşidi: Mevcudiyet/Varlık veya Oluş Envanterdeki tüm kayıtlar fiziksel olarak mevcut mudur ve satılabilir durumda mıdır? Satışlar ilgili dönemdeki gerçek işlemleri yansıtmakta mıdır? TEST: Seçilen satış kalemlerinin satış faturaları, irsaliyeler ve müşteri siparişleri gibi destekleyici dokümanlarla mutabakatı yapılmalıdır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Olası Hata Çeşidi: Eksiksizlik/Tamlık Sahip olunan tüm envanter mali tablolarda gösterilmiş midir? TEST: Ambardan seçilen envanter örneklerinin kayıtlarla mutabakatı yapılmalıdır. TEST: Seçilen ambar giriş fişlerinin ticari borçlar ile mutabakatı yapılmalıdır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Olası Hata Çeşidi: Haklar ve Yükümlülükler Kayıtlı envanter şirkete ait midir? TEST: Tedarikçi faturaları, satın alma sözleşmeleri ve tedarikçiler ile yapılan yazışmalar incelenerek mülkiyet kanıtlanmalıdır. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Olası Hata Çeşidi: Değerleme/Dağılım Ticari alacaklar net elde edilebilir değeri yansıtmakta mıdır? Genel üretim giderleri doğru bir şekilde dağıtılmış mıdır? TEST: Envanter değerinin ilgili tedarikçi faturaları ile mutabakatı yapılmalıdır. TEST: Üretilen envanter kalemleri için genel üretim giderleri ile ilgili dağılım prosedürlerinin uygunluğu değerlendirilmelidir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Olası Hata Çeşidi: Sunum ve Açıklama Envanter mali tablolarda varlıklar bölümünde doğru bir şekilde sınıflandırılmış mıdır? İlgili açıklamalar mali tablo dip notlarında yapılmış mıdır? TEST: Mali tabloları inceleyerek envanter değerleme metodu (FIFO vb.) gibi ihtiyaç duyulan bilgilerin açıklandığından emin olunmalıdır. TEST: Envanterin doğru bir şekilde sınıflandırıldığından emin olunmalıdır (ham madde, malzeme vs.) ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Olası Hata Çeşidi: Doğruluk Amortisman hesaplaması doğru mu? TEST: Amortisman hesaplamasında kullanılan oranlar kontrol edilir, yapılan hesaplama matematiksel olarak tekrar gerçekleştirilir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

Olası Hata Çeşidi: Dönemsellik Yurtdışı satışlar doğru döneme kaydedilmiş mi? TEST: Satış yapıldığı tarih ve satış şekli incelenir, mülkiyetin karşı tarafa geçtiği tarihe uygun şekilde mali tabloya yansıtıldığından emin olunur. (FOB yapılan bir satış gemiye yüklendiği tarihte gerçekleşmiş sayılır, 31 Aralık tarihinde fabrikadan çıkan ve 2 Ocak tarihinde gemiye yüklenen mal yıl sonu mali tablolarında henüz satış olarak kaydedilmemelidir.) Free On Board Tedarikçinin malzemeyi nakliye yapılacağı geminin güvertesine taşıyana kadar olan sorumluluğunu içerir. Fabrikadan liman gümrüğüne kadar olan taşıma masrafları ile, liman gümrüğü ve liman masrafları tedarikçiye aittir. Malzeme gemi güvertesine taşındıktan sonraki sorumluluk ise müşteriye aittir. ANKARA, 2012 İDKK İÇ DENETÇİ ADAYLARI EĞİTİMİ

MALİ DENETİM (Raporlama ve İzleme)
Denetçi mali tabloların, doğru ve güvenilir olduğu ve uygulanan mali raporlama sistemine uygun olarak önemli hata içeremeyecek şekilde sunulduğuna dair denetim kanıtı elde eder ve bunları değerlendirir. Mali tabloların hazırlanmasından ve gerçeğe uygun ve doğru olarak sunulmasından kurum yönetimi sorumludur. İç denetçinin sorumluluğu ise mali tablolar hakkında görüş bildirmek ve denetim bulgularını raporlamaktır.

