Dr. Kağan Çubukçu Veteriner Hekim

... konulu sunumlar: "Dr. Kağan Çubukçu Veteriner Hekim"— Sunum transkripti:

1 Dr. Kağan Çubukçu Veteriner Hekim
Kanatlı Üretiminde Bulaşıcı Hastalıkların Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Değişen Biyogüvenlik Stratejileri Dr. Kağan Çubukçu Veteriner Hekim II.Yumurta zirvesi 5-8 Kasım 2015 Antalya

2 Global Problem: Açlık Açlık 100% öldürücüdür
Yetersiz beslenme 100% güçsüz bırakır Üretkenliğin azalması Hastalıkların artışına sebep olur Yetersiz gıda = gelişen ülkelerdeki başlıca sağlık sorunudur Gıda yetersizliğinden ölümler > savaşta ölenler + sıtma + verem + AIDS Her gün 25,000 ölüm= Yılda 9 milyon = İzmir ve Ankaranın toplam nüfusu

3 Artan Dünya Nüfusu Bölgelere göre 2010 ve 2050 yılındaki tahmini dünya nüfusu X 1000 Toplam

4 2050 de 9.6 milyar insanı beslemek için ihtiyaç duyulan gıda artışı

5 2050 YILINDAHAYVANSAL GIDA IHTIYACI

6 Kanatlı Üretiminin Mevcut ve Gelecekteki Zorlukları
Zorlu global rekabet Yem maliyetlerinde sürekli artış Gıda güvenliği, hayvan refahına ilişkin sosyal, politik ve tüketici algılarındaki değişiklikler Kanatlı ürünlerinin insan tüketimi için güvenliği Antibiyotik uygulamalarında sınırlamalar Hayvan refahına ilişkin endişeler Beslenme kaynaklı çevresel sorunlar (Dışkı ile atılan azot ve fosfora bağlı çevresel etkiler) Yeni yasal düzenlemeler Var olan, yeni ve öngörülmeyen bulaşıcı yada bulaşıcı olmayan hastalıkların ortaya çıkması

7 Kanatlı hastalıklarının etkileri
Üretim kaybı Fiyat ve pazar etkisi Ticaret Gıda güvenliği ve beslenme İnsan sağlığı ve çevre

8 Bulaşıcı hastalıklar ve işletme kayıpları?
Yüksek ölüm oranları Düşük üretim performansı Daha az yumurta Yüksek yem dönüşümü Düşük kalitede ürünler Tedavi Ek aşılamalar Dekontaminasyon

9 Hayvan Sağlığı Etkileri
Hastalık etkisi İnsan tepkilerinin etkisi Kayıplar Harcamalar ve reaksiyonlar Görünen kayıplar Görünmeyen kayıplar İlave maliyetler Gelir kaybı Tedavi Aşı Zaman Ürünlere ek işlemler uygulanması Ölümler Gelişme geriliği Düşük kaliteli ürünler Verim kayıpları Tedarik problemleri Canlı kanatlı fiyatlarında ve hayvansal ürün fiyatlarında artış İnsan sağlığı harcamaları Pazar sorunları

10 Salgın özellikte bulaşıcı hastalıkların olası ekonomik domino etkisi
Gelir kaybı Iş gücü kaybı Banka baskıları İş daralmaı Vergi azalması Düşük yaşam kalitesi Işçi çıkışı Hayvan girşinin azalış Satışın azalması

11 Gıda güvenliği ve diğer zoonotik hastalıklar
Dünyadaki yaygınlığı ve kontrol edilmesindeki güçlükler nedeni ile Salmonella dünya üzerinde en fazla sorun oluşturan kanatlı zoonozudur

12 Antibiyotik kalıntı sorunları ve antibiyotik dirençli mikroorganizmalar
Bakteri ve diğer mikroorganizmalar bir ya da birden fazla antibakteriyel ajana direnç göstermesidir Neden olan faktörler: Antibiyotiklerin insan ve veteriner amaçla yanlış, yaygın ve aşırı kullanımı (tedavi edici ve büyütme faktörü) Mikroorganizmanın doğal değişimi ►çapraz direnç

13 Yeni enfeksiyon etkenlerinin ortaya çıkmasına sebep olan faktörler
Hastalık etkenin yapısındaki değişiklikler Daha hassas kanatlılar Bakım idare uygulamalarındaki değişiklikler

14 Enfeksiyonların lokal yayılmasında etkili olan faktörler
Bölgesel yoğunluk Kümes yoğunluğu Orijini bilinmeyen kanatlıların işletmeye alınması Sürüler arası kısa bekleme süreleri Multi-age (farklı-yaşta) sistem Bulaşık materyallerin işletme içine alınması Kemirgen ve böcek/sinek istilası Yetersiz temizlik ve dezenfeksiyon Ziyaretçiler için yasaklama ya da biyogüvenlik tedbiri aldırılmaması (çiftlikte fazla insan trafiği, çiftlikten çiftliğe gezen çalışanların çalıştırılması)

