BEBEKLİK ve YÜRÜME ÇAĞINDAKİ BİLİŞSEL GELİŞİM

... konulu sunumlar: "BEBEKLİK ve YÜRÜME ÇAĞINDAKİ BİLİŞSEL GELİŞİM"— Sunum transkripti:

1

2 BEBEKLİK ve YÜRÜME ÇAĞINDAKİ BİLİŞSEL GELİŞİM
BÖLÜM 6 BEBEKLİK ve YÜRÜME ÇAĞINDAKİ BİLİŞSEL GELİŞİM

3 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Piaget’ye göre, şemalar gelişim süresince nasıl değişirler? Konunun Temel Sorusu 1

4 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Aktif olarak çevreyle etkileşen çocuklar, psikolojik yapıların ya da şemaların, dışsal gerçeklikle daha iyi uyum sağladığı dört dönemden geçerler.

5 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Şemalar iki şekilde değişir: Özümleme ve uyumsama dan oluşan uyum ve şemaların içsel düzenlemesi ve bilişsel sisteme dönüşmesi olan organizasyon aracılığıyla değişim gerçekleşir.

6 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Duyu motor dönemdeki başlıca bilişsel başarıları tanımlayın. Konunun Temel Sorusu 2

7 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Duyu motor dönemde ilk şemaların uyumu, döngüsel tepkilerle sağlanır. Yeni doğan bebeğin ilk refleks şemaları esnek hareketlere dönüşür.

8 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
18 ve 24 aylar arasında, zihinsel temsiller, duyu motor dönem problemlerine ani şekilde bulunan çözümler, görünmez yer değiştirme, ertelenmiş taklit ve mış gibi oyunu aracılığı ile açığa çıkar.

9 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
İzleme çalışmaları, Piaget’nin duyu motor döneminin doğruluğu hakkında ne söylemektedir? Konunun Temel Sorusu 3

10 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Çoğu çalışma göstermiştir ki bebekler, Piaget’nin inandığından daha önce bir dönemde, anlayışlarında çeşitlilik göstermeye başlarlar.

11 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Beklenti ihlali yönteminin ve nesne izleme çalışmalarının açığa çıkardığı gibi, nesne kalıcılığı hakkındaki az bir farkındalık, Piaget’nin önerdiği gibi, saklı nesnelerin aranması tam bir bilişsel ilerleme olsa da bu ilk birkaç ayda ortaya çıkabilir.

12

13 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Bunlara ilave olarak, 10. ile 12. aylarda bebeklerde zihinsel temsil gelişimine bağlı olan, ertelenmiş taklit ve analojiye dayalı problem çözme görülür.

14 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Sembolik anlayıştaki bir diğer ilerleme, birinci doğum günü sırasında ortaya çıkan yer değiştirmiş referanstır.

15 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Zihinsel temsilleri değiştirmek için dili kullanma kapasitesi, ikinci yılın sonundan üçüncü yıla doğru gelişir. İkinci yılın ortasından itibaren bebekler, gerçekçi gözüken fotoğraflara sembolik tarzda yaklaşırlar.

16 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Temel bilgi bakış açısına göre bebekler, hızlı bilişsel gelişimi destekleyecek şekilde, düşüncenin temel alanları ile dünyaya gelirler.

17

18 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Erken dönemde, hazır bilginin bulunduğuna dair bulgular karmaşık da olsa, iki konu hakkında geniş görüş birliği sağlanmıştır.

19 Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Birincisi, bebeklikteki çoğu bilişsel değişme dönemsel değil, süreklidir. İkincisi, bilişin değişik yönleri basamaklı değil, aniden gelişmektedir.

20 Bilgi İşleme Bilişsel gelişime bilgi işleme bakış açısını ve bilgi işlemenin genel yapısını anlatınız. Konunun Temel Sorusu

21 Bilgi işleme araştırmacıları, değişik yaştaki
bireylerin bir görev ya da problemle karşılaştıklarında, tam olarak nasıl davranacaklarını bilmek istemektedirler.

22 Bilgi İşleme Çoğunluğu, bilgiyi zihinsel sistemin üç parçasında tuttuğumuzu öne sürerler: duyusal kayıt, çalışan ya da kısa süreli bellek uzun süreli bellek.

