Gayrimenkul Vergileri Vergi Konseyinin 14.06.2005 tarihli toplantısına dayanarak Nahit Öztürkcan tarafından hazırlanmıştır.

... konulu sunumlar: "Gayrimenkul Vergileri Vergi Konseyinin 14.06.2005 tarihli toplantısına dayanarak Nahit Öztürkcan tarafından hazırlanmıştır."— Sunum transkripti:

1 Gayrimenkul Vergileri Vergi Konseyinin 14.06.2005 tarihli toplantısına dayanarak Nahit Öztürkcan tarafından hazırlanmıştır

2 Gayrimenkul Çalışma Grubu  Mustafa Uysal  Nahit Öztürkcan  İlhan Kırıktaş  Haluk Sur  Murat Goldştayn  Yavuz Eker  Deniz Öztürk  Pınar Ersin Kollu  Ramazan Evren  Serdar Koyutürk  Mustafa Erdin  Prof.Dr. Metin Taş  Prof.Dr. Doğan Şenyüz  İbrahim Saydam  Mustafa Ertaş  Sami Kılıç

3 1. Genel Konular  Rayiç bedel, lisanslı değerleme uzmanlarının da katıldığı bir kurul tarafından belirlenmelidir.  Beyan esasından tahakkuk esasına geçilmelidir.  Tahakkuku denetleyen bir kurul oluşturulmalıdır.  Bu kurulu denetleyen bir Tahkim Kurulu oluşturulmalıdır.

4 1. Genel Konular  Maliye Bakanlığı bu konu ile ilgili bir standart geliştirmelidir.  Emlak vergilerinin toplanması özelleştirilebilmelidir.  Gayrimenkul değeri doğru olunca kentsel ve kırsal getirimler de vergilenmiş olur.  Tapu ve Kadastro otomasyonu ile Ulusal Veri Tabanı (UVT) yaratılması, tahakkuk ve denetimi kolaylaştırır.

5 1. Genel Konular  On yıl veraset intikal vergisi ödenmeyen taşınmazların Hazine adına tescil edileceği tehdidi işe yarayabilir.  Vergi oranlarını sık değiştirmek sağlıklı değildir. taşınmazın değeri belirli aralıklarla yeniden tespit edilebilir.  Orman Kanununun 2B Maddesi gereğince orman tahdit sınırları dışına çıkarılmış alanlar ile ilgili sorunun nasıl çözülmesi gerektiği hususundaki görüşlerimiz ayrı bir başlık altında incelenmiştir.

6 2. Orman Kanunu’nun 2B Maddesi  Orman kadastro komisyonlarınca 2B kapsamına alınmış alanları, kurulacak bir komisyonun hızla gözden geçirmesi, ormana kazandırılabilecek alanlar var ise hak sahiplerini mağdur etmeden, işlemden çıkarılarak, kamulaştırılmalıdır.  Kazandırılamayacak alanlarda ise, Anayasa, Kanun ve Yönetmelikte benimsenmiş prosedürün devam etmesi, yani hak sahiplerine rayiç bedelden satış yapılması.

7 2.Orman Kanunu’nun 2B Maddesi  Konu kamuoyuna, ‘bütçeye yama olmak üzere gelir sağlanması’ şeklinde değil, ‘orman köylülerinin kalkındırılması’ şeklindeki özgün gerekçeye geri dönülerek sunulmalıdır. Aksi halde, daha önce olduğu gibi, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları ile karşılaşılabilir.  Böylece, hem kamuoyunda oluşan muhalefet yumuşatılmış, hem de az da olsa orman alanlarına katkı yapılmış olur.

8 2.Orman Kanunu’nun 2B Maddesi  Maliye Bakanlığının bu işlemlerden beklediği 25 milyar dolar gelir, gerçekçi değildir.Orköy Genel Müdürlüğüne yatan paraların kullanım amacı bellidir, artabilecek fonlar da, bizim önerimizde yeni kamulaştırmalara harcanacaktır.  Toplumsal mutabakat, 25 yıldır çözülemeyen bu konunun acilen çözülmesi ve vatandaşın daha fazla mağdur edilmemesi, ancak böyle sağlanabilir.

9 3. Değerleme  Tapu işlemlerinde gerektiğinde değerleme raporu istenebilir.  Değeri az olan münferit mülklerin değerlemesi ile ilgili düzenleme şu anda komisyonda olan Emlak Komisyoncuları ve Müşavirleri Yasa Tasarısında yapılmıştır.  İpotek işlemlerindeki değer ile tapu rayiç bedeli eşitlenmelidir.

10 3. Değerleme  Değerleme konusu SPK tebliğleri ile büyük oranda düzenlenmiştir.  İpotek Finansmanı ile ilgili yasa tasarısında bu konu ile ilgili, tamamlayıcı mahiyette düzenlemeler yapılmıştır.  Değerleme vergi kaybının önlenmesinde ve kara para aklanmasının engellenmesinde en önemli araçtır.

11 4. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO)  GYO’ların taşınmaz alım satımında tabi oldukları KDV oranının, finansal kiralama şirketlerine benzer şekilde %1 olması gerekir.  KDV oranının yüksekliği, bu miktarın uzun süre finanse ediliyor olması nedeniyle, ciddi bir maliyet unsurudur.

12 4. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO)  Halka açık şirketler olan GYO’lar, sürekli denetim altındadırlar, ve diğer şirketlerin haksız rekabetine açık durumdadırlar.  Piyasayı düzenleyici rol oynayabilecek ve kayıt dışı ile mücadele edebilecek olan bu şirketlerin kollanması kamu yararınadır.

