HARMANLANMIŞ ÖĞRENME ORTAMLARI

... konulu sunumlar: "HARMANLANMIŞ ÖĞRENME ORTAMLARI"— Sunum transkripti:

1 HARMANLANMIŞ ÖĞRENME ORTAMLARI
HAZIRLAYAN: GAMZE BAYRAKTAR- SINIF ÖĞRETMENLİĞİ DANIŞMAN DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL KORUCU ARALIK,2020

2 İNDEX HARMANLANMIŞ ÖĞRENME HARMANLANMIŞ ÖĞRENME MODELLERİ ÖĞRENME DEĞİŞKENLERİ HARMANLANMIŞ ÖĞRENME TASARIMI FARKLI ÖĞRENME DURUMLARI İÇİN ÇEŞİTLİ ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRENME HARMANLANMIŞ ÖĞRENME VE TEKNOLOJİ

3 HARMANLANMIŞ ÖĞRENME Etkili öğrenmeyi sağlamak için farklı öğretim yöntemlerini birleştirmek, uzun yıllardır var olan bir fikirdir. Bu amaçla, öğretmenler sınıflarda değişik öğretim stratejilerini karıştırarak kullanmaktadırlar. “Karıştırma”nın teknoloji ile yorumlanan hali ise 2001 yılında önemli bir ivme elde etmiş olan harmanlanmış öğrenmedir. Harmanlanmış öğrenme yeni bir kavram olmamakla beraber potansiyeli e-öğrenme ile beraber ortaya çıkmıştır (Sloman, 2003). Araştırmalarda, öğrenmenin “harmanlanması” veya “karıştırılması” kavramları araştırıcılar tarafından uygulama amaçlarına bağlı olarak farklı şekillerde yorumlanmakta dolayısıyla harmanlanmış öğrenme için yapılan farklı tanımlar bulunmaktadır (Mortera-Gutiérrez, 2006).

4 Son yıllarda etkili bir öğretim tasarımı yaklaşımı olarak sunulan harmanlanmış öğrenme, genel bir ifade ile farklı bilgi aktarım yöntemlerinin bir arada ve bir öğrenme yöntemi kapsamında bazı durumlarda kullanmasıdır (Sloman, 2003). Singh ve Reed, (2001) harmanlanmış öğrenmeyi bir öğrenme programı olarak ele almıştır. Buna göre, harmanlanmış öğrenme; sadece farklı bilgi aktarım yöntemlerinin karıştırılması veya birlikte kullanılması değil, bunun programın maliyeti ve programın öğrenme kazanımları açısından programdan en üst düzeyde verim elde etmeyi sağlayacak biçimde “doğru” öğrenme teknolojilerini “doğru” öğrenme stilleri ile ilişkilendirerek “doğru” yetenekleri “doğru” insana “doğru” zamanda aktarma işidir. Harmanlanmış öğrenmenin araştırmalarda sıklıkla karşılaşılan tanımlarından bir diğeriyse Osguthorpe ve Graham (2006) tarafından yapılan tanımdır. Bu tanıma göre harmanlanmış öğrenme; özellikle bilgisayar tabanlı teknolojilerin vurgulandığı, iki ayrı öğrenme/öğretme modelinin, geleneksel yüz yüze öğrenme sistemi ve dağıtık öğrenme sisteminin birleşimidir.

5 HARMANLANMIŞ ÖĞRENME MODELLERİ
Seçimli Model Bu modelde öğrenci dersi çevrimiçi ortamda alır. Dersin yüz yüze kısmı omamasına rağmen, öğrenci aynı zamanda aldığı diğer dersleri sınıf ortamında geleneksel olarak aldığı için geleneksel öğrenme modellerine dahil edilmiştir. Rotasyon Modeli Karma öğrenmenin bu versiyonunda öğrenciler belli bir programa göre farklı istasyonlar arasında –online çalışarak veya öğretmenle yüz yüze vakit geçirerek- dönüşümlü olarak çalışırlar. Rotasyon model ilköğretim okullarında daha çok kullanılmaktadır – Kaliforniya’daki karma öğrenme yaklaşımı kullanan ilköğretim okullarının yüzde 80’i rotasyon modelini takip etmektedir.

