Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
İŞLETME - MUHASEBE Naim DENİZ
2
Dersin Amacı İşletme adı verilen iktisadi birimlerin parayla ifade edilen işlemlerini kaydetmeyi, sınıflandırmayı, özetlemeyi öğretmek, Ticaret işletmesinin kuruluşundan hesap dönemi sonuna kadarki dönem içinde ortaya çıkan temel mali işlemlerinin muhasebe sistemine nasıl aktarıldığını ve mali tablolarda nasıl gösterildiğini öğretmek, İşletmelerdeki finansman fonksiyonunun temel yönlerini öğretmek, Muhasebenin bir fonksiyonu ve de finansal yönetimin en önemli araçlarından biri olan finansal analizin esaslarını ve tekniklerini öğretmek. Naim DENİZ
3
Dersi Alanlar Finansal Yönetim ve Muhasebe dersini alanlar: Bir işletmedeki muhasebe ve finansman fonksiyonunun temel olarak işleyişini, muhasebe ve finansman’ın ne işe yaradığını, yöneticilere nasıl yardımcı olduğunu öğrenirler. Muhasebe ve finansman bölümlerinin sağlamış olduğu bilgilerle işletmenin nasıl daha etkin bir şekilde yönetileceği öğrenilebilir. Naim DENİZ
4
Dersin Değerlendirilmesi
1 adet Final Sınavı (Klasik) Anlatılan konulardan benzer örnekler şeklinde… 100 üzerinden 50 ve üzeri almak geçmek için yeterli. Harf notu karşılığı CC “MBA Programını başarıyla bitirebilmek için tüm ders ortalamasının CB olması gerekmektedir.” Naim DENİZ
5
Finansal Yönetim ve Muhasebe Ders Konuları
İşletme ve Fonksiyonları İşletme Çevresi ve Bilgi Kullanıcıları İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı Muhasebenin Tarihsel Gelişimi Muhasebe Kavramı ve Fonksiyonları, Muhasebe Süreci Muhasebe Temel Denklemi Parayla İfade Edilen İşlemlerin Temel Denklem Üzerinden Gösterimi Hesap Kavramı ve Parayla İfade Edilen İşlemlerin Hesaplar Üzerinden Gösterimi Finansal Piyasaların Tarihsel Gelişimi Finansal Yönetimin Fonksiyonları Paranın Zaman Değeri Finansal Planlama Fon Kaynaklarının Belirlenmesi (Fon Sağlanması) Fon Kaynaklarının Maliyeti Naim DENİZ
6
Finansal Yönetim ve Muhasebe Ders Konuları
9.Muhasebe Sisteminde Kullanılan Belgeler 10.Muhasebe Kayıt Sistemi ve Defterler, Hesaplar ve Mizan 11.Muhasebe İşlemleri (Mal Alışı, Mal Satışı, Banka İşlemleri, Menkul Kıymet İşlemleri, Alacak İşlemleri, Borç İşlemleri, Gider İşlemleri ve Gelir İşlemleri) 12.Mali Tablo Kavramı Bilanço ve Gelir Tablosu Yapısı, Özellikleri, Bölümleri 13. Başabaş Analizi 7.Finansal Analiz Karşılaştırmalı Tablolar Dikey Yüzdeler Analizi Trend Analizi Oran Analizi 8.Dönen Varlıklara Yatırım (Çalışma Sermayesi Yönetimi) Nakit Yönetimi Alacak Yönetimi Stok Yönetimi 9.Duran Varlıklara Yatırım 10.Kar Payı Dağıtım Politikaları Naim DENİZ
7
Muhasebe ve Finansman Dersleri
1.Genel Muhasebe 2.Maliyet&Yönetim Muhasebesi 3.Finansal Tablolar Analizi 4.Muhasebe Denetimi Finansman 1.İşletme Finansmanı 2.Finansal Yönetim 3.Sermaye Piyasaları Naim DENİZ
8
İşletme İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere üretim faktörlerini (emek, doğa, sermaye ve bilgi) kar elde etmek amacıyla bilinçli bir şekilde bir araya getiren ekonomik birimlerdir. Amaçlar Kar Büyüme Sosyal Fayda Ekonomi, sonsuz insan ihtiyaçlarının kıt kaynaklarla nasıl karşılanabileceği üzerinedir. İşletmelerde bu kıt kaynakları kullanarak maksimum faydayı sağlamaya çalışan ekonomik birimlerdir. Naim DENİZ
9
İşletme Türleri Faaliyet Konularına Göre Büyüklüklerine Göre
Üretim Ticaret Hizmet Büyüklüklerine Göre Büyük İşletme (250’den fazla çalışan) Orta ölçekli işletme ( ) Küçük işletme ( ) Mikro işletme (<10) Hukuki Yapılarına Göre Tek Şahıs İşletmeleri Şirketler Adi Şirket Ticari Şirket Sermaye Şirketleri Anonim Şirket Limited Şirlet Şahıs Şirketleri Kollektif Şirket Mülkiyetine Göre Özel sektör işletmesi Kamu işletmesi Yabancı Sermayeli İşl. Naim DENİZ
10
Faaliyet Konularına Göre Sınıflandırma
Tarım sektöründe faaliyet gösteren Sanayi sektöründe faaliyet gösteren Hizmet sektöründe faaliyet gösteren Ticaret sektöründe faaliyet gösteren Madencilik sektöründe faaliyet gösteren İnşaat sektöründe faaliyet gösteren Eğitim ve sağlık sektöründe faaliyet gösteren Finans sektöründe faaliyet gösteren Ulaştırma ve haberleşme sektöründe faaliyet gösteren Naim DENİZ
11
İşletmenin Fonksiyonları
Yönetim ve Organizasyon Satın Alma - Tedarik Üretim Pazarlama Finansman Muhasebe Naim DENİZ
12
İşletmenin Çevresi İşletme 29.11.2013 Naim DENİZ Ortaklar Yöneticiler
Tedarikçiler Yatırımcılar Devlet Müşteriler Kredi Verenler Naim DENİZ
13
İşletmenin Örgüt Yapısı
Pay Sahipleri Yönetim Kurulu Genel Müdür Satın Alma Üretim Pazarlama Finansman Muhasebe Naim DENİZ
14
İşletmenin Faaliyetleri
Hammadde malzeme almak Ticari mal almak Mamul üretmek Ticari mal / mamulü satmak Yönetici/Mühendis/İşçi çalıştırmak Bankayla ilişkili faaliyetler Alacakları takip etmek / tahsil etmek Borçları takip etmek / ödemek vb…. Naim DENİZ
15
İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı
Faaliyetlerin yerine getirilebilmesi veya sürdürülebilmesi için işletmenin çeşitli iktisadi değerlere ihtiyacı bulunmaktadır. İktisadi değer: Mevcutlar, Alacak, Borç ve Sermayedir. Kısaca bu iktisadi değerlere varlık ve kaynaklar adı verilmiştir. Naim DENİZ
16
İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı
İşletme, faaliyetlerini yerine getirebilmek için kullandığı örneğin; bina, taşıt, ofis malzemesi, stok vb.’leri işletmenin VARLIKLARINI oluşturur. Varlıklar, işletmenin faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için kullanılan ve kendilerinden gelecekte fayda sağlanması beklenen değerlerdir. Bu varlıkların da mutlaka bir kaynağı vardır. Varlıkların, işletme faaliyetlerinde kullanılmasında rol oynayanlar da KAYNAKLARIMIZI ifade eder. Naim DENİZ
17
İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı
3. Kişilerden sağlanan kaynaklar Diğer adıyla Borçlar Yabancı Kaynaklar İşletmenin ortakları ve işletmenin kendi faaliyetlerinden sağlanan kaynaklar Diğer adıyla Öz Sermaye Öz Kaynaklar Naim DENİZ
18
Varlık ve Kaynak Örnekleri
Varlıklar Kaynaklar Nakit Çek Mevduat Yatırım amaçlı alınan Hisse senedi Yatırım amaçlı alınan Tahvil Ticari Mal Alacak senedi Bina Taşıt Demirbaş Patent Banka kredisi Çıkarılmış Tahvil Senetsiz Borç Borç senedi Sermaye Kar Naim DENİZ
19
İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı
İşletme faaliyetlerini gerçekleştirmek için kuruluş aşamasında bu iktisadi değerlere ihtiyaç gösterir. İşletmeyi kuran kişi/kişiler ile bu kişilerin kurmuş olduğu işletmenin kişiliği AYRI kişiliklerdir. İşletmenin kendisi Birinci Kişi İşletmeyi kuran kişilere ortak ya da işletme sahibi adı verilir. Ortaklar İkinci Kişi İşletme dışındaki herkes Üçüncü Kişi Naim DENİZ
20
İşletmelerde Varlık ve Kaynak Kavramı
İşletmeyi kuran kişiler, esas sözleşmede belirtilen faaliyeti gerçekleştirmek adına KURULUŞ aşamasında mutlaka bir iktisadi değer getirmek durumundadır. İşletme ortaklarının getirmiş oldukları varlıklar ve de bu varlıkların kaynakları, faaliyetlerin yürütülmeye başlamasıyla birlikte değişmeye başlar. Naim DENİZ
21
Muhasebenin Konusu Nedir?
Parayla ifade edilen (finansal) her türlü işlem ve olay muhasebenin konusunu oluşturur. Kısaca buna işletmede ekonomik değer yaratan hareketler** muhasebenin konusunu oluşturur da diyebiliriz. ** Varlık ve kaynaklarda değişme yaratan Naim DENİZ
22
Muhasebenin Tarihsel Gelişimi
Muhasebe, aslı arapça “hesap” sözcüğünden türetilmiştir. Türk Dil Kurumunda muhasebe : “ hesaplaşma, karşılıklı hesap görme” anlamına gelmektedir. Muıhasebenin geçmişi, insanların hesap görme, hesap tutma ihtiyacıyla çok yakından ilgilidir. Ticari hayatın doğuşu, değişim (takas) ekonomisinin ortaya çıktığı tarihlere kadar eskilere dayanır. Naim DENİZ
23
Muhasebenin Tarihsel Gelişimi
Muhasebe tarihi ile ilgili ilk somut bulgular Eski Mısır ve Mezopatamya uygarlıklarında bulunan “hesaplaşma metinleri” ve “hesap toplamlarının” yapıldığı papirüs ve kil tabletlerdir. Eski yunan uygarlığında muhasebe daha ileri bir seviyeye gelmiş, matematikteki gelişmelere de bağlı olarak Arap uygarlığında sayım cetvelleri, cari hesaplar ve hesap özetleri kullanılmaya başlanmış. Orta çağ ile birlikte yy.’larda tek taraflı kayıt sistemine göre hesaplar tutulmaya başlanmıştır. Naim DENİZ
24
Muhasebenin Tarihsel Gelişimi
Günümüz muhasebe kuramının temelini ise, italyan matematikçi ve aynı zamanda bir papaz olan Luca Paciolo’nun 1494 yılında yazmış olduğu eser oluşturmaktadır. Bu eserde “Suma de aritmetica, Geometie Proporioni et Proportionalite” ÇİFT TARAFLI KAYIT tutmanın esasları ortaya konmuştur. Bu esaslar halen günümüzde de geçerliliğini sürdüren muhasebenin temelini oluşturan kurallardır. Naim DENİZ
25
Muhasebe, işletme yönetimin alacağı kararlar için bilgi üretir.
Muhasebe Ne İş Yapar ? Muhasebenin İşlevleri Kaydetme Sınıflandırma Özetleme Raporlama Analiz ve Yorum Muhasebe, işletme yönetimin alacağı kararlar için bilgi üretir. Naim DENİZ
26
Muhasebe Ne İş Yapar ? İşletmedeki parayla ifade edilebilen (finansal) her türlü işlem, olay muhasebenin konusuna girer. Bu finansal işlem ve olaylar, işletmenin VARLIK ve KAYNAKLARINDA değişme yaratırlar… Muhasebe de bu değişimleri günlük olarak takip eder, benzer işlem ve olayları gruplandırır, bilgiyi herkesin anlayabileceği şekilde kullanabilmek için özetleyip belli dönemlerde kullanıcılara özetlenmiş halini sunar. Muhasebe, ayrıca işletme hakkında finansal tablolarda özetlenmiş bilgilerden yararlanarak gelecek hakkında tahminlerde bulunur ve işletme hakkında genel olarak yorumlar yapar. Naim DENİZ
27
Muhasebe Bilgisine Kim İhtiyaç Duyar?
Muhasebenin üretmiş olduğu bilgiye şu kişi/kurumlar ihtiyaç duyabilir: İşletme Ortakları Yöneticiler Kredi Verenler Yatırımcılar Devlet Tedarikçiler Diğer İşletme hakkında muhasebenin üretmiş olduğu bilgiler yardımıyla çeşitli karar alırlar. Finansal Bilgi Kullanıcıları Naim DENİZ
28
Muhasebenin Tanımı Muhasebe, işletmeyle ilgili karar alıcılara, alacakları kararlar için ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamak amacıyla, parayla ifade edilen değer hareketlerini kaydeden, sınıflayan, özetleyen, raporlayan ve analiz edip, yorumlayan bir bilgi sistemidir. Naim DENİZ
29
Muhasebenin Tanımı Muhasebe, işletmenin varlıkları ve kaynakları üzerinde değişme meydana getiren ve para ile ifade edilen işlemlere ait bilgileri; Kaydetmek Sınıflandırmak Özetlemek Analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi ve kurumlara raporlar şeklinde sunan bir bilgi sistemidir. Naim DENİZ
30
İşletme Dili: Muhasebe
Muhasebe, bilgi sistemi özelliğinin yanında aynı zamanda “işletme dili (lisanı)” olarak da tanımlanmaktadır. Çünkü işletmeyle ilgili olan gruplar, özellikle yöneticiler işletmede meydana gelen faaliyet ve olayları tasvir etmek için muhasebe deyimlerini ve kavramlarını kullanırlar. Naim DENİZ
31
İşletme Dili: Muhasebe
Mesela yöneticiler muhasebe lisanı ile günlük hayatta neler söyler ? Bu dönem sonunda kar ettik, Ciromuz geçen yıla göre azaldı, Yatırımlarımızın karlılığını yükseltmemiz lazım, … kadar az satış yaparsak zarar ederiz, Aktifimizin karlılığı yüksek, Borç kullanmanın maliyeti yüksek, Maliyetlerimizi azaltmamız gerekir, Nakit akışlarımız düzenli, Bu dönem de Sermayeden yedik Naim DENİZ
32
İşletme Dili: Muhasebe
Muhasebeyi işletme dili olarak kabul edersek, nasıl bir dili öğrenmek için onun kurallarını ve kendine has özelliklerini bilmek gerekir aynı şekilde muhasebenin de kuralları ve kendine özgü kavramları vardır. Belli bir muhasebe bilgisine sahip olduktan sonra, işletmelerin ne şekilde faaliyette bulunduklarını ve işletme kararlarının ne şekilde alındığını anlamak kolaylaşır. İşletme yönetiminden ve işletmeyle ilgili kararların alınmasından sorumlu YÖNETİCİLERİN, muhasebeyle ilgili temel bilgilere sahip olmaları gereklidir. Naim DENİZ
33
Muhasebenin Kapsamı ve Türleri
Genel (Finansal) Muhasebe Maliyet Muhasebesi Yönetim Muhasebesi Uzmanlık Muhasebeleri Şirketler Muhasebesi Finansal Tablolar Analizi Muhasebe Denetimi Naim DENİZ
34
Genel Olarak Muhasebe Süreci
Belge Kaydetme Sınıflandırma Özetleme Raporlama Analiz ve Yorum Naim DENİZ
35
Muhasebenin Fonksiyonları
Günlük Defter Kaydetme Büyük Defter Sınıflandırma Büyük Defter ve Mizan Özetleme Finansal Tablolar Raporlama Finansal Analiz Teknikleri Analiz ve Yorum Naim DENİZ
36
Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği)
İşletme kurulduğu anda ortaklar tarafından getirilen varlıkların parasal değeri ile bu varlıkların kaynakları olarak belirttiğimiz unsurların parasal değeri EŞİTTİR. İşletme, faaliyetlerini sürdürmeye başlayınca varlık ve kaynaklarda değişme yaratan işlem ve olaylarla sürekli karşı karşıya kalır. Peşin mal alır, banka kredisi çeker, çalışanların maaş ve ücretini öder, vadeli mal satar, alacağını tahsil eder, yeni ortak alır, karlı bir mal satışı yapar, bina satın alır, kira öder vb… Naim DENİZ
37
Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği)
Bu işlemler sonucunda varlıklar ve kaynaklar değişimler meydana gelir. Fakat hiçbir zaman varlıklar ile bu varlıkları sağlandığı kaynakların parasal olarak eşitlikleri bozulmaz. Naim DENİZ
38
Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği)
Varlıklar Kaynaklar Naim DENİZ
39
Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği)
Mevcutlar Alacaklar Yabancı Kaynaklar (Borçlar) Öz Kaynaklar (Öz Sermaye) Naim DENİZ
40
Muhasebe Temel Denklemi (Bilanço Eşitliği)
Varlıklar (Aktif) Kaynaklar (Pasif) Bilanço, muhasebe temel denkleminin tablolaştırılmış halidir. En temel mali tablodur. İşletmenin belli bir anda sahip olduğu varlıkları ile bu varlıkların hangi kaynaklardan sağlandığını gösterir. Naim DENİZ
41
İktisadi Değerler Mevcutlar Alacaklar Borçlar Öz Sermaye VARLIKLAR
KAYNAKLAR Mevcutlar Alacaklar Borçlar Öz Sermaye Nakit Senetsiz alacak Banka kredisi Ödenmiş Sermaye Alınan Çek Senetli Alacak (bono, poliçe) Çıkarılmış Bono Kar Yedekleri Mevduat Çıkarılmış Tahvil Dönem Net Karı Ticari Mal Vergi borçları Arsa Senetsiz borçlar Bina Senetli borçlar Makine Verilen Çekler Taşıt Demirbaş Hisse senedi ….. Naim DENİZ
42
Parayla İfade Edilebilen İşlemler
Peşin tutarlı mal alışı Çalışanların ücretlerinin ödenmesi Senet karşılığı mal alışı Senetsiz mal satışı Bankaya para yatırılması Bina satın alınması Elektrik faturasının ödenmesi Hisse senedi alınması Borçlanarak taşıt alınması Çek tahsil edilmesi Bankadan kredi çekilmesi Bu tür işlemlerin sonucu, varlık ve kaynaklarda değişme meydana gelir. Varlık ve kaynaklardaki değişime göre de işletmenin kar’ı veya zararı ortaya çıkacaktır. Muhasebe, bu değişimleri kaydeder…… Naim DENİZ
43
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
Parayla ifade edilebilen işlemler muhasebe temel denklemini şu şekillerde etkileyebilir Bir varlık unsurunda x tutarda bir artış ve aynı tutarda bir varlık unsurunda azalış Bir varlık unsurunda x tutarda artış ve bir kaynak unsurunda aynı tutarda bir artış Bir varlık unsurunda x tutarında azalış ve bir kaynak unsusunda aynı tutarda azalış Bir kaynak unsurunda x tutarında bir artış ve aynı tutarda bir kaynak unsurunda azalış Naim DENİZ
44
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
Bay A, TL nakdi, sermaye olarak koyup Alfa işletmesini kurmuştur Alfa işletmesi, TL’ye peşin mal alınmıştır. Alfa işletmesi, TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt alınmıştır. Alfa işletmesi, TL maliyetli malın tamamı TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satılmıştır Alfa işletmesi, TL banka kredi borcu ödenmiştir. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir. Naim DENİZ
45
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
Bay A, TL nakdi, sermaye olarak koyup A işletmesini kurmuştur = (Nakit) (Öz Sermaye) Naim DENİZ
46
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
2. Alfa işletmesi, TL’ye peşin mal alınmıştır = (Nakit) (Ticari Mal) (Öz Sermaye) Naim DENİZ
47
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
3. Alfa işletmesi, TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt alınmıştır = (Nakit) (Ticari Mal) (Taşıt) (Borç) (Öz Sermaye) Naim DENİZ
48
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
TL maliyetli malın tamamı TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satılmıştır 9 000 TL nakit Alacak Senedi = TL Satış Geliri malın maliyeti = TL Maliyet = (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + Kar) Naim DENİZ
49
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
5. Alfa işletmesi, TL banka kredi borcu ödenmiştir. = (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + Kar) Naim DENİZ
50
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
6. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır. 4 500 Nakit = TL Satış Geliri Malın Maliyeti= TL Maliyet = (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + (Kar – Zarar)) = Naim DENİZ
51
Parayla İfade Edilebilen İşlemlerin Bilanço Eşitliği Üzerine Etkisi
7. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir. = (Nakit) (T.Mal) (Taşıt) (Al.Sen) (Borç) (Öz Sermaye + (Kar – Zarar)) = Naim DENİZ
52
ALFA İşletmesi ..Tarihli Bilançosu (TL)
