TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-MÜFREDAT HAZIRLAMA

... konulu sunumlar: "TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-MÜFREDAT HAZIRLAMA"— Sunum transkripti:

1 TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-MÜFREDAT HAZIRLAMA
Prof. Dr. Neşe Saltoğlu

2 EĞİTİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
Çalışma grupları oluşturulması Eğitim ve müfredat geliştirme Eğitim becerileri Ölçme değerlendirme

3 Oluşturulan gruplar ve koordinatörler kurulunun yönetim başkanlığında toplanması
Oluşturulan grupların kendi aralarında toplanarak çalışma prensiplerini belirlemesi Tıp eğitiminde amaç –sorunlar-eğitim modelleri ele alınması İlk toplantı sunumunun müfredat grubu tarafından yapılması

4 World Federation for Medical Education
Tıp Eğitiminin Amacı Tüm insanların sağlıklı yaşamalarını sağlamak için hekim yetiştirmek World Federation for Medical Education

5 Tıp Eğitiminde Sorunlar
Geleneksel tıp eğitimi temel sağlık sorunlarına yaklaşımı , içerik ve öğrenme/öğretme yöntemleri ile geleceğin sağlık ihtiyaçlarına cevap verememektedir. Tıp biliminin olanakları insanlara eşit olarak sunulamamaktadır. Tıp öğrencilerine her bilim dalında derinlemesine bilgi edindirilmeye çalışılmaktadır Eğitimde ağırlık tedavi edici tıp hizmetlerine yöneliktir. World Federation for Medical Education

6 Dünya Tıp Eğitimi Kongresi-2002.
1. Sınıftan itibaren: Küçük tartışma gruplarının müfredatın %10-30 unu oluşturması gerektiği, Toplum ve meslekle yüz yüze getirme yöntemlerinin kullanılmasının önemi Ölçme değerlendirme sistemi ile müfredatı ve beceriyi ölçmenin önemi

7 Dünya Tıp Eğitimi Kongresi. (WFME 2002 Kopenhag)
Öğrenci geri bildirimlerinin önemi Tıp eğitiminin %20 sinin elektif ders veya stajlardan oluşması gerektiği, Tıp eğitiminin anadille olması gerekliliği vurgulandı.

8 Tıp Eğitiminde Hedefler
Yeni müfredat aracılığı ile öğrencilere yaşam boyu kendi kendine öğrenme becerisi kazandırılmalıdır. Tıp literatür bilgilerini kanıta dayalı tıp kavramı ile birleştirebilecek beceriler kazandırılmalıdır. Öğrenciler eleştirel muhakeme yapabilecek düzeye eriştirilmelidir.

9 Tıp Eğitiminde Değişiklikler
Müfredatta yoğunluk azaltılmalı Müfredat tam entegre olmalıdır. Hem yatay entegrasyon(temel bilimler anabilim dalları arasında) hem de dikey (temel bilimler ile klinik bilimler arasında) entegrasyon sağlanmalı Tıp eğitiminde, hasta ile karşılaşma sadece fakültelerde değil birinci ve ikinci basamak sağlık kurumlarında da organize edilmelidir. Tedavi edici ve koruyucu sağlık hizmetlerinin ağırlığı dengelenmelidir.

10 Tıp Eğitimi Modelleri Geleneksel tıp eğitimi (Flexner Modeli)
Entegre eğitim Probleme dayalı eğitim a. Yönlendirmeli b. Yönlendirmesiz

11 Geleneksel tıp eğitimi
Temel ve klinik bilimler arasında kesin ayırım yapılır. Bilginin temel kaynağı eğiticidir Planlaması ve uygulaması pratiktir Öğrencinin neyi öğreneceğine eğitici kendisi karar verir Öğrencilere büyük gruplar halinde eğitim verilir Temel bilimler ilk 2 yılda Klinik bilimler son 3 yılda okutulur

12 Geleneksel tıp eğitimi (Flexner Modeli)
Dezavantajları Eğiticiler Dersi istediği gibi sunarlar Eğiticiler dersleri çoğu kez birbirlerinden habersiz hazırlar. Tekrarlar kaçınılmazdır.

