FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
(GÜRÜLTÜ)

KONUNUN GENEL AMACI Katılımcıların, işyerindeki sağlığı ve güvenliği olumsuz etkileyen fiziksel risk etmenleri (GÜRÜLTÜ) hakkında bilgi sahibi olmalarını ve bu etmenlere karşı alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini öğrenmelerini sağlamaktır.

ÖĞRENME HEDEFLERİ Bu dersin sonunda katılımcılar; 1 2 3 4 5
İşyerlerinde çalışanların sağlığını olumsuz etkileyen fiziksel risk etmenlerini tanımlar. 2 Fiziksel risk etmenlerinin ortam ve kişiye yönelik ölçüm metotlarını sıralar. 3 Ulusal ve uluslararası standartlarda müsaade edilen değerleri belirtir. 4 Ülkemizde ve dünyada fiziksel risk etmenlerine maruziyetin yüksek olduğu iş kollarını karşılaştırır. 5 Fiziksel risk etmenlerinin işyerinde kontrolü ve iş güvenliği uzmanının bu konudaki görevlerini açıklar.

KONUNUN ALT BAŞLIKLARI
1 Gürültü 2 İlgili Mevzuat

TANIMLAR

TANIMLAR Gürültü "Bir gün gelecek insanlar kolera ve veba gibi gürültüye karşı da amansız bir mücadele verecekler." Robert KOCH (1910) 6 6

TANIMLAR Ses Ses: Kulak tarafından algılanabilen hava, sıvı ya da katı bir ortamdaki basınç değişimi 7 7

TANIMLAR Gürültü Gürültü: maruz kalanlar üzerinde olumsuz etkiler meydana getiren ve istenmeyen seslerdir. Hoşa gitmeyen istenmeyen rahatsız edici ses olarak tanımlanır. 8 8

TANIMLAR İşitme Fonksiyonu İnsan kulağı; 20 -20000 Hz
dB duyabilir. Gürültü, işitme fonksiyonunu; 120 dB'de kulakta rahatsızlık dB'de belirgin ağrı 140 dB'de kulak zarı yırtılması şeklinde olumsuz etkiler. 9 9

TANIMLAR İşitme Fonksiyonu
Bizim kulağımız orta frekanslara daha hassastır, bu frekans aralığı ise 500 Hz ile 4000 Hz aralığındadır ki bu konuşma frekansıdır. Bu duyarlılık, yarasada Hz., yunus balığında Hz. dir. 10 10

TANIMLAR Ses Gücü Düzeyi Ses gücü düzeyi (Lw)
Her cihaz için sabit olup literatürden ya da cihazın üreticisinden temin edilebilir. Ses gücü düzeyi (Lw): Bir ses kaynağının yaydığı ses enerjisi gücünün desibel olarak ölçülmüş halidir. Lw = 10 log (W/W0) [=] dB 11 11

TANIMLAR Ses Basıncı Düzeyi Ses basıncı düzeyi (Lp)
Gürültü kaynağına olan uzaklığa, ortamın akustik özelliğine ve gürültü kaynağının özelliklerine bağlı olarak değişir. Ses basıncı düzeyi (Lp): Sesi yaratan hava basıncının değişme miktarıdır. Lp= 20 log (Prms/Pref) [=] dB 12 12

TANIMLAR Desibel Desibel: Desibel (dB), belirli bir referans güç ya da miktar seviyeye olan oranı belirten genelde ses şiddeti için kullanılan logaritmik ve boyutsuz bir birimdir. Yani kısaca sesin şiddeti desibel (dB) cinsinden ölçülür. “0″ desibel insan kulağının işitebileceği en düşük ses olarak kabul edilir. “180″ dB ise roketin fırlatılış anında çıkardığı ses olarak ölçülür. Desibel ismi telefonun mucidi Alexander Graham BELL’den gelmektedir. Onun onuruna sesi ölçen bu birime desi-BELL denilmiştir. dB(A) nedir?Gürültü düzeyi dB (desibel) ile verilir. dB(A), belli durumlar için insan kulağı duyarlığı ile dengelenmiş bir ölçme biçiminin kullanıldığını gösteren simgedir. 13 13

Bazı Sesler İçin Örnek Gürültü Seviyeleri
TANIMLAR Bazı Sesler İçin Örnek Gürültü Seviyeleri Ses Basıncı Seviyesi dB(A) Gürültü Duyma duyarlılığının başlangıcı (sadece lab ta ölçülebilir) 10 Düzgün duyulabilen ses Kağıt hışırtısı, açık alanda gece sesi Fısıldama Sakin yerleşim bölgesi Alçak ses ile sohbet, sakin büro 50-55 Konuşma sesi, daktilo Elektrikli süpürge Gürültülü büro Telefon zili, köpek havlaması, klasik müzik Yoğun cadde trafiği Çığlık atmak, bağırmak, torna tezgahı, opera müziği Yük treni, turbo jeneratör, disco müziği Gökgürültüsü Uçak pervanesi, rock müzik Acı - ağrı sınırı Jet uçağı motoru 200 Uzay mekiği 14 14

TANIMLAR 15 15

TANIMLAR Emniyetli Çalışma Süreleri Ses Düzeyi (dBA) OSHA
Gürültü Kont. Yönet. 80 - 7,5 90 8 4 92 6 3 95 2 97 1,5 100 1 102 105 110 115 1/8 16 16

GÜRÜLTÜ TÜRLERİ 17 17

GÜRÜLTÜ TÜRLERİ 1-Frekans Spektrumuna Göre Gürültü Türleri
1.1-Sürekli Geniş Band Gürültüsü Birçok gürültü sürekli bir spektruma sahiptir. Yani gürültüyü meydana getiren sesin frekansı, tüm frekans boyunca yayılmıştır. Tabiatta mevcut bulunan bütün Renklerin karışımı nasıl beyaz ışığı meydana getirirse, bütün frekans aralıklarına sahip sürekli spektrumlu sesler de "Beyaz Gürültü"yü meydana getirir. Beyaz gürültüye en iyi örnek makine gürültüsüdür. 18 18

