Yrd.Doç.Dr.Saliha BAYKAL Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi

... konulu sunumlar: "Yrd.Doç.Dr.Saliha BAYKAL Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi"— Sunum transkripti:

1 ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARINDA TEMEL PSİKİYATRİK YAKLAŞIMLAR
Yrd.Doç.Dr.Saliha BAYKAL Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD.

2 Alana ilişkin Mitler ÇEP’nin Tıp tarihinde gelişim süreci
Çalışma alanındaki yaş grupları Kullanılan güncel tanı sınıflama sistemleri ÇEP’de sık görülen psikiyatrik hastalıklar ÇEP’de kullanılan psikoterapi ve psikofarmakoloji seçenekleri Alana ilişkin Mitler

3 Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi
«İnsan hakları» gibi uygar kavramların gelişimi «Genel Psikiyatri» Çocuk ve ergenlerin kendisine ve toplumdaki yerine özgü farklılıkların kavranmaya başlaması 1835……İngiltere gençlerin tutukluluk ortamlarında değişiklik 1854…….ilk ıslahevi Amerika, İngiltere, Fransa…..çocuk mahkemeleri Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi

4 Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi
20. yüzyıl başları……….çocukların eğitim hakları Zorunlu eğitim………………özel gereksinimli çocuklar 1905 Fransa; Binet ve Simon ilk zeka testi Okul-klinik-aile işbirliği içinde çalışma gerekliliği 1920 Amerika ilk çocuk rehberlik büroları 1930 ilk çocuk psikiyatri kliniğinin kurulması 1958’de ayrı bir uzmanlık dalı olarak tanımlanma Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi

5 Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi
Ülkemizde; 1868 Islah ve Sanat evleri 1921 Çocuk Esirgeme Kurumu 1932 Çocukları Koruma Yurdu 1938 Edirne Çocuk Islah evi… Ankara’ya taşıma «23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı» 1955 ilk Rehberlik ve Araştırma Merkezinin açılması Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi

6 Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi
ÇEP’nin Tıp alanında gelişim süreci; 1953 Ord. Prof. Dr. İhsan Şükrü AKSEL’in Psikiyatri ders kitabında Çocuk Psikiyatrisi bölümü Nöropsikiyatri Cemiyeti Başkanı Prof. Dr. Aksel ve Akıl Hıfzısıhhası Cemiyeti Başkanı Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay girişimleri ile…….Ana-Baba Okulu 1956 İstanbul Üniversitesi……… Çocuk Psikiyatri Enstitüsü Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi

7 Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi
1958 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ÇEP Prof.Dr. Mualla Öztürk 1974…….alt uzmanlık dalı 1990…….ayrı uzmanlık dalı Çocuk ve ergen psikiyatrisinin tarihsel gelişimi

8 Hangi yaş grupları ile çalışıyoruz?
Başlangıç? Bitiş? Hangi yaş grupları ile çalışıyoruz?

9 Hangi yaş grupları ile çalışıyoruz?
Okul öncesi dönem Okul çağı çocuğu Ergenlik dönemi Hangi yaş grupları ile çalışıyoruz?

10 Kullanılan Güncel Tanı Sınıflama Sistemleri
ICD-10  (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) Dünya Sağlık Örgütü(WHO) DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) Kullanılan Güncel Tanı Sınıflama Sistemleri

11 ÇEP sık görülen psikiyatrik hastalıklar

12 NÖROGELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR DSM-V SINIFLANDIRMASI
Entellektüel (Anlıksal) Yetiyitimleri İletişim Bozuklukları Otizm Açılımı Kapsamında Bozukluk Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Özgül Öğrenme Bozukluğu Devinsel (Motor) Bozukluklar Tik Bozuklukları NÖROGELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR DSM-V SINIFLANDIRMASI

13 ANKSİYETE BOZUKLUKLARI DSM-V SINIFLANDIRMASI
Ayrılma Kaygısı Bozukluğu Seçici Konuşmazlık (Selektif Mutizm) Sosyal Fobi (Toplumsal Kaygı Bozukluğu) Panik Bozukluğu Yaygın Anksiyete Bozukluğu Agarofobi Maddenin/ilacın yol açtığı kaygı bozuklukları ANKSİYETE BOZUKLUKLARI DSM-V SINIFLANDIRMASI

14 DEPRESYON BOZUKLUKLARI DSM-V SINIFLANDIRMASI
Yıkıcı Duygudurumu Düzenleyememe Bozukluğu Major Depresyon Bozukluğu Distimi(Süregiden Depresyon Bozukluğu) Premenstrüel Disfori Bozukluğu Maddenin/İlacın yol açtığı depresyon bozukluğu DEPRESYON BOZUKLUKLARI DSM-V SINIFLANDIRMASI

15 Obsesif Kompulsif Bozukluk
Beden Algısı Bozukluğu (Vücut Dismorfik Bozukluğu) Biriktiricilik bozukluğu Trikotillomani Deri yolma bozukluğu Maddenin/ilacın yol açtığı OKB ve ilişkili bzk. OBSESİF-KOMPULSİF BOZUKLUK VE İLİŞKİLİ BOZUKLUKLAR DSM-V SINIFLANDIRMASI