13 Entegre eğitim Konular ilgili bütün bilim dallarının katkısı ile birlikte hazırlanıp sunulur. Bütüncül tıp yaklaşımı esas alınır Temel bilimler ile klinik bilimler birlikte öğretilir. Yatay entegrasyon farklı bilim dalları arasında etkin işbirliği ve iletişim sağlamayı amaçlar. Dikey entegrasyon temel bilimler ile klinik bilimleri ilişkilendirir Klinik bilgi temel bilimlerin konularında düşünmeyi güçlendirmek, yapılandırmak ve genişletmek için kullanılır

14 Entegre eğitim Öğrencilerin hasta ile daha erken yıllarda tanışmaları hedeflenir İçerik merkezli yaklaşım esastır Bilim dalı esaslı müfredata kıyasla, daha az öğretim üyesi merkezlidir Öğrenci değerlendirmede yazılı, ancak interdisipliner sınavlar, bazen de çoktan seçmeli sınavlar yapılır.

15 Entegre eğitim hazırlamada dikkat edilmesi gereken durumlar
Müfredat organizasyonuna bilim dallarının ve öğretim üyelerinin hiyerarşisi yansıyabilir! Müfredatta değişiklik yapmak olanaklıdır, ancak değişimi yapmak çok zaman alabilir!

16 Probleme dayalı öğrenim:Yönlendirmesiz
Öğrenciler serbest ya da bir eğitim yönlendiricisi eşliğinde grup çalışmaları yaparlar Öğretim üyeleri eğitim yönlendiricisi işlevini üstlenir O konuda uzman olmasına gerek yoktur Öğrenciler sadece akademik yeteneklerine göre seçilmez Grup çalışmaları benimsenir Klinik deneyimler erken yıllarda kazandırılır Matriks organizasyon esas alınır

17 Probleme dayalı öğrenim:Yönlendirmesiz
Öğretim üyesi/öğrenci oranı yüksektir! Problemleri hemen tüm öğretim üyelerini kapsayan müfredat komitesi seçer ve oluşturur. Kendi kendine öğrenmeyi esas alır. Temel bilimler klinik problemleri çözme uğraşının sonucu olarak öğrenilir. Müfredat yapısında bütüncül tıp yaklaşımı benimsenir.

18 Tıp Eğitimi Müfredatında SPICES Modeli
Öğretmen merkezli Öğrenci merkezli Bilgi yüklemeli Probleme dayalı Disiplinlere dayalı Entegre Hastaneye dayalı Topluma dayalı Standart program Elektifler Usta-çırak ilişkili Sistematik

19 Müfredat Karşılaştırma
Öğrenci merkezli müfredat Öğrenciler kendileri için öğrenme hedefleri belirlerler Öğrenmeye nasıl ulaşılacağı tartışılır Öğrenci öğrenme sürecinde özerktir Motive olur Yaşam boyu öğrenme deneyimine hazırlar Öğretmen merkezli müfredat Öğretilecek bilgiye ve öğretme yöntemine öğretmen karar verir. Değerlendirmeyi öğretmen yapar Öğrenciler öğrenme sürecinde pasiftir

20 Bilgi yüklemeli müfredat
Öğrenciye tüm bilgiler didaktik tarzda verilir Öğrencinin öğrenme kapasitesini aşabilir Hastanın sorununu anlamaya yönelik değildir Öğretim üyesinin deneyimsiz ve alt yapının yetersiz olduğu fakülteler için uygundur Probleme dayalı müfredat Öğrencilere özel seçilmiş klinik sorunlar verilir Öğrenciler bu sorunun nedenlerini, oluş mekanizmasını ve çözümleri araştırır. Temel bilimler klinik bilimler ile ilişkilendirilerek öğrenilir Alt yapısı çok iyi fakültelere uygundur.