6 İstasyon Rotasyon Modeli “İstasyon rotasyon modelinde öğrenciler belli bir derste veya konuda belli sürelerde en az bir tanesi online olan farklı öğrenme istasyonlarında çalışırlar. Diğer istasyonlarda küçük grup veya tüm sınıf öğretimi, grup projeleri, kişiye özel ders verme ve kalem-kâğıt ödevleri gibi çalışmalar yapılabilir. Bazı uygulamalarda tüm sınıf aktiviteler arasında birlikte geçiş yaparken, bazı uygulamalarda da sınıf iki küçük grup rotasyonuna ayrılır. İstasyon Rotasyon Modelinde öğrenciler tüm istasyonlarda çalışırlar.” Laboratuvar Rotasyon Modeli “Laboratuvar rotasyon modelinde öğrenciler sınıf ile bilgisayar laboratuvarı arasında belli sürelerle geçiş yaparlar. Sınıf genellikle diğer öğrenme çalışmalarına ayrılmıştır.”

7 Esnek Model Geleneksel olmayan ve risk altında olan çok sayıda öğrenciyi destekleyen okullar çoğunlukla esnek karma öğrenme modelini tercih etmektedir. Bu yaklaşımda, materyal önce online olarak verilir. Öğretmenler gerektiğinde destek vermek için sınıftadır ancak, öğrenciler bağımsız olarak öğrendikleri ve yeni kavramların alıştırmasını dijital ortamda yaptıkları için öğrenme öncelikle öğrencilerin kendi rehberliğinde gerçekleşir. “Esnek modelde online öğrenme, öğrencileri bazen ofis çalışmalarına yönlendirse bile, bir öğrencinin öğreniminin bel kemiğidir ve öğrenciler öğrenme deneyimlerini kendi spesifik ihtiyaçlarına göre en iyi hale getirme amacıyla farklı öğrenme modelleri arasında geçiş yapabilmektedirler. Aslında her öğrencinin öğrenme modelleri arasında kendine özgü, akıcı bir programı vardır. Öğretmen sınıftadır ve öğretmen veya diğer yetişkinler gerektiğinde küçük grup öğretimi, grup projeleri ve bireysel ders verme gibi çalışmalarla esnek ve uyarlanabilir yüz yüze destek vermektedir. Bazı uygulamalar önemli ölçüde yüz yüze destek içerirken bazıları minimal yüz yüze destek içermektedir.”

8 Zenginleştirilmiş Sanal Model Bu modelde öğrenciler sorumluluklarının büyük bir bölümünü çevrimiçi ortamda yerine getirseler de yüz- yüze eğitim görmeleri gerekmektedir. Öğrencilerin öretmenleri ile yüz yüze geçirecekleri öğrenme sürelerine ve zamanına, tamamen öğrencinin öğrenmesine dayanarak öğrenci ve öğretmen birikte karar verebilirler.

9 Online Laboratuvar Modeli Okullar gittikçe daha katı kaynak kısıtlamalarıyla karşı karşıya oldukları için karma öğrenme online laboratuvar modeli öğrencilerin okulda verilmeyen dersler de dahil olmak üzere derslerini tamamlamalarına yardımcı olmaya yönelik uygulanabilir bir seçenektir. Bu senaryoda, öğrenciler tamamen online öğrenirler ama dersle ilgili çalışmayı tamamlamak için belli bir bilgisayar laboratuvarına giderler. Laboratuvar yetişkin gözetimindedir ancak bu yetişkinler öğretmen değildir. Bu model, hem okulların normalde okulda öğretmeni bulunmayan veya öğretmen sayısının yetersiz kaldığı dersleri vermelerini sağlar hem de öğrencilerin başka öğrencilerin öğrenme ortamını etkilemeden bir konuda kendi hızlarında çalışmalarını sağlar. Bireysel Model Liselerde popüler olan bu karma öğrenme modeli öğrencilere okulda verilenlerin dışında ders alma fırsatı vermektedir. Bu bireyler geleneksel bir okul ortamında bulunacaktır, ancak aynı zamanda öğrenimlerini uzaktan verilen online derslerle de desteklemeyi seçmektedirler. Bu karma öğrenme yönteminin başarılı olması için öğrencilerin öz motivasyonunun çok yüksek olması gerekmektedir. Bireysel model Advanced Placement dersleri almak isteyen veya okul programına dâhil olmayan bir alanla ilgilenen öğrenciler için idealdir.

