Çalışma Hayatında Etik

Çalışma Hayatında Etik

Amaç İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında etik kavramı ve uluslararası etik kuralları hakkında bilgi sahibi olmak.

Öğrenim hedefleri Çalışma hayatında etik ile ilgili tanımlar ve bunların yer aldıkları ulusal ve uluslararası yasal/yasal olmayan düzenlemeler, Temel etik/mühendislik değerleri, Çalışma yaşamını etkileyen etik konu başlıkları, Çalışma yaşamında etik değerler ile çatışabilen olgular; Olguların nedenleri ve bu olgulardaki etik sorunlar, Özerklik, gizlilik, mesleki bağımsızlık ve sosyal sorumluluk kavramları gibi konularında bilgi sahibi olmak..

İş Etiği İş etiği, çalışma hayatının aktörleri olan çalışanlar, hissedarlar, baskı ve çıkar grupları ve rakipler ile işletme arasındaki uygulamalarda etik olarak nerede nasıl hareket edildiğini araştırır, tartışır ve nasıl olması gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunur Başka bir deyişle çalışma hayatı uygulamalarının etik çerçevesini oluşturan bir çalışma alanıdır

İş Etiği İş etiğinin dinamikleri zaman ve kültürdür
Zamanla iş yaşamında meydana gelen değişimler kuralları da değiştirmektedir Bununla beraber zamandaki bu değişim İSG kültürünü de etkilemektedir

İş Etiğinin Tarihsel Gelişimi
1960 öncesi yıllarda; Üretim ve ticaret dini unsurların etkisindedir İnsanlar yaşamlarını dini kurallara göre yönlendirmektedirler Bu çerçevede iş etiği dini gelenekler üzerine temellendirilmiştir

1960’ lı yıllarda; Sanayileşme, insan yaşamındaki olumsuz etkilerini göstermeye başlamıştır ve bu olumsuzluklara tepkiler başlamıştır. Böylece iş etiği artık dini olgular yanında bireylerin de isteklerini dikkate alabilecek bir çerçeve oluşturmaya başlamıştır.

1970’li yıllarda; İşletmeler toplum imajlarına daha duyarlı hale gelirken, sosyal talepler artmıştır. Özellikle yönetim ve pazarlama alanlarındaki etik çalışmalar, iş adamlarının belli durumlarda nasıl davranabileceklerini ortaya koymaya başlamıştır. Ancak bu süreci etkileyen birçok değişkene bağlı olarak, rüşvet, yanıltıcı reklamlar, fiyat anlaşmaları, ürün güvenliği ve çevre gibi temel etik sorunlar fazladır.

1980’li yıllarda; Rekabetin öne çıkması ve işletmeler arası birleşmelerin artması, İşletmelerde etik ya da sosyal sorumluluk komiteleri oluşturmaya başlanması ve iş etiği örgütleri Küresel alanda bir etik anlayışa paralel olarak işletmelerin stratejik ve operasyonel uygulamalarında etiğin ön plana çıkması, İş etiği dersleri ve akademik çalışmalarla birlikte İş etiği bilimsel bir çalışma alanı olmaya başlamıştır

1990’lı yıllarda; Hükümetlerin işletmelerin global stratejileriyle bütünleşmesi 1991’de ABD, Federal İlkeler Rehberleriyle, yasal uygulamaları bir rehberle kanunlaştırması, Böylece işletmelerde, etik programlarının iradesinden sorumlu iş etiği uzmanlarının görevlendirilmeye başlanması, İş etiğinin sistematik bir çalışma alanı haline gelmesi

2000’li yıllarda; İş etiği, basit anlamda belirli durumlarda ne yapılması ya da ne yapılmaması gereği üzerinde durmaktan çok, İş faaliyetlerinde etik karar alma ve sorumluluklar sürecinde felsefi, ekonomik, sosyolojik, psikolojik ve kültürel bakış arasında sistematik ilişkileri tanımlamakta, Bireylere ve örgütlere etik kararları alma konusunda yardımcı olabilecek sistematik rehberler ve temel standartlar geliştirmektedir

Günümüzde İş Etiği Günümüzde iş etiği, işletmelerin uygulamalarındaki etik çerçeveyi inceleyerek özellikle etik unsurlara odaklanan karar alma süreçlerini tanımlamaktadır İş etiği kavramı bütün grupların çıkarlarını korumak adına ilgili tarafların katılımıyla şeffaf karar alma süreci ve ilkeleri geliştirmektedir

