LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI SİSTEMİ

... konulu sunumlar: "LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI SİSTEMİ"— Sunum transkripti:

1 LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI SİSTEMİ

2 TARIMSAL ÜRÜN PİYASALARININ GELİŞMİŞ ÜLKELERDEKİ DURUMU
LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ, BAZI AB ÜLKELERİ DE DAHİL OLMAK ÜZERE BİR ÇOK ÜLKEDE UYGULANMAKTADIR. BU SİSTEMİN EN YAYGIN OLARAK UYGULANDIĞI ÜLKE ABD’DİR. BÜYÜK ABD FİRMALARI DÜNYA ÇAPINDA YATIRIMLAR YAPARAK LİSANSLI DEPO AĞI OLUŞTURMAKTA, ÜRÜN TİCARETİ VE PAZARLAMASINDA HAKİM ROL OYNAMAKTADIR. ABD’DE ÜRÜN BORSALARI, SPOT İŞLEMLER YAPAN BORSALARDAN GELİŞEREK GÜNÜMÜZDE VADELİ İŞLEM ARAÇLARININ İŞLEM GÖRDÜĞÜ BORSALARA DÖNÜŞMÜŞTÜR.

3 TARIMSAL ÜRÜN PİYASALARININ GELİŞMİŞ ÜLKELERDEKİ DURUMU
CHICAGO VE KANSAS BORSASI GİBİ DÜNYANIN ÖNDE GELEN TARIM ÜRÜNLERİ BORSALARINDA İŞLEMLER ELEKTRONİK ORTAMDA GERÇEKLEŞTİRİLMEKTEDİR. ABD’DE BORSALAR, LİSANSLI DEPOLARLA ENTEGRE ÇALIŞMAKTA, VADELİ İŞLEM ARAÇLARIYLA ALIM SATIMDA ÜRÜN TESLİMİ LİSANSLI DEPOLARDAN YAPILMAKTADIR. ABD’DE LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN BORSACILIĞI TAMAMEN ÖZEL SEKTÖR ELİYLE YÜRÜTÜLMEKTEDİR.

4 ÜLKEMİZDEKİ MEVCUT DURUM
DEPOLAMA ALTYAPISI YETERSİZDİR VE GELİŞMEMİŞTİR. MEVCUT DEPOLARIN ÇOĞU, İŞLETMELERİN VEYA KİŞİLERİN BİREYSEL İHTİYAÇ VEYA KAPASİTELERİNE GÖRE YAPILMIŞTIR. ÜRÜNLER UYGUN OLMAYAN ORTAMLARDA VE DENETİMSİZ ŞEKİLDE DEPOLANMAKTADIR.

5 ÜLKEMİZDEKİ MEVCUT DURUM
ÜRÜNLER, ARZIN YOĞUN OLDUĞU DÖNEMDE ELDEN ÇIKARILMAKTA VE FİYATLAR DÜŞMEKTEDİR. ÜRETİCİLER EMEĞİNİN KARŞILIĞINI ALAMAMAKTADIR. ÜRÜNLERİ ANALİZ EDEN LABORATUVARLAR YETERLİ DÜZEYDE DEĞİLDİR.

6 ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI NEDİR?
LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI NEDİR? DEPOLAMAYA UYGUN NİTELİKTE OLAN TARIM ÜRÜNLERİNİN SINIF VE KALİTESİNİN BELİRLENDİĞİ, MODERN ALTYAPIYA SAHİP LİSANS ALMIŞ DEPOLARDA DEPOLANDIĞI VE BU ÜRÜNLERİN TİCARETİNİN ÜRÜNÜN MÜLKİYETİNİ TEMSİL EDEN ÜRÜN SENETLERİ VASITASIYLA; ÜRÜN İHTİSAS BORSASI/BORSALARINDA YAPILDIĞI BİR SİSTEMDİR.

7 MEVZUAT LİSANSLI DEPOCULUĞA İLİŞKİN: 10/02/2005 TARİHLİ VE 5300 SAYILI
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK KANUNU ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞINA İLİŞKİN: 18/05/2004 TARİHLİ VE 5174 SAYILI TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ İLE ODALAR VE BORSALAR KANUNU (MADDE 53) BU KANUNLARA İSTİNADEN ÇIKARILAN 6 ADET YÖNETMELİK VE 6 ADET TEBLİĞ

8 SİSTEMDE YER ALAN AKTÖRLER
MUDİLER ÜRETİCİLER VEYA ÜRÜN SENETLERİNİ ELİNDE BULUNDURAN KİŞİLER LİSANSLI DEPOLAR ÜRÜNLERİN DEPOLANMASIYLA İŞTİGAL EDEN ANONİM ŞİRKETLER YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR ÜRÜNLERİ ANALİZ EDEN VE SINIFLANDIRAN LABORATUVARLAR REFERANS YETKİLİ SINIFLANDIRICILAR YETKİLİ SINIFLANDIRICILARCA YAPILAN ANALİZLERE İTİRAZ OLMASI HALİNDE ÜRÜNLERİ YENİDEN ANALİZ EDEN LABORATUVARLAR ÜRÜN İHTİSAS BORSASI / YETKİLENDİRİLMİŞ TİCARET BORSASI ÜRÜN SENETLERİNİN ALIM SATIMININ YAPILDIĞI KURULUŞLAR

9 SİSTEMDE YER ALAN AKTÖRLER
LİSANSLI DEPOCULUK TAZMİN FONU MUDİLERİN SİGORTA KAPSAMINDA KARŞILANMAYAN ZARARLARINI TAZMİN EDEN KURULUŞ BANKALAR ÜRÜN SENEDİ KARŞILIĞINDA MUDİLERE KREDİ VEREN KURULUŞLAR SİGORTA ŞİRKETLERİ LİSANSLI DEPOLARI VE BU DEPOLARDAKİ ÜRÜNLERİ SİGORTALAYAN KURULUŞLAR YATIRIMCILAR, SANAYİCİLER, TACİRLER YATIRIM AMACIYLA VEYA TİCARİ AMAÇLARLA ÜRÜN SENETLERİNİN ALIM SATIMINI YAPAN KİŞİLER ARACILAR ÜRÜN İHTİSAS BORSASINDA ÜRÜN SENEDİ ALIM SATIMINA ARACILIK EDEN KİŞİLER

10 LİSANSLI DEPO ÜRÜN İHTİSAS BORSASI
BAKANLIK MUDİ TAZMİN FONU ÜRÜN GİRİŞİ SİGORTA YETKİLİ SINIFLANDIRICI LİSANSLI DEPO ÜRÜN ÇIKIŞI EKK ÜRÜN İHTİSAS BORSASI KREDİ ÜRÜN SENEDİ BANKA ARACILAR YATIRIMCI

11 SİSTEMİN GETİRDİĞİ YENİLİK VE FAYDALAR
PROFESYONEL DEPOCULUK FİYAT İSTİKRARI ARZ DÖNEMİNİ UZUN VADEYE YAYMA KAYIT ALTINA ALMA KREDİYE KOLAY ULAŞIM

12 SİSTEMİN GETİRDİĞİ YENİLİK VE FAYDALAR
YENİ BİR YATIRIM ARACI ÜRÜNÜN SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE İÇ VE DIŞ PİYASALARA PAZARLANMASI YENİ İSTİHDAM ALANLARI SEKTÖREL BÜYÜME SAĞLIKLI POLİTİKALAR OLUŞTURMA

13 LİSANSLI DEPONUN KURULUŞU
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPO İŞLETMELERİNİN KURULUŞUNDA, EKONOMİK İHTİYAÇ VE ETKİNLİK ŞARTLARI GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULUR. İŞLETMELER ANONİM ŞİRKET ŞEKLİNDE KURULUR. ŞİRKETİN KURULUŞUNDA, BİR MİLYON LİRADAN AZ OLMAMAK ÜZERE DEPOLAMA KAPASİTESİNE GÖRE BAKANLIKÇA BELİRLENEN TUTARDA ÖDENMİŞ SERMAYEYE SAHİP OLUNMASI GEREKİR. ŞİRKETİN PAY SENETLERİ NAMA YAZILI OLARAK DÜZENLENİR.