MALİ DENETİM (Raporlama ve İzleme)
Denetçi mali tabloların doğruluk ve güvenilirliğine ilişkin denetim görüşü oluşturmak için elde ettiği kanıtları ve bunların değerlendirme sonuçlarını denetim süresince belgelendirmelidir. Belgelendirme, çalışma kâğıtlarının düzenlenmesi, Rehber eki formların doldurulması, denetim kanıtı niteliğindeki diğer belgelerin elde edilmesi ve muhafazası şeklinde yapılır. Mali denetimin, diğer denetim türlerine göre, daha geniş kesimler için rapor ve bilgi ürettiği varsayılır.

MALİ DENETİM (Raporlama-Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) Standartları)
Denetçi raporlama standartlarında belirtilen aşağıdaki 4 görüş türünden birine göre denetim raporunu hazırlar: Olumlu Görüş (unqualified opinion) Şartlı Görüş (qualified opinion) Olumsuz Görüş (adverse opinion) Görüş Bildirmekten Kaçınma (disclaimer of opinion) Olumlu Görüş Denetçi mali tablo denetiminde olumlu görüş taşıyorsa standart denetim raporları düzenlenir. Bu kapsamda standart (olumlu) denetim raporlarının düzenlenebilmesi için aşağıdaki şartların bulunması gerekir: Denetim çalışmasında genel standartlara uyulması, Denetim çalışmasında çalışma alanı standartlarına uyulması, Mali tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre düzenlenmesi, Muhasebe politikalarında (ilkelerinde) tutarlılık sağlanmış olması, Muhasebenin tam açıklama kavramına uyulması, Mali tabloları etkileyecek bir belirsizliğin olmaması, Denetim çalışmasında denetçinin bir kısıtlama ile karşılaşmaması.

MALİ DENETİM (Raporlama-IFAC Standartları)
Şartlı Görüş Denetçi mali tablo denetiminde genel olarak olumlu görüş taşımasına karşılık, bazı istisnaları raporunda belirtme gereği duymakta ise şartlı görüş bildirir. Denetimi yapılan mali tablolar bir bütün olarak doğru olarak kabul edilebilir ancak bazı istisnalar çekinceler varsa söz konusu ise şartlı görüşe yer veren denetim raporu düzenlenir. Şartlı görüş bildiren denetim raporlarında kıstaslar; Şartlı görüş bildirmeye neden olan olayın net olarak tespit edilebilmesi, Mali tabloların bütünlüğünün bozulmaması, Mali tablo kullanıcıların görüşlerini olumsuz etkilememesi olarak sıralanır. Olumsuz Görüş Denetçi yapılan bir denetim sonunda; Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerinden mali tabloların bütünlüğünü bozacak derecede sapmalar varsa, Muhasebe politikalarının devamlılığında sapmalar varsa, Muhasebenin tam açıklama kavramından uzaklaşılmış ise Olumsuz Görüş Bildiren Denetim Raporu düzenleyecektir. Denetçi Olumsuz Görüş Bildiren Denetim Raporu düzenlemeden önce, yukarıdaki tespitlerin mali tablo kullanıcılarının görüşlerini etkileyip etkilemeyeceğine karar verir.

MALİ DENETİM (Raporlama-IFAC Standartları)
Görüş Bildirmekten Kaçınma Denetçi bir işletmenin denetim sürecinde; Çalışmalarında önemli engellemeler ile karşılaşıyorsa (denetim kapsamında sınırlamalar varsa), İşletme ile ilgili önemli belirsizlikler mevcutsa, görüş bildirmekten kaçınabilir. Denetçinin karşılaştığı engellemeler mali tabloları önemli ölçüde etkiliyorsa, işletmenin önündeki belirsizlikler nedeniyle bildirilecek bir olumsuz görüşten işletme zarar görecekse Görüş Bildirmeyen Denetim Raporları hazırlanır. Görüş Bildirmeyen Denetim Raporlarının açıklama kısmında olumsuz görüş yerine engelleme ya da belirsizlik haline neden olaylar açıklanır.

TEŞEKKÜRLER….. Gökhan MACİT Karayolları Genel Müdürlüğü
(0312) ANKARA, 2012 İDKK İç Denetçi Adayları Eğitim Programı

İÇ DENETİM TÜRLERİ VE TEKNİKLERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "İÇ DENETİM TÜRLERİ VE TEKNİKLERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

İÇ DENETİM TÜRLERİ VE TEKNİKLERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "İÇ DENETİM TÜRLERİ VE TEKNİKLERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim