Öğretmenlik Mesleğinin Etik Kodları

... konulu sunumlar: "Öğretmenlik Mesleğinin Etik Kodları"— Sunum transkripti:

1 Öğretmenlik Mesleğinin Etik Kodları

2 Etik Kodlar Meslek etiği ilkeleri ile aynı işlevi gören mesleki etik kodlar da söz konusudur. Etik kod, çalışanların hangi davranışlarının kabul edilebilir bulunduğuna ilişkin olarak yol gösteren, meslek ya da örgüt tarafından beklenen resmi ifadelerdir (Ferrel ve Fraedrich, 1994,170).

3 Etik Kodlar Meslek etiği kodlarının genel olarak üç temel işlevi yerine getirmesi beklenir  1. mesleğin ideallerinin toplum ve meslek elemanları arasında paylaşılmasını sağlar. 2.meslekteki etik davranışlara genel bir rehberlik yapar. 3.beklenen standartların altındaki davranışların disipline edilmesi için gereken, kabul edilebilir davranış standartlarının geliştirilmesini sağlar.

4 Etik Kodlar "Etik Kod", mesleki ya da başka gruplar içerisinde kalabilmek için, ilgili kişilerin uymak zorunda oldukları amaç ve davranışlar bütünüdür. Etik kodlar genellikle yazılı ve resmi bir nitelik taşırlar. Ancak etik kodların bir kısmı yazılı olmayabilir.

5 Etik Kodlar Etik kodlar, bireylerin etik açıdan doğru davranmalarına yardımcı olmak veya onları bu biçimde davranmaya motive etmek için kullanılabilir. Böylece bir mesleğin ya da bir örgütün içinde etkinlik gösteren bireylerin davranışlarının doğru biçimde yönlendirilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bununla birlikte etik kodlar, bireylerin mutlaka etik davranışlar göstermelerini garanti etmez

6 Bir örgütün niçin etik kodlara sahip olması gerekir?
Örgütte kabul edilmiş veya kabul edilebilir bulunan davranışları tanımlamak. Uygulamalarda standartları yükseltmek. Örgüt çalışanlarının kendi davranışlarını kıyaslamalarını sağlayacak örnekler oluşturmak. Profesyonel davranış ve sorumluluklar için bir çerçeve çizmek. Mesleki kimlik gelişimine bir araç oluşturmak. Mesleki olgunluğun belirtilerini ortaya koymak.

7 Etik Kodların Özellikleri
Etik kodların bütün sorunlara ilişkin yanıtları vermesi gerekmez. Kodlar, eylemin doğru ya da yanlışlığının belirsiz olduğu durumlarda bireylere rehberlik yapmalıdır. Etik kodlar ayrıca, doğru davranışlara teşvik etmek, doğru olmayan davranışlar konusunda ise caydırıcı olmak konusunda bazı parametrelerin oluşturulmasını sağlar.

8 Etik Kodlar Mesleki etik kodların bilinen en eski örneği tıp alanındaki "Hipokrat Andı"dır. KEBAPÇI YEMİNİ: Halk sağlığını önde tutacağıma, YEMEDİĞİMİ YEDİRMEYECEĞİME '. Bozuk gıda satmayacağıma, Mesleğime saygı duyacağıma, Namusum ve şerefim üzerine And İçerim

9 Öğretmen Andı 1. Hiçbir öğrencime zarar vermeyeceğim. 2. İnsanlığın ve insanın yücelmesi için eğitim-öğretim yapacağım. 3. Benim gözetimime bırakılmış olan öğrencilerimi koruyacağım. 4. Eğitim-öğretim yaparken öğrencilerimin ihtiyaçlarına öncelik vereceğim. 5. Öğrencilerin iyi eğitilmesi için gereken yatırımın azaltılması çabalarına direneceğim. 6. Öğrencilerimin eğitimi sürecinde mümkün olan en iyi öğrenme kaynaklarından yararlanmalarını sağlamaya çalışacağım.

10 Öğretmen Andı 7. Öğrencilerimin tümünün güvenli ve sağlıklı bir çevrede bulunması için elimden geleni yapacağım. 8. Bütün öğrencilerime saygılı biçimde, nazik ve içimden gelen bir coşku ile öğretim yapacağım. 9. Bütün öğrencilerimin gereksinmelerinin karşılanmasın için elimden geleni yapacağım. 10. Çevremdeki iyi insanları öğretmen olmaya teşvik edeceğim. 11. Eğer öğretme aşkımı kaybedersem meslekten ayrılacağım.

