PROBLEME DAYALI ÖĞRENME (PROBLEM BASED LEARNING)

... konulu sunumlar: "PROBLEME DAYALI ÖĞRENME (PROBLEM BASED LEARNING)"— Sunum transkripti:

1 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME (PROBLEM BASED LEARNING)

2 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Problem: bireyin karşılaştığı güçlükler, içinden çıkılmaz gibi görünen durumlardır. John Dewey problemi; şüphe ve belirsizlik uyandıran herhangi bir şey olarak tanımlamaktadır.

3 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Tanım: Probleme dayalı öğrenme, öğrencilerin net bir çözümü olmayan bir problemin çözümüne dayanır. PDÖ yaklaşımının özünde, öğrencilere araştırma yapmaları için başlangıç noktası oluşturabilecek güvenilir ve anlamlı problemler vardır.

4 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Orrill (2000) tarafından, probleme dayalı öğrenme; toplumun ihtiyacı olan bireylerin yetiştirilmesi için önerilmektedir. Bireylerin gerçek yaşamlarında karşılaştıkları sorunları yine yaşamın içindeki kaynakları kullanarak çözümler üretmesi gerekmektedir.

5 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Ghosh (1993) ve Johnson (1999) a göre probleme dayalı öğrenme uygulamaları, eleştirel düşünmede, empati yeteneğinde ve iç motivasyonda artış, öz yönetim becerisinde gelişme ve grup çalışmalarının verimli olmasını sağlamaktadır. Bu öğrenme, öğreticiler ve öğrenciler için zevkli, aktif ve etkin bir öğrenme süreci oluşturmaktadır

6 “Öğretmen ” “Öğrenciler” Geleneksel Öğretim

7 “Öğretmen ” “Öğrenciler” PDÖ

8 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Problem Tabanlı Öğretim metodu, özellikle içeriğin sunulmasına veya becerinin uygulamalı gösterimine dayalı diğer metotlardan farklı olarak, öğreticinin problemi sunması ve öğrencinin araştırma yaparak çözüme ulaşmasını hedefleyen bir metottur.

9 PDÖ GRUPLARININ ÖĞRENCİLER İÇİN AMAÇLARI ÜÇ TANEDİR:
1) Öğrenmeyi kolaylaştırmak, 2) Yaşam boyu ve kendi kendine öğrenmeyi gerçekleştirecek beceri ve davranışlar geliştirmek 3) Diğer kişilerle mesleki ilişkilerini geliştirecek sosyal becerisini geliştirmektedir.

10 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Probleme dayalı öğrenme stratejisinde problemin kalitesini değerlendirmek gerekmektedir. Kaliteli bir problemde şu özelliklerin bulunması gerekir : Öncelikle kaliteli bir problem öğrencinin ilgisini hemen çekebilmeli, tüm öğrencileri harekete geçirmelidir.

11 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Bunun için gerçek dünya ile mutlaka bir yönden bağ kurmalıdır. Kaliteli bir problem, mantığı yani akıl yürütmeyi temel almalıdır. Mantığın ana konusu bilginin elde ediliş formları olduğuna göre bilgiyi de temel alan bir yaklaşım içinde olmalıdır. Öğrencilerin her aşamada kararını belirtmesine elverişli olmalıdır.

12 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Kimi problemler grupla çözüleceğinden problem, işbirliğine müsait olmalıdır. Problem, grup üyeleri tarafından alt problemlere indirgenebilir bir özellik taşımalıdır. Problem, açık uçlu olmalı, tek cevaplı olmamalıdır.

13 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Öğrencinin önceki bilgileriyle bağlantılı ve onları destekler nitelikte olmalıdır. Problem, farklı bakış açılarını ortaya çıkarmalıdır. Daha sonra öğrenilecek konularla veya bilgilerle bağlantı kurmak için köprü vazifesi görmelidir.

14 Problemler Tamamen Yapılandırılmış Problem Yapılandırılmamış
Yarı Yapılandırılmış Problemler Problem ile ilgili bilgiler verilmez Tanımlanması güçtür Kurallar, problemi çözecek olan kişi tarafından bulunur. Genellikle çözüm için birden fazla yol sunar Farklı sonuçları vardır Problemle ilgili bazı bilgiler verilir Kuralları öğretmen ve öğrenciler belirler Problemle ilgili tüm bilgiler verilir Öğretmen tarafından belirlenen, izlenecek olan kurallar ve işlemler ile çözülür Tek bir doğru sonucu vardır

15 Problem çözme ve PDÖ birbirinden farklı ama birbiri ile ilişkilidir
Problem çözme - bir yöntemdir, öğrencinin önceki bilgilerine dayalı olarak bir karara varması bir çözüm üretmesidir Probleme dayalı öğrenme – bir kuram veya strateji olarak düşünülebilir, öğrenme ihtiyacının hissedilmesi ile yeni bilginin edinilmesi sürecidir.

16

17 Probleme Dayalı Öğrenmenin Basamakları
Problemi anlama Problemi tanımlama Problemi anlamak için gerekli verileri belirleme Kullanılacak bilgi kaynaklarını belirleme Olası çözümler üretme Çözümlerin analizi Sonuçları yazılı ve sözlü sunma

18 Şu türde sorular sürece eşlik eder
“Problem ne?” “Nasıl ve nereden başlamalıyım?”, “Ne biliyorum?”, “Ne bilmeye ihtiyacım var?”, “Nereden bulabilirim?”, “Tüm olasılıklar hakkında düşündüm mü?”, “Bu veriler ne anlama geliyor?”, “Bu bilgiye güvenebilir miyim?”, “Bu sınırlamadan kurtulmanın iyi bir yolu nedir?”, “Çözmeye çalıştığım problem nedir?”, “Yapabileceğim eylemler nelerdir?”, “Eğer her birini yaparsam neler olur?”, “Yapacak en iyi ve doğru olan nedir?”

19 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
En önemli özelliği hem yeni hem de var olan bilgilerin desteği ile öğrenmeyi sağlayan problemlerin kullanılmasıdır. P.D.Ö. öğrencilere “öğrenmeyi öğrenme” becerisi kazandırmayı ve öğrenme kapasitelerini arttırmayı amaçlayan bir eğitim yaklaşımıdır.

20 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Bilgi kazanmada edilgen tutumu reddeder Tartışma ve işbirliği yapabilmeyi, Bireylerin öğrenme sorumluklarını almalarını, Kişilerarası ilişkilerde başarılı stratejiler yürütmelerini, Problem çözümlerini gerekçelendirebilmeyi, Pratiğe hazır, uygulama sorumluluğunu yüklenebilmeyi,

21 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Yeni bilgiye açık ve kritik değerlendirme yapabilmeyi sağlar. Karşılaşılan problemleri tanımayı, Öneminin farkında olmayı, kavramayı Problemin nedenlerini anlamayı, Çözebilmeyi, ve önceden denenmiş çözümler üzerinde yansıtma yaparak, deneyimlerin göz önüne alındığından yola çıkar.

22 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
PDÖ kaliteli, talep edilebilir içerik sunar, duygusal anlamda öğrencileri rekabete sevk eder, karmaşık dünyada gerekli becerileri inkişaf ettirir.O bir program organizatörü ve diğer stratejilerle uyumlu olarak derinliğine anlamada her zaman öğrenme hedeflerinin uygulanabileceği bir eğitim stratejisidir.

23 PDÖ’ de Grup Çalışmaları
İşbirlikçi öğrenme PDÖ’nün önemli özelliğidir. Ortak amaçlar için grupla çalışma, öğrencileri yalnızlık uzaklaştırarak toplulukla öğrenme becerilerini sağlamaktadır. Grup çalışması, öğrenci-öğrenci ve öğrenci- öğretmen arasındaki sorunların daha kolay aşılmasına katkıda bulunur.

24 PDÖ’ de Grupların Oluşturulması
PDÖ iş birlikli öğrenmeden yararlanıldığından, öğrenciler çalışmalarını gruplar halinde yürütürler. Bu gruplar oluşturulurken, öğrencilerin farklı ilgi, imkan, bilgi ve becerilere sahip olabilecekleri düşünülerek heterojen öğrenci grupları oluşturulur.

25 PDÖ’ de Grupların Oluşturulması
PDÖ çalışmalarında gruplar oluşturulurken öğrenci sayısına dikkat edilmelidir. Genelde, oluşturulan gruplar küçük(2-4 kişilik), orta(5-8 kişilik), büyük(9-12 kişilik) olmak üzere üçe ayrılır. Çoğunlukla orta olanlar tercih edilir.

26 Konunun pekişmesi için
örnekler, problemler tanımlanır. Ne öğrenmemiz gerektiği söylenir Ezberleme Konu tabanlı Problem tanımlanmış Problemi çözmek için öğrenme ve uygulama Ne öğrenmemiz gerektiğini belirlememiz gerekir Problem tabanlı

27 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME TEMEL ÖZELLİKLERİ
Öğrenciler “sorumluluk” duygusuyla bir probleme sahip çıkar. Öğretmen, sınıftaki öğrencileri problem üzerinde düşünmeye yönlendirir, rehberlik eder, derin anlayışlar ve düşünceler ortaya çıkarmasına yardım eder.

28 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME TEMEL ÖZELLİKLERİ
Öğretmen, sınıftaki öğrencileri problem üzerinde düşünmeye yönlendirir, rehberlik eder, derin anlayışlar ve düşünceler ortaya çıkarmasına yardım eder. Uygulanan öğretim programını (dersi, üniteyi veya konuyu) karmaşık ve bütüncül bir yapıyla bir problem etrafında düzenler.

29 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Yüksek motivasyon, kendini yönetmeyi öğrenme davranışlarının sürekliliği, bilgiyi uzun süre muhafaza etme, eğitimsel yaklaşımla içerik karşılaştırılması, anlamak için öğrenmek ve profesyonel çözümleme stratejilerinin gelişimini içerir.

30 Probleme dayalı öğrenme sonunda, öğrencilerin kazanabileceği beceriler aşağıda sıralanmıştır:
Problem çözme becerileri Düşünme becerileri Grup üyelerinin katılımını sağlama da dahil olmak üzere, grup çalışması becerileri Zamanı ayarlama becerileri Bilgi edinme ve değerlendirme becerileri İletişim becerileri Bilgisayar ile ilgili beceriler

31 PDÖ’NÜN ÖĞRENCİLERE YARARLARI:
1) Uygulanan problem veya senaryonun kullanımı süresince öğrenciyi motive eder, 2) Öğrenciler aktif öğrenme derinliğine öğrenenler olarak ulaşırlar, 3) Öğrencilerde var olan bilgi ve becerilerin üzerine yenilerini oluşturmaya imkan tanır,

32 PDÖ’NÜN ÖĞRENCİLERE YARARLARI:
4) Gruplar içinde tartışma ve diyaloglarla anlamayı kolaylaştırır, 5) Öğrencilerin kendi değerlerini anlamaya imkan tanır, 6) Program, öğrenme ürünleri, öğrenme etkinlikleri ve değerlendirme ile bağlantı kurarak daha iyi düzenlenebilir.

33 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
FAYDALAR Öğrenci- merkezli yaklaşım Öğrenciler tarafından daha faydalı ve öğretici bulunmuştur. Daha fazla bilgi almayı desteklemektedir. Öğrenciler kendi becerileri konusunda daha fazla bilgiye sahiptir. Yaşam boyu öğrenme RİSKLER Daha önceki öğrenme deneyimleri uygun olmayabilir Zaman gerektirici, diğer dersler üzerinde olumsuz etkisi olabilir. Öğrencilerde klasik yöntemde edinilen güvenlik duygusu, problem tabanlı öğrenmenin karmaşıklığı nedeni ile ortadan kalkabilir. Grup dinamikleri sonucu başarısızlıklar Daha az bilgi içeriği

34 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
FAYDALAR Dersi takip eden öğrenci sayısının artması Öğrencileri daha iyi tanıma Öğrencilerin ders için daha fazla zaman ayırması Disiplinler-arası çalışma RİSKLER Öğrenciler için uygun problem yaratma Ders hazırlığı için daha fazla zamana ihtiyaç bulunması Öğrencilerin sorularını çözebilme bilgisi Grup dinamiğinde ortaya çıkabilecek krizleri yönetme Değerlendirme sırasında, neyin ve nasıl değerlendirileceği

35 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
FAYDALAR Öğrenmenin önceliklendirilmesi Öğrencinin hatırlamasını desteklemek Kurumun eğitime verdiği önemin kanıtlanması Yaratıcı ve yenilikçi yaklaşım RİSKLER Klasik yöntem ile verilen dersler için yeni yaklaşım Daha fazla öğreten ihtiyacı ve bu kişilerin ayırdıkları zamanın artması Öğretenlerin eğitimi ve geliştirilmesi Laboratuar ve kütüphane altyapılarının geliştirilmesi Yöntemin verimliliği hakkında somut kanıtların eksikliği

36 PDÖ DEKİ RİSKLER Karşılaşılan en büyük problem öğrencilerin kendileri için nasıl bir ders programı oluşturacağıdır. Öğrencinin karmaşık problemleri çözme azmi ve çalışma isteği önemlidir. Öğrencinin eğiticinin verdiği kaynaklar ile sınırlı kalmasıdır.

37 PROBLEM ÇÖZERKEN DİKKAT EDİLECEK ÖZELLİKLER
1) Okulların amacını yansıtacak gerçek problemler olmalı, 2) İçerik, bulmacalar ve uygulamalar, öğrencilerin ilgisini çekecek durumlar içermeli, 3) Çoklu çözüm stratejileri, çoklu sunum ve çoklu çözüme sahip projeler olmalı, 4) Konuyla bağlantılı zengin fırsatlar içermeli, 5) Öğrencilerin önbilgi ve düzeylerine uygun içeriğe sahip olmalı, 6) Çalışma konularının zorluk düzeyi öğrencileri vazgeçirecek düzeyde olmamalıdır.

38 PDÖ ÖĞRETMENİ OLMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
1) Öğretmenler, öğrencilerin kendi başlarına öğrenmelerine yardımcı olan bir rol üstlenir. 2) Öğretmenler, Öğrencilerin bir problem çözme uzmanı gibi düşünmeleri konusunda cesaret verir. 3) Öğretmenler, probleme dayalı öğrenme ile ilgili dersleri veya üniteleri işlerken ve bu konuda öğrencilerine rehberlik ederken verilen etkinlikleri yaparak, etkili öğrenmenin oluşmasını sağlamalıdırlar

39

40 PDÖ’İN ÖĞRETMEN İÇİN YARARLARI
1)Probleme dayalı öğrenme, öğrenciler kadar öğretmenlerin de kendilerini geliştirmelerine ve farklı bir bakış açısı kazanmalarına yardımcı olur. 2) Bu tür derslerde konuyu en iyi öğrenen kişinin öğretmen olduğu bilinir. 3) PDÖ, öğretmenlerin sınıflarında daha zevkli ve verimli ders işlemelerine imkan sağlar.

41

42 Problem Dayalı Öğrenme İle İlgili Örnek Problemler
1. Siz bir nükleer santralin güvenlik biriminde çalışan tek bilim adamısınız, nükleer santralin yakın çevresinde bulunan insanlar santralin çevreye bıraktığı atıkların insan sağlığını tehlikeye attığı düşüncesindeler, böyle bir durumda ne yapardınız?

43 Problem Dayalı Öğrenme İle İlgili Örnek Problemler
2. Siz bir tatil şirketinde yöneticisiniz. İnsanlar size gelip sizden kendi bütçelerine uygun bir tatil programı düzenlemenizi istiyorlar. Sizde onlara bazı sorular sorarak onlar için en uygun tatil planını hazırlıyorsunuz. Planı nasıl hazırlardınız?

44 Problem Dayalı Öğrenme İle İlgili Örnek Problemler
3. Siz bir bilgisayar şirketinde teknik sorumlusunuz ve müşteriler size gelerek istedikleri özelliklere sahip, hızlı ve ucuz bir bilgisayar toplamanızı istiyorsa en verimli ve ucuz bir sistemi onlar için nasıl toparlardınız?

45 PROBLEME DAYALI ÖĞRENMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Değerlendirme, test sonuçları kadar öğrencilerin sınıftaki davranışlarını gözlemeye dayanarak öğrencilerin performansı hakkında karar vermeyi kapsayan bir kavramdır . Probleme dayalı öğrenme, bu çalışmaların bütününü kapsayan bir değerlendirmenin yapılmasını gerektirir. Bunun için de iki tip çalışma yapmak gerekir. Bunlar; a) Standart testler, b) Öğrencilerin çalışmalarını gözlemek

46 PROBLEME DAYALI ÖĞRENMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Problem dayalı öğretim süreci küçük gruplarla ve bir rehber eşliğinde problem çözme oturumlarına dayalı olarak gerçekleştirilir. Probleme dayalı öğrenmede öğrenciler sadece klasik sınavlardaki yazılı ve sözlü sorularla değerlendirilmemektedir. Daha çok süreci değerlendirmeye yönelik portfollio değerlendirme, performans değerlendirmesi, grup değerlendirilmesi ve öz değerlendirme yapılır

47 PROBLEME DAYALI ÖĞRENMEDE ÖĞRETMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
PDÖ deki öğretmenin rolünden daha farklı olduğunu söyledik. Literatürde, PDÖ’ye özgü öğretmen yeterlilikleri belirlenmiş ve buna birtakım öğretmen değerlendirme formları hazırlanmıştır. Bu formlar belli aralıklarla öğrencilere verilerek, öğretmenin sürecin içindeki yeterlilik ve eksiklikleri tespit edilmeye çalışır.

48 ÖĞRETMEN DEĞERLENDİRME FORMU
Öğretmenin Adı-Soyadı: Sınıfı: Tarih: Güçlü(G) Zayıf(Z) PDÖ İşleyiş Bilgisi (G) (Z) PDÖ sürecinin amaçlarını, işleyişini ve ne zaman yapılacağını bilir. Tutumlar (G) (Z) İsteklidir, öğrenciler ve onların öğrenmeleri ile yakından ilgilenir, zaman zaman geri bildirim yapar ve öğrencileri değerlendirir. Beceriler (G) (Z) Grubu alternatif bilgi kaynaklarına ve materyallerine yönlendirir, gruba öğrenme hedeflerine odaklanması konusunda yardım eder, gerekli yerlerde yönlendirme yapar, öğrencileri kritik düşünmeleri için cesaretlendirir. Yorum Öğretmeninizin kendini geliştirmesi ve öğrenme sürecinin daha verimli olması için, gördüğünüz öğretmen eksiklikleri ve yeterlilikleri hakkındaki düşüncelerinizi yazınız

49 KAPANIŞ... PDÖ’yü uygulayanlar için PDÖ ‘nün etkililiği hakkında bir sıkıntı yoktur.Bu eğitimciler birçok pozitif etkiye dikkat çekmektedirler: Geleneksel eğitimden sıkılan öğrencileri aktif hale getirerek öğrenme işine sokar. Bir konu hakkında derinliğine konuşan öğrenciler gerçek sorulara basit cevap vermezler. Öğrenciler herhangi bir karşılık vermekten ziyade meseleyi anladıklarını gösteren güzel sorular sorarlar. Öğrenciler bilgiyi nasıl yerleştireceklerini,değerlendireceklerini ve etkili kullanacaklarını bilirler.  ve tabii ki öğrenciler içerik testlerinde iyi performans gösterirler.

50 SIRALAMA Sonuçları yazılı ve sözlü sunma Olası çözümler üretme
Problemi anlama Çözümlerin analizi Kullanılacak bilgi kaynaklarını belirleme Problemi tanımlama Problemi anlamak için gerekli verileri belirleme

51 KAYNAKLAR AHMET KILINÇ, PROBLEME DAYALI ÖĞRENME, KASTAMONU EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ, CİLT:15, NO.2, EKİM 2007. BÜLENT AKSOY, PROBLEME DAYALI ÖĞRENME PROF.DR. DERYA MAKTAV, DOÇ.DR. GONCA COŞKUN,Y.DOÇ.DR. ŞİNASİ KAYA, PDÖ SUNUMU PROBLEME DAYALI ÖĞRENME DR. BÜLENT AKSOY PROBLEM BASED LEARNING DR. ÖZGÜL KELEŞ ŞİRİN KARADENİZ, PROBLEME DAYALI ÖĞRENME AÇIKGÖZ, Ü. KAMİLE. (2006). AKTİF ÖĞRENME. İZMİR: EĞİTİM DÜNYASI YAYINLARI. 8. BASKI MİLLİ EGTİM DERGİSİ-159.MHT ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ, PEGEM YAYINCILIK YARGI KPSS FEN VE TEKNOLJİ ÖĞRETİMİ