NOT: Bu slayt üzerindeki resmi değiştirmek için resmi seçin ve silin. Ardından, kendi resminizi eklemek için yer tutucudaki Resimler simgesini tıklatın.

... konulu sunumlar: "NOT: Bu slayt üzerindeki resmi değiştirmek için resmi seçin ve silin. Ardından, kendi resminizi eklemek için yer tutucudaki Resimler simgesini tıklatın."— Sunum transkripti:

1 NOT: Bu slayt üzerindeki resmi değiştirmek için resmi seçin ve silin. Ardından, kendi resminizi eklemek için yer tutucudaki Resimler simgesini tıklatın. KAMUYU AYDINLATMA Hazırlayan: Eyüp ALBAYRAK

2 KAMUYU AYDINLATMA KAVRAMI Sermaye piyasalarına ilişkin düzenlemelerin temelinde pay sahiplerinin korunması, kamunun aydınlatılması, sermaye piyasalarımızın güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasının sağlanması ilkeleri yer almaktadır. Sermaye piyasalarında sağlıklı fiyat oluşumu, şirket ile ilgili bilgilerin, Tam, tarafsız, anlaşılır ve doğru olarak, Zamanında, Tasarruf sahipleri, ortaklar ve diğer ilgili tarafların mümkün olduğunca eş zamanlı olarak erişebileceği yöntemle duyurulması ile mümkündür.

3 Kamuyu Aydınlatmanın Önemi Kamuyu aydınlatma, yatırımcıların korunması için güçlü bir araçtır. Sermayenin çekilmesine ve piyasalara olan güvenin artırılmasına yardımcı olur. Zayıf kamuyu aydınlatma, sermaye piyasalarında etik olmayan davranışlara ve piyasa bütünlüğünün bozulmasına neden olur. Bu durum sadece şirketlere değil, bir bütün olarak ekonomiye de zarar verir. Yetersiz ve açık olmayan bilgiler sermaye piyasasının işleyişine zarar vererek sermaye maliyetini artırabilir. Güvenilir ve zamanlı bilgi, şirket bünyesindeki karar alıcıların güvenini artırır ve doğrudan büyümeyi ve kârlılığı etkileyen başarılı şirket kararları almalarını mümkün kılar. Açıklanan bilgiler, şirketin hisse senedi fiyatına yaptıkları doğrudan etkinin yanında, şirket dışındaki karar alıcıların (menfaat sahipleri, yatırımcılar ve borç verenler), şirket ile ilgili bilgi toplama inisiyatiflerine etki ederek fiyatı dolaylı olarak da etkilerler. Açıklanan bilgilerin niteliği ve niceliği arttıkça, şirketin değeri hakkındaki belirsizlikler ortadan kalkar. Daha kaliteli kamuyu aydınlatma ile şirket daha uzun dönemli yatırımcıları çekebilir, daha geniş anlamda analiz imkânı sağlanır, yönetimin kredibilitesi ve hesap verebilirlik düzeyi artar.

4 Sermaye Piyasası Kanunu’nda Kamuyu Aydınlatma İle İlgili Maddeler Sermaye Piyasası Kanunu’nun İkinci Kısmında; Sermaye Piyasası Araçlarının İhracı, Kamunun Aydınlatılması ve İhraççılara İlişkin Esaslar düzenlenmiştir. İkinci Kısmın Birinci Bölümünde Sermaye Piyasası Araçlarının İhracı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda 4-10. maddelerde İzahname ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır. İzahname; İhraççının ve varsa garantörün finansal durum ve performansı ile geleceğe yönelik beklentilerine, faaliyetlerine, ihraç edilecek veya borsada işlem görecek sermaye piyasası araçlarının özelliklerine ve bunlara bağlı hak ve risklere ilişkin olarak yatırımcıların bilinçli bir değerlendirme yapmasını sağlayacak nitelikteki tüm bilgileri içeren kamuyu aydınlatma belgesidir. Sermaye piyasası araçlarının halka arz edilebilmesi veya borsada işlem görebilmesi için izahname hazırlanması ve hazırlanan bu izahnamenin Kurulca onaylanması zorunludur. İzahnamenin onaylanması, izahnamede yer alan bilgilerin doğru olduğunun Kurulca tekeffülü anlamına gelmeyeceği gibi, söz konusu sermaye piyasası araçlarına ilişkin bir tavsiye olarak da kabul edilemez.

5 Sermaye Piyasası Kanunu’nda Kamuyu Aydınlatma İle İlgili Maddeler İzahnamede yer alan yanlış, yanıltıcı ve eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan ihraççılar sorumludur. Zararın söz konusu kişilerden tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması hâlinde; halka arz edenler, ihraca aracılık eden lider aracı kurum, varsa garantör ve ihraççının yönetim kurulu üyeleri kusurlarına ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumludur. Bağımsız denetim, derecelendirme ve değerleme kuruluşları gibi izahnamede yer almak üzere hazırlanan raporları hazırlayan kişi ve kurumlar da hazırladıkları raporlarda yer alan yanlış, yanıltıcı ve eksik bilgilerden bu Kanun hükümleri çerçevesinde sorumludur.

6 Sermaye Piyasası Kanunu’nda Kamuyu Aydınlatma İle İlgili Maddeler 11. Maddede sermaye piyasası araçlarının halka arzedilmeksizin ihracı düzenlenmiştir. Buna göre; Sermaye piyasası araçlarının halka arz edilmeksizin ihraç edilmesi için, söz konusu araçların niteliği ve satış şartları hakkında bilgileri içeren ihraç belgesinin hazırlanması ve Kurul tarafından onaylanması zorunludur. İkinci Kısmın İkinci Bölümünde; Kamunun Aydınlatılmasına İlişkin Esaslar düzenlenmiştir. 14. Maddede Finansal Raporlama ve Bağımsız Denetim, 15. Maddede ise Kamunun Aydınlatılmasında Özel Durumlar açıklanmıştır. Sermaye Piyasası Kanunun diğer maddeleri düzenlenirken, kamunun aydınlatılması ve yatırımcıların haklarının korunmasına ilkelerine özen gösterilmiştir.

7 KAMUYU AYDINLATMA KAVRAMI Kamuyu aydınlatma uygulamalarını iki grupta sınıflandırmak mümkündür: 1. Zorunlu Kamuyu Aydınlatma Uygulamaları Sermaye piyasası ve Borsa mevzuatı çerçevesinde yapılması gereken kamuyu aydınlatma uygulamalarıdır. Özel durumların, finansal raporların veya Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile Borsa İstanbul A.Ş. (Borsa İstanbul) düzenlemeleri çerçevesinde talep edilen diğer bilgilerin kamuya açıklanması (aylık bildirimler, portföy değer tabloları, vb.) zorunlu kamuyu aydınlatma uygulamaları örnekleridir. 2. Gönüllü Kamuyu Aydınlatma Uygulamaları Yasal düzenlemeler ile kamuya açıklanması gereken hususlara ek olarak, şirketlerin gönüllü olarak yaptıkları kamuyu aydınlatma uygulamalarıdır. Sürdürülebilirlik raporlamaları gönüllü kamuya aydınlatma uygulamasına örnek olarak verilebilir.

8 KAMUYU AYDINLATMA Sermaye piyasası araçları Borsa İstanbul’da işlem gören ortaklıkların kamuyu aydınlatma yükümlülükleri: 1. SPK’nın “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliğ”i kapsamında finansal raporlarını, 2. SPK’nın “Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ”i kapsamında özel durum açıklamalarını, 3. SPK ve Borsa İstanbul düzenlemeleri kapsamında kamuya açıklanması gereken diğer hususları kamuya açıklamakla yükümlüdürler.

9 Yatırımcı İlişkileri Yönetimi Ayrıca, SPK’nın “Sermaye Piyasası Kanunu’na Tabi Olan Anonim Ortaklıkların Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliğ”i kapsamında, payları Gelişen İşletmeler Piyasası’nda (GİP) işlem görenler hariç olmak üzere Borsa İstanbul’da işlem gören ortaklıklarda pay sahipliği haklarının kullanılması konusunda faaliyet gösteren, yönetim kuruluna raporlama yapan ve yönetim kurulu ile pay sahipleri arasındaki iletişimi sağlayan pay sahipleri ile ilişkiler birimi oluşturulması, yöneticisinin ad, soyad ve iletişim bilgilerinin de özel durum açıklaması olarak kamuya açıklanması gerekmektedir. Bu birimin görev ve sorumlulukları, Pay sahipliğine ilişkin kayıtların sağlıklı, güvenli ve güncel tutulmasını sağlamak, Mevzuat ve ortaklığın bilgilendirme politikası dahil, kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek, Pay sahiplerinin şirket ile ilgili yazılı bilgi taleplerini yanıtlamak,

