HAREKET SİSTEMİ KEMİK VE EKLEMLER

... konulu sunumlar: "HAREKET SİSTEMİ KEMİK VE EKLEMLER"— Sunum transkripti:

1 HAREKET SİSTEMİ KEMİK VE EKLEMLER

2 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra,
■ Kemiklerin yapısını ve sınıflandırılmasını, ■ Eklemlerin yapısını ve sınıflandırılmasını öğrenmiş olacaksınız.

3 Systema locomotorium OSTEOLOGİA (KEMİK BİLİM)
Hareketin pasif unsurunu kemik ve eklemler oluşturur ARTHROLOGİA (EKLEM BİLİM) MYOLOGİA (KAS BİLİM) Hareketin aktif unsurunu kaslar oluşturur

4 Systema skeletale Vücudumuza şekil verir ve organları taşır
Organların korunmasını sağlar Çizgili kaslar için tutunma noktası Kan hücrelerinin üretiminde rol almak Kalsiyum ve fosfor mineralleri için depo görevi

5 Systema skeletale Toplam 206 kemik Periosteum
Mezenşim dokusundan orjin alır Pars ossea Pars cartilaginea Skeleton axiale Baş-boyun-gövdeye ait Skeleton appendiculare Üst ve alt taraf, kol bacak kemikleri 80 126

6 Skelaton axiale (baş,boyun, gövde kemikleri)
Columna vertebralis…….26 Cranium………………...22 Os hyoideum……………..1 Costae…………………..24 sternum…………………..1 Toplam………………74 Skeleton appendiculare (Üst ve alt taraf kemikleri) Ossa membri superioris…64 Ossa membri inferioris….62 Toplam……………..126 Ossicula auditoria(malleolus-incus-stapes)………………….6 Vücuttaki toplam kemik sayısı…..206

7

8 MORFOLOJİK OLARAK KEMİKLER İKİ KISIMDAN OLUŞUR
Substantia compacta: Kemiğin dış kısmını oluşturan sert yapı Substantia spongiosa: Kemiğini iç kısmını oluşturan süngerimsi yapı

9 Kemik Çeşitleri Yassı Havalı Kemikler: Os Pneumaticum
Düzensiz:İrregüler Uzun Kısa Sesamoid

10 Ossa longa (uzun kemikler)
İki uç kısmı, bir gövdesi vardır Orta kısmına Diaphysis (diafiz) Uç kısmına Epiphysis (epifiz) Orta kısım ile uç kısım arasındaki kısma Metaphysis (metafiz) Metafiz kemiğin boyuna büyümesi ile ilgilidir

11 Ossa breve (kısa kemikler)
Eni, boyu ve kalınlığı birbirine denk olan kemiklerdir Ossa carpi (el bileği kemikleri) ve ossa tarsi (ayak bileği kemikleri)

12 Ossa plana (yassı kemikler)
İnce ve geniş kemiklerdir Kafa kemiklerinin çoğu (örneğin os parietale, os occipitale) yassı kemiklerdir

13 Ossa sesamoidea (sesamoid kemikler)
Tendonlar içerisinde yer alan küçük kemiklerdir Ayak ve el parmaklarında bulunur Vücudun en büyük sesamoid kemiği patella’dır

14 Ossa pneumatica (havalı kemikler)
İçinde sinus denilen hava boşlukları vardır Maxilla, os sphenoidale

15 Ossa irregularia (düzensiz kemikler)
- Mandibula, os sacrum, os coxae

16 OSSA CRANİİ (KAFA KEMİKLERİ)
Kafa iskeletinin tümüne cranium, kemiklerine ise ossa cranii denir Cranium çevrelediği yapılara göre ikiye ayrılır: Neurocranium: Beyni çevreler Splachnocranium: Göz çukuru, ağız ve burun boşluğunu çevreler (Viscerocranium)

17 Os frontale (alınkemiği):
Tek kemiklerdendir. Kafatasının alın bölgesi ve ön üst kısmını oluşturur. Göz çukur tavanının yapısına katılır

18 Os occipitale (ard kafa kemiği)
Tek kemiklerdendir - Kafa iskeletinin arka alt kısmını oluşturur.

19 Os sphenoidale (Temel kemik)
Tek kemiklerdendir. Kafa iskeletinin tabanında bulunur. Baş iskeletini yapan kemiklerin çoğu ile bağlantılıdır

20 Os ethmoidale (kalbursu kemik)
- Tek kemiklerdendir Baş iskeletinde orta hat üzerinde ve alın kemiğinin orbital parçaları arasında bulunur

21

22 Os parietale (duvar kemiği)
Çift kemiklerdendir Kafa iskeletinin orta ve üst kısmını oluşturur

23 Os temporale (şakak kemiği)
- Kafa iskeletinin kısmen yan kısmende alt bölümünün yapısına katılır İşitme ve denge organları, damar ve sinirlerin geçtiği kanal ve delikler bulunur

