Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü

... konulu sunumlar: "Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü"— Sunum transkripti:

1 Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü

2 Problem Nedir Araştırma yapılacak, üzerinde
düşünülecek, çözülecek sorundur

3 Problemler Nasıl Tanımlanır
Her hangi bir problem durumu ile ilgili üç unsur vardır BİREY – ENGEL – AMAÇ Yukarıdaki üç unsur yoksa problem yoktur

4 Problemler MADDİ, MANEVİ, SOSYAL, PSİKOLOJİK, BİREYSEL OLABİLİR

5 Bir Problemin Yapısında Şunlar Vardır
Amaç Karar verici(ler) Sınırlar En az iki alternatif çözüm

6 PROBLEMLERİN FARKINA VARMAYAN KİŞİNİN ONUN ÜZERİNDE DÜŞÜNMESİ
VE ÇÖZÜMLER ÜRETMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR.

7 İNSANLAR BAZEN PROBLEMLERİ KENDİ YÖNTEMLERİ İLE ÇÖZMEYE ÇALIŞIRKEN

8 BAZEN DE BAŞKA TOPLUM VE ÇÖZÜM BİÇİMLERİNİ BENİMSEYİP UYGULAMAYA
İNSANLARIN ÇÖZÜM BİÇİMLERİNİ BENİMSEYİP UYGULAMAYA BAŞLAMIŞLARDIR.

9 Problem Çözme Neyi Gerektirir
SORUNU TANIMLAMA ÇÖZÜM ODAKLI OLMA İLGİLİ VE BİLGİLİ KİŞİLERİ BİRARAYA GETİRME TAKIM ÇALIŞMASI YAPMA ETKİN İLETİŞİM KURMA

10 Karşılaştığınız sorunu sadece eleştirirseniz İKİ KATINA çıkar.

11 Sadece sorunu düşünmekle yetinirseniz sorun yerinde sayar.

12 Soruna çare bulursanız sorun, sorun olmaktan çıkar...

13 Problem Çözme Ekipleri
Bir Problem Çözme Ekibi (PÇE) aynı yerde çalışan, kalite yönetimi faaliyetlerini gönüllü olarak yerine getirmeyi amaç edinmiş en az 3, en fazla 8 kişiden oluşan küçük bir çalışma grubudur.

14 Problem Çözme Ekipleri
PÇE bu çalışmaları yaparken periyodik olarak bir araya gelir. İyileştirmeye açık alanlar ya da sorunları belirler. Sorunların çözümünde problem çözme tekniklerini uygular.

15 Problem Çözme Ekipleri
PÇE, yapılan her toplantının tutanağını düzenlemelidir. Bu tutanaklar PÇE’ nin faaliyetlerini ve gelişimini takip etmek açısından gerekli bir uygulamadır.

16 Çalışma( İyileştirme)Planları
İYİLEŞTİRME EKİBİNİN ADI KRİTER/İLGİLİ ALT KRİTER NO İYİLEŞTİRMENİN KONUSU İYİLEŞTİRME NİN AMACI İYİLEŞTİRME HEDEFİ YAPILACAK FAALİYET-LER KOORDİNE GEREKTİREN BİRİMLER BAŞLANGIÇ TARİHİ BİTİŞ TARİHİ DURUM Akademik Başarıyı Artırma Ekibi 1 Lisans Ve Önlisans Başarısını Artırma Akademik Başarıyı Artırmak 2013 Öğretim Yılında Lisans Başarısını%2 Önlisans Başarısını %6 Artırmak 1-yıldaz 3 Kez Performans Takip Sınavı Düzenlemek 2-yetiştirme Kursları Açmak Rehberlik Servisi Kültür dersi zümre başkanları ()Tamamla ndı ()Devam ()İptal Edildi ……… EKİBİ

17 Problem Çözme Problemi çözmek için tek bir yol değil En iyi yol vardır

18 Çözüm Engelleri ortadan kaldırmak,hedefe ulaşmaktır

19 Problem Nasıl Çözülür Problem çözmenin dayanakları:
1-Geleneksel yöntem 2-Kişisel deneyimler 3-Uzmanlara dayalı problem çözenler 4-Bilimsel problem çözme süreci

20 Geleneksel Yöntem Çözümü geçmişte arayanlar
Bu yöntem,gerekli ama yeterli değildir

21 Kişisel Deneyimler Ben böyle yaparak başarılı oldum,herkes böyle yapmalı şeklindeki genellemeler Her zaman tek başına yeterli değildir