14 TEMİNAT LİSANSLI DEPO İŞLETMEK ÜZERE LİSANS ALMAK İÇİN MÜRACAAT EDENLER, DEPO KAPASİTESİNİN ÜRÜN RAYİÇ BEDELİNİN %15’İNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE BAKANLIKÇA BELİRLENEN TUTARDA LİSANSLI DEPO TEMİNATI VERMEK ZORUNDADIR. TOPLAM TEMİNAT TUTARI İÇERİSİNDE GAYRİMENKUL REHNİ ORANI, YÖNETMELİKLE DÜZENLENİR.

15 SİGORTA LİSANSLI DEPO İŞLETİCİLERİ, LİSANS KOŞULU OLARAK İŞLETME TESİSLERİ VE LİSANSLI DEPOCULUK FAALİYETİ KAPSAMINDA DEPOLADIĞI ÜRÜNLER İÇİN YÖNETMELİKTE BELİRLENEN RİZİKOLARA KARŞI SİGORTA YAPTIRMAK ZORUNDADIR. DEPOLANAN ÜRÜN İÇİN DÜZENLENEN SİGORTA POLİÇESİNDE, POLİÇE LEHDARI, HASARIN MEYDANA GELDİĞİ TARİHTEKİ MUDÎDİR. HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI, BU KANUN KAPSAMINDA SİGORTA YAPACAK SİGORTA ŞİRKETLERİNDE ARANILACAK NİTELİKLERİ VE BU NİTELİKLERE UYAN SİGORTA ŞİRKETLERİNİ HER YIL NİSAN AYINDA BELİRLER VE BAKANLIĞA BİLDİRİR.

16 YASAKLI OLANLAR TÜRK CEZA KANUNUNUN 53 ÜNCÜ MADDESİNDE BELİRTİLEN SÜRELER GEÇMİŞ OLSA BİLE; KASTEN İŞLENEN BİR SUÇTAN DOLAYI BEŞ YIL VEYA DAHA FAZLA SÜREYLE YA DA DEVLETİN GÜVENLİĞİNE KARŞI SUÇLAR, ANAYASAL DÜZENE VE BU DÜZENİN İŞLEYİŞİNE KARŞI SUÇLAR, ZİMMET, İRTİKÂP, RÜŞVET, HIRSIZLIK, DOLANDIRICILIK, SAHTECİLİK, GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA, HİLELİ İFLAS, İHALEYE FESAT KARIŞTIRMA, EDİMİN İFASINA FESAT KARIŞTIRMA, SUÇTAN KAYNAKLANAN MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ AKLAMA, KAÇAKÇILIK VEYA VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇLARINDAN HAPİS CEZASINA MAHKÛM OLANLAR LİSANSLI DEPO İŞLETEMEZLER, BUNLARA ORTAK OLAMAZLAR, YÖNETİCİ VE DENETÇİ GÖREVLERİNDE BULUNAMAZLAR.

17 LİSANSIN GEÇERLİLİK SÜRESİ
LİSANSLAR İKİ YILLIK SÜRE İÇİN GEÇERLİDİR. SÜRE BİTİMİNDE İLGİLİ MEVZUATTA VE LİSANSTA BELİRTİLEN KURALLARA UYGUN OLARAK AYNI SÜRE İLE BAKANLIKÇA LİSANSLARIN GEÇERLİLİK SÜRESİ UZATILIR.

18 ÜRÜNLERİN LİSANSLI DEPOYA KONULMASI
LİSANSLI DEPOYA KONULAN TÜM ÜRÜNLERİN YETKİLİ SINIFLANDIRICILARCA ANALİZ VE SINIFLANDIRMASININ YAPILMASI ŞARTTIR. AYRICA TÜM ÜRÜNLER YETKİLİ TARTICILAR TARAFINDAN TARTILMAKTADIR.

