  Eğitim kurumlarında toplumun yeni yetişmekte olan bireylerine, fen eğitimi veren öğretmenlerin öncelikle yanıtlamaları gereken bir dizi soru vardır.

... konulu sunumlar: "  Eğitim kurumlarında toplumun yeni yetişmekte olan bireylerine, fen eğitimi veren öğretmenlerin öncelikle yanıtlamaları gereken bir dizi soru vardır."— Sunum transkripti:

1

2   Eğitim kurumlarında toplumun yeni yetişmekte olan bireylerine, fen eğitimi veren öğretmenlerin öncelikle yanıtlamaları gereken bir dizi soru vardır.  Bunlar, "Bilim nedir?" "Bilim adamı nasıl çalışır?" "Günümüz bilim ve teknolojisine ulaşmak için insanoğlu nasıl bir uğraş vermiştir?" gibi sorular gelir.  Bu soruları yanıtlamak, soruların temelindeki felsefeyi anlamak bir fen öğretmeni için çok önemlidir. Giriş

3   Kuşkusuz okulda fen eğitimi alan öğrencilerin tümü gelecekte bilim adamı olmayacak, onların büyük bir bölümü yaşamlarını farklı ilgi alanlarında devam ettirmelerine rağmen fenle ilişkilerini sürdüreceklerdir. Giriş

4   Bu bakımdan, okullardaki fen eğitimiyle öğrencilere, bilgiye ulaşma ve bilgiyi kullanma yolları öğretilerek onların bilimsel anlayış geliştirmeleri ve bilim okur-yazarı olarak yetişmeleri amaçlanmaktadır. Giriş

5   Belirtilen amaç doğrultusunda yetişen bireyler, gerek doğal çevreye gerekse toplumsal çevreye daha kolay uyum yapabilecekler ve gelecekte üstlenecekleri görev ve sorumlulukları daha etkili biçimde yerine getirebileceklerdir. Giriş

6   Fen bilimlerindeki oluşum süreci dört önemli dönemi kapsamaktadır. Bunlar şöyle sıralanabilir: 1.Mısır ve Mezopotamya uygarlıkları döneminde gelişen ampirik bilgi toplama dönemi. 2.Eski Yunanlıların evreni açıklamaya yönelik sistemleri kurdukları dönem. 3.Orta çağların Yunan felsefesi ile dinsel dogmaları bağdaştırma çabasına karşı İslâm biliminin etkin olduğu dönem. 4.Rönesans sonrası gelişmelerin yer aldığı modern bilim dönemi.  Bu dönemlerden birinci tamamen, üçüncü kısmen doğuda yaşanmış; ikinci kısmen, dördüncü ise daha çok batıda yaşanmıştır. Fen bilimlerindeki oluşum sürecinin basamakları

7   Bilim ve teknolojideki gelişmelere paralel olarak okullarda okutulan fen eğitimi programlarının amaç, içerik, yöntem ve değerlendirme boyutlarında değişme ve gelişmeler olmuştur.. 3. Fen Bilimleri Eğitimindeki Gelişmeler

8   İlgili kaynaklara göre, 1870 öncesinde okul programlarında fen eğitimi çok sınırlı olarak yer almaktaydı.  Öğretim de John Locke ve Jean Jacques Rousseau'nun etkisinde olup didaktik (öğretmen merkezli) bir anlayışla gerçekleştirilmekteydi.  Bu anlayış uyarınca, zihinler boş bir levhaya (Tabula Roso'ya) benzetiliyor, ders kitaplarında yer alan fen konuları öğrenciler tarafından ezber ağırlıklı olarak öğreniliyordu. 1870 öncesi fen eğitimi programlarının özellikleri

9   1860-1880 yılları arasında Pestallozzi'nin etkisiyle "nesne öğretimi" fen eğitimi programlarında yer almaya başladı.  Bu anlayış uyarınca derslerde, çocuğa sadece veri ya da bilgi vermek yerine, öğretilecek nesneyle ilgili gözlem, deney ve mantıklı düşünme becerilerinin geliştirilmesi amaçlanıyordu. 1870 öncesi fen eğitimi programlarının özellikleri

10   1870-1900 yılları arasında gerçekleşen Endüstri Devrimi, okullardaki fen eğitimi programlarının mesleki nitelik kazanmasında etkili olmuştur.  Bunun sonucunda, değişen toplumsal gereksinimleri karşılayacak konular, temel eğitim veren okullarda fen eğitimi programlarında yer almaya başlamıştır. Endüstri Devrimi ve fen eğitimi programları

11   Bu dönemde fen eğitimiyle ilgili program geliştirme çalışmaları başlatılmış, bu amaçla fen eğitimi programları hızla gözden geçirilmiştir.  Nitekim 1915 yılında yapılan çalışmalar sonucunda fen derslerinin amaçları şöyle belirlenmiştir: 1.Öğrencilere yaşadıkları çevre hakkında bilgi vermek ve onlara günlük yaşamda karşılaştıkları problemlerinin çözümünde yardımcı olmak. 2.Öğrencileri anlamlı öğrenmeler için güdülemek. 3.Öğrencilere meslek seçimiyle ilgili danışmanlık yapmak. 4.Öğrencilere doğru bilgiye ulaşma yöntem ve tekniklerini kazandırmak. Fen eğitimiyle ilgili olarak 1900-1930 yıllarını kapsayan dönem

12   Bu dönemde, İkinci Dünya Savaşı'nın da etkisiyle fenle ilgili günlük yaşamdaki uygulamalar, örneğin, ışık ve elektrik gibi konular ders programlarında yer almaya başlamıştır.  Zamanla fen öğrencilere sadece olgusal bilgilerin verildiği bir ders haline gelmiştir.  Bununla birlikte, öğrencilerde bilimsel süreç becerilerinin ve bilimsel tutumların geliştirilmesi gözardı edilmiştir. Fen eğitimiyle ilgili olarak 1930-1945 yıllarını kapsayan dönem

13   İkinci Dünya Savaşı sonrası yılları kapsayan bu dönemde fen eğitimiyle öğrencilere, bilimsel bilgilerin yanısıra, bilgiye ulaşma yollarının öğretilmesi ve onlarda bilimsel tutumların geliştirilmesi amaçlanmıştır.  fen eğitimiyle ilgili laboratuvar çalışmaları da önem kazanmıştır.  Bu dönemde bilimsel yöntem olarak problem çözme yönteminin kullanılması, veri toplama, denence kurma, verileri çözümleme ve sonuca ulaşma fen eğitiminin öncelikli amaçları arasında yer almıştır. Fen eğitimiyle ilgili olarak 1945-1955 yıllarını kapsayan dönem

14   Fen bilimlerindeki en önemli gelişmelerin bu dönemde gerçekleştiği görülür.  Bu dönemde geleneksel fen eğitimi programlarının, öğrencileri şimdiki ve gelecekteki yaşamlarına hazırlamadığı, gelişen teknolojiyi anlayan ve onu uygulayan bireyleri hazırlamada yetersiz kaldığı anlaşılmıştır.  Bu görüşün ortaya çıkmasında Sputnik adlı uzay gemisinin ilk kez Sovyet Rusya tarafından uzaya gönderilmesi de etkili olmuştur. Fen eğitimiyle ilgili olarak 1955-1970 yıllarını kapsayan dönem

15   Bu arada Amerika Birleşik Devletleri'nde başlatılan çalışmalar diğer ülkelerin fen eğitimi programlarını da olumlu yönde etkilemiştir.  Örneğin Türkiye'de 1968 yılında pilot olarak uygulamaya konulan modern fen ve matematik programları bu gelişmelerin bir yansımasıdır.  Bu dönemde fen bilimleriyle, bilimsel bilgiye hızla ulaşabilen, yeni bilgiler üretebilen, çağdaş teknolojileri etkili ve verimli olarak kullanabilen bilimsel tutum ve davranışlara sahip bireylerin yetiştirilmesi öncelikli amaç olarak belirlenmiştir. Fen eğitimiyle ilgili olarak 1955-1970 yıllarını kapsayan dönem