22 Uzmanlara Dayalı Problem Çözenler
Konuyu uzmanlarına sorarak onların önerilerini uygularlar Bu yöntem de tek başına yeterli değildir

23 Bilimsel Problem Çözme Süreci
Problem çözmeye başlamadan önceki sorgulama(KENDİMİZE) Gerçek ile beklenti arasında fark var mı? CEVABINIZ EVET İSE

24 Bu fark rahatsızlık veriyor mu?
CEVABINIZ EVET İSE

25 Etki Alanınızda Mı? CEVABINIZ EVET İSE

26 PROBLEMİ ÇÖZMEYE BAŞLAYIN

27 Nasıl mı?

28 Problem Çözme 1-PUKÖ Döngüsü 2-Beyin Fırtınası 3-5N ve 1K tekniği
4-Altı Şapkalı Düşünme tekniği 5-Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı)Diyagramı 6-İlgi Diyagramı 7-İlişki Diyagramı 8-Pareto Analizi 9-Ağaç Diyagramı 10-Akış Diyagramı 11-Kuvvet/Güç Alanı Analizi 12-Nominal Grup Tekniği 13-Etkinlik Analizi 14-Delphi Tekniği 15-Histogramlar 16-Dağılım Diyagramı 17-İşletim Şemaları 18-Kontrol Çizelgesi 19-Kontrol Yaprakları 20-Radar Diyagramı

29 Teknikler Size Hangi Konularda Yardımcı Olur
Grubun problem çözme sürecinin aynı aşamalarda ilerlemesine yardımcı olur. Uzun konuşma ve dikkati bozucu davranışların engellenmesine yardımcı olur. Birbirinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olur. Çalışmalarınız ve değerli fikirlerinizin bir arada toplanmasına yardımcı olur. Katılımcıları ortak fikirler üzerine odaklaştırılmasına yardımcı olur. Sorunların anlaşılabilirliğinin gerçekleşmesine yardımcı olur.

30 Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
A-Fikir Üretme Teknikleri 1. Beyin Fırtınası 2. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği 3. Kuvvet/Güç Alanı Analizi 4. Odak Grupları 5. Mülakat

31 Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
B-Sürekli Geliştirme Teknikleri 1. PUKÖ Döngüsü 2. 5N -1K Tekniği

32 Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
C- Problem Analiz Teknikleri 1. Akış Diyagramı 2. Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı 3. Pareto Analizi 4. Ağaç Diyagramı 5. İlgi/Yakınlık Diyagramı 6. Yoklama Kağıtları 7. Kuvvet/Güç Alanı Analizi

33 Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
D- Önerileri/Nedenleri Önceliklendirme Teknikleri 1.İlişki Diyagramı 2.Etkinlik Analizi

34 Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
E- Karar Verme Teknikleri 1. Nominal Grup Tekniği 2. Çoklu Oylama Tekniği 3. Hedef Saptama (Benchmarking) Tekniği

35 Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
F- Veri Toplama, Veri Analizi ve Değerlendirme Teknikleri 1. Anketler 2. Kontrol Tablosu (çetele) 3. Histogram 4. Pareto Diyagramı 5. Serpme Diyagramı 6. Hareket Çizelgesi 7. Kontrol Çizelgesi

36 PUKÖ DÖNGÜSÜ (Planla – Uygula – Kontrol Et – Önlem Al) PUKÖ
PUKÖ adım - adım plan yaparak sonuca ulaşmakta kullanılan sistematik bir yaklaşımdır. Planla Uygula PUKÖ Kontrol Et Önlem Al

37 PLANLA Amacın kesin belirlenmesi,
(neyi başarmak istiyoruz? Nerede? ne zaman? ) Hedeflerin belirlenmesi, Detaylı plan hazırlama. (uygulama planı)

38 UYGULA İlgili her kişiyi bilgilendirme ( Ne, Kim, Ne Zaman )
Faaliyet planını izleme ve gerçekleştirme Uygulama sonuçlarını yakın takip etme

39 KONTROL ET Hedef veya hedeflere ulaşıldı mı ?
Olası sapmalar tespit edip kaydedildi mi? İlgili kişileri bilgilendirildi mi?

40 ÖNLEM AL Etkili önlemleri standartlaştırma
Gerekli eğitim ve yönlendirmeleri sağlama Kalıcı bir izleme sistemi kurma

41 Hiçbir şey MÜKEMMEL değildir ve DAHA İYİSİ yapılabilir!

42 BEYİN FIRTINASI Bireylerin eleştirilme endişesi olmadan fikirlerini rahatlıkla ifade ettikleri grup tartışma tekniğidir.

43 BEYİN FIRTINASINI NE ZAMAN KULLANABİLİRİZ
Amaçlar belirlenirken, Büyük değişim yaratacak fikirleri ortaya çıkarmada, Görüş birliğine ulaşmada, Yaratıcı fikirler üretmede, Problem çözümünde.

44 BEYİN FIRTINASININ YARARLARI NELERDİR?
Grubun bütün olarak bilgilerini ve deneyimlerini ortaya koymasına yardımcı olur.

45 Yaratıcılığı destekler,
BEYİN FIRTINASININ YARARLARI NELERDİR? Yaratıcılığı destekler, Grubun bütününün katılımını sağlar.

46 TEKNİK NASIL UYGULANIR ?
PROBLEMİN KESİN TANIMI YÖNTEM KURALLARININ AÇIKLANMASI SERBEST FİKİR YARATMA FİKİRLERİN TOPLANIP YAZILMASI DÜZENLEME DEĞERLENDİRME EN İYİ / GEÇERLİ DÜŞÜNCELERİN TESPİTİ

47 NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
Ekip lideri beyin fırtınası için konuyu belirler ve belirli bir süre tespit edilir.

48 NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
Gruptaki her üye sıra ile bir fikir ortaya atar. Fikirlerin sayıca çokluğu önemlidir. Bir kişinin fikri daha önce kaydedilen bir başka fikirle bağlantılı olabilir.

49 NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
Hızla bir kişiden diğerine geçilir. Her fikir; çılgınca, mantıksızca, uygun değil veya tekrar ediliyor gibi görünse bile, kabul edilir.

50 BEYİN FIRTINASI TEMEL KURALLARI
Bütün fikirler kabul edilir ve listelenir Hiçbir öneri eleştirilmez. Fikirlerin özgürce açıklanması desteklenir. Fikirlerin sınıflandırılması sağlanır. Benzer fikirler fikri ortaya atanın kabulü ile gruplandırılır.

51 BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
Beyin fırtınasında belirlenen fikirlerin sayıca azaltılması için oylama yapılır.

52 BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
OYLAMA SIRASINDA ; Üyeler doğru olduğuna inandıkları her düşünceye oy verirler. En çok oy alan düşünceler işaretlenir. İlk beyin fırtınası  oturumu sonrası, ortaya çıkan görüşlerin olgunlaştırılması amacıyla ara verilir.

53 BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
İkinci oturumda , üyelere görüşlerin bir listesi verilir. Yeni görüşler ortaya çıkmamaya başladığında  oturum sona erdirilir. Oluşturulan sebep- sonuç diyagramı üzerinde değerlendirme çalışmaları yapılarak en olası nedenler belirlenir.

54 BEYİN FIRTINASI KONULARI
İsim belirleme Çalışma kuralları Ulaşılmak istenen hedefler Muhtemel çözümler Çıkması muhtemel sorunlar İşimizle ilgili var olan sorunlar

55 5N -1K Tekniği 1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim? Doğru soruları sormak kolay değildir,bu teori bölümü size bu konuda yardımcı olacaktır. Bu metodu kullanarak amacımız problemi açıklamak,analiz etmek ve onu çözmektir

56 2 5N -1K Tekniği BU TEMEL 5 SORUYU SORMAYA DAYANIR.
1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim? BU TEMEL 5 SORUYU SORMAYA DAYANIR. NE? Cisimler,nesneler ve detaylar hakkındaki sorular NEREDE? Yer hakkındaki sorular NE ZAMAN? Zaman hakkındaki sorular NİÇİN? Sebepler hakkındaki sorular NASIL? Yöntem ve yaklaşımlar hakkındaki sorular KİM? Kişiler hakkındaki sorular

57 5N -1K Tekniği 5N 1K METODUNUN AMACI:
1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim? 5N 1K METODUNUN AMACI: 5N 1K metodunun amacı problemi analiz etmektir.Birkaç kategoride sistematik sorgulama ile başarılmaktadır. Bu metod problemi daha iyi etiketlemeye onun bağlantılarını daha iyi anlamaya yardım eder. BİLDİĞİMİZ GİBİ DOĞRU TARİF PROBLEMLERİN DOĞRU ÇÖZÜMÜ İÇİN GEREKLİDİR.

