İKİLEMELER Anlamı güçlendirmek, pekiştirmek ve anlatımı daha etkili hale getirebilmek için oluşturulan sözcük grubuna İkileme denir. Not 1: İkilemeyi.

... konulu sunumlar: "İKİLEMELER Anlamı güçlendirmek, pekiştirmek ve anlatımı daha etkili hale getirebilmek için oluşturulan sözcük grubuna İkileme denir. Not 1: İkilemeyi."— Sunum transkripti:

1 İKİLEMELER Anlamı güçlendirmek, pekiştirmek ve anlatımı daha etkili hale getirebilmek için oluşturulan sözcük grubuna İkileme denir. Not 1: İkilemeyi meydana getiren sözcükler ayrı yazılır. Bu sözcüklerin arasına hiçbir noktalama işareti konmaz. Not 2: İkilemeyi oluşturan kelimeler ekler alabilir. Not 3: İkilemeler kalıplaşmış olduklarından yerleri değiştirilemez.

2 İKİLEMELERİN OLUŞUM ŞEKİLLERİ
Aynı Kelimelerin Tekrarıyla Oluşturulabilir: Örnekler:  ağır ağır, yavaş yavaş, açık açık, adım adım, ince ince, deste deste uslu uslu, uzun uzun, iri iri vb. Örnek Cümleler: Hızlı hızlı yapacağını bilsem de ondan bir şey istemem. Balkonda serin serin oturmanın keyfi başkadır. İri iri gözleriyle şaşkınlık içinde bize doğru bakıyordu.

3 2. Eş Anlamlı Kelimelerle Oluşturulabilir:
Örnekler:  güçlü kuvvetli, ses seda, şan şöhret, akıllı uslu, kılık kıyafet, mutlu mesut, sağlık sıhhat,   gizli saklı, zarar ziyan, hısım akraba vb. Örnek Cümle: Görüşmeye dair haber beklediğimiz kişilerden ses seda çıkmadı. Evlenerek mutlu mesut bir hayat sürdüler. Allah kimsenin yuvasına zarar ziyan vermesin.

4 3.Yakın Anlamlı Sözcüklerle Oluşturulabilir:
Örnekler:  eş dost, doğru dürüst, ağrı sızı, yer yurt, bıkmak usanmak, sağ salim, sorgu sual, akıl fikir,   mal mülk, yalan yanlış kırılmak darılmak, ak pak vb. Örnek Cümleler: Doğru dürüst dinlenemeden yola koyulmuştuk. Düğünümüze eş dost herkes katılmıştı. Bu ilacı içince artık ağrın sızın kalmayacak.

5 4.Zıt/Karşıt Anlamlı Sözcüklerle Oluşturulabilir:
Örnekler:  İyi kötü, aşağı yukarı, ileri geri, az çok, irili ufaklı, er geç,  bata çıka, düşe kalka, gide gele, alt üst, enine boyuna, acı tatlı, büyük küçük, dost düşman, vb. Örnek Cümleler: Er geç gerçekler su yüzüne çıkacak. Bu konuyu enine boyuna tartışmak gerekir. İrili ufaklı çocuklar ileri geri koşup duruyorlardı.

6 5.Biri Anlamlı Diğeri Anlamsız Sözcüklerle Oluşturulabilir:
Örnekler:  Eğri büğrü, çoluk çocuk, cümbür cemaat, eski püskü, yırtık pırtık, sıkı fıkı, tek tük, ufak tefek, yarım yamalak vb. Örnek Cümleler: Eski püskü eşyaları artık evinde istemiyordu. Bu dergaha eğri büğrü odunlar bile girmedi. İşini yarım yamalak yapması ev sahibini çok kızdırmıştı.

7 6. İkisi de Anlamsız Sözcüklerle Oluşturulabilir:
Örnekler:  Abuk sabuk, ıvır zıvır, abur cubur, eciş bücüş, apar topar, mırın kırın, çıtı pıtı, paldır küldür vb. Örnek Cümleler: Onun konuşmaları da düşünceleri gibi abuk sabuktur. Ekmek almaya gönderilirken hep mırın kırın eder. Hoca, merdivenlerden paldır küldür yuvarlanmıştı.

8 7. Yansıma Sözcüklerle Oluşturulabilir:
Örnekler:  Tıkır tıkır, çatır çatır, şırıl şırıl, çıtır çıtır, horul horul, gümbür gümbür, fokur fokur, lıkır lıkır, şarıl şarıl, pat pat , tık tık, vızır vızır,   şıkır şıkır, pıt pıt vb. Örnek Cümleler: Davul sesleri ortalığı gümbür gümbür inletiyordu. Çadırımıza düşen damlalar pıt pıt diye ses çıkarıyordu. Öyle yorulmuştu ki sabaha kadar horul horul uyudu.

9 8. İkinci Kelimenin Başına “m” Ünsüzü Getirilerek Oluşturulabilir:
Örnekler:  para mara, ev mev, yemek memek, dere mere hızlı mızlı telefon melefon yara mara kedi medi tencere mencere vb. Örnek Cümleler: Tedaviden sonra vücudunda yara mara kalmamıştı. Ortalıkta kedi medi yoktu. Elinde telefon melefon görmeyeceğim diye bağırdı.

10 İKİLEMELERİN OLUŞUM ŞEKİLLERİ
Aynı Kelimelerin Tekrarıyla Eş Anlamlı Kelimelerle Yakın Anlamlı Sözcüklerle Zıt/Karşıt Anlamlı Sözcüklerle Biri Anlamlı Diğeri Anlamsız Sözcüklerle İkisi de Anlamsız Sözcüklerle Yansıma Sözcüklerle İkinci Kelimenin Başına“m” Ünsüzü Getirilerek sekiz farklı şekilde oluşturulabilir.