TÜRKİYE’DE SEVESO –II DİREKTİFİNİ UYGULAMA KAPASİTESİNİ ARTTIRMAYA DAİR TEKNİK YARDIM PROJESİ Europe aid/130724/D/SER/TR HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN.

... konulu sunumlar: "TÜRKİYE’DE SEVESO –II DİREKTİFİNİ UYGULAMA KAPASİTESİNİ ARTTIRMAYA DAİR TEKNİK YARDIM PROJESİ Europe aid/130724/D/SER/TR HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN."— Sunum transkripti:

1 TÜRKİYE’DE SEVESO –II DİREKTİFİNİ UYGULAMA KAPASİTESİNİ ARTTIRMAYA DAİR TEKNİK YARDIM PROJESİ Europe aid/130724/D/SER/TR HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

2 GİRİŞ

3 GİRİŞ

4 GİRİŞ

5 GİRİŞ

6 GİRİŞ

7 GİRİŞ İşte bu yüzden bu gün buradayız

8 ÇIKARILAN DERSLER Nedenler üç temel kategoriye ayrılmıştır:
Operatör hatası Genel olarak; prosedürlere uymama; PTW’yi takip etme başarısızlığı Tasarım Uygun olmayan tasarım; zayıf kontrol; geçici önlemlerin tasarlanması Proses analiz/algılama eksikliği Zayıf alarm sistemleri Acil durum izolasyon eksikliği yetersiz planlama (alan seçimi) Prosedürler Üretim ve güvenlik arasındaki çelişki Yetersiz denetleme/önerilerin dikkate alınmaması Kazaların %80-100’ünün insan hatası ya da eksikliği sebebi ile gerçekleştiği görülmüştür.

9 TESİS YAŞAM DÖNGÜSÜ VE KAZALAR
Tesis tasarımı Tesis inşası Tesis işletimi: Başlangıç Normal işletim Kapatma Bakım Değişiklikler ... Tesis işletime alma süreci Tehlikeli materyaller güvenli bir şekilde kaldırılmadı mı? Doğal olarak tehlikeli olan proses tasarımı? İnşa hatası/bozukluğu? Personel eğitimi? İş prosedürlerine uyuldu mu/ihlal edilme? Denetleme hatası? Ekipman hataları? Liste tamamlanmadı Bilgi yetersizliği? Bireysel sınırlamaları? Bakım onarım hatası? Bilinmeyen proses riskleri (Risk analizi hiç yapılmamış mı) Tehlikeli değişiklikler? Uygun acil durum yanıtları verildi mi?

10 YAPABİLECEĞİMİZ BİR ŞEY VAR MI?
Tabi ki var! Şunları yapabiliriz: Kazalardan ders çıkarabiliriz Risklerin analizini önceden yapabiliriz Olası kaza durumlarına hazırlıklı olabiliriz Operatörler güvenlik konusuna dikkat etmelidir Toplum (devlet) daha güvenli işletimleri desteklemelidir

11 OPERATÖRÜN YÜKÜMLÜLÜKLERİ: GÜVENLİK RAPORU
Üst tabakadaki kuruluşların operatörleri aşağıda belirtilen hususları içeren bir Güvenlik Raporu hazırlamalıdır: Kuruluşun, Çevresinin ve Kuruluştaki Tesislerin Tanıtımı Kuruluşun Güvenlik Yönetim Sistemi Hakkında Bilgi Büyük Kaza Senaryoları ve Güvenlik Tedbirleri Hakkında Bilgi Son amacı da tehlikelerin fark edilip kontrol altına alındığını ve tesisin çevresindeki araziyle uyumlu olduğunu göstermektir.

12 Büyük Kaza Tanımı Büyük Kaza, yönetmelik kapsamında olan herhangi bir tesisin çalışması esnasında kontrol dışı gelişen olaylar sonucunda meydana gelen ve tesis içerisinde ya da dışarısında insan ve çevre için hemen ya da gecikmeli bir ciddi tehlike teşkil eden ve bir veya birden fazla tehlikeli madde içeren büyük bir salınım, yangın ya da patlamadır.

