1 FOSİL VE MERMER Sacit ÖZER Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Buca-İZMİR.

... konulu sunumlar: "1 FOSİL VE MERMER Sacit ÖZER Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Buca-İZMİR."— Sunum transkripti:

1 1 FOSİL VE MERMER Sacit ÖZER Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Buca-İZMİR

2 Bartın Bej Mermer: Karacabük-Safranbolu/Yığlıca Köyü
2 Bartın Bej Mermer: Karacabük-Safranbolu/Yığlıca Köyü Litoloji v e Özellikleri Erken Paleosen-Orta Eosen yaşlı “Bartın Bej” mermeri litolojik olarak fosilli kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Bunlar sarımsı-bej renklerde, orta kalın tabakalı, yersel olarak masif, biyomikritik kireçtaşları olup, nummulit ve millioid kavkılarından, kripto-mikrokritalen kalsit mermerlerinden oluşan ve az miktarda kil içeren kireçtaşlarıdır. Bu kaya birimleri Safronbolu Formasyonu olarak adlandırılan ve esasen sığ denizel şelf ortamından çökelmiş karbonat istiflerinin en üst resifal kısımlarında bulunurlar. Tabanda Paleozoyik-Mesozoyik (Geç Kretase) yaşlı kaya birimleri üzerine uyumsuz olarak gelen karbonat kayaları üst seviyelerde Orta Eosen yaşlı kaya birimlerine derecelenirler. Bu istif yaklaşık 50m kalınlığındadır. Örnek, monomineralojik olup, tümüyle kalsit minerallerinden oluşmaktadır. Tane büyüklüğü oldukça heterojen olan örnekte, kalsit mineralleri birbirine son derece düzensiz sınırlar boyunca kenetlenmiş olup tümü basınç ikizidir. Basınç ikizlerinde yeryer bükülmeler gözlenmiştir. Minerallerde zayıf bir yönlenme mevcuttur. Çatlak dolgularında yer yer kuvars oluşumlarına rastlanmaktadır.

3 3 Bartın Bej

4 Bilecik Gül kurusu Mermer: Bilecik Taşçılar Köyü ve Çukurören köyü
4 Bilecik Gül kurusu Mermer: Bilecik Taşçılar Köyü ve Çukurören köyü Litoloji v e Özellikleri Orta Jurasik-Erken Kretase yaşlı Bilecik Pembe ve Gülkurusu mermeri litolojik olarak kireçtaşıdır. Tabanda bulunan Erken Jurasik yaşlı kumtaşları üzerine konkordan olarak gelmektedir. Kireçtaşlarının üzerine uyumlu olarak Geç Kretase yaşlı filiş fasiyesindeki kumtaşı, marn ve kireçtaşları gelmektedir. Pembe ve bej hamur içinde gül kurusu ve pembe damar mercek ve yama şeklinde gözlenir. Bilecik pembe mermeri mikritik kalsitten oluşmuş ve kısmen yuvarlaklaşmış, kısmen de yeniden kristallenmiş intraklast parçaları ve fosil kavkıları kalıntılarından ibaret olup, bu taneler ince taneli sparit çimento ile bağlanmışlardır. Örnek mikritik kalsitten oluşmuş ve kısmen yuvarlaklaşmış, kısmende yeniden kristallenmiş intraklast parçaları ve fosil kavkı kalıntılarından ibaret olup, bu taneler ince taneli spari çimento ile bağlanmıştır.

5 5 Bilecik Gül Kurusu

6 Burdur Bej Mermer: Burdur-Karamanlı/Bademli Köyü
6 Burdur Bej Mermer: Burdur-Karamanlı/Bademli Köyü Litoloji v e Özellikleri Orta Triyas-Liyas yaşlı “Burdur bej” mermeri litolojik olarak fosilli rekristalize kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Sarımsı bej renkli, yer yer grimsi, orta kalın tabakalı yerel olarak masif görünümlü olan ve alg fosilleri içeren bu kaya birimleri, Dutdere kireçtaşı birimi şeklinde adlandırılır. Bu kireçtaşları üst seviyelerde ammonitico-rosso fasiyesinde çökelmiş olan kırmızımsı-pembemsi renkli, çörtlü kireçtaşalarına derecelenirler. Yaklaşık kalınlığı 700 m olan bu kireçtaşı istifinin tabanı tektonik dokanaklı iken, üst sınırı Üst Kretase yaşlı kaya birimleri ile uyumsuz olarak belirlenmektedir.

7 7 Burdur Bej

8 Bursa Bej Mermer: Bursa Söğütalan/Killik İncirlipınar-Körekem Köyleri
8 Bursa Bej Mermer: Bursa Söğütalan/Killik İncirlipınar-Körekem Köyleri Litoloji v e Özellikleri Alt Kretase (Beriasiyen-Valanjiniyen) “Bursa Bej” mermeri litolojik olarak fosilli, biyomikritik kireçtaşı olarak tanımlanır. Bej sarımsı, grimsi renklerde olan ve orta tabakalanma gösteren bu kayalar İnatlar kireçtaşı Birimi olarak adlandırılır. Birimin alt seviyleri pembemsi, kumlu-killi, ammonit fosilli kireçtaşlarından oluşurken, orta seviyeleri çört kireçtaşlarından oluşur. Üst seviyeleri ise bol mikrofosilli, mikritik psödo-oolitik kireçtaşlarından oluşmaktadır. Mermer için işletilen üst seviye kireçtaşları, kripto-mikrokristalen kalsit minerallerinden , mikrofosil kavkılarından, pellet ve intraklast bileşenlerinden oluşmaktadır. Bu kireçtaşı istifi tabanda Triyas yaşlı kaya birimleri üzerine gelirken, üst seviyelerde Üst Kretase yaşlı kaya birimleri tarafından üzerlenmektedir. Petrografik Özellikleri Örnek kripto ve mikrokristalin kalsit kristalleri içerisinde sparitleşmiş mikrofosil kavkı izleri, kriptokristalin kalsitten oluşmuş pellet ve intrakalst içermektedir. Çatlak ve boşluklarda mikro ve mesokristalen kalsit izlenmiştir.