15 Hastalık etkenlerinin taşınmasında başlıca yollar
1. Kümes hayvanları 2. Diğer evcil ve yabani hayvanlar 3. İnsanlar 4. Ekipmanlar 5. Taşıt araçları 6. Hava 7. Su 8. Yem

16 Bulaşıcı hastalık kontrolü yaklaşımları
İyi bakım-idare Biyogüvenlik Aşılama Tedavi İnorganik Koruma Organik

17 Biyogüvenlik Etkin ve en düşük maliyetli hastalık koruma metodudur.
Çiftliklerin fiziksel yerleşimi ile başlar. Çalışanların ve ziyaretçilerin eğitimi önem taşır Çiftliğin tamamındaki faaliyetleri içerir

18 Biyogüvenlik uygulamalarındaki sınırlayıcı sorunlar
Yapısal eksiklikler Kısıtlı kaynaklar (para/insan/zaman) Çok fazla insan ve taşıt hareketi Sınırlı biyogüvenlik bilgisi Hastalıklara karşı farklı kişisel duyarlılıklar

19 Biyogüvenlik Bileşenleri
I. Çiftlik yerleşimi ve tasarımı II. Çiftliklere ulaşımın sınırlandırılması III. Temizlik ve dezenfeksiyon IV. Personel hijyen V. Kanatlı dışkılarının idaresi VI. Ölü hayvanların yok edilmesi VII. Yem ve su sanitasyonu VIII. Pest kontrol IX. Eğitim

20 Göçmen kuşların göçü sürecinde çitflik biyogüvenliği
Avian influenzanın olası bulaşma yolları: Yabani kuşlar Bulaşık çiftlikler ile temiz çiftlikler arasındaki çalışanların hareketleri Ekipman paylaşımları Bulaşık çiftlikler ile temiz çiftlikler arasındaki temizlik ve dezenfesiyonu yapılmayan araçların trafiği Kümeslerin içinde kemirgen ve kuş varlığı Hava yolu ile virus taşınımını içeren çevresel faktörler

21 Göçmen kuşların göçü sürecinde çiftlik biyogüvenliği
Çiftlikte yüksek hijyenik standartların uygulaması Yabani kuşları çiftlik alanından uzak tutucu uygulamaları Su birikintilerini ve besin kaynaklarını yok edilmeli Çöpler kapalı tutulmalı Yuva yada tünekleri yok edilip delikler tıkamalıdır Diğer kanatlı işletmelerini ziyaret edilmez Yabani kuşların barındığı göllerden uzak durulmalıdır Ölü yada hasta yabani kuşlara dokunulmaz Avcılıktan sakınma, hobi ya da süs amaçlı kuşlar bulundurmamak

22 Göçmen kuşların göçü sürecinde çiftlik biyogüvenliği
Açıkta depolanan suların kullanımı risktir Şehir suyu ya da derin artezyen suları tercih edilmelidir Yemler kapalı sistemde tutulmalıdır

23 Multiage sistemlerde biyogüvenlik
Multi-age sistemler genellikle ekonomiktir ancak bulaşıcı hastalıkların yeni gelen sürülere bulaşmasına sebep olan bir sistemdir Türkiyedeki yumurtacı işletmelerin çoğu multi-age sistem Multi-age sistemde bazı patojenlerin barınmasını sağlar (mycoplasma, salmonella, ILT, dış parazitler) Hastalık bir kez girdiğinde çiftlikten elimine edilmesi oldukça zordur. Verim, korunma ve tedavi kayıpları 0.003 sent($)/yumurta 0.79 ($)/tavuk/yıl

24 Salgınlarda Kriz Süreci-ilk 24 Saat Salgının etkilerinin yönetimi
Salgın öncesi Konfirmasyon Bulaşıcı Salgın zaman Gri zon

25 Zaman önemlidir!!! C B A A. İyi Planlama ve Uygulama
Vaka sayısı A Teşhis Geçen zaman A. İyi Planlama ve Uygulama B.Yetersiz planlama ve gecikme C. Yetersiz Planlama-gecikme ve uygulamalarda yetersizlik

26 Şap hastalığı salgını, İngiltere

27 Salgında İlk 24 saat Hastalığa işaret eden sürüdeki, belirtilerin gözlemlenmesi Hastalığa işaret eden üretim verilerinin değerlendirilmesi Şüpheli durumların dahili raporlanması İdari prosedürleri oluşturmak Veterineriniz ile iletişim İlgili resmi otorite ile iletişim ve gizlilik Karantina tedbirleri uygulanması Personel ile iletişim

28 Salgında ilk 24 saat Konfirmasyon değerlendirilir
Bütün insan ve araç hareketlerini durdurulur Enfekte kümeslere ve bu kümeslerden ayrılan insanlar, hayvanlar ve ürünleri ve diğer materyalleri belirlenir Acil tedbirlerin hızla alınması için ilgili sorumlularla hızlı bilgi aktarımını başlatılır