13 BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM
CAPP-WA BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM Avrupa’nın genişlemesi Endüstriyel Yerleşimin Planlaması, CR 1989 SEVESO I Direktifi (82/501/EEC) SEVESO II direktifi 96 /82/EC Avrupa Mevzuatı 1974 1975 1976 1989 1982 1996 Kaza Beek, Hollanda Manfredonia, I Flixborough, İngiltere Seveso, I Seite 13

14 Avrupa’nın genişlemesi
CAPP-WA BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM Avrupa’nın genişlemesi 82/501/EEC Direktifinde yapılan değişiklik (Madencilik tesisleri için başvuru kapsamının genişletilmesi, sivil patlayıcılar, için sınıflandırma değiştirme) (2003/105/EC) Avrupa Mevzuatı 2000 2001 2003 2005 Kaza Baia Mare, Romanya Enschede, Hollanda Toulouse, Fransa Texas City, ABD Buncefield, İngiltere Seite 14

15 Avrupa’nın genişlemesi
CAPP-WA BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM Avrupa’nın genişlemesi 2003/105/ EC, SEVESO direktifsinde değişiklik yapan direktif SEVESO III Direktifi (2012/18/EU) GHS için ekler CPL ile uyumlaştırıldı Avrupa Mevzuatı ??? 2005 2013 Kaza Seite 15

16 KAZALARDAN ALINAN DERSLER
Büyük hasara neden olabilecek tesislerin kamusal kontrolünün önemi Büyük hasara neden olabilecek tesislerin yerleşiminin önemi Büyük hasara neden olabilecek tesislerin yönetiminin önemi Tesis ve süreç modifikasyonlarının kontrolünün önemi Envanterin sınırlandırılmasının faydaları Etkide kalmanın sınırlandırılmasının faydaları Güvenliğin ve üretime göreceli olarak öncelik sahibi olması Standartların ve uygulama kodlarının kullanımının gereği Kimyasal reaktörlerin kontrolü ve korunmasının önemi Kimyasal süreçlerin daha güvenli şekilde tasarlanması gereği Acil durum planlarının önemi Ekipmanların bakımının yapılmasının önemi Yetkili merciilerin ve kamunun bilgilendirilmesinin önemi

17 AB Mevzuatının Anahatları
Direktif’te Detaylı Şekilde Verilen Görevlerin Yerine Getirilmesi İçin Bir Yetkili Otoritenin Belirlenmesi Belirli İşletmelerde Tehlikeli Madde Kullanımı ile ilgili Bir Bildirim Sisteminin Kurulması Domino Etkileri Arazi Kullanım Planlaması Risk Değerlendirme Metodolojisi ve Kaza Senaryoları 6. Halkın Bilgilendirilmesi 7. Büyük Endüstriyel Kaza Sırasında Uygulanacak Dahili ve Harici Acil Durum Planlarının Hazırlanması, Gözden Geçirilmesi, Test Edilmesi ve Revize Edilmesi. 8. Büyük Endüstriyel Kazaların Araştırılması, Raporlanması ve Denetimi 9. Kimyasalların Sınıflandırılması Paketlenmesi Etiketlenmesi

18 BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK TÜRK MEVZUATIN GELİŞİMİ
CAPP-WA BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK TÜRK MEVZUATIN GELİŞİMİ ÇŞB ve ÇSGB tarafından Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi Ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik Büyük Endüstriyel Kazalar için Yerel Acil Durum Plan” genelgesi Türkiye’de Seveso-II Direktifinin UyumlaştırılmasıLIFE projesi , ÇOB tarafından Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik Yönetmeliğin güncellenmesi ve ilgili tebliğlerin çıkarılması beklenmekte 2015 2014 1996 2012 Kazalar Kayılı değil SEVESO yazılımı iyileştirme çalışmaları G2G Seite 18

19 Seveso Direktifinin felsefesine ait sistematik sunum

20 Yetkili otorite Merkezi seviyede Asıl olarak ÇŞB , ÇSGB ve AFAD Yerel seviyede Valilikler, Belediyeler, ÇŞB’nın ve AFAD’ın İl Müdürlükleri,

21 İlgili Yönetmelik 30 Aralık PAZARTESİ Resmî Gazete Sayı : (Mükerrer) BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca müştereken çıkarılmıştır. Bu yönetmeliğin 24. Maddesi hükümleri çerçevesinde 18/8/2010 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak uygulamaya yönelik önlemlerin alınması amacıyla yönetmeliğin 7 nci maddesi yayımı tarihinde, 9 uncu maddesi ve 14 üncü maddenin ikinci fıkrası 1/1/2017 tarihinde, 24 üncü maddesi 1/1/2014 tarihinde, ç) Diğer maddeleri ise 1/1/2016 tarihinde, yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.  

22 Seveso Direktifine Göre Güvenlik Raporunun Amacı
Güvenlik raporunun uygulanması için bir Büyük Kaza Önleme Politikası (BKÖP) ve bir Güvenlik Yönetim Sistemi’nin (GYS) hazır bulunduğunu; Büyük kazaların belirlendiğini; Büyük kazaların önlenmesi ve bunların çevre ve insan üzerindeki sonuçlarının sınırlandırılması için gerekli önlemlerin alındığını; Kuruluş içindeki büyük kaza tehlikeleri ile ilgili herhangi bir tesis, depolama tesisi, ekipman veya alt yapı tasarımı, inşaatı, işletimi ve bakımında yeterli güvenlik ve emniyetin bulunduğunu; ve Bir Dahili Acil Durum Planı’nın hazırlandığını Kanıtlamasıdır.

23 İlgili mevzuat ÇEVRE KANUNU
AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU ÇEVRE DENETİM YÖNETMELİĞİ ÇEVRE DÜZENİ PLANLARINA DAİR YÖNETMELİK MADDELERİN VE KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI, ETİKETLENMESİ VE AMBALAJLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİK ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ İŞYERLERİNDE ACİL DURUMLAR HAKKINDA YÖNETMELİK

24 YETKİLİ OTORİTELER Aşağıdaki Konulardan Sorumludur.
Bildirim ve resmi kayıt sistemi kurmaktan, İşletmeciler tarafından BKÖP hazırlanmasını sağlamaktan, Yerel makamlar tarafından harici acil durum planlarının ve işletmeciler tarafından dahili acil durum planlarının hazırlanmasını sağlamaktan, Domino etkisi için potansiyeli olan kuruluş, gruplarının sınıflandırılması için bir sistem geliştirilmesini sağlamaktan, İşletmecilerin, büyük kaza sonrası yetkili makamlara bilgi sağlamasını teminden, Büyük kazaları inceleme prosedürlerini saptamadan, kamuya sağlanacak bilgiler için prosedürleri belirlemeden, Etkin denetleme ve uygulama/tatbik sistemini kurmadan, bir raporlama sistemini kurmadan ve raporlamanın yapılmasını sağlamaktan

25 İşletme güvenlik raporu (GR)
Bilgi talebi ve düzeltme Yetersiz Formata uygun mu? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Gönderildi mi? Evet Uygun Hayır İşletmeye, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İl Afet Acil Durum Müdürlüğü’ne bildirim İş kapatılır

26 Güvenlik raporlarında Olması gerekenler
Ulusal yasalarımızdaki eksikliklerin uluslararası kritelere gore değerlendirilmesi , Tehlike tanımları, Geliştirilmiş kaza senaryoları, Kaza etkiler ve sonuçları, Risklerin değerlendirilmesinde olasılıklarin ve frekanslarin kullanilmasi, Risk değerlendirme, risk matrisi Kabul edilebilen veriler veri tabanları yazılımlar