19 ÜRÜN SENETLERİ BİR ÜRÜNÜN LİSANSLI DEPO İŞLETMESİNE TESLİM VE KABUL EDİLMESİ HALİNDE, SÖZ KONUSU ÜRÜN İÇİN ÜRÜN SENEDİ DÜZENLENİR. TESLİMAT SIRASINDA ÜRÜN SENEDİ DIŞINDA DÜZENLENEN TARTIM MAKBUZU VE DELİL NİTELİĞİNİ HAİZ BENZER BELGELER DE ÜRÜNÜN MÜLKİYETİNİN İSPATINDA KULLANILABİLİR. ÜRÜN SENEDİ VEYA DELİL NİTELİĞİNİ HAİZ DİĞER BELGELER; ÜRÜNÜN AYNI MİKTAR, CİNS, SINIF VE KALİTEDE MUDÎYE GERİ VERİLMESİNİ GARANTİ EDER VE BU TESLİM SATIŞ DEĞİL VEDİA ANLAMINDADIR. BASILI ÜRÜN SENETLERİ HÜKMÜNDE OLMAK ÜZERE ELEKTRONİK ORTAMDA DA ÜRÜN SENETLERİ OLUŞTURULABİLİR.

20 İMZAYA YETKİLİ KİŞİLER
LİSANSLI DEPO İŞLETİCİLERİ, ÜRÜN SENETLERİNİ İMZALAMAYA YETKİLİ KİŞİ YA DA KİŞİLERİN İSİMLERİ İLE ORİJİNAL İMZALARINI TİCARET SİCİLİNDE TESCİL VE İLÂN ETTİRİR. İMZAYA YETKİLİ KİŞİLERDE HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK OLDUĞU TAKDİRDE DE AYNI USÛL İZLENİR. ÜRÜN SENEDİNİN MEVZUATA UYGUN OLARAK DÜZENLENMESİNDEN LİSANSLI DEPO İŞLETİCİSİ SORUMLUDUR.

21 ÜRÜN SENEDİNİN ALIM SATIMI
ÜRÜN SENETLERİNİN ALIM SATIMI ÜRÜN İHTİSAS BORSASINDA, BU BORSA KURULUNCAYA KADAR BAKANLIĞIMIZCA YETKİLENDİRİLEN TİCARET BORSALARINDA YAPILIR. ÜRÜN MÜLKİYETİNİN EL DEĞİŞTİREBİLMESİ İÇİN O ÜRÜNÜ TEMSİL EDEN ÜRÜN SENEDİNİN ALIM SATIM İŞLEMİNİN BORSADA TESCİL EDİLMESİ ŞARTTIR.

22 ÜRÜNÜN LİSANSLI DEPODAN GERİ VERİLMESİ
MUDİLER, DİLEDİKLERİ ZAMAN ELLERİNDEKİ ÜRÜN SENEDİNİ İBRAZ EDERK ÜRÜNÜ LİSANSLI DEPODAN GERİ ALMA HAKKINA SAHİPTİR. LİSANSLI DEPO İŞLETMESİ, MUDİNİN TALEBİ ÜZERİNE HUKUKEN GEÇERLİ BİR MAZERETİ OLMADIKÇA GECİKMEKSİZİN ÜRÜNÜ TESLİM ETMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. ÜRÜNÜN TESLİMİNDE LİSANSLI DEPO İŞLETMESİNCE ÜRÜN SENEDİ GERİ ALINIR VE İPTAL EDİLİR.

23 SİSTEMİN MEVCUT DURUMU
KURULUŞ İZNİ VERİLEN LİSANSLI DEPO İŞLETMESİ 20 LİSANS VERİLEN LİSANSLI DEPO İŞLETMESİ 9 YETKİLENDİRİLEN TİCARET BORSASI YETKİLİ SINIFLANDIRICI 11 REFERANS YETKİLİ SINIFLANDIRICI 4 MEVCUT TOPLAM LİSANSLI DEPO KAPASİTESİ TON 20 ŞİRKETİN ÖNGÖRÜLEN TOPLAM KAPASİTESİ TON SPONTANE

24 FAALİYET İZNİ ALAN LİSANSLI DEPOLAR
SPONTANE

25 KURULUŞ İZNİ ALAN LİSANSLI DEPOLAR
SPONTANE

26 TEŞEKKÜRLER.