AKTİF PASİF NAKİT BANKA KREDİSİ TAŞIT ÖZ SERMAYE ALACAK SENEDİ Sermaye Net Kar AKTİF TOPLAMI PASİF TOPLAMI İşletme belli bir dönem sonunda elde etmiş olduğu Kar ya da Zarara nasıl ulaştığını ayrıntılı bir şekilde görmek isterse GELİR TABLOSU adı verilen MALİ TABLO düzenlenir. Bu tabloda ilgili faaliyet dönemi içindeki tüm gelir ve giderler gösterilir. Özet Gelir Tablosu Satış Gelirleri Satışların Maliyeti (-) Brüt Kar Faaliyet Gideri (-) Dönem Net Karı Naim DENİZ
53
Bilanço ile Gelir Tablosu İlişkisi
Bilanço ile gelir tablosu arasında ne gibi bir ilişki var ? Ortak kalem nedir? Ortak kalem nerededir? Bu bilanço ve gelir tablosu nasıl hazırlanıyor ? Bu soruya cevap verebilmek için HESAP kavramını bilmek gerekmekte….. Naim DENİZ
54
Hesapların Doğuşu Bir işletmede her gün yüzlerce malî nitelikte işlem meydana geldiği göz önüne alındığında, işlemleri sürekli olarak bilanço eşitliği biçiminde takip etmek pratik değildir. Bu durumun çözülmesi için, bilanço eşitliği üzerindeki her bir unsur için ayrı cetvellerin kullanılması fikri doğmuştur. Naim DENİZ
55
Hesapların Doğuşu Muhasebe kayıt sisteminin en küçük birimini veya temel taşlarını hesap adını verdiğimiz cetveller oluşturur. Muhasebeyi bu anlamda bir hesaplar sistemi olarak düşünmek yanlış olmaz. Naim DENİZ
56
HESAP Nedir? Hesap, bilanço eşitliği üzerindeki her bir unsurdaki (iktisadi değerdeki) değişiklikleri takip etmek üzere kullanılan çizelgeye verilen addır. Her varlık ve kaynak unsuru için bu varlık kaynaklardaki değişimi takip etmek için ayrı bir HESAP söz konusudur. Naim DENİZ
57
HESAP Hesabın en üst kısmında hangi varlık veya kaynak unsuruna ait olduğunu gösteren bir adı bulunur. Borçlu ve alacaklı taraflarda ise işlemle ilgili (tarih, açıklama, tutar gibi) bilgilerin yazılacağı sütunlar vardır. Borç Taraf KASA HS Alacak Taraf Ülkemizdeki muhasebe sisteminde, her hesabın aynı zamanda üç haneli bir rakamsal kodu da bulunmaktadır. Örneğin: 100 KASA HS. Naim DENİZ
58
Varlık-Kaynak & Gelir- Gider Hesap İlişkisi
Varlıklar Unsuru (Kalemi) Hesabın Adı Kaynak Unsuru (Kalemi) Nakit KASA HESABI Banka Kredisi BANKA KREDİLERİ HS. Alınan Çek ALINAN ÇEKLER HS. Senetsiz Mal Borcu SATICILAR HS. Bina BİNALAR HS. Senetli Borçlar BORÇ SENETLERİ HS. Senetli Alacaklar ALACAK SENETLERİ HS. Vergi Borçları ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR HS. Mallar TİCARİ MALLAR HS. Tahvil Borçlar ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER HS. Taşıtlar TAŞITLAR HS. Sermaye SERMAYE HS. Banka mevduatı BANKALAR HS. Naim DENİZ
59
Varlık-Kaynak & Gelir- Gider Hesap İlişkisi
Gider Türü (Kalemi) Hesabın Adı Gelir Türü (Kalemi) Satılan Mal SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ HS. YURT İÇİ / DIŞI SATIŞLAR HS. Pazarlama bölümündeki çalışanların ücret gideri PAZARLAMA ve SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ HS. Kira Geliri OLAĞAN GELİR VE KARLAR HS. Faiz Gideri FİNANSMAN GİDERLERİ HS. Faiz Geliri FAİZ GELİRLERİ HS. Genel müdürün maaşı GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS. Bina Satış Karı OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR HS. Zararına Hisse senedi satışı MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARLARI HS. Karlı Hisse senedi satışı MENKUL KIYMET SATIŞ GELİRLERİ HS. Ödenen idare ofisi elektrik faturası gideri Kazanılan kar payları TEMETTÜ GELİRLERİ HS. Ödenen komisyon gideri KOMİSYON GİDERLERİ HS. Tahsil edilen komisyon geliri KOMİSYON GELİRLERİ HS. Naim DENİZ
60
Hesapla İlgili Kavramlar
Borç Taraf Alacak Taraf Borç Toplamı Alacak Toplamı Borç Kalanı Alacak Kalanı Hesap Açmak Hesap Kapatmak Hesabı alacaklandırmak Hesabı borçlandırmak Naim DENİZ
61
Hesapla İlgili Kavramlar
