HALK SAĞLIĞI VE HEMŞİRELİĞİNE GİRİŞ DANıŞMAN: DOÇ. DR. AYŞE ÇEVİRME HAZIRLAYAN: ARŞ. GÖR. ÖZGE KAYNAK.

... konulu sunumlar: "HALK SAĞLIĞI VE HEMŞİRELİĞİNE GİRİŞ DANıŞMAN: DOÇ. DR. AYŞE ÇEVİRME HAZIRLAYAN: ARŞ. GÖR. ÖZGE KAYNAK."— Sunum transkripti:

1 HALK SAĞLIĞI VE HEMŞİRELİĞİNE GİRİŞ DANıŞMAN: DOÇ. DR. AYŞE ÇEVİRME HAZIRLAYAN: ARŞ. GÖR. ÖZGE KAYNAK

2 SUNUM PLANI  HALK SAĞLIĞI  Halk Sağlığı Kavramının İlkeleri  Halk sağlığı Hemşireliğinin Tarihçesi  HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ  Evde Bakım Hemşiresi  Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi  Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  İş Sağlığı Hemşiresi  Okul Sağlığı Hemşiresi:  Ceza ve Tutukevi Hemşiresi

3 Halk sağlığı nedir?  ‘Kişiyi tüm çevresi ile ele alarak, onun sağlığını ana rahmine düştüğü andan ölümüne kadar kendi sorumluluğu içinde gören, hastalıkların oluşumunda rol oynayan fiziki, biyolojik, sosyal, kültürel, ekonomik ve psikolojik çevredeki olumsuz etmenlerin giderilmesine ve olumlu bir çevre yaratılmasına uğraşan, hasta olanları olanakların elverdiği ölçüde erken dönemde bulup tanı koymaya ve tedavi etmeye çalışan bir hizmet dalı ve bunun öğretisini yapan bir bilim dalıdır’(N.Fişek)

4 Halk Sağlığı; Organize edilmiş toplum çalışmaları sonunda; çevre sağlığı koşullarını düzelterek bireylere sağlık bilgisi vererek bulaşıcı hastalıkları önleyerek sağlık örgütleri kurarak yaşam düzeyini geliştirerek; hastalıklardan korunmayı, yaşamın uzatılmasını, beden ve ruh sağlığını, çalışma gücünün arttırılmasınısağlayan bilim ve sanattır.

5 Bir Sağlık Sorununun Halk Sağlığı Sorunu Olma Kriterleri Sık öldürme Sık görülme, Sık işgücü kaybına neden olma Sık sakat bırakma,

6 HALK SAĞLIĞI NEDİR ?  Halk Sağlığı aktiviteleri insanların sağlıklı olabilecekleri koşulları sağlamayı amaç edinirken, bireysel hasta veya hastalıklara değil, tüm popülasyonlara odaklanarak bu amaçları gerçekleştirmeye çalışırlar. Bu nedenle, “Halk Sağlığı” yalnızca belirli bir hastalığın yok edilmesiyle değil, sistemin tamamıyla ilgilenmektedir

7 HALK SAĞLIĞI NEDİR ? Halk Sağlığı aslında küresel bir kavram olup, halk sağlığına etki eden etmenlerin belirli sınırların dışından gelebilmesi ve günümüzde bu durumun sınır ötesi sağlık riskleri doğurması halk sağlığını doğrudan ilgilendirmekte olup, çevresel değişim de (environmental change) halk sağlığının üzerinde durduğu önemli bir alan konumundadır

8 HALK SAĞLIĞI NEDİR ? Kapsam bazında bütünsel bir yaklaşımla bakıldığında, Halk Sağlığı sadece sağlık sektörü ve çalışanlarını değil, dünyadaki tüm sektörleri ve insanları en üst seviyede yaşamsal olarak ilgilendirmektedir.

9 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Sağlık hizmetlerinde halkçılık esastır :  Sağlık, doğuştan kazanılmış bir insan hakkıdır. O nedenle, ırk, dil, din, cinsiyet, yerleşim yeri ve sosyal durum gözetilmeden herkes sağlık hizmetlerine erişebilme ve hizmetlerden ihtiyaçları olduğu kadar yararlanma konusunda eşit şansa sahip olmalıdır. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

10 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Kişi çevresi ile bir bütündür :  Kişiler, fiziksel, biyolojik ve sosyal çevrelerinden etkilenirler ve bu çevreden ayrı olarak ele alınamazlar. Sağlık hizmetinin her kademesinde, hizmet verilen kişinin (sağlam ya da hasta) içinde yaşadığı çevre öğrenilmeli ve hizmette dikkate alınmalıdır. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

