İşyeri Hekimliği Sertifika Eğitim Programı

... konulu sunumlar: "İşyeri Hekimliği Sertifika Eğitim Programı"— Sunum transkripti:

1 İşyeri Hekimliği Sertifika Eğitim Programı
İŞ DENETİMİ VE İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI

2 İş Güvenliği Uzmanlığı Sertifika Eğitim Programı

3 Ülkemizde iş denetimi Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığına, Bakanlıkta da İş Teftiş Kurulu Başkanlığına verilmiştir

4 İş Denetiminin Amacı Ana Amaç
İş denetiminin ana amacı; Çalışanları korumak, Çalışma yaşamı ile ilgili mevzuatın uygulanıp uygulanmadığını izlemek ve denetlemektir

5 İş Denetiminin Amacı Görev Alanı
81 sayılı ILO Sözleşmesinin 3. ve 129 sayılı ILO Sözleşmesinin 6. maddelerine göre,iş denetiminin temel ve öncelikli görev alanı: Çalışma ortamı, Çalışma koşullarıdır. İkincil görev alanları ise; Çalışma ilişkileri, İstihdam ve Meslek Eğitimidir

6 İş Denetiminin Amacı Çalışma Şartları
1. Çocukların ve Gençlerin Çalıştırılması 2. Kadınların Çalıştırılması 3. Çalışma Süreleri 4. Ücretler ve Genel Olarak Ödeme Sistemleri

7 İş Denetiminin Amacı Çalışma İlişkileri
Bireysel iş ilişkileri Toplu iş ilişkileri

8 İş Denetiminin Amacı Bireysel İş İlişkileri
Bireysel iş ilişkilerinin başlıca konuları: İş sözleşmeleri, İşe alma ve işe son vermedir

9 İş Denetiminin Amacı Toplu İş İlişkileri
Toplu iş ilişkilerinin başlıca konuları: Toplu iş sözleşmeleri, Toplu iş uyuşmazlıkları, Uyuşmazlıkların çözülmesi, Örgütlenme ve temsil haklarının korunması

10 İş Denetiminin Amacı Ülkemizdeki Uygulama
Ülkemizde iş denetimi örgütü, esas olarak: Çalışma ortamı, Çalışma koşulları ve Bireysel çalışma ilişkileri alanında, Kısmi olarak da, toplu iş ilişkileri alanında görevlendirilmiştir. İstihdam ve mesleki eğitim kısmı (denetimle ilişkili kısımları dışında), İş Teftiş Kurulu Başkanlığının görev alanında yer almamaktadır.

11 İş Denetiminin Tarihi İktisat Vekaleti Dönemi
1936 yılında kabul edilen 3008 sayılı Yasanın, “İş Hayatının Murakabe ve Teftişi” adlı bölümünün 91. maddesinde iş denetimi yer alıyor “İş Dairesi” bünyesindeki denetim elemanları tarafından denetim yapılıyor

12 İş Denetiminin Tarihi Çalışma Bakanlığı Dönemi
Çalışma Bakanlığına Bağlanma 1945 yılında Çalışma Bakanlığı kurulmuştur Çalışma yaşamının denetimi, Çalışma Genel Müdürlüğü Bölge Müdürlüklerinde 1950 ile 1974 yılları arası müfettiş bulundurularak, iş müfettişlerince gerçekleştirilmiştir

13 İş Denetiminin Tarihi Çalışma Bakanlığı Dönemi
1963 yılına kadar, teknik eleman eksikliği nedeniyle, iş sağlığı ve güvenliği teftişleri de, işin yürütümü yönünden teftiş yapan iş müfettişlerince yapılmıştır 1963 yılında çıkarılan 174 sayılı yasayla, İşçi Sağlığı Genel Müdürlüğüne bağlı, iş güvenliği müfettişleri oluşturulmuştur

14 İş Denetiminin Tarihi ÇGM Kadrolarına Alınma
Çalışma Genel Müdürlüğü Merkez Kadrolarına Alınma 1974 yılında iş müfettişleri, Çalışma Genel Müdürlüğü merkez kadrolarına alınmıştır

15 İş Denetiminin Tarihi Merkez Grup Oluşması
1975 yılında Ankara’da İş Müfettişleri Merkez Grubu, bölgelerde de Gruplar oluşturulmuştur