KASA HS. 74 000 6 000 16 000 Borç Tarafı Top Alacak Tarafı Top Borç Kalanı BANKA KREDİLERİ HS. 14 000 26 000 34 000 Borç Tarafı Top Alacak Tarafı Top Alacak Kalanı Naim DENİZ
62
Gelir Tablosu Hesapları
Hesap Türleri Hesaplar Bilanço Hesapları Varlık Hesapları Kaynak Hesapları Gelir Tablosu Hesapları Gelir Hesapları Gider Hesapları Naim DENİZ
63
Hesapların İşleyişi Naim DENİZ
64
Borç Alacak Borç Alacak Kaynaklardaki azalışlar Kaynaklardaki artışlar
Aktif (Varlık) Hesaplar Pasif(Kaynak) Hesaplar Borç Alacak Borç Alacak Kaynaklardaki azalışlar Kaynaklardaki artışlar Varlıklardaki artışlar Varlıklardaki azalışlar Kalan Kalan Gider Hesapları Gelir Hesapları Borç Alacak Borç Alacak Gider/Zarar doğduğunda Gider/Zarar kapatıldığında Gelir/Kar kapatıldığında Gelir/Kar doğduğunda Naim DENİZ
65
VARLIK (AKTİF) HESAPLARININ İŞLEYİŞİ
VARLIK HESAPLARI, yukarıda şemada da gösterildiği gibi borçlandırılmak suretiyle artarlar, alacaklandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem, bir varlıkta artış meydana getiriyorsa bu artış tutarı, o varlık için açılan HESABIN borç tarafına kaydedilir. Naim DENİZ
66
KAYNAK (PASİF) HESAPLARININ İŞLEYİŞİ
KAYNAK HESAPLARIadını verdiğimiz borç ve özkaynak hesapları ise, alacaklandırılmak suretiyle artarlar, borçlandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem kaynakları arttırıyorsa, bu artış tutarı o kaynak unsuru için açılan hesabın alacak tarafına kaydedilir. Naim DENİZ
67
GİDER HESAPLARININ İŞLEYİŞİ
GİDER HESAPLARI: Gider hesapları, borçlandırılmak suretiyle artarlar, alacaklandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem sonucu gider ortaya çıkarsa bu tutar ilgili gider için açılan gider hesabının borç tarafına kaydedilir. Naim DENİZ
68
GELİR HESAPLARININ İŞLEYİŞİ
GELİR HESAPLARI: Gelir hesapları, alacaklandırılmak suretiyle artarlar, borçlandırılmak suretiyle azalırlar. Başka bir ifade ile; bir finansal işlem sonucu gelir ortaya çıkarsa bu tutar ilgili gelir için açılan gelir hesabının alacak tarafına kaydedilir. Naim DENİZ
69
Gelir - Gider Hesaplarının İşleyiş Mantığı
Gelirler (karlar) işletmenin öz kaynakları üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Bir gelir elde edildiğinde bu gelir öz kaynakları artırıcı yönde etkiler. Öz kaynaklardaki artışlar da öz kaynak hesaplarının ALACAK tarafına kaydedildiğinden, bir gelir ortaya çıktığında bu gelirin öz kaynak üzerinde artırıcı bir etki yapmasını istiyorsak, gelir hesabının ALACAK tarafına bu gelir tutarını kaydetmek gerekir. Naim DENİZ
70
Gelir - Gider Hesaplarının İşleyiş Mantığı
Giderler (Zararlar) işletmenin öz kaynakları üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Bir gider ortaya çıktığında bu gider öz kaynakları azaltıcı yönde etkiler. Öz kaynaklardaki azalışlar da öz kaynak hesaplarının BORÇ tarafına kaydedildiğinden, bir gider ortaya çıktığında bu giderin öz kaynak üzerinde azaltıcı bir etki yapmasını istiyorsak, gider hesabının BORÇ tarafına bu gider tutarını kaydetmek gerekir. Naim DENİZ
71
Bilanço Hesaplarının Özellikleri
Bilanço hesapları, bilanço eşitliği veya muhasebenin temel denklemi üzerinde yer alan hesaplardır. Ayrıca bu eşitlik bilançoyu da oluşturduğu için bu adı alırlar. Bilanço hesaplarını gelir tablosu hesaplarından ayıran en önemli özellik, bu hesapların dönem sonlarında kalan vererek daha sonraki döneme aktarılabilme imkânının olmasıdır. Bu hesaplar kesin mizanda kalan verirler ve bu kalanlar üzerinden bilançoda yer alırlar. Varlık (Aktif ) Hs.: ilk kayıt borç tarafına yapılır ve borç kalanı verir ya da kalan vermez Kaynak(Pasif ) Hs.: ilk kayıt alacak tarafına yapılır ve alacak kalanı verir ya da kalan vermez Naim DENİZ
72
Bilanço Hesaplarının Özellikleri
Varlık (Aktif ) Hs: Bu hesaplara ilk kayıt daima borç tarafına yapılır Borç kalanı verir ya da kalan vermezler Kaynak(Pasif ) Hs: Bu hesaplara ilk kayıt daima alacak tarafına yapılır Alacak kalanı verir ya da kalan vermez Naim DENİZ