11 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Yaşam, doğum öncesinden ölüme kadar bir bütündür :  Uterus içi yaşamdan başlayarak, yaşamın her dönemi, sonraki dönemlerde kişinin sağlığını olumlu ya da olumsuz etkiler. O nedenle, sağlık personeli, hizmet verdiği kişinin önceki yaşamında karşılaştığı olayları ve kendisine yapılacak müdahalelerin onun bundan sonraki yaşamını nasıl etkileyebileceğini göz önünde bulundurmak zorundadır. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

12 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Koruma tedaviden üstündür :  Sağlık hizmetlerinin birinci amacı ve sağlık personelinin temel sorumluluğu, kişilerin sağlıklı yaşamaya devam etmelerini sağlamak ve hasta olmamaları için çalışmaktır. Ancak, herkesi her hastalıktan korumak olanaksızdır. İnsanlar, bütün koruyucu önlemlere karşın hastalanabilirler. İşte o zaman, hekimin ikinci görevi hataları tedavi ve rehabilite etmektir. Toplumda görülen hastalıkların ve kazaların pek çoğu, aslında, korunulabilir olaylardır. Bu hastalıkların toplumda görülüyor olması, sağlık hizmetlerinin başarısızlığı olarak algılanmalıdır. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

13 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  En çok görülen, sakat bırakan ve öldüren hastalık ”önemli hastalık”tır :  Sağlık hizmetlerinin planlanmasında, kaynakların harcanmasında ve hizmetin sunulmasında, söz konusu toplumda en sık görülen, en çok ölüme ve sakatlığa yol açan durumlara (önemli hastalıklara) öncelik verilmesi, toplumun sağlık düzeyinin iyileşmesinde temel stratejidir. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

14 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Hastalıkların nedenleri sosyal, biyolojik ve fizik nedenlerdir:  Hastalıklar tek nedenli değildir. Hastalıkların ortaya çıkışlarında, biyolojik ve fiziksel faktörler dikkat çekmekle birlikte, özellikle, eğitimsizlik, yanlış inanışlar, fakirlik gibi sosyal ve ekonomik faktörler de rol oynarlar. Hastalıkların kontrolünde ve hastaların tedavilerinde bu faktörler de dikkate alınmalıdır. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

15 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Kişinin hastalığı, aynı zamanda ailenin sorunudur :  Aile bireylerinden birisinin hastalığı, ailenin düzenini, huzurunu, ekonomik ve sosyal durumunu olumsuz etkiler. O nedenle, yalnızca hasta olan ile ilgilenmek yetmez, o kişiyi tedavi ederken ailenin bütününü ele almak gerekir. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

16 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Kişinin hastalığı aynı zamanda toplumun sorunudur :  Bir kişinin hastalığı çevresindeki kişileri de olumsuz etkileyebilir. O nedenle, bir kişinin tedavisini yapmaması ya da kendisini hastalıklardan korumaması yalnızca o kişinin sorunu olarak kabul edilip geçiştirilemez. Ayrıca, bir toplumun sağlık düzeyini yükseltebilmek için, aynı toplumda yaşayan kişiler müşterek sorumluluk ve dayanışma duygusu içinde birbirlerini desteklemelidirler. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

17 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Herkes kendi sağlığından sorumludur :  Özellikle hastalıklardan korunmada asıl yapılacak işler, kişilerin kendilerinin alacakları önlemlerdir. O nedenle, kişiler kendi sağlıklarının değerini bilmeli ve onu korumaya çalışmalıdırlar. Böyle olmazsa, sağlık hizmetlerinin sunumu zorlaşır ve başarılı olunamaz. Ancak, kişilere kendi sağlıklarından sorumlu oldukları hakkındaki bilinci kazandırmak için gerekli eğitici çabayı göstermek te sağlık çalışanlarının sorumluluğudur. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

18 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Sağlık hizmeti bir ekip işidir :  Hiçbir meslek üyesi (hekim dahil) sağlık hizmetlerini tek başına veremez. Çünkü, bu hizmetler çok boyutludur, yoğundur, karmaşıktır, sürekli olmalıdır ve giderek daha da teknik uzmanlık gerektirmektedir. Ekip üyelerinin her biri kendi işlerini uygun şekilde yaptıkları zaman sağlık hizmetinin bütünü ortaya çıkar. Üyelerden biri ya da bazıları işlerini düzgün yapmazlarsa, diğerleri düzgün yapsa bile sonuç başarısız olabilir. O nedenle, sağlık ekibinin her üyesi önemlidir ve değerlidir. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

19 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Sağlık hizmetleri çok sektörlüdür :  Sağlık hizmetleri yalnızca “sağlık sektörü” (Sağlık Bakanlığı) tarafından verilemeyecek kadar geniş boyutludur. Sağlık hizmetlerinin sunulmasında sağlık, eğitim, tarım, iç işleri, diyanet işleri, yerel yönetimler, finans kuruluşları, ulaştırma, sanayi gibi sektörlerin eşgüdüm içinde hareket etmeleri kaçınılmazdır. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