21 Bilim dallarına dayalı müfredat
Bilgi temel ve klinik tıp bilimlerinin kendi içeriğinde ayrı ayrı sunulur Kurumun niteliği: Köklü okullardır Temel bilimleri araştırma merkezlidir Klinisyenlerin çoğunluğu üst ihtisas yapmıştır

22 Bilim dallarına dayalı müfredat
TEMEL ve KLİNİK bilimler tamamen AYRIDIR Eğitim anabilim dalı temellidir Eğitim mezuniyet sonrası seviyenin hemen altındadır Öğrencilerin tüm bilim dallarında eğitim alması öngörülür İyi bir sağlık hizmeti için uzmanlaşma gereğine inanılır Müfredat bilim dalı temelinde organize edilmiştir Bilim dallarının ve öğretim üyelerinin hiyerarşik yapısı müfredata yansır

23 Bilim dallarına dayalı müfredat
Öncelikle temel bilimlerin öğrenilmesi hedeflenir Öğrenciler çok çalışmalı, verilen eğitim programının tamamını öğrenmelidirler Öğretim yöntemi öğretmen merkezlidir Çoktan seçmeli sınavlar çok az ya da kullanılmaz Örnekler: İngiltere University College of London Kanada Mc Gill Avustralya Melbourne

24 Amaç ve öğrenim hedefi belirleme toplantıları

25 Sunum planı Toplantının amacı Katılımcılar Toplantı Yöntemi
Tıp eğitiminde bu noktaya nasıl geldik ? Fakülte Tıp Eğitiminin amaç ve öğrenim hedefleri Katılımcılar Fakülte Öğretim üyeleri Toplantı Yöntemi Beyin fırtınası

26 Neden amaç ve öğrenim hedefleri belirlemeliyiz ?
Amaç ve hedefler belirlenmeden yapılan değişiklikler ve uygulanan yöntemler etkisiz olacaktır.

27 Amaç ve öğrenim hedefleri:
Tüm öğretim üyelerinin birlikte kararlaştırdığı bir akittir. Müfredatı ve eğitim yöntemlerini belirler !! Öğrencilerle de paylaşılmalıdır. Burada bir örnek verilmeli. Örneğin biz amaçlarımız arasına fakültemiz mezunlarının temel becerilere sahip olması gerektiğini yazarsak bu becerileri tanımlamalıyız (müfredat) ve bunları mutlaka yaparak öğrenmelerini sağlamalıyız (eğitim yöntemi). Yani mezunlarımız neleri bilmeli ve neleri yapabilmeli sorusunun yanıtını tanımlamalıyız. İyi doğum yaptırmasını hedeflediysek bunu mutlaka uygulamalarla öğrenerek bu okuldan mezun olmalılar.

28 Çünkü; İçerik tanımlanmalı Eğitim yöntemleri belirlenmeli
Ders saatleri Öğretim Üyesi sayısı

29 1988 Edinburgh Bildirgesi (WFME)
Temel tıp eğitiminin amacı: Tüm toplumun sağlık düzeyini yükseltebilecek, nitelikli hekimler yetiştirmektir. Aslında temel tıp eğitiminin universal amacı 1988 yılında Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu tarafından Edinburgh bildirgesinde belirtilmiştir. Buna göre bize düşen işte bu nitelikli hekimin tanımını yapmaktır. Global, ülkesel, yöresel ve kurumsal gereksinimlerimiz düşünüldüğünde mezun ettiğimiz hekimin nitelikli olabilmesi hangi özelliklere bağlıdır? Bunlar bizim fakültemizin öğrenim hedeflerini oluşturacaktır.

30 YETERLİLİK Knows Shows how Knows how Does Bilir Gösterir Yapar
Nasıl olduğunu bilir Gösterir Yapar YETERLİLİK

31 HANGİ NOKTALARDA YETERLİLİK?
Tıbbi bilgi ve klinik nedenselleştirmenin kurulması Hasta bakımı Meslektaşları ve toplumla iletişim Profesyonellik, etik ve öz değerlendirme Uygulamaya dayalı öğrenme Sistemlere ve topluma dayalı pratik

32 Tıp eğitimi amaç ve öğrenim hedefleri belirlendi

33 Fakültenin amacı Tüm toplumun sağlık düzeyini yükseltebilecek, nitelikli birinci basamak hekimi yetiştirmektir. Örnek program

