Rehberlik ve Araştırma Merkezi

... konulu sunumlar: "Rehberlik ve Araştırma Merkezi"— Sunum transkripti:

1 Rehberlik ve Araştırma Merkezi
OKUL KORKUSU-FOBİSİ Kırıkkale Rehberlik ve Araştırma Merkezi Kırıkkale RAM

2 Çocukların gelişimlerine yönelik temel ölçütler bulunmakla beraber her çocuk kendi içinde ayrı bir gelişim yolu izleyebilir. öncelikle her çocuğun birbirinden çok farklı olduğu gerçeğinden işe başlamak gerekir. Kırıkkale RAM

3 Bir çocuğun elinden onun kendi çocuğu gözüyle baktığı tahta parçasını alıp ta sobaya atıverin; çocuğun göstereceği tepki sizi korkutacaktır.Bunu yapmakla çocuğun gözünde düpedüz bir cinayet işleriz; çocuk korkuyla donakalarak bizim elimizden ne kötülükler gelebileceğini sezip DEHŞETE KAPILACAKTIR… Kırıkkale RAM

4 Çocuğum 6 yaşında bu yıl ilkokula başladı
Çocuğum 6 yaşında bu yıl ilkokula başladı. Okula çok büyük bir arzu ile hazırlanmasına rağmen ilk günün sabahından beri okula gitmek istemediğini söyledi. Tüm çabalarıma karşın sınıf içine sokamadım. benimle birlikte kalmak istiyor yanımdan hiç ayrılmıyor. Şu an okula gitmiyor. Eskiden de bana bağlı bir çocuktu ancak okula başladıktan sonra bu bağlılık daha da arttı. Okula götürmek için çocuğu zorlamalı mıyım ? Nasıl hareket etmemi tavsiye edersiniz ? Kırıkkale RAM

5 Okul korkusu nedir? Okul çağındaki çocuklarda birden bire
okula gitmeye karşı beliren yoğun direnç ve korku durumudur… İlköğretim ikinci devrede ve lisede de görülebilen okul korkusunun tedavisi yaşı küçük olan çocuklarda daha kolay olmaktadır… Okul korkusu tedavi edilmediği zaman daha büyük sorunlara da yol açabilir.. KORKU Kırıkkale RAM

6 Okul fobisi gelişmiş çocukların ortak özellikleri
Bu çocuklar genellikle sosyal ilişki kurmakta güçlük çeken, içe kapanık, utangaç çocuklardır. Başarı kaygısı duyarlar, uslu, uyumlu evde kendisini fazlasıyla kabul ettiren ve aşırı onay bekleyen yapıları vardır. Bu çocuklar ailelerine özellikle annelerine bağımlıdırlar. Anne ve babaları olmadan bir yere gitmek, bir şey yapmak istemezler. Her istedikleri anında karşılanmış ve anında tatmin isteyen ve olmayınca hileye başvuran yapıdadırlar… Kırıkkale RAM

7 İnsanın en önemli ilişkisi kendisiyle olan ilişkisidir…
Kırıkkale RAM

8 Okul korkusunun Nedenleri-1
Anneden ayrı kalma ve terk edilme korkusu… Annenin de çocuğa bağımlı olması okul korkusunu tetikleyebilir. Bir hastalık yada kaza sonucu evde bakım Kardeş kıskançlığı Evdeki çatışmalı ortam Başarısız olma endişesi Öğrenilmiş kaygı…anne ve babadan İlgi ve sevgi eksikliği… anne baba öğretmen Kırıkkale RAM

9 Okul korkusunun Nedenleri-2
Çocuk yalnız başına kendisini güvensiz hissetmektedir. Bu kişilik özelliklerine sahip çocuklarda tetiği çeken bir bir kriz, kardeş doğuşu, göç, bir kayıp, okul veya öğretmen değişikliği, okulda onurunu, bedeninin tehdit eden bir durum gibi). Çocuğun veya ailenin yaşamında taşınma hastalık veya yakın birini ölümü gibi önemli bir değişimin olması Duyarsız sürekli emir veren bir öğretmen yada başka bir okul personeli Kırıkkale RAM

10 Okul korkusunun Nedenleri-3
Uygun olmayan sınıf yerleştirmesi Özel bir etkinlikten sesli okuma sınıf önünde ders anlatma beden eğitimi gibi etkinliklerden korkma yada güçlük çekme . Okulda yada okul yolunda fiziksel olarak tehdit edici birilerinin olması. Ahlaki düzeyin çok düşük olduğu şiddetin ve belirsizliğin olduğu okul ortamı… Boşanma maddi sorunlar anne babanın başka biriyle evlenmesi veya yeni kardeşin olması gibi etkenlerle stresli ve dengesiz bir ev yaşamı sürme … Kırıkkale RAM

11 Ergenler ve okul korkusu
Eğer okula gitmeyi reddetme ilk olarak çocuğun ergenlik döneminde ortaya çıkmışsa onu ciddi olarak rahatsız eden başka bir şeyinde işareti olabilir. Yada okulda onu gerçekten korkutan veya tehdit eden bir şey olabilir. Kırıkkale RAM

12 Belirtiler psikolojik-1
Okul fobisinin başlangıcı bazen sinsidir.Ön belirtiler günlerce sürebilir. Çocuk neşesizdir, uykuya dalmakta güçlük çeker. ödevlere karşı ilgisi azalır ve sonunda bir gün okula gitmeyeceğini söyleyiverir Neden olarak, öğretmenden korktuğunu ya da arkadaşının kendisini rahatsız ettiğini söyleyebilir çocuklar ise tanımlayamadıkları bir korkudan söz ederler. Kırıkkale RAM

13 Belirtiler psikolojik-2
Çoğu zaman evde rahattırlar. Şiddetli vakalarda çocuklar evde de huzursuzdurlar. Bağlı ve bağımlı oldukları aile bireyini bir yere bırakmaz, peşinde dolaşırlar. Belirtiler genellikle okula gitme vaktinde yoğunlaşır, okuldan ayrılma vaktinde azalır ve daha çok Eylül, Ekim aylarında ortaya çıkar. Okul etkinliklerine karşı pasif içe kapanık veya korkulu davranıyorsa okulda daha çok ağlamaya kavga etmeye dikkat çekmeye başlamışsa… Öğretmenden sık sık izin isteyip dışarı çıkmak istiyorsa onunla Okulda ve evde nedensiz yere ağlamaya, kavga etmeye ve dikkat çekmeye çalışmaya başladıysa, Kırıkkale RAM

14 Belirtiler psikolojik-3
Okula giderken ağlama, hastalanma ya da okula gitmeyi istememe davranışları geliştiriyor ve evde kalmasına izin verilince bunlar birdenbire kayboluyorsa, Okula gitmediği için suçluluk duymuyorsa, Depresyon yada depresyona benzeyen durumlar Kendini aşağı gösteren durumlar, yalnızlaşma, hırçınlaşma Aşırı kendini eleştiren davranışlar,.. Kırıkkale RAM

15 Belirtiler fizyolojik
Tıbbı temeli olmayan bedensel şikayetler Karınlarının, başlarının ağrıdığını, hasta olduklarını söylerler. Bu yakınmalar evde kalmalarına izin verildiğinde sona erer. İştahsızlık ve uykusuzluk mide bulantısı görülmektedir. Sık sık hasta olmadığı halde baş veya karın ağrısı bahane ederek şikayet ediyorsa, Kırıkkale RAM

16 Nasıl yardımcı olabiliriz..
ilkokul çağındaki çocukların eğitiminde en temel öğe, öğretmen ile çocuklar arasındaki ilişkidir. çoğu zaman bu ilişki, çocuğun okula ve arkadaşlarına karşı gösterdiği tepkiyi, başarısını ve gelişimini etkiler. Deneyimlere göre sorun ne kadar erken ele alınırsa o kadar kolay iyileştirilir.Yine deneyimler göstermiştir ki okul fobisi yaşadığı fark edilmeyen çocuklar daha büyük ve ciddi problemler geliştirebilir. Öğretmen ile öğrenci arasındaki olumsuz ilişki, çocuğu okul konusunda güvensiz kılar. Sabırlı, tutarlı ve kararlı bir tavır içinde olunuz . Sorunu görmezlikten gelmek ve bir sonraki yıla havale etmek; ancak çözümü zorlaştırır. Kırıkkale RAM

17 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Okul korkusuyla baş etmede yapılacak ilk iş çocuğun olabildiğince çabuk okula geri dönmesidir. Çocuğu okula gitme zorluğu nedeniyle cezalandırmayın, küçük düşürücü sözlerle aşağılamayın. Çocuğun bunaltısı ile oluşan belirtileri şımarıklık, ilgi çekme arzusu ya da sizi kızdırmak için yapılan davranışlar gibi yanlış yorumlamaktan kaçının. Kırıkkale RAM

18 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Okul korkusu hakkında çocuğu suçlamayın ya da küçümsemeyin. Bu durumun bir çok çocuk tarafından yaşanabildiğini ve zaman içinde kendisini mutlaka daha iyi hissedeceğini anlatın. Çocuk anlayışla karşılanmalı suçlanmadan ona değer verilerek onu dinleyerek soruna neden olan faktörleri bulmak çözüm için ilk adım olacaktır Kırıkkale RAM

19 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Güler yüzlü olun Göz iletişimi kurun… Dokunun Konuşurken veya oynarken onunla aynı boy seviyesinde olun. Sözünü kesmeyin… Dokunma ve sarılma çocukları rahatlatır. Sorun olarak yaşadığı şeyle alay etmeyin. Kırıkkale RAM

20 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Ona verdiğiniz değeri ve onunla duyduğunuz gururu ona söylemekten çekinmeyin. Korkuları hakkında konuşmaya teşvik edin. Zaman zaman hayır demesine izin verin. böylece sınırlarını belirleyebilmesine yardımcı olursunuz. Okulda acil bir durum olduğunda onunla kimin ilgileneceği ve korkuları olduğunda kimlerle konuşabileceği hakkında bilgi verin. Kırıkkale RAM

21 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Çocuğun ailesini önce günde iki kere sonra bir kere aramasına izin verin.Daha sonra da bu ayrıcalığı ortadan kaldırın. Okula devam etmesi ve muhalefet etmemesi karşılığında evde yada okulda başka küçük ayrıcalıklar vermek gibi birtakım ödüller sunun. Çocuğun fazla tehditkar bulduğu bir yere oturmamasını sağlamak En derin insan ihtiyacı taktir edildiğini hissetme ihtiyacıdır.onay sözleri bu ihtiyacı karşılar. (Onay-kınama) Kırıkkale RAM

22 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Bir kere bile çocuğun kazanmasına izin verilirse, sorunun daha da kötüleşeceği unutulmamalıdır. ( Belirli gün ve haftalar - KISA TATİLLER) Kırıkkale RAM

23 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Çocuğun güven duyduğu kişiyle okula gitmesi teşvik edilmeli gerektiğinde güven duyduğu kişinin çocuğun kendisini rahat hissedinceye kadar kısa bir sürede sınıfta oturması sağlanmalıdır. Çocuk ilkokula başlıyorsa birkaç gün yanında bulunulmalılar. Anaokulu döneminde ise önce oyun grubuna götürmek, yarım günden sonra da tam güne çıkarmak doğru olur. İlk günlerde okulun bahçesinde sonra okul içine daha sonrada sınıfa girmesi önce bir saat sonra iki sonra yarım gün daha sonra da tam gün okula gitmesi sağlanarak adım adım okulla buluşturulması sağlanmalıdır. Kırıkkale RAM

24 Nasıl yardımcı olabiliriz..
Çocuğun anlamsız sözleri bile çocuğun dünyasının yansımasıdır ve çocuk için anlam taşır. Garip yada anlamsız sorular bir çocuğun dünyayı nasıl gördüğü hakkındaki açıklanmış ilgileri yansıtır. Bütün bu sorular cevaplandırılmalı ve daha fazla soru sorması için cesaretlendirilmelidir. Kırıkkale RAM

25 Aile neler yapabilir… Eğer çocuğunuzun sağlığı konusunda endişeli iseniz doktor kontrolü yararlı olacaktır. Aksi halde okula gönderin ve öğretmeni durumdan haberdar edin, çocuğunuz ciddi bir şekilde hastalanırsa sizi arayıp haber vermelerini isteyin. Kendinizi çocuğunuzun yerine koyunuz ve duyduğu kaygı ve endişeyi anlamaya çalışınız .. Önceleri , okul sabahları güç olabilir. Çocuğa kendisini nasıl hissettiğini sormamak bu durum çocuğun şikayet etmek için fırsat ve cesaret verecektir. Okula gitme vakti dışında bir zamanda çocuğunuzla okul korkusu hakkında konuşun. SUÇLAMAMAK KÜÇÜMSEMEMEK, DURUMLULUK KORKU OLDUĞU ZAMANLA KENDİSİNİ DAHA İYİ HİSSEDECEĞİ anlatılmalı.. Kırıkkale RAM

26 Aile neler yapabilir… Çocuğunuz okula geç kaldığında, servisi kaçırdığında, mutlaka onu okula göndermek için başka çözümler geliştirin ve en kısa zamanda okula gönderin. Bazen çocuğunuz kendiliğinden eve dönebilir, bu durumda da yapmanız gereken onu okula geri göndermektir. Çocuğunuzun Akranları İle Zaman Geçirmesine Yardımcı olun. Okula gitmediğinden dolayı çocuğu suçlamamalı, korkusu ve gözyaşlarıyla alay edilmemelidir. Okula gitmediği için çocuk suçlanmamalıdır. Bu sıkıntılı durumun geçici olduğunu, bazı başka çocuklarda da görüldüğünü ve kolaylıkla iyileştiğini çocuğa anlatmak iyi olur. Kırıkkale RAM

27 Aile neler yapabilir… Evde drama yaparak okuldaki ilişkiler canlandırılabilir. Anne kendi öğrencilik fotoğraflarını gösterebilir. Eğer sorun zor ise çocuğun bir iki saatliğine daha sonrada tam gün okula gitmesini sistematik bir yaklaşım kullanarak sağlayın. Sabırlı, tutarlı ve kararlı bir tavır içinde olunuz . Sorunu görmezlikten gelmek ve bir sonraki yıla havale etmek ancak çözümü zorlaştırır. Kırıkkale RAM

28 Aile neler yapabilir… Çocuğun çantasına ailesini hatırlatacak küçük bir obje ya da resim koymak ve özlemini giderebileceği söylemek faydalı olur. Çocuk okula gittiği zamanlarda maddi olmamak şartıyla ödüllendirilebilir. Okulda olduğu zamanların yani ayrılığın geçici olduğunu anlatılmalıdır. Kırıkkale RAM

29 Aile neler yapabilir… Çocuk okula gideceği gün, aile üyelerinin sıradan bir günmüş gibi davranmaları, korkuyu çağrıştıracak ya da tetikleyecek davranımlardan uzak durmaları gerekmektedir. Vedalaşmaları çabuk ve kısa süreli tutarak, gerekli açıklamaları yapıp, ayrılıkların doğal olduğu hissettirilebilir. Çocuğa neden okula gitmesi gerektiği ve gitmezse neler kaçıracağı anlatılmalıdır. Ona gününüzün nasıl geçeceğini anlatıp, onunla gününün nasıl geçtiği hakkında konuşmak her ikinizi de rahatlatabilir Çocuğun endişeleri, duyguları üzerinde konuşmak, hem sıkıntısını paylaşmasını hem de anlaşıldığını hissedip rahatlamasını sağlar. Kırıkkale RAM

30 Aile neler yapabilir… Anne babanın beklenti düzeyini gerçekçi kılıp çocuğa zaman tanıması korkuyu yenmesini kolaylaştırabilir… Çocuğa, okulun amacını açıklamak, okula gitmesi konusunda ailenin tüm fertlerinin kararlı ve tutarlı olması işe yarar. Okula gitmemesi halinde yapılan çalışmalardan geri kalacağı ve bunun kendisi için bazı aksaklıklara yol açacağını anlatmaya çalışılmalıdır. Çocuk okula başlamadan önce okul ve öğretmenler tanıtılmalı okul ve öğretmenlerle ilgili doğru olmayan abartılı şeyler anlatılmamalı . Okul alışverişlerine çocukla birlikte çıkmak ve satın alınan araç ve gereçlerle ilgili mülkiyet duygusu geliştirmesine yardımcı olmak okulu sevmesini sağlayabilir. Kırıkkale RAM

31 Aile neler yapabilir… Okulla ve öğretmeniyle yapıcı işbirlikçi bir diyalogun kurulması çocuğun yanında öğretmeninin eleştirilmemesi gerekmektedir. Dayakla ve zor kullanarak davranışı yönlendirmeyi amaçlayan anne baba … Çocuğu suçlayıcı tavırlardan uzak durulmalıdır.. Çocuğun gece erken yatması ve sabah uykusunu almış olarak kalkması sağlanmalıdır. Kırıkkale RAM

32 Aile neler yapabilir… Yapılan araştırmalara göre çocukla savaşa girince sonucu ne olursa olsun ana baba kaybeder… Sevilen ve kişiliğine saygı duyulan çocuk başkalarını da sever ve saygı duyar. Böylece sevgi ve saygı erken gelişim yılları boyunca çocuğun disiplinin temelini oluşturur. Kırıkkale RAM

33 Sürekli olumsuz eleştiri… Dünyayı olumsuz görmesine
Ona göstereceğiniz… Sürekli olumsuz eleştiri… Dünyayı olumsuz görmesine Sürekli öfkeli tepkiler… Kin tutmasına Aşağılanma… Öfkeyi ve kendini değersiz hissetmesine neden olacaktır Kırıkkale RAM

34 Hoşgörü…Kendini önemli hissetmesini ve sabrı Dostluk …Güven duymasını
Ona göstereceğiniz…. Hoşgörü…Kendini önemli hissetmesini ve sabrı Dostluk …Güven duymasını Övgü…Kendini değerli hissetmesini ve sevmeyi Adaletli davranmanız…Adil olmasını sağlayacaktır. Mutlu bir yetişkin olmasını istiyorsanız Yaşama olumlu bakan bir örnek olun. Kırıkkale RAM

35 Dil konuşmadığı sürece dil değildir.
Kelime söylenmediği sürece kelime değildir.. Sevgi ailenize ve çevrenize verebildiğiniz sürece sevgidir. Kırıkkale RAM

36 Bazı şeylerin ve kişilerin değerini kaybetmeden ve zaman tükenmeden önce, değerini verebilmeniz ve hayatın tadını çıkarabilmeniz dilekleriyle Kırıkkale RAM

37 Katıldığınız ve sabırla dinlediğiniz için teşekkürler…
Kırıkkale RAM