GÜRÜLTÜ TÜRLERİ 1-Frekans Spektrumuna Göre Gürültü Türleri
1.2-Sürekli Dar Band Gürültüsü Böyle seslerde birkaç frekans yoğun olarak yer alır. Örnek olarak daire testerenin çıkardığı ses özellikle yüksek frekansları ihtiva eder ve bu sınıf içinde yer alır. 19 19

GÜRÜLTÜ TÜRLERİ 2-Zamana Bağlı Olarak Gürültü Türleri
2.1- Kararlı (sürekli) gürültü Hiç kesintiye uğramadan, aynı modda çalışan ekipmanlar tarafından oluşan gürültüdür. Örnek olarak; pompaların ve fanların oluşturdukları çevresel gürültüler verilebilir. 2.2- Kararsız gürültü Gözlem süresinde gürültü seviyesinde önemli değişiklikler olan gürültülere denir. Kararsız gürültüler kendi içinde üçe ayrılır 20 20

2.2.1-Dalgalı gürültü Gözlem süresince seviyesinde sürekli ve önemli ölçüde değişiklikler olan gürültülere denir. 2.2.2-Kesikli gürültü Gözlem süresince seviyesi aniden ortam gürültü seviyesine düşen ve ortam gürültü seviyesi üzerindeki değeri bir saniye veya daha fazla sürede sabit olarak devam eden gürültülerdir. Trafik ve durup yeniden çalışan vantilatör gürültüleri bu gürültü türüne en güzel örneklerdir. 21 21

2.2.3-Vurma (darbe) gürültüsü (anlık gürültü) Her biri bir saniyeden daha az süren bir veya birden fazla vuruşun çıkardığı gürültüdür. Bir seste hızlı ve kısa değişimler yaşanıyorsa bu seste darbesel karakteristik var demektir. Aniden oluşan yüksek seviyeli çarpma, darbe ve patlama gürültüleri bu tiptendir. Kazık çakan inşaat makineleri, darbeli çalışan presler, taş ocaklarında dinamit patlatmaları veya matbaa makineleri bu gürültü türüne örnek olarak verilebilir. Rahatsızlık etkileri daha fazladır. 22 22

GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ
23 23

İŞİTMA KAYBI Her hangi bir ses kaynağı dış kulak orta kulak ve iç kulağa gelerek işitme sağlanır. Ses çok fazla olduğu zaman iç kulaktaki sinir uçlarını öldürmeye başlar. Yüksek sese maruz kalma süresi uzadıkça daha fazla sinir ucu harap olur. Sinir ucu sayısı azaldıkça da işitme azalır. Ölü sinir uçlarını canlandırmak mümkün değildir ve hasar kalıcıdır. 24 24

İŞİTME KAYBINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ İŞİTME KAYBINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER 1 - Gürültüyü Meydana Getiren Sesin Şiddeti, 2 - Gürültüyü Meydana Getiren Sesin Frekans Dağılımı, 3 - Gürültüden Etkilenme Süresi, 4 - Gürültüye Karşı Kişisel Duyarlılık, 5 - Gürültüye Kalan Kişinin Yaşı, 6 - Gürültüye Kalan Kişinin Cinsiyeti. 25 25

1-GÜRÜLTÜNÜN FİZİKSEL ETKİSİ
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ 1-GÜRÜLTÜNÜN FİZİKSEL ETKİSİ 1-Fiziksel Etkisi: Uyku; İnsanların fiziksel ve ruhsal sağlığı için uykunun bozulmaması çok önemlidir ve kronik uyku rahatsızlıkları çeşitli hastalıkların kaynağı olabilmektedir. 1.1-İşitme Kaybı; Gürültünün en önemli etkisi şüphesiz, insanların işitme duyusu üzerindeki işitme kayıplarıdır. İşitme kaybı iki tiptir. 26 26

GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ 1-GÜRÜLTÜNÜN FİZİKSEL ETKİSİ 1.1.1-İletim tipi işitme kaybı: Dış ve orta kulakta oluşan işitme kaybı tipidir. Ses şiddeti, dış ve orta kulaktan geçerken bir kayba uğrar ve iç kulağa aynen iletilmez. Bu işitme kaybı tipi, ani yüksek bir patlamanın dış kulak zarını zedelemesi sonucunda görülür. Ayni ses orta kulaktaki kemikçiklerde de düzensizlikler oluşturabilir. 1.1.2-Algı tipi işitme kaybı: Bu işitme kaybı tipi, iç kulakta görülen bir işitme kaybıdır. İç kulaktaki kokleada bulunan sıvının veya liflerin bozulması ile duyma sinirlerinin çalışmamasıdır. Bu işitme kaybı tipi daha çok, yüksek şiddette ve yüksek frekanslı seslerin oluşturduğu işitme kaybıdır. 27 27

GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ 1-GÜRÜLTÜNÜN FİZİKSEL ETKİSİ 1.1.1-İletim tipi işitme kaybı: Dış ve orta kulakta oluşan işitme kaybı tipidir. Ses şiddeti, dış ve orta kulaktan geçerken bir kayba uğrar ve iç kulağa aynen iletilmez. Bu işitme kaybı tipi, ani yüksek bir patlamanın dış kulak zarını zedelemesi sonucunda görülür. Ayni ses orta kulaktaki kemikçiklerde de düzensizlikler oluşturabilir. 1.1.2-Algı tipi işitme kaybı: Bu işitme kaybı tipi, iç kulakta görülen bir işitme kaybıdır. İç kulaktaki kokleada bulunan sıvının veya liflerin bozulması ile duyma sinirlerinin çalışmamasıdır. Bu işitme kaybı tipi daha çok, yüksek şiddette ve yüksek frekanslı seslerin oluşturduğu işitme kaybıdır. Endüstride, yüksek gürültüye kısa bir süre maruz kalan kişilerde geçici algı tipi bir işitme kaybı görülebilir. Bu etkilenme uzun süre olursa, işitme kaybı devamlı (kalıcı) olur ve kulak kaybettiği yeteneğini artık geri kazanamaz. 28 28

2-GÜRÜLTÜNÜN FİZYOLOJİK ETKİSİ
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ 2-GÜRÜLTÜNÜN FİZYOLOJİK ETKİSİ Yüksek kan basıncına (hipertansiyon), Hızlı kalp atışına, Kolesterol artışına, Adrenalin yükselmesine, Solunumun hızlanmasına, Adale gerilmesine, İrkilmelere 29 29

3-GÜRÜLTÜNÜN PSİKOLOJİK ETKİSİ
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ 3-GÜRÜLTÜNÜN PSİKOLOJİK ETKİSİ Rahatsızlık, aşırı tepkilere ve davranışlara dönüşebilir: Ani parlamalar, öfkeye hakim olamama ve kendini kaybetme gibi. Kızgınlık ve öfkenin içe yöneltilmesi: Kendini suçlama ve aşırı sessizlik ve içe kapanma. Kızgınlık ve öfkenin dışa vurumu: Tartışmacı ve karamsar olma durumu. Sakinleştirici kullanımı: Uyku hapı tüketiminin artması. Hoşgörünün azalması. Yardım isteğinin azalması. Davranış Bozuklukları Öfkelenme Rahatsızlık Duygusu Sıkılma 30 30

4-GÜRÜLTÜNÜN PERFORMANS ETKİSİ
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ 4-GÜRÜLTÜNÜN PERFORMANS ETKİSİ 4.1-Karşılıklı konuşmanın etkilenmesi Dinleme ve anlama güçlüğü ortaya çıkar. Konuşma kesintiye uğrar. Yüksek sesli konuşmak gerekir. İnsan iletişimi bozulur. Telefon konuşmaları etkilenir. Radyo, TV ve müzik dinleme etkilenir. 31 31

4-GÜRÜLTÜNÜN PERFORMANS ETKİSİ
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ 4-GÜRÜLTÜNÜN PERFORMANS ETKİSİ 4.2-Okuma ve öğrenmenin olumsuz etkilenmesi: Dikkat gerektirici, hafıza ve sözcüklerle ilgili çalışma ve öğrenimler gürültü ile olumsuz etkilenirler . 4.3-İş performansının etkilenmesi: Çalışma hayatında yüksek düzeyli ve ani veya kesikli gürültüler iş verimini çeşitli biçimlerde etkileyebilir: İşin zamanında yapılması İşin doğru olarak yapılması İş kazaları 32 32

AKUSTİK REFLEKS İşitme eşiğinin yaklaşık dB üzerinde m.stapedius’un refleks kasılması ile iç kulağa geçen ses şiddetinin azaltılması 33 33

Gürültüye bağlı işitme kaybı
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ Gürültüye bağlı işitme kaybı Geçici eşik kayması Kalıcı eşik kayması Akustik travma 34 34

Geçici eşik kayması Kısa süre ile gürültüye maruz kalma nedeniyle ortaya çıkan geçici işitsel yorgunluk tablosudur. Kalıcı değildir. Dış tüylü hücrelerin mekano elektrik transdüksiyon kanallarının geçici olarak kapanması nedeniyle Korti organının mekanik duyarlılığının azalması sonucu ortaya çıkar. 35 35

Kalıcı eşik kayması Uzun süre gürültüye maruziyet sonucunda ortaya çıkan tablodur. Kalıcıdır. Koklear yapılarda doğrudan mekanik hasar ve aşırı stimülasyona bağlı olarak metabolik değişiklikler nedeniyle ortaya çıkar. 36 36

Akustik travma Baş ve kulağa direkt gelen, bazen patlama ile birlikte olan şiddetli bir gürültüyü izleyen işitme kaybı, baş dönmesi 37 37

Gürültüye bağlı işitme kaybının karakteristik özellikleri
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ Gürültüye bağlı işitme kaybının karakteristik özellikleri Şiddeti 90 dB’in üzerindeki seslerle oluşur. İşitme kaybı bilateraldir. Nadiren asimetriktir. Kulağın ilk işitme kaybı 4000 Hz frekansında olur. Daha sonra konuşma frekanslarını etkilemeye başlar. Ancak ileri olgularda bile 500 Hz altının korunmuş olması karakteristiktir. Oluşan işitme kaybı sensörinöral tipte bir kayıp olduğundan tedavisi yoktur. Ancak maruziyet kaldırılırsa ilerlemez. Bu nedenle gürültüden korunma son derece önemlidir. 38 38

Neden 4000 frekans? Frekansın vibrasyon özelliğinden dolayı dar ve gergin olan bazal kıvrım daha fazla sarsılır. DKY ve orta kulak yapılarının özgün rezonansları nedeniyle iç kulağa en iyi 4000 frekans iletilir. Koklear kan akımı azalır. 39 39

GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBINDA TANI
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBINDA TANI Şüphe (Mesleki sorgu) Anamnez Otoskopik muayene Diapozon testleri Odyolojik değerlendirme Erken tanı- Takip İyileştirme- Koruma- Eğitim 40 40

Odyometrik testler erken tanı amacıyla ve tarama şeklinde uygulanır.
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ İŞİTME KONTROLU Odyometrik testler erken tanı amacıyla ve tarama şeklinde uygulanır. Maksimum korunma için beş adımda ortaya konmalıdır. 1-İşe başlamadan önce 2-Gürültülü alanda çalışmaya başlamadan önce 3-Bu alanda çalışırken yılda bir kez(80dB)‏ 4-Farklı alanda çalışmaya başladığı zaman 5-İşten ayrılırken 41 41

