Sunuyu indir
YayınlayanSoner Ceylan Değiştirilmiş 9 yıl önce
1
MİTOLOJİ I Ders 5 İçerik: Sanatsal yaratım süreci içerisinde mitlerin kullanımları: Prometheus, Pandora, Sel: Zeus, Hera, Poseidon; Aphrodite (Venus); Azra Erhat “İşte İnsan”: Kadınla erkek, Kosmos Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : (Prometheus, Pandora ve Sel) Bölüm 2: Olympos Tanrıları : (Zeus ve ayrıca Hera ve Poseidon)
2
Kaynak: Hesiodos Eseri ve Kaynakları; Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat Mitologya; Behçet Nectigil Antik Yunan’da Mitoloji Masallar ve Söylenceler Rosa Agizza Bibliotech Felsefe Sosyal Bilimler Dergisi Ekim/Kasım/Aralık 2008 University of Wisconsin-Milwaukee Ders İçerikleri Mitoloji Sözlüğü; Azra Erhat Mitoloji ve İkonografi; Bedrettin Cömert Sanatın Mitolojisi; İsmail Gezgin Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi – Cilt 1; Mircea Eliade Öneri: Atlas Shrugged; Atlas Silkindi; Ayn Rand; Plato Yayıncılık Strings (2004); Yönetmen: Anders Rønnow Klarlund; Animasyon
3
{ İlk Irklar Miti: Prometheus ve Pandora
Beş İnsan Irkından bahsedilir; Altın, gümüş, tunç ırklar, kahramanlar ırkı ve demir ırk.. ALTIN IRK Kronos egemenliğinde yalnız erkeklerden oluşur. Kaygının ve çalışmanın olmadığı bir çağ. Kronos devrilince altın ırk insanları toprakla örtüldü. GÜMÜŞ IRK Zeus bu ırkı tanrılara kurban sunmadıkları ve günahları sebebiyle yok eder. TUNÇ IRK Bu şiddete düşkün savaşçı ırkı geride kimse kalmamak üzere birbirlerini yok ettiler. KAHRAMANLAR IRKI Bu ırk Thebai ve Troya’da ün kazandılar. Zeus huzurla ölen kahramanlardan geride kalanları Kutlular Adasına (Elysium) yerleştirdi. Onlara Kronos hükmetti. DEMİR IRK Hesiodos bu son ırktan bahsetmemekle birlikte bu çağda doğmuş olmaktan yakınır.
4
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : (Prometheus, Pandora ve Sel)
PIERO DI COSIMO Prometheus Miti 1515 Oil on panel Alte Pinakothek, Munich Hesiodos’un teogonisinde ayrıca bir Titan’ın oğlu olan ve bazen ilk insanın yaratılmasıyla ilişkilendirilen Prometheus’un hikayesine de yer verilmiştir. Ana sahnede, Prometheus çamurdan ilk insanı yaparken gösterilmiştir. Merkezin sağında Prometheus’a Athena tarafından yol gösterildiği görülüyor. Elinde çaldığı ateşle Prometheus ve Athena ikilisi aynı sahne içerisinde bu sefer sağ tarafta görülüyor.
5
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : (Prometheus, Pandora ve Sel)
PIERO DI COSIMO Prometheus Miti 1515 Oil on panel Alte Pinakothek, Munich Hayvanların kurban edildiği ilk zamanlarda, insanların hayvanların en güzel parçalarını tanrılara vermeleri uygun bulunmaktadır. Hayvandan geri kalanı kendileri için alabilirlerdi. Prometheus, ölümlülere hayvanın daha iyi parçalarını alabilmek için Zeus’u kandırmak istedi fakat Zeus bu numaranın farkındaydı. Prometheus’un bu hareketi Zeus’u insanlara karşı öfkelendirdi. Bu düzenbazlığın cezası olarak insanoğluna hediye ettiği ateşi geri aldı. Hala insanlara yardım etmek isteyen Prometheus, Zeus’a itaat etmedi ve ateşi Zeus’tan çalarak ölümlülere geri verdi. Altın Çağ’dan beri süre gelen vejeteryan beslenmenin de sonu bu mitte görülür.
6
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : (Prometheus, Pandora ve Sel)
COSSIERS, JAN Prometeo trayendo el fuego 1637 Oil on panel Museo Nacional del Prado
7
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus
MANSHIP, PAUL Prometheus 1933 Rockefeller Merkezi New York
8
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : (Prometheus ve Atlas’ın Cezalandırılması
Arcesilas Ressamı Prometheu ve Atlas M.Ö. 555 Prometheus’un işlediği suçu fark eden Zeus, Kronos’un savaşları esnasında Titanlara yardım eden ve Prometheus’un kardeşi olan Atlas’a yaptığı gibi, Prometheus için de özel bir ceza hükmü verdi. Herkül tarafından kurtarılıncaya kadar bu işkence devam etti...
9
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : (Prometheus ve Atlas’ın Cezalandırılması
Hesiodos’un anlatısına göre Prometheus insanlığa iyilik etmekten ziyade tanrıların düşmanı haline getirmiştir. İnsanlık bir titanın hilekarlığı nedeniyle mahkum edilmiştir. Aiskhylos ilk altın çağ miti yerine ilerleme izleğiyle Prometheus’u en büyük uygarlaştırıcı kahraman olarak alır. Yer altında, mağaralarda yaşayan insanlara bütün meslek ve bilimleri öğretmiştir. İnsanlığa ateşi vermiş ve onları ölüm kaygısından kurtarmış. Fakat Aiskhylos diğer taraftan Zeus’u iyiliğini över durur. Tiranlığın ezeli ve ebedi kurbanı olan Prometheus yücelik boyutuna Avrupa romantizmi ile birlikte yeniden ulaşacaktır. RUBENS, Peter Paul & rans Snyders Prometheus Bound Oil on canvas, 243 x 210 cm Museum of Art, Philadelphia
10
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : (Prometheus ve Atlas’ın Cezalandırılması
Aiskhylos'un cesur Zincire Vurulmuş Prometheus oyununda yüce Titanın meydan okuyuşunu dinleriz: Çekinmeden söyleyeyim, benden zarar görmeden; Bana zarar veren her tanrıdan nefret ederim. Sanmayın ki ben, Jüpiter'den bir gülücük kazanmak için;Ruhumu kızların yumuşaklığına büründürürüm, Ve kadın gibi ellerimi kaldırıp En nefret ettiğim düşmandan bir şey isterim. Joseph Campbell; İlkel Mitoloji; syf: 270 RUBENS, Peter Paul & rans Snyders Prometheus Bound Oil on canvas, 243 x 210 cm Museum of Art, Philadelphia
11
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus ve Atlas’ın Cezalandırılması
Gustave Moreau Prometheus 1868 Oil on canvas 205 x 122 cm Gustave Moreau Museum (Paris, France) Moreau tüm mitolojik konuları resmederken yapmış olduğu ufak değişiklikleri bu resminde de yapmıştır. Moreau, geleneksel betimlemelerde kullanılan kartalın yerine, bir akbabayı resmetmiştir. Prometheus’un kendisi ise bu durum karşısında sakindir ve kaderini kabul etmiştir. Şüphe yoktur ki Moreau, Prometheus’un yüzüne özelliklerini Rönesans resimlerinde görülen İsa portrelerine benzer şekilde işlemiştir. Ayrıca ilginç olan bir diğer nokta, Prometheus’un başının üzerinde uçan titrek ilham alevidir, yaratıcı zekayı temsil etmektedir.