16 İş Denetiminin Tarihi İTK’nun Kurulması
tarihinde çıkarılan Çalışma Bakanlığı İş Müfettişleri Yönetmeliği ile Çalışma Bakanlığı İş Müfettişleri Merkez Grup Başkanlığı kurularak merkezi denetim birimi halini almış (Resmi Gazete) tarihinde çıkarılan İş Teftiş Tüzüğü ile İş Teftiş Kurulu Başkanlığı fiilen kurulmuştur İş Teftiş Tüzüğü işin yürütümü ile görevli iş müfettişleri ve iş güvenliği müfettişlerini İş Teftiş Kurulu adı altında birleştirmiştir

17 İş Denetiminin Tarihi Bakana Bağlanma
İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, ilk kez tarih ve 184 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK’ de, Bakanlık merkez birimleri arasında belirtilmiştir Daha önce İTK Başkanlığı Bakan ve müsteşarı kapsayan Bakanlık makamına bağlıyken, İTKY’nin 4. maddesinin, tarihinde değiştirilmesiyle, İTK Başkanlığı, doğrudan Bakana bağlanmıştır

18 İş Denetiminin Tarihi Üçlü Kararname
tarih ve 4947 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Teşkilatı Kanununun 41 ve geçici 1. maddeleri ile getirilen düzenlemelerle "ÜÇLÜ KARARNAME" ile atama kabul edilerek, Bakanlık Müfettişliği statüsüne yönelik farklı uygulamalar tamamen ortadan kaldırılmıştır

19 İş Denetiminin Dayanağı
Ülkemizde dayanağını TBMM tarafından onaylanan uluslararası bir sözleşmeden alan tek denetim örgütlenmesi, iş denetimidir

20 İş Denetiminin Dayanağı Uluslararası Dayanak
tarihli ve 81 sayılı Sanayi ve Ticarette İş Denetimi Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi oluşturmaktadır Türkiye, tarih ve 5690 sayılı yasayla bu sözleşmeyi onaylayarak yükümlülük altına girmiştir

21 İş Denetiminin Dayanağı 81 sayılı ILO Sözleşmesi
Denetim Örgütünün Merkeziliği (81/4. Madde) İş Müfettişleri kamu görevlisi olmalıdır (81/6. Madde) Yeterli denetim elemanı olmalıdır (81/10. Madde) Yeterli büro ve ulaşım imkanları sağlanmalıdır (81/11. Madde)

22 İş Denetiminin Dayanağı 81 sayılı ILO Sözleşmesi
Sözleşmeye göre iş müfettişlerinin başlıca görevleri Yasanın uygulanmasını sağlamak, İşveren ve işçiye görüş vermek ve ilgili makamlara bilgi vermek

23 İş Denetiminin Dayanağı 81 sayılı ILO Sözleşmesi
Sözleşmeye göre iş müfettişlerinin yetkileri İşyerlerine serbestçe girebilme, Serbestçe inceleme yapma ve özellikle kişilere soru yöneltme, Belgeleri inceleme ve örnek alma, Eksikliklerin giderilmesi için gerekli talimatları verme ve uyarıda bulunma ve yol gösterme ya da yasal işlem başlatma ya da önerme hakkında bir karar verme yetkisi

24 İş Denetiminin Dayanağı 81 sayılı ILO Sözleşmesi
Sözleşmeye göre iş müfettişlerinin sorumlulukları Denetimleri altındaki işletmelerde, doğrudan ya da dolaylı herhangi bir çıkarları olması yasaktır Denetledikleri işyerlerinin üretim ya da ticari sırlarını ya da herhangi bir şikayetin kaynağını açıklayamazlar

25 İş Denetiminin Dayanağı 81 sayılı ILO Sözleşmesi
İş Kanunumuz ILO Sözleşmesi ile uyum içerisindedir İş Yasasının “İş Hayatının Denetim ve Teftişi” başlıklı bölümündeki kurallarla, 81 sayılı Sözleşme uyum göstermektedir. Örneğin anılan Sözleşmede, iş müfettişlerinin yetkileriyle ilgili 12. madde ve sorumluluklarıyla ilgili 15. madde, sırasıyla İş Yasasındaki 92 ve 93. maddelerine benzer düzenlemeler içermektedir

26 İş Denetiminin Dayanağı Ulusal Dayanaklar
İş denetimi sisteminin ulusal dayanakları; Anayasa, İş Yasaları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yasa ile İş Teftiş Tüzüğünde yer alan kurallardır

27 İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
(ÇSGB'nın Teşk.ve Gör.Hk. K. 15. maddesi) İş Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın görevleri: Mevzuatın uygulanmasını denetlemek, Mevzuat çalışması yapmak, İstatistikleri tutmak, değerlendirmek ve yorumlamak, Mevzuatta öngörülen ve Bakanlık Makamı tarafından verilen diğer işleri yapmak

28 İş Denetiminin Dayanağı Tüzük/Yönetmelik
İş Teftiş Tüzüğü tarihinde, İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği ise, tarihinde yürürlüğe konulmuştur İş Teftiş Tüzüğünün 13. maddesi ile İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 12. maddesinde iş müfettişlerinin görevleri belirtilmiştir

29 İş Denetiminin Dayanağı İş Kanunu
4857 sayılı İş Yasasının 91. maddesi ile İş Müfettişlerine görev verilmiştir

30 İş Denetiminin Dayanağı Diğer Başlıca Kanunlar
Deniz İş Kanunu Basın İş Kanunu Sendikalar Kanunu TİSG ve Lokavt Kanunu Özel Öğretim Kurumları Kanunu Yabancıların Çalışma İzinleri hakkında kanun İş Mahkemeleri Kanunu Hafta Tatili Kanunun Hafta Tatili Kanunu Öğle Dinlenmesi Kanunu Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu Borçlar Kanunu Ve Bu Kanunlara göre çıkarılan Tüzük ve Yönetmelikler

31 İş Denetiminin Dayanağı Askeri İşyerleri
Askeri İşyerlerinin Denetimi “Askeri İşyerleriyle, Yurt Emniyeti İçin Gerekli Maddeler İmal Olunan İşyerlerinin Denetim ve Teftişi Hakkında Tüzük” hükümlerine uygun olarak yapılmaktadır

32 İş Denetiminin Yapılanması Yönetimsel Düzenleme
İş Teftiş Kurulu 10 ilde oluşturulan Grup Başkanlıkları ile görevlerini yerine getirmektedir (Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Malatya, Bursa, Erzurum, Samsun, Antalya, Zonguldak)

33 İş Denetiminin Yapılanması Teknik/Sosyal
İş Teftiş Kurulu, Teknik (iş sağlığı ve güvenliği) ve Sosyal iş müfettişlerinden oluşmaktadır Hem İTK Başkanlığında hem de Grup Başkanlıklarında, merkezde İTK Başkanı, Gruplarda ise Grup Başkanı başkanlığında teknik ve sosyal olarak ayrılan başkan yardımcılarının eşgüdümünde görev yapılmaktadır

34 İş Denetiminin Yapılanması Teknik/Sosyal

35 İş Denetiminin Yapılanması Teknik/Sosyal
293 Baş İş Müfettişi, İş Müfettişi 41 İş Müfettişi Yardımcısı Teknik: 241 Baş İş Müfettişi, İş Müfettişi 43 İş Müfettişi Yardımcısı

36 İş Müfettişlerinin Görev ve Yetkileri
İş müfettişlerinin görevleri İş Teftiş Tüzüğünün 13. maddesinde, yetkileri ise 15. maddesinde; İş Teftiş Kurulu Yönetmeliğinde ise, iş müfettişinin görev ve yetkileri 12. maddesinde belirtilmiştir

37 İş Müfettişlerinin Görev ve Yetkileri Görevleri
İş müfettişlerinin görevleri şunlardır İnceleme ve denetim işlerini yapmak; İşyerinde çalışma koşullarıyla üretim ve yapım yöntemlerini incelemek; Mevzuatla ilgili önerilerde bulunmak; İlgili yayınları sürekli takip etmek, Bilimsel çalışmalar ve araştırmalar yapmak; Çalışma konusu ile ilgili (denetim) istatistikleri tutmak.

38 İş Müfettişlerinin Görev ve Yetkileri Görevleri
Ayrıca iş müfettişlerinin, toplu iş ilişkilerinden kaynaklanan yetkileri de bulunmaktadır

39 İş Müfettişlerinin Görevler ve Yetkileri Yetkileri
İş müfettişinin yetkileri Teftiş ile ilgili kimseleri, dinlemek, sorular sormak, bunlardan gerekli bilgiler istemek ve imzalı ifadelerini almak; İlgili mevzuatın öngördüğü kayıt ve belgelerin işyerinde bulundurup, bulundurulmadığını tespit etmek, bunları işveren veya işveren vekilinden istemek, örnek almak, özet çıkartmak, kesin delil niteliği taşıyan tutanak düzenlemek (4857, m. 92),