İŞİTME ÖYKÜSÜ Daha önce bir işitme testi yaptırdınız mı? (Ne zaman) Hiç işitme güçlüğü yaşadınız mı? Şimdi işitme güçlüğünüz var mı? Hiç gürültülü bir işte çalıştınız mı? Sağ kulağınızla mı sol kulağınızla mı daha iyi duyduğunuzu düşünüyorsunuz? Hiç kulaklarınızda çınlama duyuyor musunuz? Hiç baş dönmeniz oluyor mu? Hiç kafa travması geçirdiniz mi? Ailenizde 50 yaşından önce işitme kaybı olan var mı? Hiç kızamık, kabakulak ya da kızıl geçirdiniz mi? Herhangi bir alerjiniz var mı? Şimdi ya da önceden düzenli olarak ilaç, antibiyotik tedavisi gördünüz mü? Hiç kulak ağrısı geçirdiniz mi? Hiç kulak akıntınız oldu mu? Askerlik yaptınız mı? Özellikle ateşli silah deneyiminizi anlatınız. Bu güne kadar herhangi bir silah sesine maruz kaldınız mı? Ek (İkinci) bir işiniz var mı? Hobileriniz nelerdir? 42 42

Gürültü Kontrol listesi
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ Gürültü Kontrol listesi evet hayır Makinelerin ya da gürültülü parçaların çevresi kapatılmış mı ya da tümüyle tecrit edilmiş mi? □ Gürültü artışını önlemek için makinelere düzenli servis veriliyor mu? Tavanda, duvarlarda ya da makine kapaklarında ses yutucu materyel kullanımış mı? Gürültülü techizat ve gürültülü parçalar daha sessiz modellerle değiştiriliyor mu? Gürültünün yayılmasını önlemek için yeterli bariyer kullanılmış mı? Bidonlarda ve kutularda biriktirilen eşyaların düşüş mesafesi azaltılmış mı? Daha sessiz makinelerde çalışanlar diğer makinelerin yarattığı gürültüye karşı korunuyorlar mı? Gürültülü alanlarda çalışanlar uzun süre gürültüye maruz kalmamaları için rotasyona tabii tutuluyorlar mı? Gürültü düzeyinin 85 dB ya da daha yüksek olduğu yerlerde kulaklık ya da kulak tıkacı kullanılıyor mu? 43 43

GBİK RİSKİNİ ARTTITAN FAKTÖRLER
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ GBİK RİSKİNİ ARTTITAN FAKTÖRLER Mavi göz- açık ten Genetik yatkınlık DM, KVS hastalıkları, HT, Hiperlipidemi Demir ve A vitamini eksikliği Aminoglikozidler, Cisplatin, NSAID vb. İleri yaş Sigara 44 44

GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ Endüstride, yüksek gürültünün, işçilerde meydana getirdiği işitme kayıpları bir meslek hastalığıdır. “Meslek hastalığı: sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir.“ 45 45

GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
GÜRÜLTÜNÜN ZARARLI ETKİLERİ GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ Sosyal Sigorta Sağlık işlemleri Tüzüğü ekindeki meslek hastalıkları listesinde; Gürültü zararlarının “meslek hastalığı” sayılabilmesi için; gürültülü işte en az iki yıl, gürültü şiddeti sürekli olarak 85 dB’nin üstünde olan işlerde en az 30 gün (1 ay) çalışma gereklidir. Gürültüye bağlı işitme kayıplarına ilişkin “yükümlülük süresi” 6 aydır. denilmektedir. 46 46

GÜRÜLTÜ TESBİTİ VE KORUNMA
47 47

Gürültünün tespiti ve koruma önlemlerinin belirlenmesi için risk değerlendirmesi yapılmalıdır. İşçilerin maruz kaldığı gürültü düzeyini değerlendirecek ve gerekiyor ise gürültü ölçümü yapacaktır. Kullanılan yöntemler ve aygıtlar, mevcut koşullara, özellikle de ölçülecek olan gürültünün özelliklerine, maruziyet süresine ve çevresel faktörlere uygun olacaktır. Kullanılan gürültü ölçme yöntemi, bir işçinin kişisel maruziyetini gösterecek şekilde olacaktır. Ölçümler periydik olarak tekrarlanacak ölçüm hataları dikkate alınacaktır. 48 48

Gürültü ölçme cihazları, ortam dozimetreleri ve kişisel dozimetreler şeklinde düzenlenmiştir. Bir işyerinde, sekiz saatlik çalışma süresince toplam gürültü düzeyi ölçülmeli ve iyi bir frekans analizi yapılmalıdır. İşitme kayıpları göz önüne alınarak, gürültü ölçmeleri yapılacaksa, gürültü ölçme cihazları dB(A)'ya kalibre edilmelidir. Gürültü ölçme cihazında dB(A) değeri, insan kulağının duyma eğrisine en yakın değerlerini ifade eder. 49 49

Çeşitli çalışmalarda kaynaklanan gürültünün "Çevresel Gürültünün Kontrolü Yönetmeliği“, ve “Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik“ hükümlerine göre ölçümler yapılır. Genel olarak; Akustik Gürültü Ölçümü ve Raporlanması Çevresel Gürültü Ölçümü ve Raporlanması iç Gürültü Ölçümü ve Raporlanması Gürültü Maruziyet Ölçümleri ve Raporlanması Gürültü Haritalarının Oluşturulması şeklinde yapılır. 50 50

Süre içinde gürültü düzeyi değişiyorsa günlük doz nasıl bulunur? Bunun için Eşdeğer gürültü düzeyi kavramını açıklamak gerekir. Eşdeğer gürültü düzeyi, değişen gürültü düzeyinin, belli bir süre içindeki toplam enerjisi ile, aynı süre içinde toplam enerjisi aynı olan fakat düzeyi değişmeyen gürültü düzeyidir. Günlük dozu bulmak için eşdeğer gürültü düzeyi kullanılır. Yani süre, eşdeğer gürültü düzeyi ile çarpılır. 51 51

Gürültü nasıl ölçülür? Eşdeğer gürültü düzeyi nasıl bulunur? Ölçme için kullanılan aletler, düzenler mikrofonlar, yöntemler, süreler duruma ve amaca göre doğru seçilmezse, yanlış ya da yetersiz ve yanıltıcı sonuçlar elde edilir. Bu alanda kullanılan ölçme aletlerine genelde sonometre denir. Eşdeğer gürültü düzeyi, gelen ses enerjisini toplayarak, bunu ölçme süresi sonunda eşdeğer gürültü düzeyi cinsinden verebilen aletlerle (entegratör sonometrelerle) ya da dozimetre denen ve yalnızca doz ölçmeye yarayan aletlerle ölçülür. Dozimetreler, ufak ve basit olmaları nedeni ile, gün boyunca kişinin üzerinde taşınabilir. 52 52

