İKİLEMELER Anlatıma güç kazandırmak amacıyla oluşturulmuş sözcük öbeklerine ikileme denir.

... konulu sunumlar: "İKİLEMELER Anlatıma güç kazandırmak amacıyla oluşturulmuş sözcük öbeklerine ikileme denir."— Sunum transkripti:

1 İKİLEMELER Anlatıma güç kazandırmak amacıyla oluşturulmuş sözcük öbeklerine ikileme denir.

2 İKİLEMELER Cümlede özne, nesne, tümleç gibi görevler üstlenebilir.
Büyük küçük dinlemez.(özne) Onu bunu tanımam.(nesne)v.b Sıfat ya da zarf olabilirler. Sarı sarı saçlar.(sıfat) Hızlı hızlı yürüyordu.(zarf)

3 İKİLEMELER İkilemeyi oluşturan sözcükler kalıplaşmıştır.
İkilemeyi oluşturan sözcüklerin ikisi birlikte aynı görevi yapar. İkilemeler ayrı yazılır ve aralarına virgül, kısa çizgi (-) gibi işaretler konmaz

4 İKİLEMELER İkilemeler şu yollarla oluşturulur:
Aynı sözcük tekrarlanır: Hızlı hızlı(gitmek) Sarı sarı(saçlar) Pis pis(kokular)gibi.

5 İKİLEMELER Karşıt anlamlı sözcükler kullanılır: İleri geri(konuşmak)
İrili ufaklı(elmalar) Aklı karalı(kumaş)gibi.

6 İKİLEMELER Eş ya da yakın anlamlı sözcükler kullanılır:
Yalan yanlış(söz) Taşlı topraklı(yol) Açık saçık(giyim)gibi.

7 İKİLEMELER Biri anlamlı öteki anlamsız iki sözcük kullanılır:
Eğri büğrü(tel) Su mu(akmamak) Ders mers(çalışmamak)gibi.

8 İKİLEMELER Yarı anlamlı iki sözcük kullanılır: Abuk sabuk(laflar)
Abur cubur(yiyecekler) Ivır zıvır(işler)gibi.

9 İKİLEMELER İyelik eki ile oluşturulur: Pisi pisine(gitti)
Boşu boşuna(yorulduk) Ucu ucuna(denk geldi)gibi.

10 İKİLEMELER Ad durum ekleri ile oluşturulur: Yüz yüze(konuş)
Dişe diş(mücadele) Bire bir(çalışma)gibi.

11 ANLATIM BİÇİMLERİ Parağraf yazarının,bir kimseyi bir düşünceyi, durumu ya da bir fikri söyle- mesine anlatmasına “anlatım”diyoruz.

12 ANLATIM BİÇİMLERİ Düz Anlatım Nesnel bir nitelik taşıyan ve bir konu-
da bilgi verme amacı güden anlatımdır. daha çok bilim konularıyla fıkra, makale, deneme, eleştiri gibi edebiyat türlerinde bu anlatım biçimine başvurulur.Açıklayıcı ve tartışmacı anlatım olmak üzere ikiye ayrılır: Açıklayıcı Anlatım Tartışmacı Anlatım

13 ANLATIM BİÇİMLERİ Açıklayıcı Anlatım
Bilgilendirme,öğretme,açıklama amacı güden anlatım biçimidir. Örnek: Bir deyimi meydana getiren kelimelerin karşılıklarını tek tek düşünmek doğru olmaz. Çünkü her deyim bir bütündür.Bir deyime giren her kelimenin kendi öz anlamı az çok değiştiğine ya da kaybolduğuna göre,deyimdeki bütün kelimeleri ayrı ayrı değil de bir bütün olarak ele almak gerekir.

14 ANLATIM BİÇİMLERİ Tartışmacı Anlatım
Bu anlatım biçimi de açıklamave öğret- me amacı güder.Ancak bunu yaparken, yerleşik değer yargılarını yıkmayı amaç- layan tartışmacı bir nitelikle ortaya çıkar. Örnek: “Akarsu Pislik tutmaz”sözü nereden de kafamıza çakılıp kalmış!..İşte,akan denize atılan pislik,kıyılarda mayalanıp kalıyor.

