Gelişme Ekonomisi.

... konulu sunumlar: "Gelişme Ekonomisi."— Sunum transkripti:

1 Gelişme Ekonomisi

2 Kalkınmanın Yurtiçi Finansmanı

3 Dünyada Bölgelere Göre GSYİH’nın Dağılımı

4 Kalkınma literatürü içerisinde, en iyi büyüme performansının, artan ve yüksek bir sermaye birikim oranından kaynaklandığı genel kabul görmüş bir saptama durumundadır. Bu anlamda, iktisatçıların üzerinde görüş birliğine vardıkları husus, AGÜ’lerin ekonomik büyümelerinin ve kalkınmalarının önündeki en önemli engelin sermaye yetersizliği olduğudur. Sermayeden kastedilen makine araç ve gereçleri, fabrikalar, çeşitli iş aletleri, vb. dir.

5 Kalkınmanın Yurtiçi Finansmanı
Bu bölümde ele alacağımız konular... Bir ülkenin istediği/hedeflediği büyüme oranına erişebilmesi için gerekli yatırımın hesaplanması Özellikle 1970’lerde uygulamalarına sıkça rastlanan enflasyonist finansman yoluyla sermaye birikimi ve enflasyonist olmayan yöntemlerle kalkınmanın finansman sorunu Ekonomik kalkınma adına yapılan kamu müdahaleleri

6 Gerekli Yatırımın Hesaplanması
Reel milli gelirin artışı ile ilgili yapılmak istenen tahmin çalışmalarında iki faktör önemlidir: Tasarruf oranı Tahmini tasarrufa dayalı olarak yapılan yatırımlardan beklenebilen net milli gelir miktarı Yani, ekonominin her bir sektöründe (dolayısıyla da ekonominin tümünde) yıllık olarak 1 birim çıktı artışı elde edebilmek için gerekli sermaye miktarının hesaplanmasına çalışılmaktadır. Buna sermaye-hasıla oranı (capital-output ratio) ya da sermaye katsayısı (capital coefficient) adı verilmektedir. Buradan yola çıkılarak marjinal sermaye-hasıla oranı (Incremental Capital-Output Ratio-ICOR) elde edilir. Marjinal Sermaye-Hasıla oranı (ICOR):

7 Kişi başına gelirdeki büyüme hedefi
Gerekli Yatırımın Hesaplanması Uygulamada, ICOR değerleri genellikle aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır: DK: bir önceki döneme ait net yatırımlar, DGSYİH: bir önceki dönem ile cari dönem arasındaki GSYİH farkı Ekonomideki sermaye gereksinimi ne olacak? Kişi başına gelirdeki büyüme hedefi (G) ICOR değeri

8 Kişi başına gelirdeki büyüme hedefi (G):
Gerekli Yatırımın Hesaplanması Kişi başına gelirdeki büyüme hedefi (G): veya Örneğin, bir ekonominin milli gelirindeki hedef büyüme yüzde 5, ICOR ise 3:1 olarak saptanmışsa, ekonomide yüzde 15 oranında bir tasarruf gereksinimi söz konusudur. Bir ülkenin nüfus artış hızı yüzde 3 ve ülke kişi başına reel gelirini korumak istiyorsa, milli gelirin yüzde 9’unu yatırıma dönüştürmek zorundadır. karşın, aynı nüfus artış hızında ancak kişi başına gelirde yüzde 2 oranında bir artış isteniyorsa, ülke milli gelirinin yüzde 15’ini tasarruf etmek durumundadır. Bu durumda kullanılan formül: x: nüfus artış hızı, y: hedeflenen kişi başına gelir

9 Sermaye Oluşumu

10 Sermaye oluşumu üç temel aşamayı içermektedir:
Reel tasarruflardaki artış, dolayısıyla kaynaklar yatırım amacıyla mali sistem içine girmiş olurlar, Tasarrufların finans ve kredi mekanizması yoluyla yönlendirilmesi, dolayısıyla yatırılabilir fonlar farklı kaynaklardan daha rahat toplanarak yatırımcıların hizmetine sunulmuş olur, Kaynakların sermaye stokunda bir artış yaratmak için kullanılması anlamında bizzat yatırım faaliyetinin kendisi de sermaye oluşum sürecinin parçasıdır.

11 Enflasyonist Finansman ve Enflasyon-Kalkınma İlişkisi

12 Enflasyonist Finansman

13 Enflasyonist Finansman ve Enflasyon-Kalkınma İlişkisi
Enflasyonun tasaruflar ve yatırımlar üzerindeki etkisi ters olabilir Özellikle istikrarsız enflasyonist seyir halinde piyasa sinyallerini izlemek güçleşir Enflasyonist ortamlarda ekonomik ve siyasi anlamda güçlü olanlar kendilerini koruma mücadelesi verir Gelir dağılımı üzerinde ciddi etkileri vardır Yüksek enflasyon ülkenin ticaret ortaklarına yönelik ihraç kapasitesini daraltır Enflasyon nedeniyle yurtiçi tasarruflar yurtdışı yatırımlara yönelebilir

14 Yapısalcıların analize soktuğu başlıca darboğazlar:
Gıda mallarının esnek olmayan arz yapısı Sınırlı döviz kaynakları Hükümetlerin bütçe kısıtları yani sınırlı yurtiçi mali kaynak

15 Yapısalcılara Göre Talepteki Değişmelerin
Gelişmiş-Az Gelişmiş Ülke Farkı

16 Bölgelere ve Bazı Ülkelere Göre Enflasyon ve Büyüme Oranları,2005 (%)
Bölgeler ve Ülkeler Enflasyon Büyüme Doğu Asya ve Pasifik 4.6 8.7 Avrupa ve Orta Asya 6.5 6.0 Latin Amerika ve Karayipler 5.8 4.4 Orta Doğu ve Kuzey Afrika 5.4 Güney Asya 8.1 Sahra-altı Afrika 6.6 5.3 Dünya 4.8 3.6 En Ağır Borçlu Ülkeler 6.8 5.0 Yüksek Gelir grubu ülkeleri 1.9 2.8 Orta Gelir grubu ülkeler 4.9 6.3 Düşük Gelir grubu ülkeler 8.0 7.5 Şili Arjantin 8.9 9.2 Brezilya 7.2 2.3 Etyopya Meksika 3.0 Güney Kore -0.3 4.0 Filipinler 5.1 Çin 3.8 9.9 Türkiye 7.4

17 Dünyada Enflasyon Oranları, 2008

18

19 Hiper Enflasyon Sarmalı

20 Hiper Enflasyon ve Büyüme, 1980-1992
Ülkeler Enflasyon Büyüme Arjantin 402.3 - 0.9 Bolivya 220.9 - 1.5 Brezilya 370.2 0.4 Nikaragua 656.2 - 5.3 Peru 311.7 - 2.8

21 Kalkınmanın Dinamosu Yatırımlar

22 Uygun Yatırım Nasıl Seçilir?
İstihdam Yaratma Kriteri Sosyal Fayda-Maliyet Analizi

23 Sosyal Fayda-Maliyet Analizi
B: Sosyal Fayda C: Sosyal Maliyet r: İskonto Oranı t: Zaman T: Yatırım Projesinin Ömrü