34 Nitelikli Hekim Kimdir ?
Kapsamlı ve uygun bilgiyi edinmiş Humanist Mesleğine tutkun Seçtiği yolda /kariyerde başarılı Yaşam boyu öğrenmeye istekli Hasta bakımında yetkin İçinde bulunduğu toplumun sağlık sorunlarını bilen ve çözmeye hazır Sizlerle nitelikli hekimin özelliklerini tanımlamak ve fakültemiz öğrenim hedeflerini belirlemek için beyin fırtınası yapacağız. Beyin fırtınasının iki kuralı var: Bize ilk çağrıştırdığı düşünceleri birkaç kelime ile belirteceğiz. O an aklımıza gelmiyorsa pas diyebiliriz. Kendimiz ya da başkalarının ifadeleri ile ilgili hiçbir yorum ya da açıklama yapmayacağız. Sırayla iki tur döndükten sonra herbir madde üzerinde tartışabileceğiz.

35 Eğitim sistemi: Karma sistem
Yatay ve dikey integrasyon +topluma dayalı uygulamalar +beceri laboratuvarları +elektifler +kurslar +interaktif modüller

36 Öğrenciler Tıp. Eğitiminin. İlk Üç Yılı Sonunda Neleri
Öğrenciler Tıp Eğitiminin İlk Üç Yılı Sonunda Neleri Bilmelidir ve Yapabilmelidir ?

37 Yöntem: Beyin fırtınası
Katılımcılar: Temel Tıp Bilimleri Öğretim Üyeleri ve klinik Anabilim Dalından temsilciler Yöntem: Beyin fırtınası Süre: dk

38 Toplantının amacı Tıp fakültesi ilk 3 yılındaki eğitimin öğrenim hedeflerinin öğretim üyelerinin katılımı ile belirlenmesi

39 İlk 3 yılın amacı; Bu 3 yılın sonunda öğrenciler;
Nitelikli bir hekim olabilmek için gerekli olan , temel bilgi, beceri ve tutum kazanacaklardır.

40 Neden ilk 3 yıl bir arada ele alınmalı?
Tıp eğitimi bir bütün Her yılı ayrı ayrı almak mümkün ama teknik olarak zor Entegre sistem için zorunlu Sarmal, blok veya koridor sistemler kullanılıyor

41 Değişime I. sınıftan başlamalı, sonuçlarını görerek devam edilmelidir.
İLK ÜÇ YILDA *Beceri edinme Normal yapı ve işlev *Problem çözme *Topluma dayalı uygulamalar Anormal yapı ve işlev *Serbestçalışma zamanı Değişime I. sınıftan başlamalı, sonuçlarını görerek devam edilmelidir.

42 İLK 3 YIL MÜFREDAT YAPISI
1.sınıf Normal yapı ve işlev Anormal yapı ve işlev Topluma dayalı uygulama 2.sınıf 3.sınıf Normal yapı

43 ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI OLUŞTURMA HAZIRLIKLARI
Anabilim dallarından müfredatlar istenmeli Yurt dışı ve Türkiye’deki bazı tıp fakültelerinin uyguladıkları müfredatlar değerlendirilmeli Hastalıkların görülme sıklıkları gözden geçirilmeli (Ulusal ve bölgesel) (Ulusal ÇEP) Öğrencilerimizin görüşleri alınmalı Mezunlar derneği aracılığı ile anket uygulanması ile mezunlardan geri bildirim alınmalı Birinci ve ikinci basamakta uygulama eğitimi ile Sağlık müdürlüğünün katkısı alınmalı Meslek örgütünün görüşleri alınmalı

44 Anabilim dallarından müfredatlar istenmeli
Anabilim dalları derslerinin değerlendirilmesinde sonraki 2 slaytta yer alan örnek sorulardan yararlanılabilir.