10 Yatırımcı İlişkileri Yönetimi Genel kurul toplantısının mevzuata, esas sözleşmeye ve diğer iç düzenlemelere uygun yapılmasını sağlamak, gerekli dökümanları hazırlamak ve oylama sonuçlarının kaydını tutmaktır. “Sermaye Piyasası Kanunu’na Tabi Olan Anonim Ortaklıkların Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliğ” kapsamında ayrıca, payları GİP’te işlem görenler hariç olmak üzere Borsa İstanbul’da işlem gören ortaklıklarda, ortaklığın sermaye piyasası mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde ve kurumsal yönetim uygulamalarında koordinasyonu sağlayan bir personelin görevlendirilmesi zorunludur. Görevlendirilen personelin “İleri Düzey” ve “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı” lisansına sahip olması, Tam zamanlı üst düzey yönetici olarak çalışması, En üst düzey icracı yöneticiye çalışmaları hakkında raporlama yapması gerekmektedir.

11 Finansal Raporların Kamuya Açıklanması Finansal raporların düzenlenmesi ve ilgililere sunulması ile ilgili esaslar, SPK’nın “Sermaye Piyasası’nda Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliğ”i ile düzenlenmiştir. Ortaklıklar, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları’nı uygularlar. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları esas alınır. Finansal raporlar; finansal tablolar, yönetim kurulu faaliyet raporları ve sorumluluk beyanlarından oluşan raporlardır.

12 Finansal Raporların Kamuya Açıklanması Finansal tablolar ise dipnotlarıyla birlikte finansal durum tablosu, kapsamlı gelir tablosu, nakit akış tablosu ve özkaynak değişim tablosunu içerir. Tebliğ kapsamında, Bağımsız denetimden geçmiş finansal tabloların, bağımsız denetim kuruluşundan bağımsız denetim raporuyla birlikte bir yazı ekinde işletmeye ulaştığı, aynı gün içerisinde işletmece finansal tabloların SPK’ya ve Borsa İstanbul’a gönderimine ilişkin yönetim kurulu kararına bağlandığı, Bağımsız denetimden geçmemiş finansal tabloların ise en geç işletme yönetim kurulu tarafından finansal tabloların kabulüne dair kararın alındığı tarihi izleyen ilk işgünü sonuna kadar kamuya açıklanması gerekir.

13 Özel Durumların Kamuya Açıklanması Özel durumların kamuya açıklanması ile ilgili esaslar, SPK’nın “Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ”i ile düzenlenmiştir. Genel tanımı ile özel durumlar, içsel bilgileri ve sürekli bilgileri doğuran olaylardır. İçsel bilgi, sermaye piyasası aracının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek henüz kamuya açıklanmamış bilgilerdir. Sürekli bilgi ise içsel bilgi tanımı dışında kalan ve “Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” uyarınca açıklanması gerekli tüm bilgilerdir. Aşağıdaki bilgiler sürekli bilgi kapsamındadır: Ortaklığın sermaye yapısına ve yönetim kontrolüne ilişkin değişiklikler, Ortaklığın kendi paylarını iktisap etmesi, Ortaklık haklarının kullanımına ilişkin hususlar, Borçlanma araçlarına ilişkin açıklamalar.

14 Özel Durumların Kamuya Açıklanması Özel durumlar veya özel duruma konu bilgilerdeki değişikliklerin, ortaya çıktığı veya öğrenildiği anda kamuya açıklanması gerekmektedir. Ancak Tebliğ’de bazı sürekli bilgi tipleri için belirli gönderim süreleri tanımlanmış olup, Tebliğ’de belirtilen sürelerde kamuya açıklanması gerekmektedir. İçsel bilgi, somut bir olaya ilişkin, makul bir yatırımcının yatırım kararını alırken anlamlı kabul edebileceği, kamuya açıklanmamış durumlarla ilgili, sermaye piyasası aracının alım satımında kullanılması durumunda kullanıcısına bu bilgiden haberi olmayan diğer yatırımcılara nazaran avantaj sağlayabilecek olan, kamuya açıklandığı takdirde söz konusu sermaye piyasası aracının değerinde veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki yaratabilecek bilgidir. İçsel bilgilerin, ortaklığın mali durumu veya faaliyetleri nedeniyle sermaye piyasası aracının değeri üzerinde etkili olup olmayacağı, yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyip etkilemeyeceği, haklarını kullanmalarına yönelik olay ve gelişmeler ve ortaklığa özgü koşullar çerçevesinde ortaklıklarca değerlendirilip, açıklama yapılmasına karar verilmelidir.