12
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus ve Atlas’ın Cezalandırılması
Roma Dönemi Poseidon’un verimli ülke Atlantis’in yerlilerinden Klito’yla birleşmesinden Atlas doğdu. Atlas Atlantis’in tek hakimi oldu. Önceleri erdemli ve bilge bir halk olan Atlantis’liler, daha sonra açgözlüleştiler ve saldırganlaştılar. Zeus bu durumdan hoşlanmayarak onları cezalandırdı ve Atlantis’i sulara batırdı. Atlas’ı da sonsuza dek gökleri taşımaya mahkum etti.
13
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus ve Atlas’ın Cezalandırılması
Lee Lawrie and Rene Paul Chambellan 1936 Fifth Street entrance
14
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus ve Atlas’ın Cezalandırılması
Lee Lawrie and Rene Paul Chambellan 1936 Fifth Street entrance Bu heykel, 2001 yılına ait bir posta pulunda görülmektedir. Bu pul sadece çeşitli türdeki ağır yüklü postalar (bulk mail) için kullanılmaktaydı.
15
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus // Pandora
Athena, Pandora, Hephaistos Hesiod bu hikayeyi iki ayrı destanda anlatıyor. Bunlardan biri bildiğimiz gibi “Teogoni” ve diğeri ise “İşler ve Günler”dir. Her iki versiyonda da bu hikayenin temel özelliklerini tekrarlar: Zeus insanlığı, Prometheus’un oyunlarında onunla birlikte oldukları için, cezalandırmak üzere Pandora’yı yarattı. Pandora’nın yaratılması sürecinde, her tanrı kendisinden bir parça verdi ona. Tanrılar tarafından verilen bu hediyelerle biçimlenen Pandora’nın adı da, yaratılış biçimini ifade etmektedir: Pan(tüm)+Dora(hediye).
16
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus // Pandora
Hermes, Ares, Pandora, Venüs, Poseidon, Zeus
17
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus // Pandora
ROSSETTI, Dante Gabriel Pandora’yla ilgili söylencenin diğer bölümü, onun Zeus tarafından Hermes aracılığıyla Prometheus’un erkek kardeşi Epimetheus’a verilişinden sonrasıyla ilgilidir. Epimetheus sözcüğündeki Epi- methus, sonradan aklı başına gelen anlamında kullanılmaktadır. Epimethus Zeus’tan hiçbir hediye almaması ile ilgili Prometheus’un tembihlerini unutmuştur. Hem Zeus tarafından gönderilen hediyeyi geri çevirmekten korkmuş hem de Pandora’yı çok beğenmiştir. O dönem korku ve kötülüğün bilinmediği önemdi. Pandora Epimethus yokken meraklanarak Zeus’un açma dediği kutuyu açtı. Kutunun içinden tüm kötülükler çıktı. Çömleği kapattırken sadece aldatıcı umudu geri sokabildi. Umut insanların kendilerini topluca yok etmelerini engelledi ve acıları hafifledi.
18
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus // Pandora
John William Waterhouse 1898 Private Collection
19
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Prometheus // Pandora
COUSIN, Jean the Elder Eva Prima Pandora c. 1550 Wood, 97 x 150 cm Musée du Louvre, Paris Sağ kolunu bir kafatasına dayamış ve sol eliyle küpü tutan Pandora’yı Havva olarak yorumlamıştır.
20
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Sel
Lorado Taft Yaradılış Çeşmesi Ölümlülerin ilk günlerine dair önemli efsanelerden biri de Büyük Tufan’dır. Bu efsane İncil’de Yaradılış bölümündeki Nuh Tufanı’yla paralellik göstermektedir. Yunan versiyonunda, Zeus insanlığı özünde kötü, ahlaksız olarak tanımlar ve dünyayı selle yok edip, yeni bir dünya kuracağını söyler. Sadece bir çift bu selden kurtulacak ve dünyaya yeni nesiller getirecektir. Biri Prometheus’un oğlu Deucalion ve karısı Pyrrha’dır. Sel suları geri çekildikten sonra kahin Themis’e bundan sonra ne yapacaklarını sorarlar ve kahin onlara “Ana tanrıçanın kemiklerini arkanızdan, omuzlarınızın üstünden, atın” der. Deucalion fark eder ki kahin ana tanrıçanın kemikleri derken, kayaları ve taşları kastetmektedir. Böylelikle yeni bir insan soyu doğar. Yunanlılarda insanların taştan doğduğu düşüncesi vardır. Yunancada laas “taş”, laos “halk” anlamına gelmektedir.
21
{ Bölüm 1: Ölümlülerin İlk Günleri : Sel
Auguste Rodin Tanrının Eli 1896
22
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar
Cornelis Van Poelenburgh, Olymposlular Ares ve Aphrodite merkezde, Athena, Poseidon ve Kronos sağda
23
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar
Cornelis Van Poelenburgh Olymposlular
24
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus
Jean-Auguste-Dominique INGRES Jupiter and Thetis 1811 Zeus doğa karşısında aklın zaferini sembolize eder. Uranos ve Kronos’un kaderine sahip olmamak için, Kronos’u tahtından indirmek için akıl danıştığı ve daha sonra karısı olan Metis’i yutar. Yaratan ve cezalandıran tanrı onunla inanç dünyasına eklenir.
25
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus
Kaynak: Mitoloji Sözlüğü; Azra Erkat; Syf: 418
26
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Ganymedes
Zeus ve Ganymedes Kırmızı figürlü vazoda ölümlülerin en güzeli Truvalı Ganymedes, Zeus’un kase taşıyıcısı (saki) olarak gösterilmiştir. Çevrelerinde birkaç Olimpiyalı daha görülmektedir: sağda Hestia ve Aphrodite, solda Athena ve bir erkek görülmektedir.
27
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Ganymedes
Zeus ve Ganymedes İ.Ö. 470 Olimpiya Müzesi Zeus’un yüzünde bir gülümsemeyle ve sanki ödülüyle birlikte koşuyormuş gibi görünmektedir. Diğer tarafta Ganymedes, oldukça pasif ve Olimpos’a taşınıyor. Başındaki şapka onun bir Truvalı olduğunu anlamamızı sağlar. Ganymedes, Truva’ya ismini veren Tros’un oğludur. Ayrıca bir de, üzerinde zafer kazandığı genç bir adama, yaşlı bir adam tarafından verilen ve alışılagelmiş bir hediye olan, horozu taşımaktadır.
28
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Ganymedes
Zeus ve Ganymedes, İ.Ö. 470, Olimpiya Müzesi
29
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Ganymedes
CORREGGIO Ganymede Oil on canvas, 163,5 x 70,5 cm Kunsthistorisches Museum, Vienna İtalya-Lombardiya’nın Mantua Dükü Gonzaga için yapılmıştır. Sarayında bir odayı Zeus’un Aşklarına ayırmak istemiştir. Bu resimde Ganymedes ya Zeus’un kartalı tarafından veya kendisi bizzat kartala dönüşmüş olan Zeus tarafından kaçırılırken gösterilmiştir. Zeus onu dünyevi olan her şeyden, köpeğinden, uzaklaştırmıştır.