27 Bekra tesislerinin sorumluluklari
Tesisin tehlikelilik oranını baz alan iki gereklilik düzeyini (düşük veya yüksek tehlike düzeyi) göz önünde bulundurarak, BEKRA tesislerinin operatörlerinin yükümlülükleri şu şekilde özetlenebilir: Tüm tesisler (düşük veya yüksek tehlike düzeyi) için ortak yükümlülükler: Bildirim Büyük Kaza Önleme Politikası - BEKÖP); Domino etkisi: bilgi alışverişi Büyük bir kaza durumunda yükümlülükler: eylem iletişim ve raporlama .

28 URL adresi http://bekra.cevre.gov.tr/
Bildirim URL adresi Bakanlığın merkezi kullanıcı yönetim yapısıyla entegre kullanıcı yönetiminin yeniden yapılandırılması tamamlandı.

29 Bekra Bildirim Sistemi
Kimyasal tespit ve bildirim yaklaşımının yeniden yapılandırılması -          Sınıflandırma, Ambalajlama ve Etiketleme Yönetmeliğinde tanımlı maddeden birine referans ile giriş -          UN ADR referanslı patlayıcı madde girişi -          Amonyum Nitrat, Potasyum Nitrat girişi -          Dioksin Fouran girişi -          Petrol ürüneri girişi -          Diğer   Madde girişi   Müstahzar girişi

30 TEHLİKELİ MADDELER DİREKTİFİ
Tehlike kategorileri ve kısaltmaları: patlayıcı: E oksitleyici: O Aşırı alevlenebilir: F+ Son derece alevlenebilir: F alevlenebilir: R10 Çok toksik: T+ toksik: T zararlı: Xn aşındırıcı: C Tahriş edici: Xi hassaslaştırıcı: R42 ve/veya R43 kanserojen: Carc. Cat. (duruma göre 1, 2 veya 3, ) mutajen: Muta. Cat. (duruma göre1, 2 veya 3) Üreme için toksik: Repr. Cat. (duruma göre 1, 2 veya 3) Çevre için tehlikeli: N ve/veya R52, R53, R59.

31 ÜNİTE 2: BM GHS METODOLOJİSİ
Fiziksel tehlikeler (16 kategori) Sağlık tehlikeleri (10 kategori) Çevre tehlikeleri (2 kategori)

32 BM GHS Sınıflandırma Sisteminin Tanıtımı
(revize edilmiş dördüncü baskı, 2011) FİZİKSEL TEHLİKELER Patlayıcılar (6+1 Bölüm) Alevlenir gazlar (kimyasal olarak karasız gazlar dahil) (kategori 1&2, kategori A&B) Aerosoller (kategori 1-3) Oksitleyici gazlar (1 kategori) Basınç altındaki gazlar (4 grup) Alevlenir sıvılar (kategori 1-4) Alevlenir katılar (kategori 1-2) Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve karışımlar (A-G Tipi) Kıvılcımlanan katılar Kendi kendine ısınan maddeler ve karışımlar (Kategori 1-2 ve 2a/2b) Suyla temas edip alevlenir gaz yayan maddeler ve karışımlar Oksitleyici sıvılar Oksitleyici katılar Organik peroksitler (tip A-G) Metalleri aşındırıcı SAĞLIK TEHLİKELERİ Akut toksisite (kategori 1-5) Ciltte aşınma/tahriş (kategori 1(A/B/C/),2ve3) Ciddi göz hasarı/göz tahrişi (kategori 1,2(A/B)) Solunum veya cilt duyarlılığı (kategori 1(A/B)) Üreme hücresi mutajenisitesi (kategori 1(A/B),2) Kanser üretkenliği (kategori 1(A/B), 2, Ek) Spesifik hedef organ toksisitesi- tek sefer maruz kalma (kategori 1-3) Spesifik hedef organ toksisitesi- yinelenen maruz kalma (kategori 1,2) Aspirasyon tehlikesi ÇEVRESEL TEHLİKELER Su ortamına tehlikeli (kategori: akut 1-3, kronik 1-4) Ozon tabakasına tehlikeli (kategori 1) Sınıflandırma nomenklatürü (adlandırması) Tehlike tipi Tehlike sınıfı (alt-bölüm/kategori/grup tipi)