20 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Halkın sağlık hizmetlerine katılımı esastır :  Sağlık hizmetlerinin planlanmasında ve sunulmasında, hizmeti verenler kadar hizmeti alanların (halkın) da dikkate alınması gerekir. Eğer, halk, hizmetleri benimsemez ve tatmin olmazsa, hizmetlerde başarıya ulaşılamaz. O nedenle, sağlık hizmetlerinin planlanması ve sunulmasında halk ile işbirliği yapmak, onların katılımını sağlamak gerekir. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

21 Halk sağlığı kavramının ilkeleri  Sağlık hizmetlerinde entegrasyon esastır :  Koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri birbirlerinden kesin olarak ayrılamazlar. O nedenle, bu hizmetlerin bir arada verilmesi esastır. Özellikle, erken tanı, aile planlaması, bağışıklama, beslenmenin düzeltilmesi gibi koruyucu hizmetleri tedavi hizmetleri ile bir arada ve her kademedeki sağlık kuruluşunda vermek esastır. http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram. php

22 HALK SAĞLIĞI VE KLİNİK TIP BİLİMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Özellik Klinik Tıp Bilimleri Halk Sağlığı Bilimi HizmetBireye (Hastaya)Topluma (Hastaların yanısıra sağlam kişilere de) AmaçGenellikle, kişilerin hastalıklarını teşhis ve tedavi Toplumun sağlık sorunlarını belirlemek; bunları önlemek, ortadan kaldırma; toplumun sağlık düzeyini yükseltmek. Temel bilimlerAnatomi (Vücudun yapısı) Fizyoloji (Vücudun işleyişi) Sosyoloji (Toplumun yapısı) Sosyal Antrolopoloji (Toplumun işleyişi) Tanı yöntemleriAnamnez Fizik muayene Lab. incelemesi Epidemiyolojik yöntemler Tedavi yöntemleriTıbbi Cerrahi İyi sağlık yönetimi Sağlık eğitimi Hizmet yeriKurumsal (Hastane vb.)Yaşanılan her yer İlgili bilimlerUzmanlık dalına yakın tıp bilimleriBütün tıp bilimleri, sosyal bilimler http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram.php

23 Çağdaş halk sağlığı anlayışı;  Bu anlayış 1978 yılında yayınlanan “Alma-ata bildirgesi ile ayrıntılı biçimde tanımlanmıştır. http://www.dicle.edu.tr/Contents/42c8e030-eeb9-4da0- 8d56-b98d1a6bbd7d.pdf

24 Çağdaş halk sağlığı anlayışı; http://www.dicle.edu.tr/Contents/42c8e030-eeb9-4da0-8d56- b98d1a6bbd7d.pdf Toplumsal eşitlik Çevre ile bütünlük Yaşamın bütünlüğü Hizmetin boyutu Korumaya öncelik Risk gruplarına öncelik Önemli hastalıklara öncelik

25 Çağdaş halk sağlığı anlayışı; http://www.dicle.edu.tr/Contents/42c8e030-eeb9-4da0-8d56- b98d1a6bbd7d.pdf Toplumsal etmenler Entegre hizmet Ekip hizmeti Sağlık – kalkınma ilişikisi Öz sorumluluk Halkın katılımı Evrensellik Koşullara uygunluk

26 HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ  Sağlık gereksinimlerini değerlendiren, hemşirelik bakım planlarını yapan, uygulamaya koyan ve sağlığın devamı amacıyla bireylerin ve ailelerin gereksinimlerinin karşılanmasında yardımcı olan, hizmetlerinin sonuçlarını değerlendiren, hastalıklardan koruyan, hemşirelik bakımı sağlayan, kişilerin sağlık sorunlarını kendi olanakları ölçüsünde başarmalarında yardımcı olan hemşirelik alanıdır. https://www.google.com.tr/webhp?sourceid=chrome- instant&ion=1&espv=2&ie=UTF- 8#q=halk+sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1+hem%C5%9Fireli%C4%9Fi +pdf&revid=1914885452

27

28  AİLE SAĞLIĞI ELEMANI; AİLE HEKİMİ İLE BİRLİKTE HİZMET VEREN, SÖZLEŞMELİ ÇALIŞTIRILAN VEYA BAKANLIKÇA GÖREVLENDİRİLEN, EBE, HEMŞİRE, SAĞLIK MEMURUNU (TOPLUM SAĞLIĞI) İFADE EDER.

29 DSÖ’ne göre Halk Sağlığı Hemşireliği; Birey, aile ve toplum sağlığını yükseltmek, fizik ve sosyal çevreyi olumlu hale getirmek, toplumu hastalık ve sakatlıklarda korumak için çalışan halk sağlığı ve sosyal yardımı kapsayan, hemşirelikte özel bir daldır.