30
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Ganymedes
CELLINI, Benvenuto Ganymede Bronze, height 60 cm Museo Nazionale del Bargello, Florence
31
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Moira’lar
John Strudwick 1885 Altın Tehdit Kader tanrıçaları ve Musa’lar Zeus’un kızları olan ikinci derece tanrıçalardır. Bir Titan olan ve Uranos ile Gaia’nın kızı, mutlak adalet tanrıçası olan Themis ile birleşmesinden Moira’lar (kader tanrıçaları) ortaya çıkmıştır. Bazı kaynaklar ise Moira’ların gecenin (Nyks) çocukları olduğunu söylemektedir. Hesiod ise her iki versiyona da teogonisinde yer vermiştir. Kader tanrıçaları görevleriyle Zeus’un bile üstündedirler. İşlevleri dönen bir yumakla sembolize edilir. Bu nedenle isimleri Klotho (ip eğirici), Lachesis (ölçen) ve Atropos (adı “dönmeyen” anlamına gelir çünkü onun kararı yaşamın ipini keser)
32
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Moira’lar
John Strudwick, 1885, Altın Tehdit
33
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Musa’lar
Zeus yine dişi bir Titan olan Mnemosyne’le (hatıra) birlikte olur. Bu birliktelikten dokuz Musa doğmuştur. Musa’lar sanat ve yaratıcılıkla ilişki tüm biçimlere ilham veren tanrıçalardır. Hesiod teogoniyi, ona da yazmasını sağlayacak olan ilhamı veren Musa’ları selamlayarak açar. Bugün de bu inanç devam etmektedir. Sanatçılar bazen “ilham perisini gerçekten bulduklarından” bahsederler. MANTEGNA, Andrea, Parnassus, 1497, Tempera on canvas, 160 x 192 cm, Musée du Louvre, Paris
34
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Musa’lar
RAFFAELLO Sanzio, The Parnassus, , Fresco, width at base 670 cm, Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vatican
35
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Hera
Zeus kız kardeşi Hera’yı kendisine eş olarak almıştır. Hera bazen evliliğin, eşliğin ve anneliğin tanrıçası olarak tanımlanmıştır. Zeus ve Hera birlikte, savaş tanrısı Ares ve gençlik tanrıçası Hebe gibi çocuklar üretmişlerdir. Fakat Zeus’un çok fazla gönül ilişkisi olduğu anlatılmaktadır. Bu nedenle pek çok hikayede Hera kıskanç eşi oynamaktadır. Ama Zeus’un tüm gönül ilişkilerine rağmen Hera ve Zeus arasında gerçek bir tutku vardır. Homeros onların vücutlarından çiçekler açarken birleşmelerini İliyada’da anlatmaktadır. James Barry; Hera & Zeus; 1700
36
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Hera
Annibale Carracci, La Galleria Farnese: Giove e Giunone, Palazzo Farnese Roma
37
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Hera
Gustave Moreau; Hera & Zeus
38
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Artemisium’un Tanrısı 25 cm
39
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Artemisium’un Tanrısı 25 cm
40
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Deniz tanrısı olarak Poseidon’un önemli bir tanrısal konumu vardır. Bu hikayelerden bir tanesi Poseidon ve Athena’nın mücadelesi ile ilgilidir. Attica bölgesinde yeni bir şehir kurulduğunda, her iki tanrı da bu şehrin esas tanrısı olmak istemişlerdir. Sonuçta buradaki insanlara en iyi hediyeyi verenin tanrı olacağı konusunda anlaşmışlardır. Poseidon üç dişli mızrağını yere vurmuş ve yerden su kaynağı fışkırmış; Athena büyüyle ilk zeytin ağacını yaratmış ve bu zeytin ağacı en iyi teklif, hediye olarak değerlendirilmiştir. Zeytinyağının üretimiyle birlikte burada yaşayan insanlar daha fazla ve uzun süreli bolluğa kavuşabileceklerdi. Bu yeni şehir zafer kazanan tanrıçayı onurlandırmak üzere Athens (Atina) ismiyle anılacaktır. Athena, Poseidon “Beni Amesis Yaptı”
41
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Partheon’un Pediment’inin Nashville, Tennessee’den Yeniden Oluşturulmuş Görüntüsü
42
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Melos Adasından; Helenistik Poseidon yeryüzü tanrılarının rakibi olarak mücadelelerle anılır. Mücadeleleri bilinç ve bilinçışı mücadelesi gibidir. Onun Medusa ile ilişkisinden Pegasus olmuştur. Yeryüzü hareketlerinin ve depremlerin de tanrısı olan Poseidon “insanın bilinçdışını harekete geçirmektedir. Truva’ya bir aldatılma hikayesi nedeniyle öfkeliydi. Truvalı rahip Lakoon’un tahta atın bir düzmece olduğunu anlaması nedeniyle, yılanlarını gönderip onu ve oğullarını öldüren de odur.