45 Temel Bilimler Değerlendirme Çizelgesi
Klinik bilim konularından en az birisi ile ilgili midir? Klinik bilim konularından en az birisinin anlaşılması ve uygulanması için gerekli bir ön bilgi ya da temel bilgi niteliğinde midir? Konunun bilinmemesi öğrencinin genel tıp bilgisinde önemli bir eksiklik oluşturacak mıdır? Temel bilimler, Dahili ve Cerrahi Bilim Dallarının ogretim uyelerine brfinig verildi 0-1-2 puan verilir

46 Klinik Bilimler Değerlendirme Çizelgesi
Konu, önemli bir sağlık sorunuyla mı ilgilidir? Konunun bir pratisyen hekim tarafından bilinmemesi bir bireyin yaşamını ya da yaşam kalitesini tehdit eder mi? Konu, bir pratisyen hekimin acil tanı koymasını gerektiren bir durum mudur Konu, pratisyen hekim tarafından yapılabilecek bir acil girişimle ilgili bilgi, ve beceri kazandırmakta mıdır? Konu, bir pratisyen hekimin kendisinin girişim yapması gerekmeyen, ancak, ön tanıyla bir merkeze sevkini gerektiren bir durum mudur? Konu, önemli bir koruyucu hekimlik uygulamasını içermekte midir? Konu, birinci basamakta tanı konulabilecek bir hastalıkla ilgili bilgi ve beceri kazandırmakta mıdır? Konu, birinci basamakta tedavi edilebilecek ve evde ve ayakta izlenebilecek bir sorunla ilgili bilgi ve beceri kazandırmakta mıdır? 0-1-2 puan verilir

47 Ulusal ÇEP incelenmeli
Kurumsal ÇEP oluşturulmalı Değerlendirmeler sonucunda ÇEP’ e uygun ağırlıkta ders dağılımı sağlanmalı İlk 3 yıl her kurulun daha sonra her bir dersin, stajların amaç ve öğrenim hedefi oluşturulmalı

48 Tıp Eğitimi- Müfredat ile ilgili Öneriler
Mesleki İngilizce eğitiminin verilmesi sağlanmalı İnteraktif eğitim arttırılmalı Amfi ortamında interaktif eğitim yöntemleri geliştirilmeli Öğrencilerin 1. sınıftan itibaren sağlık kurumlarını tanımaları için düzenlemeler yapılmalı Hastalar ile ilk yıldan itibaren tanışmaları sağlanmalı ÖRNEKTİR

49 Öğrencilerin laboratuvar uygulamalarına aktif katılımının sağlanması ile verimliliğinin arttırılmalı
Tıp eğitimi ile ilgili beceriler için beceri laboratuvarları tıp eğitimi ilk 3 yıl içerisinde yaygınlaştırılmalı Eğitimde bilişim yaygınlaştırılmalı Öğrencilerin kaynak arama konusunda motivasyon ve becerilerinin arttıracak yöntemleri geliştirmeli Danışmanlık sisteminin etkinleştirilmeli

50 Stajlarla İlgili Öneriler
İlk 3 yıl ile ilgili düzenlemelerle birlikte staj eğitimleri de gözden geçirilmeli

51 4,-5. yıl Tıp eğitimini gözden geçirme
Büyük stajlar 4. sınıfta yer almalı (İç Hastalıkları-Kadın Doğum-Cerrahi-Çocuk hastalıkları gibi) Küçük stajlar 5. sınıfta yer almalı Bazı stajlar elektif olabilir. İlişkili stajlar benzer modüller içerisinde verilebilir Örneğin Travma Modülü Acil AD Ortopedi Fizik Tedavi Beyin Cerrahisi

52 1. Entegre Eğitim Örnek Program
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Entegre Eğitim Programı www. ctf. edu.tr 2. Karma Eğitim örnek program: Çukurova Üniversitesi Entegre Eğitim Programı www. cu.tip.edu.tr

53 Örnek program: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi
Dönem 1 Dönem 2 Dönem 3 Dönem 5 Dönem 6 İlk adım modülü Sağlık Eğitim Danışmanlığı Kurum ziyareti Üreme sağlığı Modülü Olgu sunumları Modüller Örneğin: Obezite Travma gibi Hasta hekim iletişimi ileri düzey modülü Olgu sunumu Hekim-Hasta İletişimi Film gösterimleri Örneğin Yaşlı Bireye Yaklaşım Üreme sağlığı gibi Örnek program: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi

54

55 Örnek 1.Sınıf programı Pazartesi Salı Çarş Perş Cuma Teorikler
Öğle arası Lab/ pratik Beceri lab Halk sağlığı Elektifler Medikal enformatik Hekim Ziyareti Kurum ziyareti Kurslar ve Yabancı dil Diğer