30 ICN (ULUSLARARASI HEMŞİRELİK KONSEYİ)’NE GÖRE HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ; Hem profesyonel hemşirelik, hem de kuramsallaşmış belli başlı halk sağlığı uygulama alanları içinde uzmanlık alanıdır.

31 Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihçesi  Dinlerin ortaya çıkması,  Kilise rehberliğinde sosyal yardım örgütleri,  Dini kuruluşlara bağlı bir grup kadının ev ziyaretlerine gitmeleri ve fakirlere aç olanlara bakım vermeleri,  1859 yılına kadar kiliseler dışında evde bakım hizmeti yapılmamıştır.

32 Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihçesi devam…  Modern anlamda halk sağlığı hemşireliği 1860 yılında Florence Nightingale ile başladı.  Ücret karşılığı evde hasta bakımı yapan Mary Robinson adlı hemşire bakımın yanında genel hijyen kurallarından da bahsetmiştir.  Evlerde hasta bakacak hemşire ziyaretçi hemşire yetiştiren okullar1862 yılında Liverpool’da açılmıştır.  Bu okuldan mezun olanlar halk sağlığı hemşiresi unvanı almışlarıdır.  Liverpool 8 sağlık bölgesine ayrılmış, her bölgeye bir hak sağlığı hemşiresi atanmıştır.

33 Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihçesi devam…  1911 yılında hastane dışında sağlık hizmetlerini veren organizasyonun kurulmasını sağlayan komite kurulmuştur.  Milli halk sağlığı hemşireliği organizasyonu adı verilen bu kurulda halk sağlığı hemşiresinin toplumun gereksinimlerini karşılaması kararına varılmış.

34 Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihçesi devam…  Türkiye’de ilk çalışmalar 1934 yılında refik saydam tarafından başlatıldı,  Bu dönemde hemşireler burs sağlanarak Amerika'ya gönderilmiştir.  Köy tipi sağlık merkezi olarak Ankara da Etimesgut,  Şehir tipi sağlık merkezi olarak İstanbul da Edirnekapı merkezileri hizmete sunulmuştur.

35 Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihçesi devam… 1943 yılında ilk ziyaretçi hemşire kavramı kullanılmış, İlk halk sağlığı hemşiresi Fatma acar, Günümüzde özel olarak halk sağlığı hemşiresi yetiştiren okullar yoktur.

36 Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihçesi devam… https://www.google.com.tr/webhp?sourceid=chrome- instant&ion=1&espv=2&ie=UTF- 8#q=halk+sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1+hem%C5%9Fireli%C4%9Fi +pdf&revid=1914885452 Halk Sağlığı Hemşiresi" görev ünvanı, ilk defa 1963 yılında yürürlüğe giren 224 sayılı yasaya dayalı "Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönerge" de yer almıştır.

37 Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönerge’ye göre; Halk sağlığı hemşiresi köy ebelerinin yardımı ile ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerini yürütür. Halk sağlığı hemşiresi köy ebelerini denetler ve onları hizmette eğitir, Halk sağlığı hemşiresi köy ebelerinin yaptıramadığı doğumlara gerekli müdahaleyi yapar, Topluma ve bireylere halk sağlığı ve toplum kalkınması konularında eğitim yapar,

38 Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönerge’ye göre; devam… Halk sağlığı hemşiresi gezi programları içinde gittiği köylerde evde hasta izleme ve bakımında köy ebelerinin yapamadığı hizmetleri sağlar. Özel programlar gereği yapılan gıda yardımlarının dağıtımını hekimin direktifine göre düzenler, ebenin yardımı ile dağıtır. Kronik ve bulaşıcı hastalıkların bakımını sağlar. Gereken durumlarda ilk ve acil yardım yapar

39 HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

40 HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ  Sağlık Bakanlığından: 8/3/2010 tarihli ve 27515 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hemşirelik Yönetmeliğinin 7 nci maddesinde; Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.(2011 Nisan / Sayı 27910) Bu yönetmeliğe göre HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ;

41 Evde Bakım Hemşiresi:  Evde Bakım Hemşiresi: Yatağa bağımlı veya kendi ihtiyaçlarını bir başkasının desteği olmaksızın karşılayamayacak durumda evde bakım gereksinimi olan bireylere hemşirelik hizmetlerinin sunumundan sorumludur. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

42 Evde Bakım Hemşiresi:  Görev, yetki ve sorumlulukları  Hemşirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;  a) Ev ortamını hastanın gereksinimlerine uygunluk yönünden değerlendirir  b) Bireyin sosyal gereksinimlerin karşılanmasına yönelik görev alan bakım destek elemanlarının denetimini yapar  c) Birey ve ailenin eğitim ve danışmanlık ihtiyacının belirlenmesini ve yerine getirilmesini sağlar. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