43
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Tunus’tan Roma Dönemine Ait Bir Döşeme Mozaiği
44
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
BERNINI, Gian Lorenzo Neptune and Triton 1620, Marble, height 182,2 cm Victoria and Albert Museum, London Vergilius’un Aeneis’inde bir konuyu ele alan heykel grubu. Poseidon Aeneis’in geçmesi için denizi sakinleştirmeye çalışmaktadır. Poseidon’un oğlu Triton deniz kabuğundan borusunu üfleyerek sinyal verir.
45
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Amphitrite, Poseidon’un karısı ve Triton’un annesidir. Konu Aphrodite’in doğumunu andıracak şekilde resmedilmiştir. Aphrodite, Amphitrite’e solmaz güllerden yapılmış bir tac vermiş. POUSSIN, Nicolas, Poseidon’un Zaferi, 1634, Oil on canvas, 114,5 x 146,6 cm, Philadelphia Museum of Art, Philadelphia
46
{ Bölüm 1: Olimpiyalılar //Zeus//Poseidon
Athena çocukken Triton’un yanında büyümüştür. Triton kimi zaman bir tanrıya değil de, birçok deniz yaratığına verilen ad olur. Poseidon tanrının alayında yer alır ve çokluk belden yukarı insan, belden aşağı balık olarak imgelendirilir. Arnold Böcklin, Triton and Nereid, 1877, Oskar Reinhart Foundation, Winterthur, Switzerland Toprağı sarsıp gümbürdeten Poseidon, Amphitrite tanrıçayla evlendi ve onların sevişmelerinden büyük Triton doğdu, gücü kuvveti sonsuz, o Triton ki dalgaların dibinde, anasının ve soylu babasının yanında altından bir sarayda oturur korkular saçarak çevreye.
47
{Aphrodite (Venus) Praxiteles; Knidos (Datça) Aphrodite’i
Romalı yazar Pliny bu heykelin sadece Praxiteles’in yapmış olduğu en iyi heykel olmakla kalmayıp, aynı zamanda dünyadaki en iyi heykeli olduğunu söylemektedir. Pliny, Praxiteles’in Aphrodite imgesini oluştururken, Kos adasında yaşayan insanlardan bir komisyon oluşturması ve Aphrodite’i o gün için sık rastlanmayan bir tasvir biçimi olarak tamamen çıplak yapmış olmasıyla bağlantı kurar. Kos adasında yaşayan insanlar, bu müstehcen figür karşısında sarsılmış ve yeni, daha mütevazi giyinik bir heykel istemişlerdir. Fakat Knidos şehri ilk heykeli istemektedir ve bu heykeli gururla sergilemişlerdir.
48
{Aphrodite (Venus) Capua Venüsü
49
{Aphrodite (Venus) Milo Venüsü
50
{Aphrodite (Venus) Delos’tan Aphrodite ve Pan
Bu heykel grubu, Apollon’un doğum yeri olarak bilinen, Delos adasında bulunduğunu biliyoruz Delos adası, tarih içerisinde deniz aşırı tüccarların uğrak yeri olmuştur. Bu figürün bulunduğu bina, Suriyelilere ait bir ev veya locaydı. Poseidoniastlar olarak bilinen bu Suriyeliler, zamanın köle tüccarları olarak bilinmekteydi. Bu yabancıların, binalarını kendi kültürlerine özgü nesnelerle değil de, Yunan sanatına özgü nesnelerle dekore etmek istemiş olmaları ilginçtir. Bu kompozisyon bilinmeyen bir heykeltıraş tarafından yapılmıştır. Bu zamana kadar Aphrodite ve Pan’la ilgili olan bir mit bilinmemektedir. Bu sahne Pan’ı şehvetli, Aphrodite’i seksüel ve aralarındaki ilişkiyi de kaçınılmaz olarak göstermektedir. Fakat bunlarla ilgili bilinen hiçbir efsane yoktur. Aphrodite ve Pan arasında olanı tahmin etmek zordur. Fakat Pan’ın aşkla ilgili niyeti epeyce ortadadır. Kesin olmayan Aphrodite’in tepkisidir; elindeki sandalet davetkâr mı, sinirli mi veya Pan’ı elindeki bu sandaletle korkutmaya mı çalışıyor belli değildir.