11 Öğretmenlik Mesleğinin Etik Kodları

12 Öğretmenlik Mesleğinin Etik Kodları
Öğretmenlerin mesleki etkileşimleri dört temel değere uygun olmalıdır: a) Özerklik: Bireylere sahip oldukları onur ve değere uygun biçimde davranılması hakkını gözetmek b) Adalet: Gücün paylaşılması ve gücün kötüye kullanımının önlenmesi c) Sorumlu ilgi: Başkalarına verilebilecek zararın en aza indirilmesi ve yararın artırılması d) Gerçek : Kendine ve başkalarına dürüst davranmak

13 Öğretmenin Etik Davranış İlkeleri
A- Profesyonel sorumluluk B- Mesleki etik davranışlar C- Mesleki Uygulama ve Performans D- Meslektaşlara karşı etik davranışlar E- Öğrencilere karşı etik davranışlar F- Aile ve topluma Karşı Etik davranışlar

14 A- Profesyonel sorumluluk:
Öğretmenler, her öğrencinin potansiyelinin geliştirmesini sağlayacak bir atmosferin yaratılması için çaba gösterecektirler. Öğretmenler, öğrencilerine, meslektaşlarına, ailelere ve topluma karşı davranışlarında çalışma standartlarına ve etik ilkelere uygun davranacaklardır. Mesleki ilkeler, mesleğin eksiksiz yerine getirilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

15 B- Mesleki etik davranışlar:
Öğretmenler, dürüstlük konusunda örnek olarak, kişisel niteliklerini sergileyerek, yasalara uyarak ve saygı göstererek mesleğin saygınlığını korumaya gayret göstereceklerdir.

16 B- Mesleki etik davranışlar:
1. Öğretmenler okulun veya eğitim kurumlarının resmi politikalarını kasıtlı olarak yanlış yorumlayamazlar ve bu politikalara kişisel tutum ve kanılarını karıştıramazlar. 2. Öğretmenler, bütün mali kaynakları dürüstlükle kullanacaklar ve finansman işlerinde doğruluk içinde davranacaklardır. 3. Öğretmenler, kurumsal ve mesleki imtiyazlarını kişisel ve partizan amaçlarla çıkar sağlamak amacı ile kullanamazlar. 4. Öğretmenler, mesleki kararlarını bozacak ya da etkileyecek bahşiş, hediye veya ayrıcalıkları kabul edemezler. 5. Öğretmenler, hiç kimseye kendilerine bir avantaj sağlayacak herhangi bir hizmet ya da ayrıcalık sunamazlar. 6. Öğretmenler kayıtlar üzerinde değişiklik yapamazlar ya da başkalarını bu tür davranışlara yöneltemezler.

17 C- Mesleki Uygulama ve Performans:
Öğretmenler, yasa veya düzenlemelere göre mesleki anlamda yeterli bulunduktan sonra, öğretmenlik mesleğinin uygulamalarını ve mesleki performansını yerine getirme sorumluluğunu da üstlenerek, yeterliklerini sürekli geliştirmeye çaba göstereceklerdir.

18 C- Mesleki Uygulama ve Performans:
1. Öğretmenler bir görev ya da sorumluluğa mesleki profesyonellik temeline göre başvuracaklar, kabul edilecekler ve atanacaklar ayrıca yasal sözleşmeleri ya da atamalarındaki maddelere bağlı kalacaklardır. 2. Öğretmenler, atandıkları görevi yerine getirecek toplumsal sağduyu, bedensel dayanıklılık ve zihinsel sağlığa sahip olmalıdırlar. 3. Öğretmenler, öğrenme ile ilgili amaçları gerçekleştirebilmek için öğretim yapacaklardır. 4. Öğretmenler mesleki açıdan sürekli kendilerini geliştireceklerdir. 5. Öğretmenler yürürlükte olan federal ve eyalet yasalarına ve düzenlemelerine, yerel okul bölgelerinin yazılı politikalarına uygun davranacaklardır.

19 D- Meslektaşlara karşı etik davranışlar:
Öğretmenler , meslektaşları ile olan ilişkilerinde etik açıdan örnek olacaklar, bütün meslek üyelerine eşit ve adil davranacaklardır.

20 D- Meslektaşlara karşı etik davranışlar:
1. Öğretmenler, meslektaşları ile ilgili gizli bilgileri yasal olarak ya da mesleki amaçlarla gerekli olmadıkça açıklayamazlar. 2. Öğretmenler, iş arkadaşları ve okul sistemi hakkında kasıtlı olarak çarpıtılmış açıklamalar yapamazlar. 3. Öğretmenler, yerel okul kurullarının politika ve yasal statülerine uygun olarak gerçekleşen işten çıkarma, değerlendirme ve işe alma süreçlerini yerine getirmek zorundadırlar. 4. Öğretmenler, iş arkadaşlarının politik ve yurttaşlık hakları ile ilgili uygulamalara ve sorumluluklarına karışamazlar.

21 D- Meslektaşlara karşı etik davranışlar:
5. Öğretmenler iş arkadaşları arasında ırk, renk, ulusal ve etnik köken, yaş, cinsiyet, engellilik durumu ya da medeni durumuna göre ayrımcılık, taciz ve baskı yapamazlar. 6. Öğretmenler, kasıtlı olarak meslektaşlarının mesleki hak ve ayrıcalıklarını kullanmalarını engelleyemez ya da reddedemez. 7. Öğretmenler, meslektaşlarının mesleki kararlarını etkilemek için özel davranışlarda bulunamazlar ve zorlayıcı araçlar kullanamazlar. 8. Öğretmenler bir mesleki hak olarak öğretimde akademik özgürlüğe sahiptirler ve hiçbir eğitimci federal veya eyalet yasalarının dışında bu hakkın kullanımına müdahale edemez.

22 E- Öğrencilere karşı etik davranışlar:
toplumun gözünde güven duyulan biri olarak öğretmenler, her öğrencinin etkili bir yurttaş olma potansiyelini gerçekleştirmeleri sürecini ölçebilmelidirler.

23 E- Öğrencilere karşı etik davranışlar:
1. Öğretmenler her öğrenci ile saygılı, düşünceli ve adil bir yaklaşım içinde ilgilenecekler ve disiplin sorunlarına okul kurulu politikaları ve yasalara uygun çözümler arayacaklardır. 2. Öğretmenler kasıtlı olarak öğrencilerin aleyhine davranışlarda bulunamazlar. 3. Yasal ve mesleki gereklilikler nedeniyle açıklama zorunluluğu olmadıkça öğretmenler, öğrencilere ilişkin gizli bilgileri açıklayamazlar. 4. Öğretmenler, öğrencileri bedensel ve zihinsel sağlığına ya da güvenliğine zarar veren öğrenme koşullarından korunmasına gerekli çabayı göstereceklerdir.

24 E- Öğrencilere karşı etik davranışlar:
5. Öğretmenler gerçekleri çarpıtmadan sunmaya çaba göstereceklerdir. 6. Öğretmenler öğrencilerin bir programa katılmasını adaletsiz bir biçimde engelleyemezler, öğrencinin bazı burs ve diğer kaynaklardan ya da avantajlardan yararlanmalarını ırk, renk, cinsiyet, engellilik, ulusal köken ya da medeni durumu yüzünden engelleyemezler. 7. Öğretmenler makul bir neden olmadıkça, öğretim sürecinde öğrencinin bağımsız eylemlerini kısıtlayamaz ve öğrencilerin farklı bakış açılarını reddedemezler.

25 F- Aile ve topluma Karşı Etik davranışlar:
Öğretmenler, toplumdaki yurttaşlık görevlerini yerine getirirken, aileler ve toplumun okullarını geliştirmeye katkıda bulunan diğer kişilerle işbirliği yaparlar.

26 F- Aile ve topluma Karşı Etik davranışlar:
1. Öğretmenler, öğrencinin yararına olacak konularda ailelerle işbirliği yapmak ve bilgi almak için gerekli çabayı gösterirler. 2. Öğretmenler, toplum kültürünü ve okuldaki öğrencilerin ev ortamını tanımak ve anlamak için çaba gösterirler. 3. Öğretmenlerin, okul-halk ilişkilerinde olumlu bir rol oynayacakları açıktır.

27 Sonuç Eğitim ve öğretimin en temel parçası olan öğretmenlerin meslek ilkelerine sıkı sıkıya bağlı kalmaları, öğrencilerin okuldaki öğrenme süreçlerini iyileştireceği gibi öğrencilerin hak ve sorumluluklarını öğrenerek daha iyi, katılımcı ve demokratik yurttaşlar olarak yetişmelerine katkı sağlayacaktır.

28 Sonuç İdeal bir öğretmen, yalnız kusursuz öğretme yetenekleri ile değil, aynı zamanda yaşama biçimi ile de örnek alınacak ahlaki bir modele dönüşür. Yani bu anlamda toplum öğretmenlerden, öğrettiklerini örnek olarak yaşayan ideal insanlar olmalarını beklemektedir.