24 SPLACHNOCRANİUM (VİSCEROCRANİUM)’U OLUŞTURAN KEMİKLER

25 - Tek kemiklerdendir. Yüz iskeletinin alt kısmını yapar
Mandibula (alt çene kemiği) - Tek kemiklerdendir. Yüz iskeletinin alt kısmını yapar

26 Vomer (sapan kemiği) Tek kemiklerdendir
Burun orta bölmesinin kemik kısmın oluşturur

27 Os hyoideum (dil kemiği)
Tek kemiklerdendir Gırtlak ile dil kökü arasında bulunur, U şeklindedir Kafa iskeletinin diğer kemikleri ile direkt bağlantısı yoktur

28

29 Maxilla (üst çene kemiği)
Çift kemiklerdendir Baş iskeletinde burun boşluğunun yanlarında, göze çukurunun altında, ağız boşluğunun üstünde bulunur

30

31 Os palatinum (damak kemiği)
- Çift kemiklerdendir - Sert damağın 1/3 arka kısmın oluşturur

32 Os lacrimale (göz yaşı kemiği)
Çift kemiklerdendir. Göz çukurunun içyan duvarının ön kısmında bulunur

33 Os zygomaticum( elmacık kemiği)
Çift kemiklerdendir. Yanak çıkıntısını oluşturur

34 Os nasale (burun kemiği)
Çift kemiklerdendir. Burun sırtının yapısına katılır

35 Concha nasalis inferior (burun alt konkası)
-Çift kemiklerdendir. Burun boşluğunu lateral duvarında bulunur

36 Ossa Cranium Neurocranium Splanchnocranium
Os temporale Os parietale Splanchnocranium Os mandibula Os vomer İç kulak kemikleri: Malleus, incus, stapes: 2x3=6 Os hyoideus: 1 Os occipitale Os sphenoidale Os frontale Os ethmoidale 8 Çift Tek Os maxilla Concha nasalis inferior Os palatinum Os zygomaticum Os nasale Os lacrimale Tek 14 Çift

37

38

39

40

41 Skeleton Appendiculare

42

43 Ossa membri superioris: Üst taraf kemikleri
Üst taraf kavşak kemikleri:2 Scapula Clavicula Serbest üst taraf kemikleri:30 Brachium: kol Antebrachium: ön kol Manus: el

44 OSSA MEMBRİ SUPERİORİS (ÜST TARAF KEMİKLERİ)
İki tarafta toplam sayısı 64 tür I- Cingulum membri superioris (omuz kavşağı) tek tarafta iki adet kemikten oluşur: - Scapula (kürek kemiği) - Clavicula (köprücük kemiği) II- Pars libera membri superioris tek tarafta otuz adet kemikten oluşur - Humerus (kol kemiği) - Ulna (Dirsek kemiği) - Radius (Döner kemik) - Ossa carpi ( El bileği kemikleri) - Ossa metacarpi (El tarağı kemikleri) - Ossa digitorum manus (El parmak kemikleri)

45 Cingulum membri superioris (omuz kavşağı)
Tek tarafta iki adet kemikten oluşur: - Scapula (kürek kemiği) - Clavicula (köprücük kemiği)

46 Kavşak Kemikleri

47 Brachium Os Humerus

48 Antebrachium

49 Manus Ossa carpi: 8 Ossa metacarpi:5 Ossa digitorum manus:14

50 Ossa carpi ( El bileği kemikleri)
Proximal ve distal sıra olmak üzere dizilmiş sekiz kemikten oluşur: Proximal sıra: Distal sıra: Dıştan içe doğru Dıştan içe doğru Os scaphoideum - Os trapezium Os lunatum - Os trapezoideum Os triquetrum - Os capitatum Os psiforme - Os hamatum

51 Alt taraf kemikleri Ossa membri inferioris
Alt taraf kavşak kemikleri: Leğen Kemiği:Pelvis Os ilium Os ischii Os pubis Serbest alt taraf kemikleri:30 Os femoris: Uyluk Os patella: Diz Ossa Cruris: Bacak kemikleri Os Tibia: kaval Os Fibula: kamış Ossa Pedis: Ayak kemikleri Os coxae

52 Pelvis

53 Os Coxae

54 Femur ve patella

55 Ossa Cruris

56 Ossa Pedis Ossa tarsi: 7 Ossa metatarsi:5 Ossa digitorum pedis:14

57 OSSA PEDİS (AYAK KEMİKLERİ)
Ayak iskeleti 26 adet kemikten oluşur: Ossa tarsi ( ayak bileği kemikleri) Ossa metatarsi (ayak tarağı kemikleri) Ossa digitorum pedis (ayak parmak kemikleri) olmak üzere üç gruba ayrılır.