51
{Aphrodite (Venus) Yıkanmaya Hazırlanan Venüs ve Priapos
Venüs’ün dayandığı küçük bir erkek figür bulunmaktadır. Bu figür Venüs’ün ürünü olan, onun tarafında yaşama getirilmiş olan Priapos’tur. Priapos: normalden büyük fallusuyla, bereket tanrısıdır. Gerhard Fink, onun Anadolulu bir kişileştirme olduğu düşünür. Ahşap heykelleri, bostanlara konur ve buralarda aynı zamanda kuşlara ve hırsızlara karşı korkuluk görevi yapardı. Onun adından yola çıkan erotik ve sıradan kısa şiirler olan Priapa son derece müstehcen olup bu heykelleri, tanrıyı ve onun eylemlerini konu alır. Ovidius, Priapos’un bir eşeğin anırmasıyla Nymphe Lotis’e tecavüz etmekten alıkonulduğunu ve ona bu yüzden eşek kurban edildiğini anlatır.
52
{Aphrodite (Venus) Yıkanmaya Hazırlanan Venüs ve Priapus
Pompeii’deki evlerden birinde de Priapos’un resmedildiği bir duvar resmi vardır. Potansiyel erkekliğiyle tanrıyla akrabalığı vardır. (iktidar ve erkeklik ilişkisini hatırlayalım) Fakat aynı zamanda kazanç ve bolluğu da sembolize etmektedir. Türkiye müzelerinde Priapos heykelleri çoktur.
53
{Aphrodite (Venus) Botticelli'nin Alegorik Resimlerinde Venus; İftira
cehalet şüphe ihanet yalan kıskançlık iftira adalet pişmanlık
54
{Aphrodite (Venus) Botticelli'nin Alegorik Resimlerinde Venus; İftira
Bu resim esasen, Apelles (İ.Ö. 4.yy) isimli bir sanatçı tarafından yapılan kayıp bir eski Yunan resmine dayandırılmıştır. Apelles’in bu resmi, Lucian (İ.S. 2.yy) isimli bir yazar tarafından tarif edilmiştir. Onun bu yazılı betimlemesinden yola çıkan Botticelli, Lucian’ın metniyle mümkün olduğu kadar uyumlu olacak şekilde konuyu resmetmiştir.
55
{Aphrodite (Venus) Botticelli'nin Alegorik Resimlerinde Venus; Primavera, İlkbahar Sağda batı rüzgarı Zephyros, Chloris isimli bir bakireyi kovalıyor ve Chloris yanındaki figüre, Flora’ya, dönüşüyor. Flora cömertlik ve çiçeklenmenin kişileştirmesi olan hamile bir tanrıçadır. Venüs’ün sol tarafında üç güzel görülmektedir. Resmin en solunda Hermes (Mercury), bir başka deyişle “değneğiyle sisleri dağıtan”, görülmektedir. Hermes, görünüşe göre ruhsal ilhamı sembolize etmektedir.
56
{Aphrodite (Venus) Botticelli'nin Alegorik Resimlerinde Venus; Venüs ve Mars
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.