16 YEME BOZUKLUKLARI DSM-V SINIFLANDIRMASI
Anoreksiya Nervosa Bulimiya Nervosa Tıkınırcasına yeme bozukluğu Kaçıngan/kısıtlı yiyecek alımı bozukluğu Geri çıkarma(ruminasyon-geviş getirme) bozukluğu Pika YEME BOZUKLUKLARI DSM-V SINIFLANDIRMASI

17 BİPOLAR VE İLİŞKİLİ BOZUKLUKLAR DSM-V SINIFLANDIRMASI
Bipolar I Bozukluğu Bipolar II Bozukluğu Siklotimi Maddenin/İlacın Yol açtığı Bipolar ve ilişkili bozukluk BİPOLAR VE İLİŞKİLİ BOZUKLUKLAR DSM-V SINIFLANDIRMASI

18 Kısa Psikotik Bozukluk
Şizofreniform Bozukluk Şizofreni Şizoaffektif Bozukluk Sanrısal Bozukluk ŞİZOFRENİ AÇILIMI KAPSAMINDA PSİKOZLA GİDEN DİĞER BOZUKLUKLAR DSM-V SINIFLANDIRMASI

19 DSM-V SINIFLANDIRMASI
Yıkıcı Bozukluklar, Dürtü Denetimi ve Davranım Bozuklukları Madde ile İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları Dışa Atım Bozuklukları Uyku-Uyanıklık Bozuklukları Travma ve Tetikleyici Etkenle İlişkili Bozukluklar Dissosiyasyon Bozuklukları DSM-V SINIFLANDIRMASI

20 ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI NDA TEDAVİ SEÇENEKLERİ

21 PSİKOTERAPİ TEKNİKLERİ FARMAKOLOJİK TEDAVİLER PSİKOSOSYAL MÜDAHALELER

22 PSİKOTERAPİ TEKNİKLERİ Psikodinamik Yönelimli Psikoterapiler
Bilişsel Davranışçı Psikoterapiler

23 PSİKOFARMAKOLOJİ PSİKOSTİMÜLANLAR Metilfenidat Amfetaminler

24 Trisiklik antidepresanlar Seçici serotonin geri alım inhibitörleri
İmipramin Desipramin Klomipramin Amitriptilin Nortiriptilin Dothiepin Lofepramin Seçici serotonin geri alım inhibitörleri Essitalopram Sitalopram Fluoksetin Fluvoksamin Paroksetin Sertralin Zimelidin ANTİDEPRESANLAR

25 Noradrenalin seçici geri alım inhibitörleri (NARI) Reboksetin
Serotonin ve noradrenalin geri alım inhibitörleri (SNRI) Venlafaksin Milnasipran Duloksetin Serotonin geri alım inhibitörü ve 5-HT2 blokörleri (SARI) Trazodon Noradrenalin seçici geri alım inhibitörleri (NARI) Reboksetin Atomoksetin Noradrenalin ve dopamin geri alım inhibitörleri (NDRI) Bupropion Minaprin ANTİDEPRESANLAR

26 Noradrenerjik ve spesifik serotonerjik antidepresanlar (NaSSA)
Mianserin Mirtazapin İdozoksan Kısmi 5-HT1a agonistleri İpsapiron Gepiron Buspiron ANTİDEPRESANLAR

27 Tipik Antipsikotikler (1. kuşak) Atipik Antipsikotikler (2. kusak)
Fenotiyazinler Butirofenonlar Tioksantenler Difenilbütilpiperidinler Dihidroindolonlar Dibenzokzapinler Parsiyel Dopamin reseptör agonistleri Aripiprazol Atipik Antipsikotikler (2. kusak) Klozapin Risperidon Olanzapin Ketiyapin Sülpirid Amisülpirid Ziprasidon Sertindol Zotepin ANTİPSİKOTİKLER

28 DUYGUDURUM DÜZENLEYİCİLER
Valproik asit Lityum Karbamazepin Lamotrijin Topiramat

29 PSİKOSOSYAL MÜDAHALELER
Psikiyatrik hastalıkların oluşumunun önlenmesi veya hastalığın tedavi sürecinde augmentasyon amaçlı kullanılır. Makro ve mikro çevre risk faktörlerinin belirlenmesi, çevresel değişikliklerin planlanması Destek sistemlerinin belirlenmesi ve aktif kullanımının sağlanması

30 Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
SONUÇ OLARAK; Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Yapısal/fonksiyonel nörogörüntüleme verileri, genetik araştırmalar ve psikofarmakoloji çalışmaları yönüyle biyolojik bilim, Ruhsal hastalıkların oluşumunu önlemeye yönelik girişimleri ile koruyucu ruh sağlığı bilimi, Aile-toplum ile ilgilenmesi bakımından sosyolojik bir bilim dalıdır.

31 Teşekkür ederim …