Topografya ve Kayaçlar

... konulu sunumlar: "Topografya ve Kayaçlar"— Sunum transkripti:

1 Topografya ve Kayaçlar

2 HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

3 Çevrenizdeki yeryüzü şekilleri hangi faktörlerin eseridir?
Çevremizde yer alan yer şekillerine baktığımızda dağlar,vadiler,ovalar,deltalar,baraj gölleri olduğunu görürüz. Bu yeryüzü şekillerinin oluşumuna neden olan faktörler şunlardır. Dağlar-Kıvrılma Vadiler-Akarsu aşındırma Deltalar-Akarsu biriktirme Baraj gölleri-Akarsu biriktirme

4 Kayaçların oluşum şekilleri aynımıdır?
Kayaçların oluşum şekilleri farklıdır. Püskürük taşlar- Volkanizma Tortul taşlar-Birikme,tortulaşma Başkalaşım taşları-Tortul ve volkanik taşların değişime uğramasıyla oluşur.

5 Andezit,kil,kum,marn ve alüvyonların aşınmaya karşı dirençleri nasıldır?
Bazı maddelerin aşınmaya karşı dirençleri fazla iken,bazılarının dirençleri azdır. Özellikle kil,marn,kum ve alüvyonların aşınmaya karşı dirençleri yoktur. Çok kolay aşınırlar. Andezit ise aşınmaya karşı daha çok dirençlidir.

6 İNCELEMELER

7 Yeryüzünde farklı görünümünde Granit bloklarına rastlanır. Bunda
Kayacın hangi özellikleri etkilidir?

8 Granitler, yeryüzünde çok yaygın olarak bulunurlar.
Yeryüzünde farklı görünümünde Granit bloklarına rastlanır.Bunda Kayacın hangi özellikleri etkilidir? Granitler, yeryüzünde çok yaygın olarak bulunurlar. Granitler;dikey ve yatay damar katmanları veya düzgün şekilleri olmayan kütleler halinde oluşurlar. Çoğu granitler jeosenklinal (tabakaların geniş bir alanda aşağıya doğru tekne biçiminde çöktüğü yapılar) dağ oluşumlarının dibine yerleşirler.

9 Peri bacalarının oluşumunda kayaçların hangi özellikleri etkilidir?

10 Peri bacalarının oluşumunda kayaçların hangi özellikleri etkilidir?
Daha çok Ürgüp civarında bulunan şapkalı peribacaları konik gövdeli olup, tepe kısımlarında bir kaya bloku bulunmaktadır. Gövde tüf ve volkan külünden oluşmuş kayaçtan; şapka kısmı ise lahar ve ignimbirit gibi sert kayaçlardan oluşmaktadır. Yani şapkayı oluşturan kaya türü, gövdeyi oluşturan kaya topluluğuna oranla daha dayanıklıdır. Bu peribacasının oluşumu için ilk koşuldur.

11 KAYAÇ DÖNGÜSÜ NEDİR?

12 KAYAÇ DÖNGÜSÜ NEDİR? Kayaçlar sürekli döngü halindedir.

13 KAYAÇ DÖNGÜSÜ NEDİR? Bir magmatik kayaç sıcaklık ve/veya basınç altında metamorfik kayaca, metamorfik bir kayaç sıcaklıkla eriyerek magmaya ardından da magmatik kayaca, hem magmatik kayaç hem de metamorfik kayaç ayrışarak tortul kayaca dönüşür.

14 Buna kayaç döngüsü adı verilir.
KAYAÇ DÖNGÜSÜ NEDİR? Buna kayaç döngüsü adı verilir.

15 KAYAÇ DÖNGÜSÜ NEDİR? Kayaçların oluştukları günden bu yana devam eden ve farklı tür kayaçların doğal yollarla birbirine dönüşmesini açıklayan sürece "kaya döngüsü" denir.

16 OLUŞUMLARINA GÖRE TAŞLAR

17

18 Püskürük Taşlar

19 NASIL OLUŞUR

20 İÇ PÜSKÜRÜK TAŞLAR

21 İÇ PÜSKÜRÜK TAŞLAR Magmanın yeryüzünün derinliklerinde soğuyup, katılaşmasıyla oluşan taşlardır. İç püskürük taşların en tanınmış örnekleri granit, siyenit, diyorit ve gabro’dur.