58 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ

59 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
ÖZELLİKLERİ Yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmede kullanılan bir grup tartışması tekniğidir. Değişik konularda farklı düşünmeyi, sistematik düşünmeyi ve böylece doğru kararlar vermeyi öğretmek amacıyla kullanılır

60 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
ÜSTÜNLÜKLERİ Bireyler aynı olay karşısında farklı düşünme yaklaşımlarını geliştirebileceklerini öğrenirler Bireyler tek tip düşünmeden düşünmeden uzaklaşır, konu ya da soruna farklı açılardan yaklaşmayı öğrenirler Empati yeteneğini geliştirir

61 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
UYGULANIŞI Kişilere tartışmaları için bir konu verilir (Ör: Eğitimde bilgisayar destekli öğretim uygulaması, Türkiye’nin AB’ye girmesi gibi) ve kişiler gruplara ayrılır. Her grup farklı renkteki şapkanın gerektirdiği düşünce biçimini ortaya koymaya çalışır. Kişiler başlarında hayali şapkalar taşırlar

62 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
UYGULANIŞI Her grup, tartışılması istenen konuya, kendi başında var olduğunu düşündüğü şapkanın gerektirdiği yönde yaklaşır. Bu tekniğin uygulanmasında önemli olan kişilerin kendi görüş ve düşüncelerini tespit etmek değil, bir konuya farklı açılardan bakabilme becerisinin kazanılmasıdır. Yönetici bu amacın dışına çıkmamalıdır.

63 ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
Beyaz şapka: (Tarafsızdır). Ortaya konan soruna ilişkin taraf tutmadan görüş ortaya koyar Kırmızı şapka: (Duygusaldır). Öfke, tutku, duygu, duygusal bir bakış açısını ifade eder

64 ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
Siyah şapka: (Karamsardır). Olumsuzluklar, riskler, dezavantajları ifade eder. Bir şeyin niçin yapılmayacağını görür. Sarı şapka: (İyimserdir). Olayların olumlu yönlerine odaklanır; avantajları ve faydalı yönleri düşünür.

65 ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
Yeşil şapka: (Yaratıcıdır). Olaylara yeni ve farklı çözüm yolları bulmaya çalışır. Mavi şapka: (Değerlendirici ve karar vericidir). Olayı tüm olası yönleriyle gören ve değişkenleri kontrol altında tutan bir bakış açısıdır.

66 SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
Bir problemi doğuran yada etkileyen sebep ve faktörleri belirlemek amacıyla oluşturulur. Problemlere daha geniş bir çerçeveden bakma olanağı sunar. Problemin teşhisi ve süreci iyileştirmeyi kolaylaştırır.

67 Okulumuzun diğer okullardan Farklılığını ortaya koyup
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI Adım 1- Soru tespit edilir başlık olarak yazılır. Çözümlenecek Problem Okulumuzun diğer okullardan Farklılığını ortaya koyup Tercih sebebi olacak Paydaşlarını tatmin ederek okula karşı güven duygularını artıracak başarılarının olmaması

68 Okulumuzun diğer okullardan Farklılığını ortaya koyup
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI Adım 2- Tespit edilecek muhtemel nedenler için temel gruplamalar belirlenir(İhtiyaca göre gruplar belirlenir.Grup başlıkları ve sayısı standart değildir) Bilimsel ve Sosyo-Kültürel etkinlikler İdare Öğretmenler Okulumuzun diğer okullardan Farklılığını ortaya koyup Tercih sebebi olacak Paydaşlarını tatmin ederek okula karşı güven duygularını artıracak başarılarının olmaması Materyaller Öğrenciler

69 SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
Adım3-Bütün üyeler beyin fırtınası oturumuna katılır,sırayla tüm üyelerin düşünceleri alınır. Adım4-Her üye düşüncesinin hangi temel guruba girdiğini belirtmelidir bir neden bazen başka bir nedenin dalı olarak eklenir. Öğretmenler Kuruma karşı Aidiyet hissetmemek Motivasyon eksikliği Öğrtetmenler arası koordinasyon eksikliği

70 SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI

71 TEŞEKKÜRLER