16   1980'lerden sonra gelişen fen eğitimiyle bireylerin, sadece bilimin doğasını anlamaları değil, iletişim becerilerini geliştirmeleri de amaçlanmıştır.  Bu dönemde fen bilimleri yoluyla bireysel ve toplumsal gereksinmelerin karşılanabilmesi için, bireylerin donanımlı hale getirilmesi ve bu yönde çaba gösterilmesi ön plana çıkmıştır. Fen eğitimiyle ilgili olarak 1980 sonrası dönem

17   1990'lı yıllarda da toplumsal sorunların çözümünde, fen eğitiminde insani, teknolojik ve etik boyutların birlikte ele alınmasına yönelik amaçlar tartışılmaya başlanmıştır. Fen eğitimiyle ilgili olarak 1980 sonrası dönem

18   Fen Bilgisi, 1800'lü yılların ortalarından itibaren ülkelerin ilköğretim programları içerisinde yer almıştır.  Fen derslerinin en temel amacı, "çocuklarda doğal çevreyi gözleme becerisini geliştirmek" olarak ifade edilmiştir.  Bu beceri fen eğitiminin temeli olarak kabul edilir.  İlköğretimin ileri sınıflarındaki fen derslerinde hijyen ve fizyoloji konularına yer verilmiştir. Fen Bilimlerinin İlköğretim Programları İçindeki Yeri ve Önemi

19   Öte yandan, fen bilgisinin günlük yaşamdaki ve endüstrideki uygulamalarla ilişkili olarak öğretilmesi yönünde çaba gösterilmiştir.  İlköğretimdeki fen dersleriyle çocukların kendilerini ve çevrelerini anlayıp açıklayabilme becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Fen Bilimlerinin İlköğretim Programları İçindeki Yeri ve Önemi

20   Fen bilgisinin içeriğini, canlılar dünyası, doğal çevre ve insan ve insan- çevre arasındaki etkileşim gibi konular oluşturmuştur. Fen Bilimlerinin İlköğretim Programları İçindeki Yeri ve Önemi

21   Türkiye'de ilköğretimin ilk üç yılında fenle ilgili konular, hayat bilgisi dersi içinde verilmektedir.  Fen bilgisi dersleri, ilköğretim 4. sınıf eğitim programında bağımsız bir ders olarak yer almakta ve konular ilk üç yıldakine göre daha ayrıntılı olarak işlenmektedir.  İlkokulda öğrencilerin henüz somut işlemler döneminde bulunduğu dikkate alınarak konular öğrencilerin somut öğrenme yaşantıları geçirmelerine olanak sağlayacak bir biçimde işlenmektedir. Türkiye'de ilköğretim programlarında yer alan fen eğitimin özellikleri

22   5-8. sınıflarda okutulan fen dersleri de 4. sınıfta okutulan fen derslerine kıyasla daha ayrıntılı olarak işlenmektedir.  ilköğretim programları içinde yer alan fen bilgisi dersi, fizik, kimya ve biyoloji gibi ayrı ayrı dersler olarak değil, birleştirilmiş bir ders olarak okutulmaktadır. Türkiye'de ilköğretim programlarında yer alan fen eğitimin özellikleri

23   Fen bilgisinin, araştıran, tartışan, deneyen, gözlem yapan, sürekli olarak bilgilerini genişleten ve bilimsel tutumlar geliştiren bireylerin yetiştirilmesinde önemli bir işleve sahip olduğu belirtilebilir. Türkiye'de ilköğretim programlarında yer alan fen eğitimin özellikleri