22 GRANİT

23 GRANİT

24 GRANİT

25 siyenit

26 siyenit

27 siyenit

28 DİYORİT

29 DİYORİT

30 Gabro

31 DIŞ PÜSKÜRÜK TAŞLAR

32 Magmanın yeryüzüne çıkıp, yeryüzünde soğumasıyla oluşan taşlardır.
DIŞ PÜSKÜRÜK TAŞLAR Magmanın yeryüzüne çıkıp, yeryüzünde soğumasıyla oluşan taşlardır.

33 ÖZELLİKLERİ

34 ÖZELLİKLERİ Yapıları kristallidir.
En çok heykel yapımında ve inşaatlarda kullanılır. Tabakalanma yoktur Kütleler halindedirler İçlerinde fosil bulunmaz

35 DIŞ PÜSKÜRÜK TAŞLAR Dış püskürük taşların en tanınmış örnekleri bazalt, andezit, obsidiyen ve volkanik tüftür.

36 BAZALT

37 ANDEZİT

38 ANDEZİT

39 İNCİ TAŞI

40 VOLKAN CAMI

41 VOLKANİK TÜF TAŞI

42 OBSİDİYEN

43 TORTUL -SEDİMENT-TAŞLAR

44 NASIL OLUŞUR? Denizlerde, göllerde ve çukur yerlerde meydana gelen tortulanma ve çökelmelerle oluşan taşlardır. Tortul taşların yaşı içerdikleri fosillerle belirlenir.

45 ÖZELLİKLERİ Yapıları kristalli taneli değildir
İçlerinde fosil bulunabilir Tabakalı bir yapıdadırlar Asitten etkilenirler.

46 MEKANİK TORTUL TAŞLAR

47 MEKANİK(KIRINTILI)TORTUL TAŞLAR
Akarsuların, rüzgarların ve buzulların, taşlardan kopardıkları parçacıkların çökelip, birikmesi ile oluşur. Örnek:Kil taşı (şist), kumtaşı (gre) ve çakıl taşı (konglomera)’dır.

48 KUMTAŞI (GRE)

49

50 ÇAKILTAŞI (KONGLOMERA)

51 KONGLOMERA

52 KİMYASAL TORTUL TAŞLAR

53 KİMYASAL TORTUL TAŞLAR
Suda erime özelliğine sahip taşların suda eriyerek başka alanlara taşınıp tortulanması ile oluşur. Örnek:Jips, traverten, kireç taşı (kalker), çakmaktaşıdır.

54 JİPS

55 TRAVERTEN

56 KALKER

57 KALKER

58 ORGANİK TORTUL TAŞLAR

59 ORGANİK TORTUL TAŞLAR Bitki ya da hayvan kalıntılarının belli ortamlarda birikmesi ve zamanla taşlaşması sonucu oluşur. Organik tortul taşların en tanınmış örnekleri mercan kalkeri, tebeşir ve kömürdür.

60 ATOL

61 TEBEŞİR TAŞI

62 KÖMÜR

63 KÖMÜR

64 ANTRASİT Karbon miktarı % 94 ise antrasit adını alır.

65 TAŞKÖMÜRÜ Karbon miktarı % 80 – 90 ise taş kömürüdür.

66 LİNYİT Karbon miktarı %70 ise linyit oluşur.

67 Karbon miktarı % 60 ise turba oluşur.

68 Elmas

69 Kaşıkçı Elması

70 METAMORFİK -BAŞKALAŞIM- TAŞLARI

71 METAMORFİK (BAŞKALAŞIM) TAŞLARI
Başkalaşım taşları biçimleri değişmiş olan kayalardır.

72 NASIL OLUŞUR? Tortul ve volkanik taşların yüksek sıcaklık ve basıncın etkisiyle eski özelliklerini kaybederek yeni özellikler kazanması ile oluşur.

73 NASIL OLUŞUR? Bazen yer kabuğundaki hareketler sonucunda bir kaya derinlere inerek mantodan gelen sıcaklıkla değişime neden olur.

74 ÖZELLİKLERİ

75 ÖZELLİKLERİ Yapıları kristallidir. Tabakalı ve sert yapıdadırlar
Fosil bulundurmazlar Asitlerden etkilenmezler.

76 METAMORFİK TAŞLAR Kalker >Mermer Kil taşı >Mikaşist Kum taşı----->Kuvarsit Granit >Gnays Kil taşı Arduaz

77 Mikaşist

78 Mikaşist

79 Kuvarsit

80 Kuvarsit

81 Kuvarsit

82 Kuvarsit

83 Gnays

84 Gnays

85 MERMER

86 MERMER

87 MERMER