33 Bildirim

34 Bekra Bildirim Sistemi
Bidirim sistemi ile birlikte verilen tüm coğrafi verileri GIS kayıt edildi Google haritalarında gösterimi Mekansal Bildirimler Tesis sınırı Bileşenleri Bileşen Kimyasalları Kaza Senaryoları kaydı Etki haritaları kaydı

35 Bekra Bildirim Sistemi
Güvenlik raporu ile verilen kaza senaryolarının kayıt ve analiz edildiği bir sistem  Belge Yönetimi Güvenlik Raporu (ÇSGB Onaylı) Dahili Acil Durum Planı Diğer ?

36 Bekra Bildirim Sistemi
Dinamik bir kamu bilgilendirme portalının geliştirilmesi bekra.cevre.gov.tr (sevesoturkey.org) Bilgilendirme açıklamaları  Tesisler Kamuoyu Yetkililer Seveso / Bekra terminoloji sözlüğü (vikipedi) Multimedia Tool (Türkçe isim Ör: BEKRA Simulatör (Kaza Senaryosu Risk Değerlendirme Sİmulasyonu) Videolar Broşür ve kılavuzlar

37 BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKASI (BKÖP)
BKÖP aşağıdaki hususları içerir; İşletmecinin, kuruluşta insan ve çevre için yüksek seviyede güvenlik önlemlerinin alındığını ve bu amaç için gerekli kaynakların sağlanacağını gösteren bir taahhüdünü, Kuruluşun büyük bir kazaya yol açabilecek faaliyetlerinin tanımı ile bu tür kazaların önlenmesine yönelik yükümlülüklerini yerine getirdiğine ilişkin taahhüdünü, Kuruluşun aşağıdaki hususları içeren bir yönetim sistemini kurmak ve sürekliliğini sağlamak için taahhüdünü; Kuruluşun organizasyonunda, tüm seviyelerde, büyük kaza risklerinin yönetimine ilişkin görev ve sorumluluklar, Olağan ve olağan dışı operasyonlardan kaynaklanan büyük kaza riskleri ile kaza olasılıklarının değerlendirilmesi, Bakım, onarım ve geçici durdurmaları da kapsayan düzenlemeler ve prosedürler, Değişikliklerin planlanması veya yeni tesis, proses veya depolama tesislerinin tasarımı için düzenlemeler, Öngörülen acil durumların sistematik analizle belirlenmesi ve acil durum planlarının hazırlanması, denetlenmesi ve gözden geçirilmesi için düzenlemeler, BKÖP ve GYS’de verilen hedeflerin karşılanmaması durumunda araştırma ve düzeltici faaliyet mekanizmalarını içeren düzenlemeler (bunlar büyük kazaları ve kazaya ramak kalma olaylarını raporlama ve bunları inceleme ve çıkarılan derslere göre takibini yapma sistemini içermelidir), BKÖP ve GYS’nin periyodik değerlendirilmesi ve gözden geçirilmesi için düzenlemeler, Kuruluşta çalışan tüm personelin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanması için gerekli analiz, plan ve programlar.

38 DOMİNO ETKİSİ: BİLGİ ALIŞVERİŞİ
Yetkili otorite domino etkileri belirler ve işletmeciden daha fazla bilgi ister ve operatorleri bilgilendirir. Önlemlere ilişkin bilgi sağlar ve diğer işletmeler ile bilgi alışverişinde bulunma ve işbirliğine girilir. Güvenlik raporu ve acil eylem planlarının değerlendirilmesinde domino etkilerinin de göz önünde tutulur Güvenlik raporunun ve tehlikeli maddeler envanterinin halkın ulaşabileceği şekilde sağlanması için bir prosedür oluşturulması ve halka büyük kaza tehlikeleri hakkında güvenlik bilgilerinin sağlanır. Büyük bir kaza olma olasılığının ya da olumsuz sonuçlarının artabileceği kuruluşlar arasında bilgi değişimini sağlayacak prosedürler oluşturulur. Denetim sürecinin domino etkilerini kapsayacağına dikkat edilir.

39 Yüksek Tehlike Düzeyine sahip tesislerin yükümlülükleri;
GÜVENLİK RAPORU BÜYÜK KAZALARIN ÖNLENMESİ İÇİN GÜVENLİK YÖNETİMİ SİSTEMİNİN DENETİMİ DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI: HAZIRLANMASI, GÖZDEN GEÇİRİLMESİ VE GÜNCELLENMESİ DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI TATBİKATLARI HARİCİ ACİL DURUM PLANININ HAZIRLANMASI İÇİN ÖĞELER: HAZIRLIK VE GÜNCELLEME DOMİNO ETKİSİ

40 2. GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)
1.ORGANİZASYON VE PERSONEL Kuruluşun organizasyon yapısı Kuruluşun güvenlik kültürü Güvenlikten sorumlu birim ile o birimde çalişan personelin görev, yetki ve sorumluluklari Güvenlik ile ilgili hususların raporlanma prosedürü Güvenlik için ayrılan kaynaklar Güvenlik ile ilgili gelişmelerin takibi Güvenlik bilgi alış-verişi Eğitim ihtiyaçları Alt yüklenici yönetimi

41 GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)
2. BÜYÜK KAZA TEHLİKELERİNİN BELİRLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ Metodoloji Veri kaynakları Tehlikelerin belirlenmesi Risk değerlendirmesi

42 GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)
İŞLETİM KONTROLÜ İşletme Prosedürleri İzleme, kontrol ve alarm sistemleri Bakım politikası ve uygulanması Büyük tehlikelerin yönetimine ilişkin görevlerin belirtilmesi İşletmecinin BKÖP’nin uygulanması için gerekli olan kaynaklarını tahsisi Büyük kaza tehlikelerini yönetiminde görev alan kişilerin faaliyetleri Çalışanların büyük kaza tehlikelerinin kontrolünde aktif şekilde görev almasını sağlayacak sistemler İşletmecinin, diğer kuruluşlarla iletişim ve işbirliği kurabilecek ve diğer kuruluşların işbirliğine gitmesini sağlayacak düzenlemeler

43 GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)
İŞLETİM KONTROLÜ İşletmecinin kendi kuruluşu içerisinde büyük kaza tehlikelerinin kontrolü için gerekli olan bilgileri başkalarına iletmek için hazırlanmiş düzenlemeler İşletmecinin, büyük kaza tehlikelerinin kontrolü için gerekli olan iyileştirme çalışmalarını düzenlemesi ve BKÖP hedefleri konusunda öncelikleri belirlemede kullandığı bir sisteme sahip olmasi İşletmecinin; tesisler, prosesler ve depolama mekânları üzerinde yapılacak değişiklikler ve yeni tesislerin, proseslerin ve depolama mekanlarının tasarımına ilişkin planlamalar hakkındaki prosedürleri hazırlaması ve bunları uygulaması İşletmecinin, öngörülebilir acil durumların sistematik analizle tespit edilmesi ve acil durum planlarının hazırlanması, test edilmesi ve gözden geçirilmesine yönelik düzenlemelere sahip olması İşletmecinin, (A) BKÖP ile belirlenen hedeflere uygunsuzluk durumunda (B) Büyük kazalar ve ramak kala kazalar ile ilgili olarak araştırmalara ve düzeltici eylemlerin yürütülmesine yönelik prosedürler BKÖP ve GYS’nin etkinliği ve uygunluğunu sistematik ve bağimsiz şekilde değerlendirmeye yönelik bir prosedür ve (B) Performans ölçümleri ve denetimlerden elde edilen bilgileri kullanarak BKÖP ve GYS’nin gözden geçirilmesine yönelik bir prosedür hazırlanması ve uygulanması