10 Online Model Yüz yüze modelin tam karşıtı, online modeldir
Online Model Yüz yüze modelin tam karşıtı, online modeldir. Bu karma öğrenme modeli öğrencilerin uzaktan çalıştığı ve materyalin ilk önce online ortamda verildiği bir modeldir. Yüz yüze katılım isteğe bağlıdır, ancak öğrenciler soruları olduğunda genellikle öğretmenleriyle online ortamda görüşürler. Bu karma öğrenme modeli günlük programlarının daha esnek ve bağımsız olmasını isteyen öğrenciler için idealdir. Ters-Yüz Edilmiş Sınıf “Ters-yüz edilmiş sınıf veya tersine öğrenme yöntemi teknolojinin sınıfta harcanan geleneksel zamanı tersine çevirmek için kullanıldığı bir öğrenme yaklaşımıdır. Geçmişte sınıf süresi öğrencilere ders anlatmak için kullanılıyorsa, artık tersine bir modelde bu süre bireysel öğrenmeyi teşvik etmek ve öğrencilere birebir yardım etmek ve öğrenci-öğretmen etkileşimini geliştirmek için kullanılmaktadır. Öğretim içeriği hala sınıfta verilebilir, ancak bu içerik esas olarak sınıf dışında erişilecek şekilde tasarlanmıştır; bu da derste zorlanan öğrencilerin kendi hızlarında öğrenmeleri için harika bir yoldur.”

11 ÖĞRENME DEĞİŞKENLERİ Harmanlanmış öğrenme modeli tasarlarken atılması gereken önemli bir adım hangi elemetlerin yüz yüze ortamda hangi elementlerin ise çevrimiçi ortamda sunulacağına karar vermektir; çünkü bu karar öğrencilerin ihtiyaçları, eğitimcilerin sahip olduğu bilgi ve beceri, sunulacak içeriğin doğası ve diğer bir çok değişken göz önünde bulundurularak verilmelidir. Hew ve Cheung (2014) öğrenme hedefi, içeriğin türü, pedagojik yaklaşım türü, özel öğretim etkinlikleri ve teknoloji araç ve kaynaklar gibi parametrelerin harmanlanmış öğrenme ortamı tasarlarken planlanması gerektiğini belirtmektedir.

12 HARMANLANMIŞ ÖĞRENME TASARIMI
Alberts, Murray ve Stephenson öne sürdükleri 8 pedagojik ilkenin harmanlanmış öğrenme ortamını tasarlamada yardımcı olabileceğini ve oetam tasarlanırken dikkate alınması gerektiğini düşünmektedirler. Dolayısıyla harmanlanmı öğrenme ortamlarının aşağıda ayrıntılı bir şekilde açıklaması sunulan bu sekiz ilkenin ışığında tasarlanması gerektiği vurgulanmıştır. Kazanıma Dayalı Öğrenme bir dizi bilişsel beceri içeren öğrenme kazanımlarının, içerik ve değerlendirme ile örtüşecek biçimde planlanıp net bir şekilde öğrencilere bildirildiği; Aktif Öğrenme Öğrencilerin aktif katılımıyla kendi bilgiini oluşturabildiği. İşbirlikçi Öğrenme Öğrenciler arasında ve öğrenci- öğretmen arasında iş birliği ve ve iletişimin etkili bir şekilde kurulabildiği.

13 Öğrenci Merkezli Öğrenme Öğrencilerin doüasına ve ihtiyaçlarına yönelik içeriğin doğru bir şekilde sunulduğu; Geribildirim Öğrencilere zamanında ve yapıcı geri bildirimin verildiği Bağımsız Öğrenme Öğrencilerin bağımsız öğrenebilmesi için gerekli önerilere, rehberliği, çeşitli kaynaklara ulaşabildikleri; Öğrenme Stilleri Farklı öğrenme stillerine sahip öğrencilere hitap edecek çeşitliliğin sağlandığı; Yansıtma Yansıtma yolu ile planlama, kendini ölçme, öz- değerlendirme ve gözden geçirmeyi içeren üst- bilişsel stratejileri kullanıldığı ortamlar oarak tasarlanması gerekmektedir.

14 FARKLI ÖĞRENME DURUMLARI İÇİN ÇEŞİTLİ ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Öğrenme etkimlikleri bağlama dayalı olarak geleneksel, eş zamanlı ya da farklı zamanlı yaklaşımlar kullanılarak tasarlanabilir. Geleneksel, eş zamanlı ve farklı zamanlı yaklaşımların farklı eğitim ortamlarına kattığı olası yararlar değişmektedir.geleneksel yaklaşımlar öğrenciler ile eğitmen arasında daha dinamik bir etkileşim sağlarken, eş zamanlı yaklaşımlar çalışanlar için öğrenme etkinliklerini mekandan bağımsız hale getirmektedir. Farklı zamanlı yaklaşımlar ise bireysel farklılıkların sorun olmasının önüne geçmede diğer yaklaşımlara göre aantaj sağlamakta, öğrenme etkinliklerini hem zamandan hem de mekandan bağımsız hale getirmektedir. Dolayısıyla öğrenme ortamını tasarlarken öğrencilerin zaman ve mekan sınırlılıklarına, iletişim becerilerine ve bireysel farklılıklarına göre öğrenme etkinlikleri bu yaklaşımlardan biri aracılığıyla sunulabilir.