23

24 Bilgi İşleme Bilgi sistemden geçtikçe zihinsel stratejiler çalışır ve bilgi korunup etkin biçimde kullanılabilir. Çalışan belleğin karmaşık aktivitelerini yönetmek için merkezi yönetici, bilgi akışını denetler.

25 Bilgi İşleme İlk iki yıl boyunca, dikkatte, hafızada ve sınıflamada ne tip değişiklikler yaşanır? Konunun Temel Sorusu 2

26 Bilgi İşleme İlerleyen yaşla birlikte bebekler, çevrenin daha fazla özelliğine dikkat eder, bilgiyi daha hızlı alır, olabilecekleri tahmin eder ve dikkatlerini esnek şekilde bir uyarandan diğerine kaydırırlar.

27 Bilgi İşleme İkinci yılda, yeni olana verilen dikkat azalır
ve özellikle de oyuncaklarla oynandığında sürekli dikkat gelişir.

28 Bilgi İşleme Küçük bebekler, hatırlama hafızasına sahiptirler. Birinci yılın ortasından itibaren bebekler aynı zamanda, geri çağırmada ve model olunan davranışları oluş sırasıyla anımsamada etkin hale gelirler.

29 Bilgi İşleme Bebeklerin nesneleri keşfetmesi, genişleyen bilgi dünyası ve ilerlemiş dil becerileri sınıflamayı güçlendirir.

30

31 Bilgi İşleme Bilgi işleme yaklaşımının erken bilişsel gelişimi anlayışımıza katkılarını ve sınırlılıklarını anlatınız. Konunun Temel Sorusu 3

32 Bilgi İşleme Bilgi işleme bulguları, Piaget’nin bebekleri,
deneyimleri zihinsel olarak temsil edemeyen saf duyu motor varlıklar olarak görmesine karşı çıkmıştır.

33 Bilgi İşleme Fakat bilgi işleme, hâlâ çocukların düşünmesine dair geniş ve kapsamlı bir kuram sağlanmaktadır !

34 Erken Bilişsel Gelişimin Sosyal Bağlamı
Vygotsky’nin yakın gelişim alanı kavramı, erken bilişsel gelişim anlayışımıza nasıl katkı yapmaktadır? Konunun Temel Sorusu

35 Erken Bilişsel Gelişimin Sosyal Bağlamı
Vygotsky çocukların, yakın gelişim alanı içinde mevcut kapasitelerinin yalnızca biraz ilerisinde, daha becerikli kişilerin desteği ve rehberliği ile görevlerde uzmanlaştıklarına inanmıştır.

36 Erken Bilişsel Gelişimin Sosyal Bağlamı
İlk yıl kadar erken bir zamanda, sosyal deneyimlerdeki kültürel değişimler, zihinsel stratejileri etkilemektedir.

37 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Zihinsel test yaklaşımını, zekâ testi puanlarının anlamını ve hangi bebek testlerinin sonraki performansı yordadığını anlatınız. Konunun Temel Sorusu

38 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Zihinsel test yaklaşımı, gelecek performansı yordamak için zekâ gelişimini ölçer. Puanlar bir zekâ bölümü (intelligence quotients) ya da IQ olarak hesaplanır.

39

40 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Bu puan, bir bireyin performansını, aynı yaştan bireylerin oluşturduğu normal dağılım oluşturan standartlaştırılmış bir örneklemle karşılaştırır.

41 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Sonuç olarak, bebek testlerindeki puanlar, IQ’dan ziyade gelişimsel bölüm (developmental quotients) ya da DQs olarak isimlendirilir.

42 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Alışma hızı, görsel uyaranı ayırt etme, nesne kalıcılığı, gelecek performansın daha iyi yordayıcılarıdır.

43 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Ev, çocuk bakımı ve risk altındaki bebeklere erken müdahale dâhil erken zihinsel gelişimdeki çevresel etkileri tartışın. Konunun Temel Sorusu 2

44 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Çevrenin Ölçülmesi için Ev Gözlemi (HOME) araştırması göstermiştir ki uyarıcı ev çevresi, ebeveynsel duyarlılık, ebeveyn katılımı ve yeni becerilerin cesaretlendirilmesi daha yüksek zekâ testi puanlarını tekrarlayacak biçimde ölçmektedir.