44 GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)
DEĞİŞİMİN YÖNETİMİ Organizasyonel değişiklikler, Tesislerdeki değişiklikler, Tesisin süreli veya süresiz kapatılması, Proses değişiklikleri, Tehlikeli madde depolama kapasitesinde ve yöntemlerinde yapılacak değişiklikler, Ekipman değişiklikleri, Güvenlik ile ilgili belgelerdeki değişiklikler, Çevresel koşullara bağlı değişiklikler.

45 DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI
Acil durum prosedürleri Büyük kaza durumuna müdahale organizasyonu Tesis içi ve saha dışı kaynaklar Büyük kazaların sonuçlarının hafifletilmesi için kullanılacak ekipmanların, hedeflenen kullanım alanlarına uygunluğu Büyük kaza durumunda yeterli sayıda uygun kişisel koruyucu ekipmanların hazırda bulunması Yerel ve diğer itfaiye ekiplerinin kaynakları Toksik salınımın kontrolu

46 KRİZ YÖNETİMİ TAHMİN ET ÖNLE Kaza UYGULA HAZIRLAN
ZAYIF SİNYALLER, SÜRÜCÜLER, İNHİBİTÖRLER, JOKERLER (TEHLİKELER, TEHDİTLER, RİSKLER, FIRSATLAR VE HASSASİYETLER) Çözüm Kaza EYLEM SONRASI ve DEĞERLENDİRME Çözüm Dönüm noktası UYGULA Büyüme aşaması Dönüm noktası Çözüm Büyüme aşaması Kritik kaza Kriz/Acil durum Dönüm noktası Büyüme aşaması Felaket HAZIRLAN Acil Durum Planlaması Kriz Eylem Planlaması Kriz Yönetim Konseyi/ Kaza Kumanda Sistemi Kumandanı Commander Felaket Riski Azaltma Yönetim Konsepti İlk yanıt verenler/ Olay yeri kumandanı Politik süreç / Servisler arası beklenmedik durum / Planlama süreci D. BONJOUR-2013

47 DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI
Alıcı ortamın korunması Çevrenin eski haline getirilmesi İlk yardım/tıbbi desteği Yardımcı ekipmanlar için kaynak İşletmecinin sorumluluğunda bulunan ve acil durum yanıtlarında kullanılacak olan kaynakların ve diğer ekipmanların bakımı, muayenesi, incelenmesi ve test edilmesi için uygun düzenlemeler Tesis içindeki bireylerin acil durum yanıtları konusunda eğitilmesi Acil durum planlarının test edilmesi ve revizyonu Harici acil durum planının hazırlanabilmesi için yeterli miktarda bilgi Belirtilen alan içindeki insanlarla ilgili bilgiler

48 ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI
Saha içi Planı’nın Kriz Organizasyonu Riskler, etkiler Yöntemler DEĞERLENDİRME Takip edilebilirlik Geri bildirim İDARE KARAR VERME Tahliye Alarm/uyarı Saha İçi Planı/Saha Dışı Planı’nın uygulanması EYLEM Kriz biriminin yürürlüğe konması Herbir aktörün sorumluluk ve görevlerinin açıklanması (kontrol listesi) D. BONJOUR-2013

49 ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI
Kriz Birimi Vali Merkezler Aileler Komşular Belediye başkanı Servisler Lojistik Gözlem Müdahale İşletmeci Chief CU ex CU-İşletmeci BİRİMİN YÖNLENDİRMESİ Sekreter İletişim KRİZ BİRİMİ D.I.O. Uzmanlar Kaynaklar “Müdahale” ekipleri “Müdahale” yöneticisi D. BONJOUR-2013

50 ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI
Kantitatif analiz yapılmak istenirse kaynak sisteminde bilinmesi gereken birkaç özellik bulunmaktadır. SABİT VERİLER DURUMA ÖZEL VERİLER Nominal basınç ve sıcaklık alanı Anlık basınç ve sıcaklık Kürenin hacmi 25 cl Fiili hacim Depolanan ürünün durumu Sorun anında ürünün durumu S S L S L G G Boru çapı Sorunlu yüzey ve şekil  D. BONJOUR-2013

51 ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI
Kombine saldırı Kaza TEKNİK ÖNGÖRÜ TAKTİK ÖNGÖRÜ Taktik Operasyonlar farkındalık Olay yerine varış Yanıt Organizasyonu Uzaklık Acil Durumlar Alarmın Değerlendirilmesi Yaralanma yok Dahili saldırı Alarm Tesislerin beklemeye alınması D. BONJOUR-2013

52 HARİCİ ACİL DURUM PLANI
Harici Acil Durum Eylem Planı ile ilgili genel kurallar Planda meydana gelecek kazalarla ilgili erken uyarı, alarm ve devreye alma prosedürleri Erken uyarı Müdahale ve koordinasyon Tesis içi etki azaltma Büyük kazaların halk sağlığı yönleri Halk sağlığı açısından kaynaklanabilecek özel durumlar Halk sağlığı açısından işletmecilerin görevleri Halk sağlığı açısından yetkililerin görevleri Büyük kazaların çevresel yönleri

53 SAHA DIŞI PLANIN MÜDAHALE ALANI
Öngörü ve Dikkat Çözüm Kaza Dönüm noktası Büyüme aşaması Çözüm Kritik kaza Dönüm noktası Çözüm Büyüme aşaması Kriz/kargaşa Dönüm noktası Büyüme aşaması Felaket D. BONJOUR-2013

54 HARİCİ ACİL DURUM PLANI
Eğitim ve tatbikat Acil durum planlarının uygulanması Kamunun bilgilendirilmesi ve uyarılması Acil servis hizmet birimlerinin bilgi ihtiyaçları İtfaiyeye verilmesi gereken asgari bilgiler İtfaiyeye verilmesi gereken alt yapı bilgileri İtfaiyeye verilmesi gereken diğer bilgiler Emniyet güçleri verilmesi gereken bilgiler Ambulans hizmetine verilmesi gereken bilgiler Sağlık merkezlerine verilmesi gereken bilgiler

55 ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI
Saha İçi Planı, genel olarak, aşağıdaki şekilde yapılandırılır: Bölüm I: Alarm Bölüm II: Coğrafi konum Bölüm III: Risk değerlendirmesi Bölüm IV: Müdahale yöntemleri etüdü Bölüm V: Acil durum operasyonları Bölüm VI: Bilgilendirme Bölüm VII: Alıştırmalar Bölüm VIII: Acil durum talimatnameleri Bölüm IX: Ek haritalar D. BONJOUR-2013

56 ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI
Sinyal (Tanıklık, dedektör) 1 Önleme (Kumanda merkezi, nöbetçi ekip) 2 Alarm ver Yönlendirme Acil durum yanıtı Makamlar Komşular Organize et Saha içi planı/ Saha dışı planı İşletmeci kriz birimi Yedekleme Koru Personel Tesisler Çevre 3 D. BONJOUR-2013

57 DOMİNO ETKİSİ Kazadan alınan dersler Domino etkilerinin tespiti
Domino etkilerinin risk analizine entegrasyonu Hafifletme

58 İlginiz için teşekkürler!