15 KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRENME
Öğrenme-öğretme yaklaşımlarından biri olan kişiselleştirilmiş öğrenme ile ilgili çeşitli tanımlar yapılmıştır. Kişiselleştirme (Blom, 2000), bireyin kendi kişiliğine uygunluğunu arttırmak için bir sistemin işlevselliğini, arayüzünü, bilgi içeriğini veya ayırt ediciliğini değiştirme süreci olarak tanımlanmaktadır (Blom‟dan aktaran Özarslan, 2010). “Kişiselleştirilmiş öğrenme, öğrenenlerin değişik öğrenme ihtiyaçları ve isteklerine göre pedogoji, öğretim programı ve öğrenme ortamlarının uygun hale getirilmesi olarak tanımlanmaktadır (Kışla ve Şahin, 2015, s. 176)”. “Öğrenme bağlamında konuyu irdelediğimizde ‘Kişiselleştirilmiş Öğrenme‟ her bir öğrenenin ilgisine ve öğrenme biçimine göre hazırlanmış öğrenme deneyimleri sağlamaktır. Kişiselleştirilmiş öğrenme, sunulan tek bir modelin herkese uygun olduğu fikrinden kaçınarak, bireysel farklılıkları göz önüne alan öğrenme deneyimleri sunmayı amaçlamaktadır (Özarslan, 2010, s. 6)”.

16 Keller ve Sherman (1974)‟e göre “Kişiselleştirilmiş Öğretim Sistemi” öğretim uygulamalarının bireysel adımlarla yürütülmesini ve öğrenci ile onun öğrenmesine yardımcı olan kişiler ya da program ve materyaller arasında bire-bir ilişkinin sağlanmasını gerektirir (Çakır Balta, 2008). Kişiselleştirilebilir öğrenme ortamlarının geliştirilmesinde her birey için bireysel farklılıkların göz önünde bulundurulduğu bir öğrenme ortamı düşüncesi önemli rol oynamaktadır. Bahsedilen bireysel farklılıklar; öğrencilerin öğrenme stilleri, öğrenme hızları, yetenekleri, beklentileri, hazır bulunuşlukları, deneyimleri, motivasyonları gibi birçok özellik olabilir. Bu noktada kişiselleştirilebilir öğrenme ortamları daha esnek bir yapı içerisinde, öğrenenlere istedikleri yer ve zamanda kendi hız ve öğrenme stillerine göre bir ortam da sunmaktadır (Sampson, Karagiannidis & Kinshuk, 2002, s. 25).

17 HARMANLANMIŞ ÖĞRENME VE TEKNOLOJİ
Son yıllarda, özellikle üniversitelerde öğrenmeyi daha etkili ve verimli gerçekleştirmek amacıyla, yüz yüze öğrenme ve e-öğrenme yöntemlerinin bir arada harmanlanarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen öğrenme uygulamalarıyla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Uluslar arası kaynaklarda blended, mixed, hybrid olarak; ulusal kaynaklarda ise harmanlanmış başta olmak üzere karma ve b- öğrenme olarak adlandırılan bu yöntemin öğrenci, öğretim elemanı, öğretim kurumu açısından potansiyel avantajları bulunmaktadır (Mortera- Gutiérrez, 2006). Teknolojik gelişmeler göz önüne alındığında, harmanlanmış öğrenmenin gelecekte öğretim kurumları tarafından daha fazla tercih edilecek bir öğrenme yaklaşımı olacağı açıkça görülmektedir (Fook ve dig, 2005).

18 Öğrenme yönetim sistemleri harmanlanmış öğrenme ortamlarında en çok başvurulan teknolojik araçlardandır. Ücretsiz, kolay ve esnek kullanım, erişilebilirlik, tartışma konusu oluşturma, quiz oluşturma ve notlandırma gibi standart seçenekleri ile kullanışlı bir eğitim aracıdır. Web 2.0 araçları öğrenci merkezli harmanlanmış öğrenme ortamları tasarlanmasına katkıda bulunmaktadır. Web tabanlı araçlar kullanılarak harmanlanmış öğrenme ortamları daha çok oluşturulmaya başlanmıştır. Mobil teknolojiler sayesinde harmanlanmış öğrenme ortamları öğrencilere mekandan bağımsız bir şekilde öğrenebilme fırsatı sunmuştur.

19