RİSK YÖNETİMİ İşveren, İSG Yönetmeliğine yapacağı risk değerlendirmesinde hangi önlemlerin alınması gerektiğini tanımlayacak. Risk değerlendirmesi ile ilgili kayıt tutulacak ve saklanacaktır. Risk değerlendirmesi düzenli olarak ve önemli bir değişiklik olduğunda veya sağlık gözetimi sonuçlarının gerektirdiğinde yeniden yapılacaktır. 53 53

RİSK YÖNETİMİ Risk değerlendirmesi yapılırken özellikle; 1) Darbeli gürültüye maruziyet de dahil maruziyetin düzeyine, türü ve süresine, 2) Maruziyet sınır değerlerine ve maruziyet etkin değerlerine, 3) Özellikle hassas risk gruplarına dahil işçilerin sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine, 4) Teknik olarak mümkünse, gürültü ile işe bağlı ototoksik maddelerin etkileşimlerine veya gürültü ile titreşim arasındaki etkileşimlerin işçinin sağlık ve güvenliğine olan etkisine, 54 54

RİSK YÖNETİMİ 5) Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve işçiler tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer sesler ile gürültünün etkileşmesinin işçilerin sağlık ve güvenlikleri yönünden dolaylı etkisine, 6) İş ekipmanlarının gürültü emisyonları hakkında ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilere, 7) Gürültü emisyonu daha az olan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına, 8) Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında devam edip etmediğine, 9-Sağlık gözetimi sonuçları değerlendirilecektir. 10-Kişisel koruyucuların uygunluğu gözden geçirilecektir. 55 55

GÜRÜLTÜDEN KORUNMA 1- Gürültüyü önlemede en önemli prensip; Gürültüyü kaynağında yok etmek veya en aza indirmektir. 1.1-Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemleri seçmek, 1.2- Mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanını seçmek, 1.3- İşyerinin ve çalışılan yerlerin tasarımı ve düzenlenmesi, 1.4- İş ekipmanın kullanımıyla ilgili bilgiyi ve eğitimi vermek 56 56

GÜRÜLTÜDEN KORUNMA 1.5- Gürültüyü teknik yollarla azaltmak için; Hava yoluyla yayılan gürültüyü, perdeleme, kapatma, gürültü emici örtülerle ve benzeri yöntemlerle azaltmak, Yapıdan kaynaklanan gürültüyü, yalıtım ve benzeri yöntemlerle azaltmak, 1.6- İşyeri, çalışma sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programlarının uygulanması, 1.7- Gürültüyü azaltacak bir iş organizasyonu ile; Maruziyet süresini ve gürültü düzeyini sınırlamak, Yeterli dinlenme araları verilerek çalışma sürelerinin düzenlenmesi, gibi önlemler alınacaktır. 57 57

GÜRÜLTÜDEN KORUNMA 2- Gürültünün en yüksek maruziyet etkin değerini geçmesi halinde uygun organizasyon yapılarak maruziyet azaltılacaktır. 3- Çalışma yerleri işaretlenerek risk haritası yapılacaktır. İşaretli yerlere girişler kontrol edilecektir. 4- Dinlenme yerleri gürültü düzeyi amacına uygun olacaktır. 5- kadınlar, çocuklar, yaşlılar, özürlüler gibi hassas risk gruplarının korunması için gerekli önlemleri alacaktır. 58 58

TEKNİK KORUNMA 1- GÜRÜLTÜ KAYNAĞINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 1.1 – Kullanılan makinelerin, gürültü düzeyi düşük makineler ile değiştirilmesi, 1.2 – Gürültü düzeyi yüksek olarak yapılan işlemin, daha az gürültü gerektiren işlemle değiştirilmesi, 1.3 – Gürültü kaynağının ayrı bir bölmeye alınması. 59 59

TEKNİK KORUNMA 2- GÜRÜLTÜLÜ ORTAMDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 2.1 – Makinelerin yerleştirildiği zeminde, gürültüye ve titreşime karşı yeterli önlemlerin alınması, 2.2 – Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasına gürültüyü önleyici engel koymak, 2.3 – Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasındaki mesafeyi artırmak, 2.4 – Sesin geçebileceği ve yansıyabileceği duvar, tavan, taban gibi yerleri ses emici malzeme ile kaplamak. 60 60

TEKNİK KORUNMA 3- GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNE MARUZ KALAN KİŞİDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 3.1 – Gürültüye maruz kalan kişinin, sese karşı iyi izole edilmiş bir bölme içine alınması, 3.2 – Gürültülü ortamdaki çalışma süresinin kısaltılması, 3.3 – Gürültüye karşı etkin kişisel koruyucu kullanmak. 61 61

TEKNİK KORUNMA 3- GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNE MARUZ KALAN KİŞİDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 3.1 – Gürültüye maruz kalan kişinin, sese karşı iyi izole edilmiş bir bölme içine alınması, 3.2 – Gürültülü ortamdaki çalışma süresinin kısaltılması, 3.3 – Gürültüye karşı etkin kişisel koruyucu kullanmak. 62 62

MARUZİYET İşçiyi etkileyen maruziyetin belirlenmesinde, işçinin kullandığı kişisel kulak koruyucularının koruyucu etkisi de dikkate alınarak maruziyet sınır değer uygulanacaktır. Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmayacaktır. Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiği işlerde kesin olarak tespit edildiği işlerde, risklerin en aza indirmesi için yeterli önlemler alınmış olması ve 87 dB(A) maruziyet sınır değeri aşılmamak kaydı şartı ile günlük maruziyet değerleri yerine haftalık maruziyet değerleri kullanılabilir. 63 63