73
Gelir Tablosu Hesaplarının Özellikleri
Gelir tablosu hesapları, her dönem için açılan gelir ve gider hesaplarından oluşur. Bu hesaplar bilanço hesaplarının tersine, bir dönem için açılırlar, dönem sonunda kapatılırlar. Dönem sonlarında dönem kârı veya zararını oluşturmak üzere tek bir hesapta toplanırlar. (Dönem karı veya zararı Hs.) Bu özellikleri nedeniyle gelir tablosu hesaplarına sonuç hesapları adı da verilir. Naim DENİZ
74
Gelir Tablosu Hesaplarının Özellikleri
GELİR HESAPLARI, bir dönemin her türlü hâsılat, gelir ve kâr kalemlerini takip etmek üzere açılan hesaplardır. Gelirler özkaynaklarda artış yaratan işlemler olmaları nedeniyle kaynak hesaplarıyla aynı yönde, yani alacaklanarak çoğalırlar. Bunun sonucunda da gelir hesapları kalan verecekleri zaman, daima alacak kalanı verir.* GİDER HESAPLARI, bir dönemin her türlü maliyet, gider ve zarar unsurlarını takip etmek üzere açılan hesaplardır. Giderler özkaynaklarda azalış yaratan işlemler olmaları nedeniyle kaynak hesaplarıyla ters yönde, yani borçlandırılarak çoğalırlar. Bunun sonucunda da gider hesapları kalan verecekleri zaman daima borç kalanı verir.* *Dönem sonlarında tüm gelir ve gider hesapları DÖNEM KARI veya ZARARI adı verilen toplayıcı bir hesaba alınır. Naim DENİZ
75
PARAYLA İFADE EDİLEN İŞLEMLERİN HESAPLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Bay A, TL nakdi, sermaye olarak koyup Alfa işletmesini kurmuştur Alfa işletmesi, TL’ye peşin mal alınmıştır. Alfa işletmesi, TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt almıştır. Alfa işletmesi, TL maliyetli malın tamamı TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satmıştır Alfa işletmesi, TL banka kredi borcu ödenmiştir. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir. Naim DENİZ
76
1. Bay A, 40 000 TL nakdi, sermaye olarak koyup Alfa işletmesini kurmuştur
KASA HS 40 000 SERMAYE HS. 40 000 Naim DENİZ
77
2. Alfa işletmesi, 15 000 TL’ye peşin mal alınmıştır.
KASA HS 40 000 15 000 SERMAYE HS. 40 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 Naim DENİZ
78
3.Alfa işletmesi, 5 000 TL’ye bankadan kredi çekerek taşıt almıştır.
KASA HS 40 000 15 000 SERMAYE HS. 40 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 BANKA KREDİLERİ HS. 5 000 TAŞITLAR HS 5 000 Naim DENİZ
79
4.Alfa işletmesi, TL maliyetli malın tamamını TL’ye yarısı peşin yarısı senet karşılığı satmıştır KASA HS 40 000 15 000 9 000 SERMAYE HS. 40 000 BANKA KREDİLERİ HS. 5 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 TAŞITLAR HS 5 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 Naim DENİZ
80
5.Alfa işletmesi, 2 000 TL banka kredi borcu ödenmiştir.
KASA HS 40 000 15 000 9 000 2 000 SERMAYE HS. 40 000 BANKA KREDİLERİ HS. 2 000 5 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 TAŞITLAR HS 5 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 Naim DENİZ
81
6. Alfa işletmesi, 5000 TL maliyetli mal 4500 TL’ye peşin satmıştır.
KASA HS 40 000 15 000 9 000 2 000 4 500 SERMAYE HS. 40 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 5 000 BANKA KREDİLERİ HS. 2 000 5 000 TAŞITLAR HS 5 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 SATILAN MALIN MALİYETİ HS. 5 000 Naim DENİZ
82
7. Alfa işletmesi, ay sonunda 500 TL’lik elektrik faturası ödemiştir.
SERMAYE HS. 40 000 KASA HS 40 000 15 000 9 000 2 000 4 500 500 BANKA KREDİLERİ HS. 2 000 5 000 TİCARİ MALLAR HS 15 000 10 000 5 000 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 18 000 TAŞITLAR HS 5 000 SATILAN MALIN MALİYETİ HS. 5 000 ALACAK SENETLERİ HS 5 000 GENEL YÖNETİM GİDERLERİHS. 500 Naim DENİZ
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.