45 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
HOME ve IQ ilişkisi, kısmen kalıtıma bağlı olsa da aile yaşam şartları da zihinsel gelişimi etkilemektedir.

46 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Bebek bakımının kalitesi; bilişsel, dil ve sosyal becerileri etkilemektedir. Gelişime uygun pratik standartları, çocukların gelişimsel ihtiyaçlarını karşılayacak program karakteristiklerini belirtmektedir.

47 Erken Zihinsel Gelişimde Bireysel Farklılıklar
Bebeklikte başlayıp erken çocukluğa kadar uzanan yoğun erken müdahale, yoksulluğun pençesindeki pek çok çocuk için zekâda ve zayıf akademik başarıdaki kademeli düşüşü engellemektedir.

48 Dil Gelişimi Dile gelişiminin üç kuramını açıklayınız ve her birinin doğuştan yeteneklere ve çevresel etkilere verdiği önemi belirtiniz. Konunun Temel Sorusu

49 Dil Gelişimi Davranışçı bakış açısına göre, ebeveynler
çocuklarını edimsel koşullanma ve taklit ile eğitirler. Davranışçılık, çocukların yeni ifadelerini açıklamada zorlanır.

50

51 Dil Gelişimi Buna karşılık, Chomsky’nin doğacı kuramı çocukları, dil kazanım aracı (DKA) ile donanımlı olarak görür. Bu bakış açısına uygun biçimde, karmaşık bir dil sistemi insanoğluna özgüdür.

52 Dil Gelişimi Diller arasındaki geniş çeşitliliği vurgulayan
biçimde, evrensel bir grameri tanımlamadaki zorluk, doğacı bakış açısını zorlamaktadır.

53 Dil Gelişimi Aynı zamanda, çocukların çoğu yapıyı kademeli
ve azar azar öğrendikleri düşüncesi de Chomsky’nin kuramı ile bağdaşmamaktadır.

54 Dil Gelişimi Konunun Temel Sorusu 2
İlk iki yılda dil gelişiminin ana dönüm noktalarını, bireysel farklılıkları ve bebeklerin gelişmekte olan kapasitelerini destekleyebilme yollarını anlatınız. Konunun Temel Sorusu 2

55 Bebekler 2. ayda cıvıldamaya ve 6. ay civarında
Dil Gelişimi Bebekler 2. ayda cıvıldamaya ve 6. ay civarında agulamaya başlar. 10–11. aylarda bebeklerin ortak dikkat kurma becerisi artar, 12. aydan itibaren sıra alma oyunlarında ve söz öncesi jestleri kullanmada aktiftirler.

56 kavram altıcılık ve kavram üstücülük hataları
Dil Gelişimi 12. ay civarı bebekler, ilk kelimelerini söylemeye başlarlar. Küçük çocuklar genellikle kavram altıcılık ve kavram üstücülük hataları yaparlar.

57 Kelime öğrenme hızı giderek artar ve
Dil Gelişimi Kelime öğrenme hızı giderek artar ve kelime bilgisi 200 kelimeye ulaştığında, telegrafik konuşma olarak adlandırılan iki kelime-ik kullanımlar belirir. Her yaşta, dil kavrama, üretimden önce gerçekleşir.

58 Çoğu bebek dil öğrenmede atıfsal bir tarz
Dil Gelişimi Çoğu bebek dil öğrenmede atıfsal bir tarz kullanır. Çok azı, sosyal formüllerin ve zamirlerin yaygın olduğu ve kelime dağarcığı gelişiminin daha yavaş olduğu açıklayıcı tarzı kullanır.

59 Dil Gelişimi Pek çok kültürde yetişkinler, küçük çocukları
ile çocuk merkezli konuşma (ÇMK) içindedir; Ebeveyn–bebek konuşması erken dil gelişiminin ve okul yıllarındaki akademik yeterliliğin en önemli yordayıcılarındandır.