43 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi  Görev yetki ve sorumlulukları  Hemşirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra; http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

44 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi  1. Hemşirelik Bakımı:  a) Sorumlu olduğu bölgedeki toplumun sağlık düzeyi ölçütlerine ilişkin veri toplar ve değerlendirir.  b) Sorumlu olduğu ailelere ev ziyaretleri yaparak kapsamlı değerlendirme yapar.  c) Birey ve ailelerin ana-çocuk sağlığı ile ilgili gereksinimleri ve sorunlarını, öncelikleri belirler.  ç) Birey ve ailelere ilişkin tüm kayıtları doğru, eksiksiz ve zamanında tutar.  d) Ailedeki hasta ana-çocukların konsültasyon için gereksinimlerini belirler  e) Diğer sağlık ekibi üyeleri ile ve kurum içi, kurum dışı diğer hizmet birimleri ile iletişim kurar ve geliştirir. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

45 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi  f) Aile planlaması hizmetlerini yürütür.  g) Doğum öncesi izlem, evde doğum ve doğum sonrası anne ve bebeğin izlem hizmetlerini yürütür.  ğ) Kadın sağlığına yönelik tarama (Pap Smear, KKMM ve benzeri) programlarına katılır.  h) Çocuk izlem hizmetlerini yürütür. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

46 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi  ı) Bağışıklama hizmetlerini yürütür.  i) Ana ve çocuk yaş gruplarını ilgilendiren kronik hastalıkların takibini yapar, hekim tarafından reçete edilmiş ilaç ve tedavileri uygular.  j) Merkez bölgesinde ana-çocuk sağlığı hizmetleri ile ilgili yapılacak araştırmalara katılır.  k) Hizmet içi eğitim programlarına, mesleki seminer, konferans, gibi etkinliklere katılır.  l) Hemşirelik bakımında gerekli olan asepsi, sterilizasyon, dezenfeksiyon gibi tekniklere uyar ve uyulmasını sağlar.  m) Tüm uygulama ve işlemlerini etik kurallara uyarak birey/grup hakları doğrultusunda yapar.

47 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi  2. Tıbbi tanı ve tedaviye katılma:  a) Önemli çocukluk hastalıklarının muayene ve takibini yapar, hekim isteminde yer alan ilaç ve tedavileri uygular.  b) Ana ve çocuk yaş gruplarını ilgilendiren kronik hastalıkların tedavisinde hekim tarafından reçete edilmiş ilaç ve tedavileri uygular. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

48 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi  3. Eğitim ve danışmanlık:  a) Merkez sorumlu hemşiresinin gözetiminde halka, sağlığın geliştirilmesi, eğitimini planlar, eğitim ortamını hazırlar, uygular ve değerlendirir.  b) Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesinde ve AIDS ile mücadelede eğitim ve danışmanlık yapar.  c) Sorumlu üreme ve cinsel danışmanlık ve sorumlu ebeveynlik için eğitim ve danışmanlık yapar.  ç) Kadın yaşam evrelerine göre cinsel sağlık/üreme sağlığı sorunlarını belirler, eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yürütür. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

49 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  Birey, aile ve toplumun ruh sağlığını koruma, geliştirme ve sürdürmede görev yapan sağlık ekibi üyesidir. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

50 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  Görev Yetki ve Sorumlulukları  Hemşirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;  a) ruh sağlığı bozulma riski taşıyan tüm grupların, ruh sağlığının korunmasında ve sürdürülmesinde görev alır ve destekleyici programlar oluşturur.  b) Gelişimsel dönem özelliklerini bilir ve bu özellikler doğrultusunda çocuğun, ergenin biyo-psiko-sosyal gelişimini izler.  c) Ergenlik döneminde ortaya çıkabilecek riskli davranışlar konusunda koruyucu müdahaleleri gerçekleştirir.  ç) Orta yaşlılık ve yaşlılık dönemindeki bireylere bu dönem özellikleri hakkında bilgi verir.  d) Ruhsal bozuklukların, fiziksel hastalık sürecinin erken belirtisi ya da hastalığın etkeni olabileceğini bilir ve hastaların ve sağlıklı bireylerin genel sağlık düzeyini değerlendirir, risk faktörü analizi yapar. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

51 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  e) Gebelik ve doğum süreci ile ilgili gelişebilecek ruhsal durumlara yönelik annelere eğitim yapar.  f) Birey ve aileye yardım için toplumsal destek sistemlerini örgütler.  g) Toplumdaki bireylerin, kullandığı ilaçlar, bitkiler, alternatif tedaviler, vitaminler veya besinsel destekleri gibi alternatif tıp uygulamalarını değerlendirir.  ğ) Riskli davranışlara ilişkin öykü alır, risk düzeyini değerlendirir.  h) Sürekli ve sistematik biçimde veri toplar, gereksinimlerini ve sorunlarını belirler, hemşirelik bakımını planlar ve uygular. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

52 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  ı) Gelişimsel, durumsal ve sosyal krizler için bireysel ya da grup danışmanlığı yapar, destek grupları oluşturur, psikososyal destek sunar.  i) Hastanın, tıbbi tedavisine uyumunu, ilaçların etkilerini ve yan etkilerini takip eder, yan etkilerle başa çıkmada yardımcı olur.  j) Ruhsal sorun yaşandığında uygun destek hizmetlerinin birey tarafından kullanımını sağlar.  k) Psikiyatrik hastalığın yeniden alevlenmesine neden olabilecek durumları saptar ve alevlenmeleri önlemede aile ile işbirliği sağlar.  l) Kronik psikiyatri hastalığı olan bireylerin taburculuk sonrası toplum içinde uyumlarını sağlamalarına yardımcı olur.

53 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  m) Psikiyatrik tedavi gören hastanın taburculuk sonrası hazırlanan ev programının uygulanmasında görev alır  n) İyileşme ve yeni duruma uyum sürecinde aileye ve bireye destek olur.  o) Ruhsal bozukluğu olan bireyleri, toplumsal destek kaynaklarını kullanması için yönlendirir, destekler.  ö) Psikiyatrik tedavi gören hastaların topluma yeniden kazandırılması ve üretkenliklerini sağlamak için işverenler ve kuruluşlar ile ortak çalışmalarda bulunur.

54 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  p) Ruhsal bozukluğu olan hastaların topluma yeniden kazanımında rol alan dernekler ile işbirliği yapar ve hastaları yönlendirir.  r) Ruh sağlığı ile ilgili yasaları takip eder ve hasta ve aileyi yasalar hakkında bilgilendirir.  s) Koruyucu ruh sağlığına yönelik eğitim hizmetleri için, ilk ve orta dereceli okullarda, çeşitli sivil toplum örgütlerinde, basın ve medya aracılığıyla topluma bilgi aktarır. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

55 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi:  Ş)Birey, aile ve gruplarda olumlu sağlık davranışları geliştirmek için toplumdaki liderlerle işbirliği yapar ve onları harekete geçirir.  t) Uygun aile ortamı sağlamaya yönelik programlarda görev alır.  u) Toplumun ruh sağlığı inançları, tutumları ve damgalama ile mücadele programları yürütür ve görev alır.  ü) Stres ile başa çıkma, öfke kontrolü, kriz yönetimi, evlilik eğitimi gibi konularda eğitim ve danışmanlık hizmetleri verir.

56 İş Sağlığı Hemşiresi  Görev yetki ve sorumlulukları  Hemşirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;  a) Çalışma ortamı ile ilgili sorunların saptanmasında ve önceliklerin belirlenmesi konusunda diğer iş sağlığı hizmet ekibi üyeler ile birlikte çalışmalar yürütür.  b) Sağlıklı ve güvenli bir işyeri sağlamak için, işverenin de katılımını sağlayarak gözlem yapar ve çalışan sağlığını tehdit eden riskleri saptar.  c) İşçi ve ailelerinin sağlık sorunlarını çözmede, gereksinimlerini karşılamada onlara rehberlik eder.  ç) İşyeri çalışanlarının çalışma yaşamı ile ilgili özellikleri sağlık düzeyleri hakkında bilgi toplar ve bunların kayıtlarını tutar. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

57 İş Sağlığı Hemşiresi  d) Çalıştığı işyerinde yapılan iş, iş süreçleri ve yönetim özellikleri ile ilgili bilgi toplayarak çalışanın sağlığını olumsuz etkileyebilecek tehlike ve riskleri belirler.  e) İşyeri ortamının etkisi ile oluşan sağlık sorunlarında alınacak önlemler konusunda öneride bulunur ve bu önerilerin uygulanmasını sağlar.  f) Çalışanların hastaneye sevk işlemlerini sağlar, tedavisini izler ve rehabilitasyon hizmetlerine katılır. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

58 İş Sağlığı Hemşiresi  g) İşyeri sağlık birimine başvuranların sağlık muayenelerinin yapılmasına yardım eder, hekim tarafından reçete edilen ilaçları uygular.  ğ) İşe bağlı olan ya da olmayan kazaların önlenmesi için diğer iş sağlığı hizmet ekibi üyeleri ile birlikte koordineli çalışır.  h) Meslek hastalıklarının önlenmesi, tedavisi ve izlemi ile ilgili hemşirelik girişimlerini planlar, uygular ve değerlendirir.  ı) Çalışanların ruh sağlığını koruma ve geliştirmeye yönelik sağlık programları düzenler.

59 İş Sağlığı Hemşiresi  i) sağlık davranışlarını geliştirmeye yönelik olarak sağlığı geliştirme programları planlar, uygular ve değerlendirir.  j) İşyerinde oluşan küçük yaralanma ve hastalıklarda ilk müdahaleyi yapar,  k) İşyerinde çalışanlardan ilk yardım grubu oluşturur ve bu gruba ilk yardım anında yapılacaklar konusunda eğitim verir.  l) Çevre koşullarının düzeltilmesi için diğer ekip üyeleri ile işbirliği yapar, http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

60 İş Sağlığı Hemşiresi  m) İşyerinde çalışan kronik hastalıklı bireylerin bakımı ile ilgili hemşirelik girişimlerini planlar, uygular ve değerlendirir.  n) İş sağlığı ve iş güvenliği bilincinin geliştirilmesi konusunda ilgili birimlerle iş birliği halinde çalışmalar yapar.  o) İşyerine bağlı kreş ve anaokulunun sağlık kontrolünü yapar.  ö) İşyeri yemekhanesinde sağlık eğitimlerini planlar, yürütür ve denetler.

61 İş Sağlığı Hemşiresi  p) İşyeri sağlık güvenlik kurullarının etkin üyesi olarak toplantılara katılır.  r) İşyeri sağlık biriminin çalışmaları ile ilgili istatistikleri oluşturur ve ilgili birimlere rapor eder.  s) Çalışanların sağlık sorunlarının belirlenmesi ve çözüm yollarının geliştirilmesine yönelik konularda araştırmalar planlar, sonuçlarını raporlandırır.  ş) Sağlık merkezinde kütüphane oluşturulmasını destekler.  t) İş yerinde çalışan gebe ve emzikli kadınların izlenmesi ve zararlı maddelerden korunması için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.  u) Çalışmalarında etik ilkeleri gözetir ve çalışanın haklarını korur.  ü) İş sağlığı hemşiresi olmak isteyen öğrenci hemşirelerin uygulama eğitimlerini destekler. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

62 Okul Sağlığı Hemşiresi:  Görev yetki ve sorumlulukları  Hemşirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;  a) Görev yaptığı okulda okul sağlığı hizmetleri ile ilgili sorunları, gereksinimleri saptar ve okul idaresine bildirir.  b) Sağlık risklerinin erken konusunda okul idaresiyle koordinasyonu sağlar.  c) Sağlık biriminin malzeme ihtiyaç listesini tespit eder ve okul idaresine bildirir.  ç) Okula her yeni katılan öğrencinin sağlık durumunun değerlendirilmesinde görev alır http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

63 Okul Sağlığı Hemşiresi:  d) Hastalanan veya acil müdahale gereken hemşirelik hizmetlerini planlar, uygular, değerlendirir ve hemşire gözlem formuna kayıt eder.  e) Okul sağlık ekibiyle birlikte okulda düzenli olarak gerçekleştirilen bağışıklama ve sağlık taramalarında görev alır.

64 Okul Sağlığı Hemşiresi:  f) Okulda çevre sağlığını ilgilendiren durumları değerlendirir  g) Okulda öğrencilere doğru sağlık bilgilerinin aktarılması ve sağlık konusunda olumlu davranışların kazandırılması amacıyla Sağlık Eğitimi planlar ve yürütür.  ğ) Okulda yapılan ruh sağlığı çalışmaları ve sağlık danışmanlığını yürütür.  h) Okul kantininde görev alan personelin kişisel hijyen, kantin hijyeni ve gıda güvenliği gibi konularda sağlık eğitimlerini planlar, yürütür ve denetler.  ı) Okul temizliğini yürüten personele tuvalet temizliği, sınıf temizliği gibi konularda sağlık eğitimi yapar ve onları denetler.  i) Okul mutfağında görev alan personele sağlık eğitimlerini planlar, yürütür ve denetler. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

65 Okul Sağlığı Hemşiresi:  j) Düzenli periyodik olarak okulun sağlık raporunu oluşturur ve okul idaresine bildirir.  k) Öğrencilerin fiziksel ve psikolojik potansiyellerini fark edip ortaya koymalarını sağlamak, özgüvenlerini geliştirmek amacı ile okulda görev alan öğretmenler, öğrenci ve aile arasında koordinasyonu sağlar.  l) Kronik hastalığı ve alerjileri olan öğrenciler için öğrencinin kendisi, aile ve öğretmenine sağlık danışmanlığı yapar. Bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde öğrenciler, aileleri ve öğretmenleri arasında koordinasyonu sağlar ve sağlık danışmanlığını yürütür.  m) Kazalardan korunma ve güvenlik önlemlerinin geliştirilmesinde, öğrenci, aile, okul yönetimi ve eğitimcilerle işbirliği içerisinde çalışır. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

66 Ceza ve Tutukevi Hemşiresi  Görev, yetki ve sorumlulukları  Hemşirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;  a) Çalışma ortamı ile ilgili sorunların saptanmasında ve önceliklerin belirlenmesi konusunda hekim ile birlikte çalışmalar yürütür.  b) Sağlıklı ve güvenli bir çevre oluşturmak için, gözlem ve risk değerlendirmesi yapar. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

67 Ceza ve Tutukevi Hemşiresi  c) Tutuklu, hükümlü, çalışan ve ailelerin sağlık sorunlarını çözmede, gereksinimlerini karşılamada onlara rehberlik eder.  ç) Tutuklu, hükümlü ve çalışanlarının özellikleri ve sağlık düzeyleri hakkında bilgi toplar ve bunların kayıtlarını tutar.  d) Belirlenen sıklıkla periyodik muayeneler yapar.  e) Hastalık semptomu ortamdan kaynaklanıyorsa, alınacak önlemler konusunda öneride bulunur ve alınmasını sağlar.

68 Ceza ve Tutukevi Hemşiresi  f) Çalışanların hastaneye sevk işlemlerini sağlar, tedavisini, izler ve rehabilitasyon hizmetlerine katılır.  g) Sağlık muayenelerinin yapılmasına yardım eder, hekim tarafından reçete edilen ilaçları uygular.  ğ) Cezaevinde kazaların önlenmesi için hekim ile birlikte koordineli çalışır.  h) Emosyonel problemi, alkol, sigara, ilaç, uyuşturucu kullanma gibi kötü alışkanlığı, kronik hastalığı, venerial hastalığı, beslenme bozukluğu olan tutukluların tespitini ve takibini yapar. http://www.sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik- yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html

69 Ceza ve Tutukevi Hemşiresi  ı) Çalışanların işe devamsızlık nedenlerini araştırır.  i) İlk yardım ünitesi ve malzemeleri hazır bulundurur.  j) Çalışanlardan ilk yardım grubu oluşturur ve bu gruba ilk yardım anında yapılacaklar konusunda eğitim verir.”

70  TEŞEKKÜRLER

71 kaynakça  Akdur R., Halk sağlığı, http://www.recepakdur.com/upload/HALK%20SA%C4%9ELI%C4%9EI%20K %C4%B0TAP.pdf  Erci B., Halk Sağlığı Hemşireliği, 29-40 halk sağlığı hemşireliği, Göktuğ Yayınevi.  Erefe İ., Halk Sağlığı Hemşireliği El Kitabı, halk sağlığı hemşiresi, 3-11, Koç Yayınları.  Güler Ç., Halk sağlığı kavramı 2-21,halk sağlığı kitabı.  Toplu H., YAVAŞ ŞEHİRLER (CITTASLOW/SLOW CITIES) Ve HALK SAĞLIĞI, YÜKSEK LİSANS TEZİ 2012

72  Resmi gazete hemşirelik yönetmeliği 19 Nisan 2011 SALI  Ceylan A., HALK SAĞLIĞININ TARİHSEL GELİŞİMİ Ve HALK SAĞLIĞI KAVRAMI, https://scholar.google.com.tr/scholar?q=Ceylan+A.,+HALK+SA%C4%9ELI%C4%9EINI N+TAR%C4%B0HSEL+GEL%C4%B0%C5%9E%C4%B0M%C4%B0+Ve+HALK+SA%C4%9ELI %C4%9EI+KAVRAMI,&hl=tr&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart&sa=X&ei=z0hdVZ70E8e17 AbvnIHIDQ&ved=0CBoQgQMwAA https://scholar.google.com.tr/scholar?q=Ceylan+A.,+HALK+SA%C4%9ELI%C4%9EINI N+TAR%C4%B0HSEL+GEL%C4%B0%C5%9E%C4%B0M%C4%B0+Ve+HALK+SA%C4%9ELI %C4%9EI+KAVRAMI,&hl=tr&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart&sa=X&ei=z0hdVZ70E8e17 AbvnIHIDQ&ved=0CBoQgQMwAA  Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Müdürlüğü Yönerge 2010  Aslan F. Hemşireliğin dünü bugünü yarını, http://www.iagb.gov.tr/file/SUNUMLAR/04.pdf http://www.iagb.gov.tr/file/SUNUMLAR/04.pdf  Halk sağlığı hemşireliğinin değişen rolleri https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=9&cad=rja &uact=8&ved=0CFEQFjAI&url=http%3A%2F%2Fakademik.maltepe.edu.tr%2F~sehery urt%2Fhem%2520431%2520sunu%2FHalk%2520sa%25F0l%25FD%25F0%25FD%2520hem %25FEireli%25F0i%2520De%25F0i%25FEen%2520rolleri.ppt&ei=OEldVfePLcy57gbx4YLA Dg&usg=AFQjCNFEnp1jANzfeFbIoS0Emj47GZtY3A&bvm=bv.93756505,d.ZGU