9 9 Bursa Bej

10 Diyarbakır Bej Mermer: Diyarbakır-Hani/Saklat Köyü
1010 Diyarbakır Bej Mermer: Diyarbakır-Hani/Saklat Köyü Litoloji v e Özellikleri Erken Miyosen yaşlı “Diyarbakır Bej” mermeri, litolojik olarak fosilli, biyomikritik resifal kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Beyaz, krem, sarımsı ve pembemsi renklerde olan ve masif yapılı olan bu kireçtaşı birimleri Fırat Formasyonu Kireçtaşı Birimi olarark adlandırılırlar. Sparitik, mikro-mezokristalen kalsit minerallerinden oluşmakta ve bol miktarda alg ve mercan fosili içeren bu birim, tabanda Orta Eosen Yaşlı kireçtaşı birimleri üzerine gelirken, üst seviyelerde Erken Miyosen yaşlı kumlu kireçtaşlarına geçiş gösterir. Örnek, kriptokristalen kalsit kristalleri içerisinde çok bol miktarda mikrofosil ve kavkı izleri içermektedir. Ayrıca yer yer makrokristalin ikincil kalsit kristalleri izlenmiştir.

11 1111 Diyarbakır Bej

12 Diyarbakır Pembe Mermer: Diyarbakır-Hazro/Kıramataş Köyü
1212 Diyarbakır Pembe Mermer: Diyarbakır-Hazro/Kıramataş Köyü Litoloji v e Özellikleri Erken Eosen yaşlı “Diyarbakır Pembe” mermeri, litolojik olarak fosilli, Biyomikritik Kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Sarımsı bej pembemsi ve grimsi renklere sahip olan bu kireçtaşı birimleri orta kalın tabakalı mostralar verirler. Bol nummulit fosili içeren bu kireçtaşları Hoya formasyonu olarak adlandırılan kireçtaşı istifinin alt seviyelerini temsil eder. Bu kaya birimleri üst seviyelerde gri-koyu renkli dolomitik kireçtaşlarına geçiş gösterirler. Tüm istifi tabanda Erken-Orta Eosen yaşlı killi-dolomitik kireçtaşları üzerine gelirken , üst seviyelerinde çörtlü kireçtaşları tarafından üzerlenirler. Örnek, kripto-mikrokristalin kalsit kristalleri içerisinde çok bol miktarda sparitleşmiş mikrofosil ve kavkı içermektedir. Yer yerçok az demirhidroksit birikimleri izlenmiştir.

13 1313 Diyarbakır Pembe

14 Kastamonu-Eflani Bej Mermer Karabük-Eflani/Esencik Köyü
1414 Kastamonu-Eflani Bej Mermer Karabük-Eflani/Esencik Köyü Litoloji v e Özellikleri Geç Paleosen-Orta Eosen yaşlı “Eflani Bej” mermeri litolojik olarak fosilli biyomikritik kireçtaşı şeklinde tanımlanır. Sarımsı bej renkli, orta kalın tabakalı, yersel olarak masif olan bu kireçtaşları, kripto-mikrokristalen kalsit minerallerinden oluşmakta, bol miktarda nummulites ve milioides kavkıları ve az miktarda kil içermektedir. Bu kaya birimleri Safranbolu Formasyonu olarak adlandırılan esasen sığ deniz-şelf ortamında çökelmiş olan kireçtaşı istifinin resifal üst seviyelerini oluşturmaktadır. Tabanda Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı kaya birimlerine derecelenir. İstif yaklaşık olarak 50m kalınlığındadır. Örnek kripto-mikrokristalin içerisnde kalsit kristalelri bol miktarda mikrofosil ve kavkı izleri içermektedir. Ayrıca eses miktarda glokonit ile az miktarda boşluklarda ikincil kalsit kristalleri izlenmiştir.

15 1515 Kastamonu Eflani Bej

16 1616 Ege Bordo

17 Ege Kahverengi (Bordo)
1717 Ege Kahverengi (Bordo)

18 1818 Bilecik Pembe

19 1919 Burdur Badem

20 2020 Kastamonu-Eflani Bej

21 2121 Sivrihisar Bej

22 2222 Toros Siyah

23 2323 Söğüt Gold (Bej)

24 Kırklareli Mactra’lı kalker
2424 Kırklareli Mactra’lı kalker

25 2525 Diyarbakır Bej

26 2626 Diyarbakır Pembe

27 2727 Toros Siyah

28 2828 Elazığ Sunta

29 2929 Elazığ Sunta

30 3030 Diyarbakır Pembe

31 3131 Diyarbakır Çermik

32 3232 Akhisar

33 3333 Lymra mermeri

34 3434 Lymra mermeri

35 3535 Lymra Mermeri

36 3636 Lymra Mermeri