Günümüzde İş Etiği Özellikle son yıllarda iş hayatındaki bütün aktörlerin bilgiye rahatça ulaşabilmesi ile işletmeler etik boyutun sınırlarını aştıklarında hemen tepki almaktadırlar Bu da işletmenin imajını etkileyerek geri dönüşü zor olan zararlara neden olabilir ve işletmenin devamlılığını riske sokabilir

Yöneticilerin çalışanlara karşı etik sorumlulukları
Çalışma hakkına saygı gösterme Adil ücret ödeme Çalışanlara özgür ifade hakkı sağlama Çalışanların sendika kurma ve grev yapma hakkına engel olmama Özel yaşamın gizliliği hakkına saygılı olma Güvenli ve sağlıklı koşullarında çalışma hayatının kalitesini yükseltme Çalışanlar arasında ayrımcılık yapmama Çalışanlara kararlara katılma hakkı sağlama

INTERNATIONAL CODE OF ETHICS FOR OCCUPATIONAL HEALTH PROFESSIONALS UPDATED 2002 ADOPTED BY THE ICOH BOARD IN MARCH 2002 First printing: 1992 Second printing: 1994 Third printing: 1996 First updating: 2002

İş sağlığı çalışanlarının görevleri ve yükümlülükleri
Amaçlar ve danışmanlık rolü Bilgi ve uzmanlık Politika ve program geliştirilmesi Önleme ve hızlı hareket etmenin vurgulanması İyileştirici eylemlerin izlemi . Güvenlik ve sağlık bilgileri Ticari sırlar Sağlık izlemi İşçiyi bilgilendirme İşvereni bilgilendirme Üçüncü kişilere yönelik tehlike Biyolojik izlem ve araştırmalar Sağlığın desteklenmesi Toplumun ve çevrenin korunması Bilimsel bilgiye katkı

İş sağlığı profesyonellerinin işlevlerinin yürütülmesine ilişkin koşullar
Yeterlilik, doğruluk ve tarafsızlık Profesyonel bağımsızlık Eşitlik, ayrım gözetmeme ve iletişim İş sözleşmelerinde etik hüküm Kayıtlar Tıbbi gizlilik Toplu sağlık verileri Sağlık profesyonelleriyle ilişkiler Suistimallerle mücadele Sosyal taraflarla ilişkiler Etiği destekleme ve denetim

Amaçlar ve danışmanlık rolü İş sağlığı uygulamasının ana amacı; işçilerin sağlığını korumak ve desteklemek, güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı oluşturmak, işçilerin iş kapasitelerini ve işe erişimlerini korumaktır İş sağlığı profesyonelleri risk değerlendirmesinde geçerli yöntemler kullanmalı, etkin önlemler önermeli ve uygulamalarını sürekli kılmalıdır

2. Bilgi ve uzmanlık İş sağlığı profesyonelleri, iş sağlığı ve güvenliği alanıyla ilgili riskleri yok etmek ya da en aza indirmek için en verimli yöntemler hakkında yeterince bilgili olmalıdır İş sağlığı ve güvenliği politikaları, temiz teknolojilerin seçimi, mühendislik kontrol yöntemleri ve iş düzenlemeleri ile işyerlerinin işçilere göre uyarlanması gibi konularda birincil korumaya yönelik çalışmalar öncelikli olmalı ve iş sağlığı profesyonelleri düzenli biçimde işyerlerini gezmeli, işçilerle ve yönetimle iletişim içinde bulunmalıdır

3. Politika ve program geliştirilmesi İş sağlığı profesyonelleri, işçilerin sağlığını etkileyebilecek risk etmenleri konusunda, yönetimi ve işçileri bilgilendirmeli, güncel bilimsel-teknik bilgilere uygun iş düzenlemesi ve çalışma ortamına yönelik risk değerlendirmesi, işyerlerinin gereksinimlerine uygun bir iş güvenliği ve sağlığı politikası ile bir önleme programı önermelidir

4. Önleme ve hızlı hareket etmenin vurgulanması Bir iş riskinin ciddiyetine ilişkin kuşkular varsa, sağduyulu bir dikkatle hızla harekete geçilmeli, İlgili tehlike ya da risklerin doğası hakkında belirsizlikler ya da farklı düşünceler varsa, iş sağlığı profesyonelleri değerlendirmelerinde açık olmalı, tüm ilgililere düşüncelerini iletmede muğlaklıktan kaçınmalı ve gerektiğinde diğer profesyonellere danışmalıdır

5. İyileştirici eylemlerin izlemi İş sağlığı profesyonelleri, sağlık ve güvenlik için tehlike yaratan bir durumun iyileştirilmesine yönelik önlemlerin reddedilmesi durumunda, üst düzey yönetim görevlisine, maruz kalım sınır değerlerini de içeren bilimsel değerlendirilmenin önemini ve sağlık koruma standartlarının uygulanmasının önemini vurgulamalı işverenin yasa ve yönetmelikleri uygulama yükümlülüğünü anımsatarak, kaygılarını yazılı olarak açıkça dile getirmelidir Konuyla İlgili işçiler ve kuruluştaki temsilcilerini bilgilendirmeli ve yetkili makamlarla gereken her durumda iletişim kurmalıdır

6. Güvenlik ve sağlık bilgileri İş sağlığı profesyonelleri, işçileri maruz kalabilecekleri iş tehlikeler ve önleyici yöntemler konusunda tarafsız ve anlaşılır bir tarzda bilgilendirilmeli, İş sağlığı profesyonelleri, idari personel ve işçilerin sağlık ve güvenliği konusunda yeterli bilgi sağlanması ile ilgili olarak işveren, işçiler ve temsilcileriyle işbirliği yapmalıdır

7. Ticari sırlar İş sağlığı profesyonelleri, etkinlikleri sırasında farkına varabilecekleri endüstriyel ve ticari sırları açıklamamakla yükümlüdür Bununla birlikte, işçilerin ve toplumun güvenlik ve sağlığını koruma açısından gerekli olan bilgileri de saklamamalıdırlar Gerektiğinde, iş sağlığı profesyonelleri, ilgili yasanın uygulanmasını izlemekle görevli yetkili makama danışmalıdır

8. Sağlık izlemi İş sağlığının hedefleri, sağlık izlem yöntemleri ve işlemleri öncelikli olarak işçiler için açıkça tanımlanmalıdır Bu yöntemlerin ve işlemlerin uygunluğu ve geçerliliği saptanmalıdır İzlem işçilerin onayı alınarak yürütülmelidir Sağlık izlemi, yetkili makam tarafından onaylanmış bir iş sağlığı profesyoneli tarafından gerçekleştirilmelidir

9. İşçiyi bilgilendirme Sağlık izlem sistemi içinde yürütülen muayenelerin sonuçları işe uygunluğun değerlendirilmesi, işin gereklilikleri ve işçinin sağlığı hakkında yeterli bilgi temel alınarak işçilere açıklanmalıdır İşçilerin, çıkarlarına aykırı olduğunu hissettikleri bir işe uygunlukları hakkında verilen kararlara ilişkin kuşkularını belirtme olanakları olduğu bildirilmelidir

10. İşvereni bilgilendirme Ulusal yasa ve yönetmeliklerle saptanmış muayenelerin sonuçlarına göre planlanan çalışma için uygunluk, iş ile ilgili veya mesleksel tehlikelere maruz kalmada tıbbi bakımdan gerekli sınırlamalarla ilgili konularda yönetime aktarılacak önerilerde, işlerin ve çalışma koşullarının işçinin yeteneklerine göre uyarlanması gerektiği vurgulanmalıdır İşe uygunluk konusunda ya da iş tehlikelerinin sağlık üzerindeki olası etkilerine dair genel bilgiler, işçinin sağlığının korunmasını garantilemek için, gerekli görüldüğü kadarıyla, ilgili işçiye haber verilip onayı alınarak verilebilir

11. Üçüncü kişilere yönelik tehlike İşçinin sağlık durumunun ve yürütülen işin doğasının başkalarının güvenliğini tehlikeye sokma olasılığı varsa, işçi durumdan açık şekilde haberdar edilmelidir Özellikle tehlikeli bir durumda, yönetim ve ulusal yönetmeliklerce gerekli ise yetkili makam, üçüncü kişileri korumak için gerekli önlemlerden haberdar edilmelidir

12. Biyolojik izlem ve araştırmalar Biyolojik testler ve diğer araştırmalar, işçinin sağlığının korunması için, geçerlilik ve uygunluklarına, duyarlılık, seçicilik ve prediktif değerlerine göre seçilmelidir Olanaklı ve elverişliyse, seçim daima ilgili işçinin sağlığına karşı hiçbir tehlike içermeyen, invaziv olmayan yöntemlerden yana yapılmalı, invaziv bir araştırma ya da muayene, işçinin aydınlatılmış onamına sunularak, en yüksek profesyonel standartlara göre gerçekleştirilmelidir

13. Sağlığın desteklenmesi İş sağlığı profesyonelleri, sağlık eğitimi, sağlığın desteklenmesi, sağlık taraması ve halk sağlığı programlarıyla uğraşırken, tasarım ve uygulama aşamalarında, hem işverenin hem de işçilerin katılımını istemelidirler Aynı zamanda işçilerin kişisel sağlık verilerinin gizliliğini korumalı, kötüye kullanılmalarını önlemelidirler

14. Toplumun ve çevrenin korunması İş sağlığı profesyonelleri, toplum ve çevrenin korunmasına ilişkin rollerinin bilincinde olmalıdırlar Çevre sağlığı ve halk sağlığına katkıda bulunacak bir bakış açısı ile, işletmedeki çalışmalar veya işlemler sonucu doğabilecek mesleksel ve çevresel tehlikelerin önlenmesi amacıyla tanımlama, değerlendirme, tanıtma ve haberdar etme konularında uygun biçimde ilk adımı atmalı ve katılımda bulunmalıdırlar

15. Bilimsel bilgiye katkı İş sağlığı profesyonelleri, yeni ya da kuşkulanılan iş tehlikeleri ve amaca uygun önleme yöntemleri konusunda bilimsel toplulukları, halk sağlığı ve işçi sınıfı yetkililerini tarafsız olarak haberdar etmelidirler Araştırmalarda görevli iş sağlığı profesyonelleri, etkinliklerini tam bir profesyonel bağımsızlık içinde sağlam bir bilimsel temele oturtarak tasarlamalı, yürütmeli ve araştırmalara ilişkin etik ilkeleri izlemelidir

16. Yeterlilik, doğruluk ve tarafsızlık İş sağlığı profesyonellerinin etkinliklerindeki temel amaçları, işçilerin sağlığı ve güvenliğinden yana olmalıdır İş sağlığı profesyonelleri, yargılarını bilimsel bilgiye ve teknik yeterliğe dayandırmalı ve gerektiğinde uzman görüşüne başvurmalıdır İş sağlığı profesyonelleri, doğruluk ve tarafsızlıklarına olan güveni tehlikeye atabilecek yargılardan, öneri ve etkinliklerden kaçınmalıdırlar

17. Profesyonel bağımsızlık İş sağlığı profesyonelleri, işlevlerini yürütmede tam bir profesyonel bağımsızlık aramalı, bunu sürdürmeli ve gizlilik kurallarına dikkat etmelidirler İş sağlığı profesyonelleri, özellikle sağlığa ve güvenliğe karşı tehlike oluşturan mesleksel riskler konusunda, işveren, işçi ve temsilcilerine önerilerde bulunurken, hiçbir koşul altında yargılarının ve beyanlarının bir çıkar çatışmasından etkilenmesine izin vermemelidirler

18. Eşitlik, ayrım gözetmeme ve iletişim İş sağlığı profesyonelleri, iş sağlığı hizmeti verdikleri insanlarla güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurmalıdır İş sağlığı profesyonelleri kendi aralarında ve işteki çalışma ortamının koşulları ve düzenlenmesi konularında, en üst düzeyde kararlardan sorumlu üst düzey yönetim temsilcisiyle ve işçilerin temsilcileriyle açık iletişim kanalları kurmalı ve bunu sürdürmelidir

19. İş sözleşmelerinde etik hüküm İş sağlığı profesyonelleri, sözleşmelerine etik hüküm konulmasını istemelidirler. Bu etik hüküm, özellikle profesyonel standartları, yönerge ve etik kuralları içermelidir İş sağlığı profesyonelleri, işlevlerini beklenen profesyonel standartlara ve etik ilkelere göre yürütmelerine izin vermeyen iş sağlığı uygulaması koşullarını kabul etmemelidirler

20. Kayıtlar İş sağlığı profesyonelleri, işletmedeki iş sağlığı sorunlarını tanımlama amacıyla, uygun bir gizlilik ölçüsü içerisinde yeterli kayıt tutmalıdır Bu tür kayıtlar çalışma ortamının izlemine ilişkin verileri, kişisel verileri ve iş riskleri ile ilgili öykü, mesleksel tehlikelere maruz kalma konusunda kişisel izlem ve uygunluk sertifikaları gibi iş sağlığı verilerini içerir İşçilerin, çalışma ortamının izlemine ilişkin verilere ve kendi sağlık kayıtlarına erişimi sağlanmalıdır

21. Tıbbi gizlilik Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları, iş sağlığı hekimi ya da iş sağlığı hemşiresinin sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmelidir Tıbbi dosyaların erişimi, iletilmesi ve açıklanması, yerel düzeyde geçerli olan tıbbi veriler hakkında ulusal yasa ve yönetmeliklere ve sağlık profesyonelleri ile tıbbi mesleği profesyonelleri için ilgili ulusal etik kurallara göre düzenlenir

22. Toplu sağlık verileri Bireysel bilgileri korumak kaydıyla, iş yönetimine ve işçi temsilcilerine ya da bulundukları yerlerdeki güvenlik ve sağlık komitelerine, işçi gruplarına ait bütün sağlık verileriyle ilgili bilgi açıklanabilir İş yaralanmaları ve meslek hastalıkları, ulusal yasalara ve yönetmeliklere göre yetkili makamlara bildirilmelidir

23. Sağlık profesyonelleriyle ilişkiler İş sağlığı hekimleri, işçinin onayı ile yalnızca söz konusu işçinin korunması, bakımı ya da sağlığının desteklenmesi amacıyla, işçinin kişisel hekiminden ya da hastane tıbbi personelinden daha fazla bilgi ve veri talebinde bulunabilir İş sağlığı hekimi ya da hemşiresi, eğer gerekliyse işçinin onayı ile kişisel hekimine, işçinin sağlık durumu, risk oluşturan işteki tehlikeler, mesleksel riskler ve sorunlar hakkında bilgi verebilir

24. Suistimalle mücadele İş sağlığı profesyonelleri, bu kurallar içinde yer alan etik ilkelere aykırı olduğunu düşündükleri ilgili işlem ve uygulamaları tanımlamalı, değerlendirmeli ve bunlara dikkat çekmeli, gerektiğinde yetkili makamları haberdar etmelidirler Bunlar; özellikle iş sağlığı verilerinin kötü kullanımı, bulguların gizlenmesi ya da alıkonması, tıbbi gizliliğin ihlal edilmesi ya da bilgilerin bilgisayara konması gibi kayıtların korunmasındaki yetersizliğe dair örneklerdir

25. Sosyal taraflarla ilişkiler İş sağlığı profesyonelleri, insan onuruna saygı göstermek ve iş sağlığı uygulamasının kabul edilebilirliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla, tam bir profesyonel bağımsızlık ve tıbbi gizliliğin korunmasını garanti etmek konusunda, işverenleri, işçileri ve temsilcileri bilinçlendirmelidir

26. Etiği destekleme ve denetim İş sağlığı profesyonelleri, iş sağlığı uygulamasında en yüksek etik standardı uygulayabilmek için işverenlerin, işçilerin ve onların örgütlerinin ve yetkili makamların desteğini ve işbirliğini istemelidirler

SORULAR

Endüstri toplumu öncesinde iş etiği ve iş ahlakı hangi kavramlarda değerlendirilmekteydi? A) Gelenek ve felsefi değerler B) Din ve gelenek değeri C) Gelenek ve makine değeri D) Makine ve dini değerler

Aşağıdakilerden hangisi iş ahlakı ile iş etiği arasındaki farktır
Aşağıdakilerden hangisi iş ahlakı ile iş etiği arasındaki farktır? A) İş etiği parça-İş ahlakı bütündür B) İş etiği görsel-İş ahlakı kalıcıdır C) İş etiği bazı kesimlerde-İş ahlakı her kez için aynıdır D) İş etiği, evrensel-İş ahlakı, toplumsaldır

Aşağıdakilerden hangisi iş etiğini etkileyen faktörlerden birisi değildir? A) Sosyal sorumluluk B) Küreselleşme C) Teknoloji D) Kültür

Aşağıdakilerden hangisi yöneticilerin eşit ücret sorumluluğu kriterlerinden birisidir? A) İş karşılaştırması B) İşin zorluğu C) Makineleşme D) Hiçbiri

Toplumsal açıdan çalışma hayatında etik kavramı aşağıdakilerden hangisini içermez? A) Sanayi kuruluşlarının çevreye zararı, çevre kirliliği, endüstriyel kazalar B) İş yerinde sağlık kurallarının oluşturulması C) Toplumun huzur ve refahı D) Toplumu bilgilendirme, sosyal sorumluluk

Aşağıdakilerden hangisi yöneticilerin işçilere karşı etik sorumluluklarından biri değildir? A) Çalışma hakkına saygı gösterme sorumluluğu B) Çalışanlara özgür konuşma ortamı sağlama sorumluluğu C) Çalışanların yaptıkları işlerde zorlama sorumluluğu D) Özel hayatın gizliliği hakkına saygılı olma sorumluluğu

Toplumsal açıdan çalışma hayatında etik kavramı aşağıdakilerden hangisini içermez? A) İş yerinde sağlık kurallarının oluşturulması B) Sanayi kuruluşlarının çevreye zararı, çevre kirliliği, endüstriyel kazalar C) Toplumun huzur ve refahı D) Toplumu bilgilendirme, sosyal sorumluluk

Çalışma Hayatında Etik

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Çalışma Hayatında Etik"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Çalışma Hayatında Etik

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Çalışma Hayatında Etik"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim