Burada belirtilen konu ve durumlar 4857 sayılı İş Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler dahilinde bilgilendirme.

... konulu sunumlar: "Burada belirtilen konu ve durumlar 4857 sayılı İş Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler dahilinde bilgilendirme."— Sunum transkripti:

1

2 Burada belirtilen konu ve durumlar 4857 sayılı İş Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler dahilinde bilgilendirme amaçlıdır.

3 Kendimizi ve işyerindeki üretim araçlarını tehlikelerden korumaktır. İşyerinde işin yapılması ve yürütümü ile ilgili olarak oluşan tehlikelerden ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak ve iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan metodlu çalışmalardır. Teknik güvenlik anlamında kullanılmaktadır. İş kazaları ve meslek hastalıkları için çalışmaların yapılmasıdır. İşveren,işçi, devlet üçlüsünün işbirliğidir.

4 4 YASALARA UYGUN İŞYERİ KURMAK EMNİYETSİZ DURUMLARI GİDERMEK TEKNİK GÜVENLİK KONULARINDA ÇALIŞMALAR YAPILMASINI SAĞLAMAK YASALAR ÇIKARMAK DENETLEMEK TEKNİK ÇALIŞMALARIN ALT YAPISINI OLUŞTURMAK İŞ GÜVENLİĞİ KURAL VE TALİMATLARINA UYGUN ÇALIŞMA DÜZENİNİ KORUMAK BUNA GÖRE

5 5 MADDİ VE MANEVİ ÇIKARLARI NEDENİYLE CANLARI YANAN KİŞİLER OLARAK VATANDAŞLARIN MUTLU YAŞAMLARINI, SAĞLIĞINI DÜŞÜNMEK VE SAĞLAMAK İÇİN

6 6 TC ANAYASASI MADDE 49 Çalışma herkesin hakkı ve ödevidir. 4857 SAYILI İŞ KANUNU MADDE 77 Her işveren, İşyerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için Gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve Araçları noksansız bulundurmakla yükümlüdür. İşçiler de; İşçi sağlığı ve iş güvenliği hakkındaki usul ve şartlara uymak zorundadırlar.

7 7 İŞ KANUNU Madde 1; (İşverenin taşeron firmaya karşı sorumluluğu) İŞ KANUNU 1.MADDE SON FIKRASI ‘Bir işverenden belirli bir işin bir bölümünde ve eklentilerinden iş alan ve işçilerini münhasıran o işyerinde ve eklentilerinde çalıştıran diğer bir işverenin kendi işçilerine karşı o işyeri ile ilgili ve bu kanundan doğan yüklemlerinden ASIL İŞVERENLE BİRLİKTE sorumludur’ Bunun için; (a) Kendi işçilerimize her türlü sağlık, güvenlik hizmeti veriyorsak, TAŞERON FİRMALARDAN DA aynısını isteyeceğiz ve periyodik olarak kontrolünü yapacağız.

8 8 4857 sayılı İŞ KANUNUNDA.... Sorumlulukların, işveren vekiline rücü etme durumu vardır. İŞ KANUNU MADDE 17: İŞÇİNİN YAPMAKTA OLDUĞU İŞİ KENDİSİNE HATIRLATILDIĞI HALDE YAPMAMASI İŞÇİNİN; KENDİ İSTEĞİ VEYA SAVSAKLAMASI YÜZÜNDEN İŞİN GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE DÜŞÜRMESİ İŞVERENİN; MALINA ZARAR VERMESİ HALİNDE İŞVEREN VEYA VEKİLİ TARAFINDAN İŞ AKİDLERİNİ TAZMİNATSIZ OLARAK FESİH EDEBİLİR.

9 9 SSK KANUNU MADDE 110 VE 111 SİGORTALININ KASDİ VE SUÇ SAYILIR HAREKETİ; KASDİ VE ŞUÇ SAYILIR BİR HAREKETİ YÜZÜNDEN İŞ KAZASINA UĞRAYAN, MESLEK HASTALIĞINA TUTULAN VEYA HASTALANAN SİGORTALIYA GEÇİCİ İŞ GÖREMEMEZLİK GELİRİ VERİLMEZ. SİGORTALIYA YALNIZ GEREKLİ SAĞLIK YARDIMLARI YAPILIR.

10 Hak ve Sorumluluklara Ulaşılacak Yerler

11 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İş sağlığı ve güvenliği konusu ilk kez müstakil olarak ele alındı. Kamu ve özel sektör ayrımı gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alındı. Kuralcı bir yaklaşım yerine önleyici yaklaşım esas alındı. İşyerleri yapılan işin niteliğine göre tehlike sınıflarına ayrıldı.

12 Bütün işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi gibi uzman personel görev yapacak

13 Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu tüm işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturulacak. İşyerlerinde acil durum planları hazırlanacak. İşveren tüm çalışanlarını, iş sağlığı ve güvenliği ile çalışma hayatına dair hak ve sorumlulukları hakkında bilgilendirilecek Çalışanlar işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği işlerine aktif katılım sağlayacak Çalışanlar ciddi bir tehlikeyle karşılaştıklarında çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilecek Birden fazla işverenin bulunduğu işyerlerinde işverenler arasında koordinasyon sağlanacak. Hayati tehlike durumunda işyerlerinin tamamında veya bir bölümünde iş durdurulabilecek

14 İşyeri Sağlık Güvenlik Birimi (İSGB) İşyeri sağlık ve güvenlik birimleri işerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek amacıyla kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan birimdir. Belirlenen çalışma süresi nedeniyle iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin tam süreli görevlendirilmesi gerekli durumlarda işveren İSGB kurar. En az bir işyeri hekimi ve işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip iş güvenliği uzmanı bulundurulur. Bu birimde işveren diğer sağlık elemanı da görevlendirebilir.

15 İş kanunun uygulandığı alanlar İş kanunu istisnalar dışında alan b ü t ü n işyerlerine işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine e iş ç ilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun Uygulandığı Alanlar Kamu ve özel sektör ayrımı gözetmeksizin tüm çalışanlara uygulanır.

16 İş Kanunun Amacı İşverenlerle bir iş sözleşmesine dayandırılarak çalıştıran işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir. Tüm çalışanların sağlık ve güvenlik içinde çalışması. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun Amacı

17 İşçinin borçları Çalışma koşullarına uyma İş sağlığı ve güvenliği hakkındaki usul ve şartlara uyma İşi özenle yapma İşverenin yönetim hakkına dayanarak vereceği talimatlara uyma İşverene sadakat gösterme Rekabet etmeme Ücret ödeme İşçiyi koruma (gözetme) Eşit işlem yapma Sağlığının ve güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapma ve araç gereci noksansız bulundurma İşverenin borçları İş Kanununa göre;

18 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Çalışanın Hak ve Yükümlülükleri Çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldığı eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda kendilerinin ve hareketlerinden yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür. İşyerinde ki makine cihaz aaç gereç tehlikeli madde taşıyan ekipmanı vd. üetim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemekle yükümlüdür. Kendilerine sağlanan KKD ı doğru kullanmak ve korumakla yükümlüdür. İşyerindeki makine cihaz araç gereç tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi bir tehlikeyle karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermekle yükümlüdür. Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda işveren ve çalışan temsilcisiyle işbirliği yapmakla yükümlüdür.

19 İş sağlığı ve Güvenliği Yönünden İşverenin Genel Yükümlülükleri İşveren işçilerin sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Risklerin önlenmesi eğitim ve bilgi verilmesi her türlü tedbirin alınması organizasyonu yapılması

20 20

21 İşveren Açısından Getirdikleri

22

23 Çalışanlar Açısından Getirdikleri: Sayı sınırı olmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinden yararlanma İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ile ilgili görüş verme ve aktif katılım sağlayabilme İş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim alıp bilgilenme Özellikle işe başlamadan önce çalışma gereği İş değişikliğinde İş ekipmanının değişmesinde İleri teknoloji gelmesi halinde verilir. Eğitimler işyerinde çıkan risklere göre yenilenir. Gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrar verilir. Söz konusu eğitimlerin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.

24 İşyerinin iş ç isi olan usta ö ğreticisi tarafından verilen eğitimler MEB nın izni ve onayı ile veriliyorsa mesleki eğitimden sayılmaktadır. İş g ü venliği uzmanı işyeri hekimi ve işveren tarafından verilen eğitimler mesleki eğitimden sayılmamaktadır. Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde yapacağı işlerle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.

25 Meslek Lisesi, MYO diplomaları ve Mesleki Eğitim Belgesi Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışan veya çalışacak olan kişi mezun olduğu bölüm dışında bir işte istihdam edilecekse istihdam edildi alanla ilgili mesleki eğitim alması gereklidir. Çalışan kişi mezun olduğu bir bölümde istihdam ediliyorsa ayrıca bir mesleki eğitim belgesine ihtiyaç yoktur. Mesleki eğitim alma zorunluluğu Mesleki eğitim zorunlu olduğu durumlarda yeni işe başlayacaklar arasında mesleki eğitim alma açısından fark yoktur.

26 Ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya kalınması durumunda gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınma İş sağlığı ve güvenliği konularında temsil edilme Kendisinin ve arkadaşlarının güvenliğini tehlikeye düşürmeme Kendilerine verilen üretim ve korumayla ilgili tüm araç ve donanımları doğru kullanma KKD Çalışanı yürütülen işten kaynaklanan iş sağlığını ve güvenliğini etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan çalışan tarafından giyilen takılan veya tutulan bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm araç gereç ve cihazları ifade eder.

27 Kadın İşçi Anayasa kimsenin cinsiyetine uymayan işlerde çalıştırılamayacağını dolayısıyla kadınların çalışma şartları bakımından özel olarak korunacağını hükme bağlamıştır. Bu nedenle kadın işçilerin çalışma koşulları iş kanunu ve ilgili yönetmeliklerde düzenlenmiştir. İş Kanununa Göre Durumlarından Dolayı Özellik Arzeden İşçiler

28 Ücret Kadın işçiye cinsiyetinden dolayı aynı veya eşit değerde bir işte çalışan erkek işçiden daha düşük ücret ödenemez.

29 Kadın İşçilerin çalışma koşulları Her yaştaki kadın işçi yer ve su altındaki işlerde 18 yaşını doldurmamışlarsa sanayiye bağlı işlerde Ayrıca ağır ve tehlikeli işerde çalıştırılması yasaklanmıştır.

30 Süt İzni Kadın işçinin çocuğunu bir yaşına gelinceye kadar emzirmesi için günde toplam 1, 5 saat süt izni bulunmaktadır. Bu sürelerde kadın işçi ücretini almaya devam eder. Süt iniz süresinin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını kadın işçi kendisi belirler. Süt izni süresi günlük çalışa süresinden sayılır.

31 Gebe veya emziren kadın işçinin çalışma koşulları Gebe veya emziren kadın işçiler günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. İşveren kadın işçilere gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar gece çalışması yaptıramaz.

32 Genç İşçi ve Çocuk işçi 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış işçiler genç işçi 14 yaşını bitirmiş 15 yaşını doldurmamış ilköğretimini tamamlamış işçiler çocuk işçi

33 Çocuk işçilerin çalışma koşulları Çocuk işçilerin sağlı ve güvenliklerini fiziksel zihinsel ahlaki ve sosyal gelişmelerini sağlamak, öğrenimlerini devam ettirme ve ekonomik istismarlarını engellemek için çalışma koşulları özel olarak düzenlenmiştir.

34 Engelli İşçi Doğuştan yada sonradan herhangi bir nedenle yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplusal yaşama uyum salama ve günlük gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan ve korunma bakım rehabilitasyon ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişilerden tüm vücut fonksiyon kaybının en az% 40 olduğu sağlık kurulu raporuyla belgelenen kişidir.

35 Emzirme odaları veya çocuk bakım yurdu Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun 100-150 kadın işçi 1 yaşından küçük çocukların bakılması, emziren işçilerin çocuklarını emzirebilmesi için işveren tarafından çalışma yerlerinden en fazla 250 m uzaklıkta bir emzirme odası bulunması zorunludur. Kadın işçi sayısı 150 den çoksa 0-6 yaş arası çocukların bakılması emziren annelerin bebeklerini emzirebilmesi çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın kreşin bulunması zorunludur. Bu hizmet dışarıdan da satın alınabileceği gibi işverenler ortaklaşada bu yerleri açabilirler.

36 Kaza İnsanın canına ve malına gelebilecek her türlü beklenmeyen olaydır. Önceden planlanmayan, bilinmeyen Kontrol dışına çıkan ve zarar niteliği bulunan her olaya kaza denir.

37 İş kazası İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olaydır. (6331 Sayılı İSG Kanunu Madde 3: 1(g)) İş kazası aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen, sigortalıya hemen veya sonradan bedence ve ruhca arızaya uğratan olaydır. (506 Sayılı SSK Kanunu ) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda Emzikli kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda Sigortalıların,işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirildiği sırada olan kazalara iş kazası denir. Meslek Hastalığı Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleri olarak tanımlanmıştır

38 38

39 39 Her iş kazası 5 tane temel nedenin arka arkaya dizilmesi sonucu oluşur.(kaza nedenler zinciri) bunlar.... (1) İNSANIN DOĞA YA DA SOSYAL EVRİM KARŞISINDA ZAYIFLIĞI (2) KİŞİSEL ÖZÜRLER (3) GÜVENSİZ DURUMLAR VE HAREKETLER (4) KAZA OLAYI (5) YARALANMA ( ZARAR VE HASAR)

40 40 İŞ KAZALARININ NEDENLERİ; % 78 GÜVENSİZ HAREKETLER % 20 GÜVENSİZ DURUMLAR % 2 NEDENİ BULUNAMAYAN KAZALARI KAPSAR. İŞ KAZASINDA EN ETKİLİ NEDEN; KAZADAN HEMEN ÖNCEKİ DURUM VE HAREKETTİR. 1 GÜVENSİZ HAREKETLER 2 GÜVENSİZ DURUMLAR

41 41 Sorumsuz biçimde, görev verilmeden güvensiz çalışmak Tehlikeli hızda çalışmak veya alet kullanmak Güvenlik donanımını kullanılmaz duruma sokmak Tehlikeli cihazlar kullanmak yada donanımı güvensiz yönetmek Uygunsuz ve güvensiz yükleme karıştırma,istif, yerleştirme ve benzeri davranışlar Güvensiz durum ve duruşlar Hareketli ve tehlikeli yerlerde tedbirsiz çalışmak Şaşırmak, kızgınlık, suistimal, ürkme gibi davranışlar Güvenliği önemsememek, yada kişisel koruyucu ekipmanı kullanmamak Uyarı levhalarına gerekli uyumu göstermemek

42 42 -Makine.ve tezgahın hiç koruyucusu olmaması -Uygun koruyucu yapılmaması -Kusurlu aletlerin kullanılması -Güvensiz yapılmış makina,alet, tesis ve vb.. -Güvensiz düzen, yetersiz bakım, tıkanıklıklar, kapanmış geçitler -Yetersiz veya aşırı termal ve konfor şartları (ısı,ışık, ses, toz,koku) -Güvensiz, arızalı, uygunsuz kişisel koruyucular ve iş elbisesi -Güvensiz ve uygun olmayan yöntemler (mekanik, kimyasal, elektriksel vb..)

43 43 İş sağlığı ve güvenliği konusunda herkes sorumludur. Hiçbir çalışma iş güvenliği tedbirlerini almadan emniyet içerisinde yapılmayacak kadar acele ve önemli değildir. İş gücü kaybına neden olmayan kazalar büyük kazaların habercisidir.

44 44 SABAH EVİMDEN ÇIKTIĞIM GİBİ EVİME GERİ DÖNECEĞİME, İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARINA UYACAĞIMA, VERİLEN KİŞİSEL KORUYUCULARI KULLANACAĞIMA, SÖZ VERİYORUM

45 45 KAZASIZ BELASIZ BİR ÇALIŞMA DİLEĞİYLE İŞLERİNİZDE BAŞARILAR DİLERİM İş Güvenliği Uzmanı Leyla KANAR ALAOSMAN