MARUZİYET İşveren, işçilerin maruz kaldığı gürültü düzeyini değerlendirecek ve gerekiyor ise gürültü ölçümü yapacaktır. Kullanılan yöntemler ve aygıtlar, mevcut koşullara, özellikle de ölçülecek olan gürültünün özelliklerine, maruziyet süresine ve çevresel faktörlere uygun olacaktır. Bu yöntemler ve aygıtlar Gürültü Yönetmeliğin 4’üncü maddesindeki tanımlanan parametrelerin belirlenmesine ve 5’inci maddesinde belirlenen değerlerin aşılıp aşılmadığını tespit edebilecek donanıma sahip olacaktır. . 64 64

MARUZİYET Gürültü ölçme yöntemi, işçinin kişisel maruziyetini gösterecek şekilde olacaktır. Yukarıda belirtilen değerlendirme ve ölçümler uzmanlarca planlanacak ve uygun aralıklarla tekrarlanacaktır. Maruziyet düzeyinin değerlendirilmesi ve ölçüm sonuçları, daha sonra tekrar değerlendirilebilmesi için uygun bir şekilde saklanacaktır. Ölçüm sonuçları değerlendirilirken, ölçüm hataları dikkate alınacaktır. . 65 65

KİŞİSEL KORUNMA 1) Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, alınan tedbirler ile önlenemiyor ise işveren; a) Çalışanın gürültüye maruziyeti en düşük maruziyet eylem değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurur. b) Çalışanın gürültüye maruziyeti en yüksek maruziyet eylem değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler. c) Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı gösterir ve bu madde gereğince alınan kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol eder. . 66 66

KİŞİSEL KORUNMA (2) İşveren tarafından sağlanan kulak koruyucu donanımlar; a) 2/7/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik ve 29/11/2006 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olur. b) İşitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir. c) Çalışanlar tarafından doğru kullanılır ve korunur. ç) Çalışana tam olarak uyar. d) Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır. . 67 67

KULAK KORUYUCULAR Öncelikle bilinmesi gereken; KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR Tehlikeyi yok etmez, tehlikeden olumsuz etkilenmeyi önler veya en aza indirir. 68 68

KULAK KORUYUCULAR Genellikle iki çeşit KK vardır. Kulak kanalının içine yerleştirilen tek kullanımlık veya tekrar kullanılabilinen tıkaçlar ve kulak kepçesini de içine alan manşonlar Hangilerinin seçileceği, uygulanan gürültüden korunma proğramı çerçevesinde; maruziyet düzeyine, kullanılacak ortam koşullarına, sağladığı konfora bağlı olarak değişir. 69 69

KULAK KORUYUCULAR Kulak tıkaçlarının; küçük ve kullanımı kolay, daha konforlu, diğer koruyucularla birlikte takılabilmesi, kapalı alanlarda kullanılması avantaj olarak görünürken, kulak kanalına kolay yerleştirilememesi kolay çıkarılamaması, hijyen koşullarının yeterli sağlanamaması (tahriş vs.), kolay kaybedilmesi ve takıldığının görülmemesi dezavantaj olarak ortaya çıkar. 70 70

KULAK KORUYUCULAR Manşonların daha fazla azaltma sağlaması, her kulağa uygun olması, kaybedilmesinin zor olması, görülebilir ve enfeksiyon riskinin az olması avantajları, taşınmasının zor olması, diğer koruyucularla kullanılmasının zor olması, kapalı alana uygun olmaması ise dezavantajlarıdır. 71 71

Kulak Tıkacı Adaptasyon Programı Gün Sabah Öğleden Sonra 1. Gün 30 Dakika 2. Gün 1 Saat 3. Gün 2 Saat 4. Gün 3 Saat 5. Gün Tam Gün 72 72

Kulak Koruyucu Seçimi Kulak koruyucusu hangi sürelerde takılmalıdır? Değişik nedenlerden dolayı, kişisel koruyucuların kullanımının 8 saatlik çalışma süresini kapsamaması sonucunda beklenen etki hızla düşer. Örneğin, 8 saatlik süre için azaltma miktarı 25 dB olarak seçilmiş bir koruyucunun 1 saat takılmaması ile etkinliği 8 dB’e düşer. Kişisel koruyucular 8 saatlik çalışma süresince çıkarılmamalıdır. 73 73

Kulak Koruyucu Seçimi Kulak koruyucularından beklenen diğer özellikler: Kulak koruyucularına beklenen azaltma miktarının sağlanması yanında istenen en önemli özellik konforlu olmasıdır. Kimi zaman konfor ve ergonomik özellikler gürültü azaltma miktarının önüne geçmektedir. Çünkü istenen azaltmanın sağlanabilmesi için doğru, tüm çalışma saatlerinde ve sağlıklı kullanım şarttır. Beklenen bazı özellikler söyle sıralanabilir; • Yapıldığı maddenin kalitesi, • Kolay bakım. temizlik için özel sıvıya gereksinimi olmayan, • Kulaklıkların köse ve kenarlarının yuvarlatılmış olması, • Saça yapışmama ve saçı çekmeme özelliği, • Erimeye, yanmaya, parlamaya, patlamaya karsı dirençli, • Çabuk sekil alabilen, • Hijyenik, kulakta tahriş veya irritasyon yapmayan, 74 74

Uygun kullanma gerekliliği:
GÜRÜLTÜ TESBİTİ VE KORUNMA Kulak Koruyucu Seçimi Uygun kullanma gerekliliği: Kulak tıkaçları kulak kanalına iyi yerleştirilemediği, manşonların saç, sakal, gözlük gibi nedenlerle cilt ile temasının tam olarak sağlanamadığı durumlarda ve üreticinin kullanım koşullarına uyulmadığı durumlarda ses orta kulağa ve iç kulağa Sekil ’de gösterilen yollarla sızarak ulaşır ve beklenen yarar sağlanamaz 75 75

Kulak Koruyucu Seçimi Temizlik, bakım, değiştirme, saklama: KK’ları kolay temizlenebilmeli ve temizlik için özel sıvılara ihtiyaç duyulmamalı, manşonların eskiyen ve bozulan bölümleri değiştirilmeli, özellikle tıkaçlar yağlı ve pis elle kullanılmamalı, tekrar kullanılan KK’ları özel kapalı kutularda saklanmalı ve bu sırada direk güneş ışığına , toza ve diğer kirleticilerle temas etmemelidir. 76 76

MARUZİYETİN SINIRLANMASI Çalışanın maruziyeti, hiçbir durumda maruziyet sınır değerlerini aşamaz. Bütün kontrol tedbirlerinin alınmasına rağmen, maruziyet sınır değerlerinin aşıldığının tespit edildiği durumlarda, işveren; a) Maruziyeti, sınır değerlerin altına indirmek amacıyla gerekli tedbirleri derhal alır. b) Maruziyet sınır değerlerinin aşılmasının nedenlerini belirler ve bunun tekrarını önlemek amacıyla, koruma ve önlemeye yönelik tedbirleri gözden geçirerek yeniden düzenler. . 77 77

BİLGİLENDİRME VE EĞİTİM (1) İşveren, işyerinde en düşük maruziyet eylem değerlerine eşit veya bu değerlerin üzerindeki gürültüye maruz kalan çalışanların veya temsilcilerinin gürültü maruziyeti ile ilgili olarak ve özellikle; a) Gürültüden kaynaklanabilecek riskler, b) Gürültüden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar, c) Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri, ç) Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi, 78 78

BİLGİLENDİRME VE EĞİTİM d) Kulak koruyucularının doğru kullanılması, e) İşyerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı, f) Bakanlıkça sağlık gözetimine ilişkin çıkarılacak ilgili mevzuat hükümlerine ve 13 üncü maddeye göre, çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı, g) Gürültü maruziyetini en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları, hususlarında bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlar. 79 79

GÖRÜŞ ALINMASI VE KATILIM İşveren; a) Gerçekleştirilecek olan risk değerlendirmesi, b) Risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanacak tedbirler, c)Kulak koruyucularının seçilmesi, hususlarında çalışanların veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar. 80 80

SAĞLIK GÖZETİMİ (1) Gürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların işitme kabiliyetinin korunması amacıyla; a) İşveren; 1) Gereken durumlarda, 2) İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görüldüğü hallerde, 3) İşyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla, çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. b) En yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için, işitme testleri işverence yaptırılır. c) Risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu gösterdiği yerlerde, n düşük maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için de işitme testleri yaptırılabilir. 81 81

SAĞLIK GÖZETİMİ (1) Gürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların işitme kabiliyetinin korunması amacıyla; a) İşveren; 1) Gereken durumlarda, 2) İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görüldüğü hallerde, 3) İşyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla, çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. b) En yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için, işitme testleri işverence yaptırılır. c) Risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu gösterdiği yerlerde, n düşük maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için de işitme testleri yaptırılabilir. 82 82

SAĞLIK GÖZETİMİ (2) İşitme ile ilgili sağlık gözetimi sonucunda, çalışanda tespit edilen işitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti halinde; a) Çalışan, işyeri hekimi tarafından, kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilir. b) İşveren; 1) İşyerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirir. 2) Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemleri gözden geçirir. 3) Riskleri önlemek veya azaltmak için çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygular. 4) Benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. 83 83

Mevzuat 84 84

Resmi Gazete Tarihi/Sayısı:28.07.2013/28721
MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: /28721 Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, çalışanların gürültüye maruz kalmaları sonucu oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gereklilikleri belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanır. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 6331 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine ve 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna dayanılarak ve 6/2/2003 tarihli ve 2003/10/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır. 85 85

MEVZUAT Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) En yüksek ses basıncı (Ptepe): C-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının tepe değerini, b) Günlük gürültü maruziyet düzeyi (LEX, 8saat) [dB(A) re. 20 µPa]: TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlandığı gibi en yüksek ses basıncının ve anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu A-ağırlıklı bütün gürültü maruziyet düzeylerinin, sekiz saatlik bir iş günü için zaman ağırlıklı ortalamasını, c) Haftalık gürültü maruziyet düzeyi (LEX, 8saat): TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlandığı gibi A-ağırlıklı günlük gürültü maruziyet düzeylerinin, sekiz saatlik beş iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalamasını, d) Kanun: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu, 86 86

MEVZUAT Maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından, maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri aşağıda verilmiştir: a) En düşük maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 80 dB(A) veya (Ptepe) = 112 Pa [135 dB(C) re. 20 µPa] (20 µPa referans alındığında 135 dB (C) olarak hesaplanan değer). b) En yüksek maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 85 dB(A) veya (Ptepe) = 140 Pa [137 dB(C) re. 20 µPa]. c) Maruziyet sınır değerleri: (LEX, 8saat) = 87 dB(A) veya (Ptepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 µPa]. 87 87

MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK (2) Maruziyet sınır değerleri uygulanırken, çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınır. (3) Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz. (4) Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiğinin kesin olarak tespit edildiği işlerde, maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerinin uygulanmasında günlük gürültü maruziyet düzeyi yerine, haftalık gürültü maruziyet düzeyi kullanılabilir. Bu işlerde; a) Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır değerini aşamaz. b) Bu işlerle ilgili risklerin en aza indirilmesi için uygun tedbirler alınır. 88 88

MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN
KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Maruziyetin belirlenmesi MADDE 6 – (1) İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarak maruziyeti belirler. (2) Gürültü ölçümünde kullanılacak yöntem ve cihazlar; a) Özellikle ölçülecek olan gürültünün niteliği, maruziyet süresi, çevresel faktörler ve ölçüm cihazının nitelikleri dikkate alınarak mevcut şartlara uygun olur. b) Gürültü maruziyet düzeyi ve ses basıncı gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile 5 inci maddede belirtilen maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerinin aşılıp aşılmadığına karar verilebilmesine imkan sağlar. c) Çalışanın kişisel maruziyetini gösterir. (3) Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve iş müfettişlerinin denetimlerinde istenildiğinde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklanır. 89 89