15 Özel Durumların Kamuya Açıklanması İçsel bilgiler ve bu bilgilere ilişkin daha önce açıklanan hususlardaki değişiklikler ortaya çıktığında veya öğrenildiğinde kamuya açıklanması gerekmektedir. Özel durum açıklamalarını yapmakla sorumlu kişilerin adları, yetki ve unvanları Borsa İstanbul ve SPK’ya bildirilir. Bu kişilerde değişiklik olduğunda bildirim yenilenir. Özel durum açıklamalarını yapmakla sorumlu kişilerin ortaklığı temsil ve ilzama yetkili kişiler arasından seçilmesi zorunludur.

16 Diğer Bildirimlerin Kamuya Açıklanması Diğer bildirimler, finansal raporlar ve özel durumlar dışında SPK ve Borsa İstanbul düzenlemeleri çerçevesinde sermaye piyasası araçları Borsa İstanbul’da işlem gören ortaklıklar ve katılma payları işlem gören borsa yatırım fonları tarafından kamuya açıklanan bildirimlerdir. Bu çerçevede, 1. Aylık bildirimler, 2. Portföy değer tabloları, 3. Esas sözleşme, fon iç tüzüğü, 4. İzahname, sirküler, 5. Bölünme, birleşme ve pay dağıtım duyuruları, 6. Şirket Genel Bilgi Formu, 7. Çağrı Bilgi Formu, 8. Herhangi bir otoriteye verilen mali tablo gibi bildirimler diğer bildirimler kapsamındadır.

17 Kamuyu Aydınlatma Platformu SPK’nın “Bilgi, Belge ve Açıklamaların Elektronik Ortamda İmzalanarak KAP’a Gönderilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ”i kapsamında, kamuya açıklanacak her türlü bilgi ve belgenin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderilmesi gerekmektedir. KAP, sermaye piyasası ve Borsa mevzuatı uyarınca kamuya açıklanması gerekli bildirimlerin elektronik imzalı olarak iletildiği ve kamuya duyurulduğu elektronik sistemdir. İşletimi Borsa İstanbul Kotasyon Bölümü-KAP İşletim Birimi tarafından yürütülmekte olan sistem, 7/24 esasına göre çalışmaktadır. Uygulama, tüm Türkiye’ye yayılmış 600’ü aşkın şirketi, 17 borsa yatırım fonunu, 480 menkul kıymet yatırım fonunu, 150 emeklilik yatırım fonunu ve 2600’ü aşkın e-imza sahibi kullanıcıyı kapsamaktadır. Sistem, tüm kesimlerin Borsa İstanbul şirketleri, borsa yatırım fonları, Borsa İstanbul üyesi aracı kurumlar ve yatırım fonları ile ilgili eksiksiz, doğru ve anlaşılır bilgiye internet üzerinden eş anlı erişebilmelerine imkan tanıyacak şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca sistem, geçmişe dönük bilgilere de kolay erişim imkanı sağlayan elektronik bir arşiv niteliğindedir. KAP’ta yayınlanan tüm bildirimlere KAP’ın internet sitesinden ücretsiz olarak erişilmektedir.

18 Kamuyu Aydınlatma ve Bilgi Suistimali (İçeriden Öğrenenlerin Ticareti, Insider Trading) Doğrudan ya da dolaylı olarak sermaye piyasası araçları ya da ihraççılar hakkında, ilgili sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak ilgili sermaye piyasası araçları için alım ya da satım emri veren veya verdiği emri değiştiren veya iptal eden ve bu suretle kendisine veya bir başkasına menfaat temin eden; a) İhraççıların veya bunların bağlı veya hâkim ortaklıklarının yöneticileri, b) İhraççıların veya bunların bağlı veya hâkim ortaklıklarında pay sahibi olmaları nedeniyle bu bilgilere sahip olan kişiler, c) İş, meslek ve görevlerinin icrası nedeniyle bu bilgilere sahip olan kişiler, ç) Bu bilgileri suç işlemek suretiyle elde eden kişiler, d) Sahip oldukları bilginin bu fıkrada belirtilen nitelikte bulunduğunu bilen veya ispat edilmesi hâlinde bilmesi gereken kişiler, iki yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılırlar. Ancak, bu suçtan dolayı adli para cezasına hükmedilmesi hâlinde verilecek ceza elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.

19 Kamuyu Aydınlatma ve Piyasa Dolandırıcılığı (Manipülasyon) (1) Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarına, fiyat değişimlerine, arz ve taleplerine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla alım veya satım yapanlar, emir verenler, emir iptal edenler, emir değiştirenler veya hesap hareketleri gerçekleştirenler iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar. Ancak, bu suçtan dolayı verilecek olan adli para cezasının miktarı, suçun işlenmesi ile elde edilen menfaatten az olamaz. (2) Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayanlar iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar. (3) Birinci fıkrada tanımlanan suçu işleyen kişi pişmanlık göstererek, beş yüz bin Türk Lirasından az olmamak üzere, elde ettiği veya elde edilmesine sebep olduğu menfaatin iki katı miktarı kadar parayı, Hazineye; a) Henüz soruşturma başlamadan önce ödediği takdirde, hakkında cezaya hükmolunmaz. b) Soruşturma evresinde ödediği takdirde, verilecek ceza yarısı oranında indirilir. c) Kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediği takdirde, verilecek ceza üçte biri oranında indirilir.

20 Kamuyu Aydınlatma ve Kurumsal Yönetim Dar anlamda kurumsal yönetim, şirket yönetimi ile hissedarlar ve paydaşlar arasındaki ilişkileri düzenleyen kurallar bütünüdür. Bir başka ifadeyle, herhangi bir şirkette hissedarlar dahil şirketin yürüttüğü faaliyetler ile doğrudan veya dolaylı ilgili olan tüm menfaat sahiplerinin (paydaşların) haklarını korumayı ve şirket yönetiminin sorumluluk ve yükümlülüklerini ortaya koymayı amaçlayan bir yönetim felsefesidir. Kurumsal yönetim kavramını en geniş anlamda, iyi şirket yönetimi için gerekli formel ve informel kurallar bütünü olarak ele almak mümkündür. Daha kısa ve öz bir tanım yapmak gerekirse; kurumsal yönetim "iyi şirket yönetimi" demektir. İyi şirket yönetimi için, sadece şirket üst yönetiminin ve yönetim kurulunun görev ve sorumluklarını ve aynı zamanda şirket içi ve şirket dışı paydaşların haklarını önceden belirlemek ve bunları yasal çerçeve içerisine almak son derece önemli ve gerekli olmakla beraber yeterli değildir. İyi şirket yönetimi için bunların ötesinde değişim yönetimi, stratejik yönetim, sinerjik yönetim, toplam kalite yönetimi, insan kaynakları yönetimi vs. yönetim ilkelerinin ve yönetim tekniklerinin etkin biçimde şirkette uygulanması gereklidir.

21 Kamuyu Aydınlatma ve Kurumsal Yönetim Dar anlamda kurumsal yönetim kavramı sadece iyi şirket yönetimi için sorumluluk, adalet, şeffaflık, hesap verme sorumluluğu gibi formel kuralların oluşturulması üzerinde odaklanmaktadır. Oysa, geniş anlamda kurumsal yönetim kavramı, iyi şirket yönetimi için yukarıdaki ilkeleri kapsayan formel kurallar yanısıra modern yönetim tekniklerinin uygulanmasının ve aynı zamanda informel kurallar bütününün -ki, buna kurumsal kültür diyebiliriz- önemi üzerinde durur. Kurumsal yönetim, eşitlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk ilkeleri üzerine kurulmuştur. Kurumsal yönetim ilkelerinden şeffaflık ilkesi, şirketle ilgili olarak ticari sırlar dışında kalan tüm finansal ve finansal olmayan bilgilerin zamanında, doğru, anlaşılabilir, kapsamlı ve kolayca analiz edilebilir bir biçimde sunulmasını ifade eder. Kurumsal yönetim uygulamaları, kurumun finansal durumunu, performansını, sahiplik yapısını ve yönetimini kapsayacak şekilde kurumla ilgili tüm önemli olayların zamanında ve doğru olarak açıklanmasını sağlamalıdır.

22 Kamuyu Aydınlatma ve Kurumsal Yönetim Kurumsal yönetim, temel olarak pay sahiplerini de içeren menfaat sahiplerinin haklarının korunmasına dayanmaktadır. Eğer kurumlar, şeffaflık ilkesi çerçevesinde, finansal tablolarında ve açıkladıkları diğer bilgilerde, doğru olmayan veya eksik bilgilere yer verirlerse, bu bilgilere dayanarak yatırım kararları alan menfaat sahiplerinin hakları korunmamış olacaktır. Kurumsal şeffaflık, aktif (tasdik edilerek açıklanmış) veya pasif (elde edilebilir ancak genellikle istek üzerine açıklanan); aynı zamanda tek taraflı (şirketten menfaat sahiplerine) veya karşılıklı (menfaat sahiplerinin tepkisine cevap vererek) olabilmektedir. Kurumsal yönetim amaçları için şeffaflık, şirketlerin menfaat sahiplerine sağladıkları bilginin doğruluğu ve erişilebilirliği ile belirlenir. Bilginin doğru olması, kapsamlı ve ilgili bilgiler ile şirketin durumunun güvenilir olarak sunulmasını ifade etmektedir.

23 Kamuyu Aydınlatma ve Derecelendirme Derecelendirme, bir şeyin veya bir kimsenin sahip olduğu değerlerin kalite düzeylerinin ortaya konulması işlemidir. Finans literatüründeki derecelendirme, yükümlü veya borçlunun anapara, faiz ve diğer eklenti yükümlülüklerini ödünç sözleşmesine uygun şekilde zamanında ve tam olarak ödeme isteği ve kabiliyetinin var olup olmadığını ve seviyesini belirlenmiş kriterler dahilinde ölçen bir araçtır. Diğer bir anlatımla derecelendirme, ödenmeme riskinin göstergesi olarak tasarlanan analitik ve aynı zamanda subjektif bir süreçtir. Bu süreçte tespit edilen derece kategorileri, yatırım ve yatırım araçlarının kalitesini, güvenirliğini tespit için bağımsız bir yargıyı ifade eden ve gerek yatırımcılar ve gerekse diğer tüm taraflar için önemli bir bilgi kaynağıdır. Ancak, bir derecelendirme notu, ilgili alana yatırım yapma ya da yapmama, ilgili kişi ve/veya kuruma kredi verme ya da vermeme yönünde bir tavsiye değilse de yatırımcıların karar ve tercihlerini, piyasa fiyatlarını, pazarlanabilme olanaklarını etkilediği yadsınamaz. Derecelendirme, tek bir işlem, tek bir kuruluş, grup veya ülkeler için yapılabilir.

24 Kamuyu Aydınlatma ve Derecelendirme Derecelendirme faaliyeti; kredi derecelendirmesi ve kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesi faaliyetlerini kapsar. Derecelendirme yaptırılması ihtiyaridir. Ancak, SPK tarafından gerekli görülen durumlarda derecelendirme yaptırılması zorunlu tutulabilir. Derecelendirme kuruluşları, işletmelerin talepleri olmaksızın derecelendirme yapabilirler. Derecelendirmenin birçok alanda fayda sağladığı tartışılmaz. Bu alanların başında yatırımcı ve fon sahipleri, ihraççılar, devletler ve para ve sermaye piyasaları gelir. Ayrıca derecelendirme hizmetlerinin artışına bağlı olarak ülke içindeki kayıt dışılık, yolsuzluk ve benzeri durumların seyrinde azalma görüldüğü ve piyasa disiplinin sağlanmasında olumlu katkılarının olduğu gözlemlerle saptanmış bir durumdur.

25 Kamuyu Aydınlatma ve Derecelendirme Derecelendirme notu, derecelendirme uzmanınca değil, derecelendirme komitesi tarafından konuyla ilgili olduğu bilinen ve/veya ilgili olduğu düşünülen tüm bilgilerin değerlendirilmesi suretiyle ve yayımlanan metodolojiye uygun olarak belirlenir. Kredi derecelendirme notları en yüksek kaliteyi gösteren nottan başlayıp en düşük kaliteyi gösteren nota kadar sınıflandırılır. Farklı derecelendirme kuruluşlarının notasyonları farklı olabilir. Ancak ifade etmek istedikleri anlamlar aşağı yukarı aynıdır. Genellikle AAA en yüksek not, D en düşük nottur. AAA, AA, A, BBB kategorisinde derecelendirilen kurum ve menkul kıymetler, piyasa tarafından “yatırım yapılabilir” olarak değerlendirilmelidir. BB, B, CCC, CC, C ve D kategorisinde derecelendirilen kurum ve menkul kıymetler, piyasa tarafından “spekülatif” olarak değerlendirilmelidir.

26 Kamuyu Aydınlatma ve Derecelendirme Kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesinde bir bütün olarak tüm ilkelere uyum ile pay sahipleri, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık, menfaat sahipleri ile yönetim kurulu ana bölümleri itibarıyla ayrı ayrı olmak üzere 1 ile 10 arasında derece notu verilir. Tüm ilkelere uyum ve her bir bölüm için verilen not, 1 (bir) en zayıf profili, 10 (on) en güçlü profili temsil etmek üzere değerlendirilir. İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi'ne girebilmek için, şirketlerin bir bütün olarak tüm ilkelere uyum bakımından en az 6 (altı) ile derecelendirilmiş olması gerekir. Her bir bölüm için ayrı ayrı verilen notlar kamuya açıklanır.

27 Kamuyu Aydınlatma ve Bağımsız Denetim Ülkemizde, kamunun aydınlatılması, şirketlerin mali tablolarının incelenmesi ve bu raporların doğruluğunun onaylanması görevi bağımsız denetim kuruluşlarına verilmiştir. Bağımsız denetim, ortaklıkların ve yardımcı kuruluşların hesap ve işlemlerinin bağımsız denetleme kuruluşlarınca görevlendirilen yetkili denetleme elemanları tarafından bu kuruluşlar adına, denetleme ilke, esas ve standartlarına göre incelenmesi ve bu inceleme sonuçlarına dayanılarak, düzenlenmiş mali tabloların, gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespiti ve rapora bağlanmasıdır.

28 Kamuyu Aydınlatma ve Bağımsız Denetim Finansal tabloların bağımsız denetiminin amacı; finansal tabloların finansal raporlama standartları doğrultusunda bir işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösterip göstermediği konusunda bağımsız denetçinin görüş bildirmesini sağlamaktır. Bağımsız denetçinin görüşü, finansal tabloların güvenilirlik derecesini yükseltmekle beraber, bu görüş finansal tabloları bağımsız denetime tabi tutulan işletmenin gelecekteki durumu hakkında ve işletme yönetiminin işletmenin faaliyetlerini etkin ve verimli bir biçimde yönettiğine dair bilgi sağladığı şeklinde değerlendirilmez.

29 Kamuyu Aydınlatma ve Bağımsız Denetim Aşağıdaki işletmelerin Kurul düzenlemeleri çerçevesinde hazırlanması ve kamuya açıklanması zorunlu yıllık finansal tabloları bağımsız denetime tabidir. a) Aracılık faaliyetlerine münhasır olmak üzere bankalar, b) Aracı kurumlar, c) Portföy yönetim şirketleri, ç) Yatırım fonları, d) Emeklilik yatırım fonları, e) Yatırım ortaklıkları, f) Konut finansmanı fonları,

30 Kamuyu Aydınlatma ve Bağımsız Denetim g) Varlık finansmanı fonları, ğ) İpotek finansmanı kuruluşları, h) Hisse senetleri menkul kıymet borsalarında ve/veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören anonim ortaklıklar, ı) Hisse senetleri halka arz edilmiş olan ve arz edilmiş sayılan ortaklıklar, i) Kanun’da düzenlenmiş ve anonim şirket olarak faaliyette bulunan borsalar, teşkilatlanmış diğer piyasalar ve takas ve saklama kuruluşları ve j) Kurul tarafından finansal tablolarının bağımsız denetimi gerekli görülen diğer işletmeler.