15 SANATLI ANLATIM Sanatlı anlatım Roman ,hikaye,tiyatro gibi sanat amacı
güden türlerde başvurulan anlatım biçi- midir. Öyküleyici ve betimleyici anlatım olmak üzere iki tür sanatlı anlatım var- dır.

16 SANATLI ANLATIM ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM
Bu anlatım biçimi, olay, kişiler ve zaman üzerinde kurouludur.Belli kişilerin,belli bir zaman dilimi içinde geçenolay hikaye edilir.öznel ve sanatlı bir dili vardır. Örnek Karısı düz bir taş buldu,getirdi.Tevfik efendi nin içi sıkılıyor…gönülsüz yaklaştı.tavada kara pekmez kaynıyor, sarı köpükler veriyor, hafif bir duman çıkıyordu.biraz kaldırmak için tavanın kulpuna bir odun geçirdiler.kaynanası bir yandan tuttubir yan da tevfik ,karısı da ocağın taşlarını düzeltiyor…

17 UYARI Hemen her öyküleme ,betimlemeye iç
içedir.Bunların ayrılmasında hangisinin ağır bastığına dikkat edilmesi gerekir.

18 BETİMLEMEYİCİ ANLATIM
Betimleyici Anlatım ikiye ayrılır: Bilgilendirici betimleme İzlenim kazandırıcı betimleme

19 Betimleyici Anlatım Bu anlatım biçimi“sözcüklerle resim çizme”
diye nitelendirilebilir.varlıkların kendilerine özgü nitelikleri ince ince tasvir edilir.Dil özne- lidir.başarılı bir betimlemede okuyucu yazarın duyduğu heycanı aynen duyar, onun izlenim- lerini edinir.Betimlemenin konusu bir insan, bir olay olabileceği gibi ya da tabiat da olabilir.

20 Betimleyici Anlatım Betimleyici Anlatıma Örnek:
Şimdi Seddülbahir’deyiz.boğaz’ın en dar yeri; çabucak ve kolayca çıka bilmek için düşmanlar- ın ilk seçtikleri yer. iki yanı yassı tepelerle çev- rili uysal bir kıyı.biraz ötedeki tepeciklerden tehlike lerden göre göre, susturup sindire sindi- re çıkılma imkanını iyi hesaplamışlar.Fakat bir şey hariç: Türk askerlerinin durup durup da ar- tık turnayı değil,düşmanı gözünden vurma ye- teneği…

21 Betimleyici Anlatım Bilgilendirici Anlatım:
Yalnızca göz ile belirlenen,ayrıntıların yer aldığı betimlemelerdir. Örnek: Soğuk bir kış sabahı yola koyulduk.Uzun yol- culuktan sonra döne döne Emir Dağ’na ulaştık. Güneş sabah sisinin grileştiği beyaz tepelerin arasından portakal renkli yüzünü gösteriyodu. Beyazın en güzel tonlarıyla bezeli nokta kadar tarlaları aşıp Bolvadin’e ulaştı.

22 Betimleyici Anlatım Çözüm: Bu betimleme de yalnız göz ile belirti-
len ayrıntılar verilmemiştir.Güneş,tepe- ler,tarlalar göz ile betimlemelerdir.

23 Betimleyici Anlatım İzlenim kazandırıcı betimleme:
Ayrıntıları seçerken göz ile sınırlı kal- mayıp öteki duyu organlarından da ya- rarlanarak yapılan betimlemelerdir. Örnek: “Hava güneşli;üzerinde oturduğumuz kumsal,rüzgarlı idi.Güneşin ışınlarıyla denizin üzerinde büyük gölgeler kımıl- dıyor,palmiyelerin yaptığı hışırtılar,de- nizin engin derinliklerinde kayboluyordu

24 Betimleyici Anlatım Çözüm: Verilen parağrafta,yapılan betimleme
Göz ile sınırlı kalınmayıp diğer duyu or- ganlarından da yararlanlarak veriliyor. Görsel öğelere ağırlık veriliyor. Görme:Güneş,deniz,palmiye İşitme:Hışırtılar Dokunma:rüzgar

25 HAZIRLAYAN VE SUNAN MEHMET SAMİ POYRAZ MEHMET SAMİ POYRAZ