MEVZUAT Risklerin değerlendirilmesi
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Risklerin değerlendirilmesi MADDE 7 – (1) İşveren; 29/12/2012 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde, gürültüden kaynaklanabilecek riskleri değerlendirirken; a) Anlık darbeli gürültüye maruziyet dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresine, b) Maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerine, c) Başta özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine, ç) Teknik olarak elde edilebildiği durumlarda, işle ilgili ototoksik maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan etkisine, 90 90

MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK d) Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisine, e) İş ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilerine, f) Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına, g) Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediğine, ğ) Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgilere, h) Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığına, özel önem verir. 91 91

KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Maruziyetin önlenmesi ve azaltılması MADDE 8 – (1) İşveren, risklerin kaynağında kontrol edilebilirliğini ve teknik gelişmeleri dikkate alarak, gürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlar ve 8, 9, 10 ve 11 inci maddelere göre hangi tedbirlerin alınacağını belirler. (2) İşveren, maruziyetin önlenmesi veya azaltılmasında, Kanunun 5 inci maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine uyar ve özellikle; a) Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemlerinin seçilmesi, b) Yapılan işe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanının seçilmesi, c) İşyerinin ve çalışılan yerlerin uygun şekilde tasarlanması ve düzenlenmesi, ç) İş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimin verilmesi, 92 92

MEVZUAT d) Gürültünün teknik yollarla azaltılması ve bu amaçla;
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK d) Gürültünün teknik yollarla azaltılması ve bu amaçla; 1) Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması, 2) Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması, e) İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programlarının uygulanması, f) Gürültünün, iş organizasyonu ile azaltılması ve bu amaçla; 1) Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması, 2) Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi, hususlarını göz önünde bulundurur. 93 93

MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK (3) İşyerinde en yüksek maruziyet eylem değerlerinin aşıldığının tespiti halinde, işveren; a) Bu maddede belirtilen önlemleri de dikkate alarak, gürültüye maruziyeti azaltmak için teknik veya iş organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir eylem planı oluşturur ve uygulamaya koyar. b) Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler. İşaretlenen alanların sınırlarını belirleyerek teknik olarak mümkün ise bu alanlara girişlerin kontrollü yapılmasını sağlar. (4) İşveren, çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü düzeyinin, bu yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olmasını sağlar. (5) İşveren, bu Yönetmeliğe göre alınacak tedbirlerin, Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumlarına uygun olmasını sağlar. 94 94

MEVZUAT Kişisel korunma
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Kişisel korunma MADDE 9 – (1) Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, 8 inci maddede belirtilen tedbirler ile önlenemiyor ise işveren; a) Çalışanın gürültüye maruziyeti 5 inci maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurur. b) Çalışanın gürültüye maruziyeti 5 inci maddede belirtilen en yüksek maruziyet eylem değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler. c) Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı gösterir ve bu madde gereğince alınan kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol eder. 95 95

MEVZUAT (2) İşveren tarafından sağlanan kulak koruyucu donanımlar;
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK (2) İşveren tarafından sağlanan kulak koruyucu donanımlar; a) 2/7/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik ve 29/11/2006 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olur. b) İşitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir. c) Çalışanlar tarafından doğru kullanılır ve korunur. ç) Çalışana tam olarak uyar. d) Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır. 96 96

MEVZUAT Maruziyetin sınırlandırılması
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Maruziyetin sınırlandırılması MADDE 10 – (1) Çalışanın maruziyeti, hiçbir durumda maruziyet sınır değerlerini aşamaz. Bu Yönetmelikte belirtilen bütün kontrol tedbirlerinin alınmasına rağmen, 5 inci maddede belirtilen maruziyet sınır değerlerinin aşıldığının tespit edildiği durumlarda, işveren; a) Maruziyeti, sınır değerlerin altına indirmek amacıyla gerekli tedbirleri derhal alır. b) Maruziyet sınır değerlerinin aşılmasının nedenlerini belirler ve bunun tekrarını önlemek amacıyla, koruma ve önlemeye yönelik tedbirleri gözden geçirerek yeniden düzenler. 97 97

MEVZUAT Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi
ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi MADDE 11 – (1) İşveren, işyerinde 5 inci maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem değerlerine eşit veya bu değerlerin üzerindeki gürültüye maruz kalan çalışanların veya temsilcilerinin gürültü maruziyeti ile ilgili olarak ve özellikle; a) Gürültüden kaynaklanabilecek riskler, b) Gürültüden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar, c) 5 inci maddede belirtilen maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri, 98 98

MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK ç) Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi, d) Kulak koruyucularının doğru kullanılması, e) İşyerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı, f) Bakanlıkça sağlık gözetimine ilişkin çıkarılacak ilgili mevzuat hükümlerine ve 13 üncü maddeye göre, çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı, g) Gürültü maruziyetini en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları, hususlarında bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlar. 99 99

MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması MADDE 12 – (1) İşveren, bu Yönetmeliğin kapsadığı konularda ve özellikle; a) 7 nci maddeye göre gerçekleştirilecek olan risk değerlendirmesi, b) 8 inci maddeye göre risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanacak tedbirler, c) 9 uncu maddede belirtilen kulak koruyucularının seçilmesi, hususlarında çalışanların veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar. 100 100

KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK Sağlık gözetimi MADDE 13 – (1) Gürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların işitme kabiliyetinin korunması amacıyla; a) İşveren; 1) Kanunun 15 inci maddesine göre gereken durumlarda, 2) İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görüldüğü hallerde, 3) İşyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla, çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. b) 5 inci maddede belirtilen en yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için, işitme testleri işverence yaptırılır. c) Risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu gösterdiği yerlerde, 5 inci maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için de işitme testleri yaptırılabilir. 101 101

MEVZUAT ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK (2) İşitme ile ilgili sağlık gözetimi sonucunda, çalışanda tespit edilen işitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti halinde; a) Çalışan, işyeri hekimi tarafından, kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilir. b) İşveren; 1) İşyerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirir. 2) Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemleri gözden geçirir. 3) Riskleri önlemek veya azaltmak için çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygular. 4) Benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. 102 102

ŞİMDİ ÇAY SAATİ

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim