Marianne schulze İnsan Hakları Danışmanı Raporlama | Göstergeler Engellilerin Haklarına İlişkin.

... konulu sunumlar: "Marianne schulze İnsan Hakları Danışmanı Raporlama | Göstergeler Engellilerin Haklarına İlişkin."— Sunum transkripti:

1 marianne schulze İnsan Hakları Danışmanı m.s@humanrightsconsultant.at www.humanrightsconsultant.at Raporlama | Göstergeler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme Ankara 20 Haziran 2013

2 Genel Bakış Başlangıç Raporu Genel hükümler Özgül maddeler Özgül durumlar Özgül yükümlülükler Göstergeler Kavram EHIS'de uygulandığı haliyle yöntem marianne schulze www.humanrightsconsultant.at

3 Başlangıç Raporu Özel olarak her hüküm Fiili durumu ortaya koyma Mevcut çözümlerin (giderimlerin) altını çizme Dışlama ve/ya sınırlamaları belirtme Alıntılar/özetler mevzuat/düzenleme ILO Sözleşmesi(ya da Sözleşmeleri) marianne schulze www.humanrightsconsultant.at

4 Genel Hükümler Tanımlar (Md 1, 2) Genel ilkelerin uygulanması (Md 3) Veri (engellilik, ayrımcılık) Aşamalı(tedrici) ve ivedi adımlar (Md 4/2) Engelli kişilerin katılımı (Md 4/3) Daha üst koruma önlemleri (Md 4/4) Devletin tüm kademelerine uygulama (Md/5) marianne schulze www.humanrightsconsultant.at

5 Özgül Haklar (Md. 5-30) Yeterlilik Mevcudiyet Yasal düzenleme Ayrımcılık yasağı Giderim Erişilebilirlik Karşılanabilirlik Uyum sağlayabilirlik marianne schulze www.humanrightsconsultant.at

6 Özgül Durumlar & Özgül Yükümlülükler Engelli kadın ve kız çocukları Engelli çocuklar İstatistikler & Veri Toplama Uluslararası İşbirliği Odak Nokta, Koordinasyon Ulusal İzleme marianne schulze www.humanrightsconsultant.at

7 Göstergeler Kavramı Genel istatistikler dolaylı olmaktadır ya da açıklıktan yoksundur. Göstergeler, insan hakları yükümlülükleri gibi normatif çerçevelerin doğrudan uygulamasını mümkün kılar ve daha kolay uygulanabilir ve yorumlanabilirler. marianne schulze www.humanrightsconsultant.at

8 OLGUYA DAYALI YA DA NESNELYARGIYA DAYALI YA DA ÖZNEL NİCEL Esasında doğrudan gözlenebilir ve doğrulanabilir nesne, olgu ya da olaylar hakkında bilgiye dayanan ve nicel olarak ifade edilen gösterge. An, sayma/sıralı ölçeklerin kullanıldığı algı, düşünce, değerlendirme ya da yargı içeren bilgiye dayalı ve nitel olarak ifade edilen gösterge. Ör 1: Beş yaşından küçük düşük ağırlıklı çocukların yaygınlığı Ör 1: Gece tek başına yürürken kendini güvende hisseden bireylerin yüzdesi Ör 2: Kayda geçmiş keyfi uygulamaların sayısı (A) Ör 2: Bahsi geçen ülkede ifade özgürlüğü durumu hakkında bir grup uzman/gazetecinin ortalama ölçeğine dayalı derecelendirme (B) NİTEL Esasında doğrudan gözlenebilir ve doğrulanabilir olan nesne, olgu ya da olaylar hakkında bilgiye dayalı ve kategorik bir formata sahip anlatıcı olarak ifade edilen gösterge. Algı, fikir ya da yargı içeren bilgiye dayanan ve özellikle de kategorik bir formata sahip olmasa da anlatıcı olarak ifade edilen gösterge. Ör 1: Bahsi geçen ülke için insan hakları antlaşmasının onaylanma durumu: Onaylandı/imzalandı/ne imzalandı ne onaylandı Ör 1: Yargının ne kadar bağımsız ve adil olduğunu anlatıcı olarak açıklayan değerlendirme. Ör 2: Bir olayın fiziksel şiddeti, azmettiriciyi ve mağduru içerecek şekilde gerçekçi tanımının yapılması (C) Ör 2: Bahsi geçen ülkede kanun ve uygulamalarda gıda hakkı tamamen garanti altına alınmış mıdır? (D)

9 HAKLAR marianne schulze www.humanrightsconsultant.at Rİlgili ve güvenilir IVeri toplama yöntemleri açısından izlenen öznelerden bağımsız olma GKüresel ve evrensel olarak anlamlı ancak aynı zamanda bağlama uyarlanabilir ve yasaklanan ayrımcılık temellerinde ayrıştırılabilir Hİnsan hakları standartları merkezli; hakların normatif çerçevesine yedirilmiş TYöntemleri açısından saydam, zamanında ve zaman kısıtlamalı SBasit ve belirgin

10 Örnek: Eğitim Tablo 6: Eğitim hakkı üzerine açıklayıcı göstergeler (İnsan Hakları Evrensel Sözleşmesi, Md 26) Evrensel ilköğretimOrta öğretim ve yükseköğretime erişimMüfredat ve eğitim kaynaklarıEğitim fırsatı ve özgürlüğü Yapısal  Devletin onayladığı eğitim hakkıyla ilişkili uluslararası insan hakları antlaşmaları  Anayasa ve diğer üst hukuk şekillerindeki eğitim hakkının yürürlüğe giriş ve hakkın kapsanması tarihi  Kurumsal cezalandırma, eğitime erişimde ayrımcılığın yasaklanması, eğitim kurumlarının engelsizleştirilmesi ve kapsayıcı eğitimi (ör. Engelli çocuklar, tutuklu çocuklar, göçmen çocuklar ve yerli çocuklar) de içine alarak eğitim hakkının uygulanması için iç hukukun yürürlüğe konma ve kapsanması tarihi.  Eğitim kurumu oluşturmak için bireylerin ve grupların (azınlıklar da dahil) özgürlüklerinin iç hukukta yürürlüğe koyulup kapsanma tarihi  Eğitim hakkının korunmasını ve teşvikini kapsayan kayıtlı ve/veya aktif STK'ların (100,000 kişi başına) sayısı  Herkes için ücretsiz zorunlu ilköğretim ilkesinin kısmen uygulanması için Devlet'in benimsediği eylem planının zaman çerçevesi ve kapsamı  Hedef gruplar için geçici ve özel önlemlerin de dahil olduğu herkes için eğitim hakkında ulusal politikanın zaman çerçevesi ve kapsamı (ör. Çalışan çocuklar ve sokak çocukları)  Zorunlu eğitim süresinin ve okula başlamak için asgari yaşın belirlenmesi  Mesleki ve teknik eğitim hakkında ulusal politikanın zaman çerçevesi ve kapsamı  Tüm düzeylerdeki eğitim için standart müfredatı da içeren düzenleyici çerçevenin kapsamı ve yürürlüğe koyulma tarihi  İnsan haklarını öğreten tüm seviyelerdeki eğitim kurumlarının oranı / insan hakları eğitimi hakkındaki müfredatın toplam saati  Kendilerini ilgilendiren konularda katılım sağlayabilmeleri için öğrencilere yönelik mekanizmalara (öğrenci konseyi) sahip eğitim kurumlarının oranı Süreç  Ulusal insan hakları kurumu, insan hakları şikâyet dinleyen kişileri ve diğer mekanizmalarının soruşturulup hükme bağlanmış eğitim hakkı hakkında alınan şikâyetlerin oranı ve Hükümetin bunlara etkin bir şekilde cevap verme oranı  Gayri safi milli gelire oranla ilk, orta ve yükseköğretim kamu gideri; eğitim üzerine kamu gideri oranı olarak verilen ya da sağlanan eğitim için net resmi kalkınma desteği*  Engelli çocukları da kapsayarak hedef gruplara* göre net ilk kayıt oranı  Hedef gruba göre orta öğretime geçiş oranı  Akademik ve fiziksel tesislerdeki ulusal gerekliliklere uygun okul ya da kurumların oranı  "Aktif öğrenme"yi kullanan eğitim kurumlarının oranı  Hedef gruplar için sınıfa göre ilkokulu bırakma oranı  Hedef gruba göre orta öğretime ve yükseköğretime brüt kayıt oranı  Tüm düzeylerde müfredatın periyodik incelemesi  Temel eğitim programlarının kapsadığı yetişkin nüfus oranı  Devlet ilkokullarına kayıtlı çocukların oranı  Hedef grup için sınıfa göre orta öğretimi bırakma oranı  Raporlama sürecinde düzenleyici kurum tarafından tanınan ya da tanınmayan seviyeye göre eğitim kurumlarının sayısı  Uzaktan ya da sürekli eğitim programlarına kayıtlı, düzeylerine göre öğrencilerin oranı  İlköğretim için devletçe desteklenen programlarda ya da ilköğretim teşvikler kapsamındaki öğrencilerin (hedef gruba göre) oranı  Devlet orta öğretim ve yükseköğretim kurumlarında kayıtlı öğrencilerin oranı  Düzenlenen asgari ücrete göre okul öğretmenlerinin ortalama maaşlarının yüzdesi  Tanınan ya da kamu desteği alan etnik, dil azınlığı ve dini nüfus grupları kurumlarının sayısı  Eğitim harcının dışında, hizmetler için kullanıcı harcına sahip devlet okullarının oranı  Devlet orta öğretim okulunda ya da yükseköğrenim kurumuna kayıtlı çocuk başına eğitim için yıllık hane halkı gideri oranı  Raporlama sürecinde mecburi hizmet içi eğitimini tamamlayan öğretmenlerin oranı  Devlet kurumlarında ya da finanse edilmiş kurumlarda iş gücünün yeniden eğitimi ya da yeteneklerini arttırma oranı  Tam kalifiye ve eğitimli ilköğretim öğretmenlerinin oranı  Orta öğretim için devlet desteği ya da hibesi alan öğrencilerin (hedef gruba göre) oranı  İlkokul, ortaokul, kamu ve özel eğitimde öğrencilerin öğretmenlere oranı  İdari ya da akademik özerkliğe sahip yükseköğretim kurumlarının oranı  Anadilinde eğitim alan çocukların oranı  Tam kalifiye ve eğitimli orta öğretim ya da yükseköğretim öğretmenlerinin oranı  100 kişilik nüfusta* kişi başına düşen kişisel bilgisayar  Anaokuluna gitmiş 1. Sınıf öğrencilerinin oranı  Orta öğretim ile orta öğretim sonrası düzeyde meslek eğitim programlarına kayıtlı öğrencilerin oranı Çıktı  Hedef gruplar için sınıfa göre ilkokulda kızların erkeklere oranı  Sınıfa göre orta öğretim ve yükseköğretimde okuyan kızların erkeklere oranı  Raporlanan süreçte ilköğretim, orta öğretim ve yükseköğretim tesislerinin yoğunluğu (ve bundaki gelişme)  Mesleki ve üniversite kalifikasyonunda kadınların ve hedef nüfusun oranı  1. Sınıftan başlayıp 5. Sınıfa gelen öğrencilerin oranı (ilkokulu tamamlama oranı)*  Orta öğretimi tamamlayan çocukların oranı (orta öğretim tamamlama oranı)  Okul yaşındaki çocukların ilkokula gitmeme oranı  1000 kişilik nüfusta mezun sayısı (birinci seviye üniversite derecesi)  Gençlerin (15-24 yaş)* ile yetişkin (15+) okur-yazarlık oranı (ör. Okuma yazma, matematik, problem çözme ve diğer hayat becerileri) Meta veri çalışmalarında geçtiği ve uygulanabilir olduğu haliyle, tüm göstergelerin ırkçılığın yasaklanan zeminine göre ayrılması gerekmektedir.

11 marianne schulze İnsan Hakları Danışmanı m.s@humanrightsconsultant.at www.humanrightsconsultant.at Teşekkürler! Hvala!