13 5.Tapu Kadastro ve Harçlar  Harç oranları tam sayı olarak belirlenir ise, daha kolay hesaplanır ve anlaşılır.  Hibelere uygulanan tapu harcı çok yüksek ve ilave olarak veraset vergisi ödeniyor, bundan kaçış için düşük bedelli satış uygulanıyor.  Tapu harç oranlarını daha fazla vergi için arttırmak, kayıt dışılığı teşvik ediyor.

14 5.Tapu Kadastro ve Harçlar  Tapu tarafından düzenlenen 1 numaralı bilgi formu, yeniden düzenlenmelidir.  Muvazaa tarikiyle vaki tescillerin hükmen düzeltilmesinde,kayıtlı değer üzerinden alınan binde 108 harç, haksızlığa uğrayan kişinin tekrar cezalandırılması demektir.  Önerimiz harcın Mahkemece yapana yüklenmesi ve tescilde onbinde beş tashih harcı alınmasıdır.

15 5.Tapu Kadastro ve Harçlar  Kooperatif üst birliklerinin, üye kooperatif- lere gayrimenkullerini devretmeleri satış sayılmakta ve binde 30 oranında harca tabi tutulmaktadır, bu işlem tahsis sayılsın  Kooperatiflerde tapu dışı üyelik devri, harç kaçağına neden oluyor. Önerimiz, üyelik devirlerinin kura çekimine kadar yapılabilmesidir.

16 6. Emlak Vergisi ve Komisyoncuları  Emlak alım- satımında, emlak vergisi borcunun olup olmadığı Tapu dairesince sorgulanmalıdır.  Emlak üzerinden alınan vergiler çok çeşitlidir, damga vergisi, tapu harcı, gelir vergisi emlak vergisi, intikal vergisi gibi. Daha kolay ve basit hale getirilerek sadeleştirilmelidir.

17 6. Emlak Vergisi ve Komisyoncuları  Emlak komisyonculuğunda, gerçek komisyon üzerinden ödenen KDV, haksız rekabete neden oluyor  Emlak Komisyoncuları ve Müşavirleri Yasa Tasarısında, meslek belirli bir süre içinde tümüyle kayıt altına alınmış ve onlara bazı yükümlülükler verilmiş olacaktır  Tasarıya ek yapılarak, kira sözleşmelerinin küçük bir ücret karşılığı, emlak müşavirleri tarafından onaylanması sağlanabilir

18 7. Gelir ve Kurumlar Vergisi  Gerçek ve tüzel kişilerin vergi yasası karşısındaki durumu karşılaştırıldığında, gerçek kişilerin daha avantajlı olduğunu görüyoruz.  Gerçek kişiler mülk edinip 4 yıl bekletirse gelir vergisi doğmuyor, şirket olması halinde doğuyor.  Bu durumda kurumsallaşmayı teşvik etmemiş oluyoruz.

19 7. Gelir ve Kurumlar Vergisi  Eski geçici 28. maddenin kalıcı hale getirilmesi olumlu olmakla beraber, bahsedilen dezavantajı gidermede yeterli değildir.  Kat karşılığı ve hasılat paylaşımı sözleşmelerinde, oluşan karlar ticari kazanç sayılmalı ve ona göre vergilen- dirilmelidir.  Gerçek veya tüzel kişilerin, kendi ihtiyaçları için yapacakları alım-satımları gelir vergisinden muaf tutulmalıdır.

20 8. Gayrimenkul Sermaye İradı  Medeni Kanunda olduğu gibi, Gayrimenkul Sermaye İradı tabirini ‘kira geliri’ olarak benimsemek, vatandaşın konuyu daha kolay algılamasını sağlar.  Kira konusu yeni Borçlar Kanunu Tasarısı ile düzenleniyor.  Kira kontratlarının bir şekilde onaylanması gerekir; Muhtar, Emlak Müşaviri veya Belediye seçenekleri tartışılabilir.

21 8. Gayrimenkul Sermaye İradı  Devlet, konut kiracılarını korumaya yönelik yaklaşımı ile, sosyal görevini yerine getirdiğini düşünüyor.  Üstelik işyeri kiralarını da aynı kanun ve yaklaşımlarla ele alıyor.  Kira artışlarının yasa ile sınırlandırılması, serbest piyasa ekonomisine aykırıdır.  Kira kontratlarında vergi numarası bulunmalıdır.

22 8. Gayrimenkul Sermaye İradı  Kira değeri, kontratta döviz cinsinden gösterilmiş ise, tapuya şerh yapılamıyor.  Tahliyeler zaman alıcı, masraflı ve zorluklarla dolu iken yeni Yasa Tasarısında bu süreç daha da zorlaştırılıyor.  Kira stopaj oranı çok yüksek ve stopaj yatıranların sayısı çok azdır.  Kira stopaj yöntemi karmaşıktır.

23 8. Gayrimenkul Sermaye İradı  Konut amaçlı kiralanan yerlerin vergi kaybı çok yüksek, stopaj ve KDV yok  Kiralık yerlerle ilgili bir envanter de yok  İstisnaların kamuoyuna anlatılmasında sorun var, bu nedenle istisnalar kaldırılıp götürü bedel arttırılabilir  Tüm gayrimenkul kira bedellerinin beyan edilme esası getirilebilir

24 Bizi sabırla dinlediğiniz için Teşekkür ederiz