40 İş Müfettişlerinin Görevler ve Yetkileri Yetkileri
İşyerinde inceleme olanağı bulunmayan veya işyerinde bırakıldığında inceleme seyrinin değiştirilmesi ya da suç kanıtlarının yok edilmesi olasılığı bulunan durumlarda, ilgili belgeleri bir örneğini işyerine vereceği imzalı mühürlü bir tespit tutanağı ile geçici olarak almaktır

41 İş Denetiminin İşleyişi Denetim Türleri
Üç tür denetim vardır 1. Genel Teftiş 2. Kontrol Teftişi 3. İnceleme Teftişi

42 İş Denetiminin İşleyişi İnceleme Denetimi
Sosyal yönden başlıca inceleme denetimleri İş mevzuatının uygulanması yönünden yapılan ihbar, İşçi şikayetleri, İşkolu tespiti, İşçi sayısı ile sendika üye sayısının saptanması, Grev oylaması, grev ve lokavt dışında kalacak işçilerin tespiti vb.

43 İş Denetiminin İşleyişi İnceleme Denetimi
İSG açısından başlıca inceleme denetimleri İhbar, İşçi şikayeti, İş kazası, Meslek hastalığı, Kurma izni, İşletme belgesi, Maden işyerlerinin sabit tesisleri için işletme talepleri

44 İş Denetiminin İşleyişi Muafiyet
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılan başvurularda damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muafiyet bulunmaktadır

45 İş Denetiminin İşleyişi Hak Arama
İş denetim sisteminin bireysel hak arama sistemi olarak kullanılabilmesi için, ilgili yönetsel birimlere şikayette bulunulması gerekmektedir İş Müfettişleri şikayette bulunanların kimliğini gizlemekle yükümlüdürler İşçilerin çalıştıkları veya ayrıldıkları işyerleriyle ilgili gerçeğe aykırı ihbarda bulunmaları yasaktır

46 İş Denetiminin İşleyişi
İş Yasasının 92. maddesi son bendine göre, iş müfettişi tutanakları aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir

47 İş Müfettişi Olma Süreci
Müfettiş yardımcılığına atanabilmek için; 1. Devlet Memurları Kanununun 48. Maddesinde yazılı genel koşulları taşımak, 2. İlgili bölümlerden mezun olmak, 3. Sağlık durumunun iklim değişikliklerine ve her çeşit yolculuk koşullarına elverişli olduğunu sağlık kurulu raporuyla belgelemek,

48 İş Müfettişi Olma Süreci
4. Kasıtlı olmayan suçlar dışında özgürlüğü bağlayıcı bir cezayla hükümlü olmamak, 5. Tutum ve davranışları, varsa sicili yönünden müfettişliğe engel durumu bulunmamak, 6. Sınavın açıldığı yılın ocak ayının birinci gününde otuz yaşını doldurmamış bulunmak,

49 İş Müfettişi Olma Süreci Yardımcıların Çalışmaları
7. Bu sınava ikiden fazla girmemiş olmak, 8. Yazılı ve sözlü yapılacak sınavı başarmak, gerekir

50 İş Müfettişi Olma Süreci Yardımcıların Çalışmaları
Müfettiş yardımcılığına atananlar, bir müfettişin yanında göreve başlarlar Yardımcılar tek başlarına teftişe yetkili değildirler. Ancak, iki yıl olumlu sicil alanlara, yanında çalıştıkları müfettişlerle grup başkanı ve İş Teftiş Kurulu Başkanının olumlu görüşleri üzerine Bakanca teftiş yetkisi verilebilir

51 İş Müfettişi Olma Süreci Müfettişliğe Atanma
Müfettişliğe, yazılı ve sözlü yapılacak müfettişlik yeterlik sınavını başaran müfettiş yardımcıları atanır Bu sınava girebilmek için; 1. Müfettiş yardımcılığı görevinde eylemli olarak en az üç yıl çalışmış olmak, 2. Müfettiş yardımcılığında geçen hizmet yıllarına ait bütün sicilleri olumlu olmak, 3. Başkanlıkça, İTK Yönetmeliğin müfettiş yardımcılarının çalışma ve yeterlik sınavına hazırlanma ilkelerini düzenleyen hükümleri uyarınca yaptığı çalışmalarda yeterli görülmek, gerekir

52