58 Ossa tarsi ( Ayak bileği kemikleri)
Proximal ve distal sıra olmak üzere dizilmiş yedi kemikten oluşur: Proximal sıra Talus (aşık kemiği) Calcaneus (topuk kemiği) Distal sıra Os cuboideum (zar kemik) Os naviculare pedis (ayak sandal kemiği ossa cuneiformia (konik kemikler): üç adettir

59 EKLEMLER VE ÇEŞİTLERİ Hareketli olsun veya olmasın kemiklerin herhangi bir şekilde birbiriyle birleştikleri yerlere EKLEM (articulatio) denir. Fonksiyonlarına göre eklemler Oynar: kalça, kol, omuz Oynamaz: sutura Yarı oynar: vertebral facet eklemler

60 Morfolojik sınıflama Eklemleşen kemik uçları arasında kalan maddeye göre Fibröz: art. fibrosae oynamaz, eklem boşluğu yok Kartilaginöz: art. Cartilagineae. eklem boşluğu yok Synchondrosis primer kartilaginöz: metafiz, costosternal Symphisis sekonder kartilaginöz. Symphisis intervertebralis Sinovial eklemler: art. Synoviales: diarthrosis eklem boşluğu var

61

62 Art. fibrosa

63 synchondrosis

64

65 Eksenlerine Göre Eklemler
Eklemler, konveks eklem yüzlerinin şekillerine göre gruplara ayrılabildiği gibi, eklem ile ilgili ana eksenlerin sayısına göre de sınıflandırılabilirler. Eksenlerine göre bir sınıflandırma yapıldığında, üç ana eklem grubu elde edilir. ■ Tek eksenli eklemler ■ İki eksenli eklemler ■ Çok eksenli eklemler

66 Tek Eksenli Eklemler Menteşe şeklinde eklemler olarak da adlandırılırlar. Bu eklemde, hareketlerin elde edilmesi, sadece bir düzlemde ve tek bir eksene göredir. Dirsek eklemi ve parmak falanksları arasındaki eklemler bu tür eklemlerdir. Bu eklemlerle fleksion ve ekstension hareketleri elde edilir.

67

68 İki Eksenli Eklemler Bu tür eklemlerde iki düzlemde hareket elde edilir. Eksenler hem birbirlerine hemde kemik eksenine dik durumdadır. Eğer şeklinde veya elipsoid şekilde bulunurlar. El bileği ve el başparmağının eklemleri buna örnek olarak verilebilir. Fleksion/ekstension ve abduksion/ adduksion hareketleri elde edilir.

69

70 Çok Eksenli Eklemler Bu tür eklemlerde en az üç eksen bulunur. Yüzlerden birisi konkav, diğeri ise konvekstir. Omuz ve kalça eklemleri bunun için bir örnek olarak verilebilir. Bu tür eklemlerde üç ana eksen de eklemin ortasındaki bir noktadan geçerler. Horizontal, sagittal ve vertikal olarak uzanırlar. Bu eklemlerde; fleksion/ekstension, abduksion/adduksion ve iç rotasyon/dış rotasyon hareketleri elde edilir. Bir de, bu hareketlerin hepsinin katılımı ile ortaya çıkan sirkumdiksion hareketi de yapılır.

71

72

73

74 Extremite eklemleri Üst extremite eklemleri
Üst taraf kavşağı eklemleri Art. Acromioclavicularis Art. sternoclavicularis

75 Serbest üst taraf eklemleri
Omuz eklemi: Art. humeri Dirsek eklemi: Art. cubiti

76

77 Radioulnar eklemler: üst-orta ve alt

78 El bileği eklemi: Radiocarpal eklem Karpal eklemler
Mediokarpal İnterkarpal

79 El tarak ve parmak eklem
Karpometacarpal Metakarpofalengeal İnterfalengeal

80 Alt ekstremite eklemleri
Sakroiliak eklem: Art. Sacroiliaca Symphisis pubica

81 Art. Coxae : kalça eklemi

82 Ar. Genus: diz eklemi Tibia ile fibula arasındaki eklemler 3 adettir

83 Art. Talocruralis: ayak bileği eklemi

84 Art. İntertarsae: tarsal eklemler
Tarsometatarsal Metatarsofalengeal eklemler

85 BAŞ-BOYUN VE GÖVDE EKLEMLERİ
Art. temporomandibularis

86 Art. atlantooccipitalis

87 Art. atlantoaxialis

88 Omurga eklemleri 1-Omur cisimleri arasında eklemler: C2-S1 arası: discus intervertebralis 2-Omur kemerlerindeki eklem çıkıntıları arasındaki eklemler: faset eklemler

89 Göğüs eklemleri Costovertebral eklemler Sternokostal eklemler