İş sağlığı ve güvenliği

... konulu sunumlar: "İş sağlığı ve güvenliği"— Sunum transkripti:

1 İş sağlığı ve güvenliği
Çalışma koşullarından ve üretim araçlarından kaynaklanan sağlık ve güvenlik sorunlarının önlenmesi veya asgari seviyelere indirilmesi amacıyla işyerlerinde yapılan bilimsel, teknik ve tıbbi çalışmaların tümüne iş sağlığı ve güvenliği faaliyetleri denir.

2 İş sağlığı ve güvenliği
ULUSLARARASI KURLUŞLAR İŞ KAZASINI; •Beklenmeyen •İstenmeyen •Planlanmayan •Sonucunda insana ve/veya eşyaya zarar veren bir olay olarak tanımlanmıştır

3 İş sağlığı ve güvenliğinin amacı
Sağlık ve güvenlik risklerini engellemek Çalışanların sağlık, güvenlik ve refahını sağlamak ve geliştirmek Üretimin devamlılığını sağlamak Üretimin verimliliğini artırmak

4 ÖNCELİKLİ HEDEF İŞ KAZALARINI Ve MESLEK HASTALIKLARINI ÖNLEMEKTİR

5 ESKİ VE YENİ YAKLAŞIMIN KARŞILAŞTIRILMASI
ESKİ UYGULAMA Tespit bazlı reaktif Sınırlı noktada çalışan katılımı Sertifikasız uzman ve yetersiz katkı Sınırlı bilgilendirme Sınırlı eğitim Sadece koruma anlayışı. YENİ UYGULAMA Risk bazlı proaktif yaklaşım Her konuda geniş çaplı çalışan katılımı Sertifikasyon ve geniş uzman desteği kullanımı Haberdar etme ve diğer kişileri kapsama Programlı ve nitelikli eğitim ve belgeleme Önleme- Koruma- Geliştirmeye dayalı anlayış

6 İSG de yeni yaklaşım Risk değerlendirmesi Çalışanların katılımı
Uzman katkı sağlanması Çalışanların bilgilendirilmesi Çalışanların eğitimi Koruma önleme anlayışı Kayıt ve istatistik tutma Malzeme ve ekipmanların kontrolü

7 İSG de yeni yaklaşım İş sağlığı ve güvenliği konularında sürekli
iyileşme İşyerlerinde genel bir önleme politikasının geliştirilmesi İşin her aşamasında risk değerlendirmesi yaklaşımı ile tehlikelerin tespiti ve buna göre alınacak önlemlerin belirlenmesi. Aynı işyerini kullanan farklı işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği konularında iş birliği yapması

8 İSG de yeni yaklaşım İşyeri yönetimi tarafından alınan kararlara
çalışanların katılımı, alınacak önlemler konusunda çalışanlara danışma Çalışanların iş yerinde karşılaşabilecekleri riskler konusunda bilgilendirilmesi. İşyerinde; İSG uzmanı, İşyeri hekimi, İşyeri hemşiresi, destek elemanı ile işçi temsilcisi bulundurulması.

9 Normlar Hiyerarşisi İşverenin Kamu Hukukuna dayanan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma borcunu düzenleyen kurallar çok sayıda Anayasa, Kanun, Tüzük, Yönetmelik,

10 Normlar Hiyerarşisi Anayasa, bir devletin kuruluşunu, örgütlenişini, temel organlarının işleyişini, devlet iktidarının el değiştirmesini düzenleyen ve kişilerin hak ve özgürlüklerini güvence altına alan kuralların tümüdür. 1921, 1924, 1961, 1982

11 Normlar Hiyerarşisi Kanun: Normal hiyerarşisi tablosuna göre anayasadan sonra kanun gelmektedir. Kanunları TBMM yapar. Kanunları Cumhurbaşkanı onaylar ve resmi gazetede yayımlanır. Kanunlara Eş Metin Sayılanlar Kanun Hükmünde Kararnameler(KHK) Uluslararası Antlaşmalar

12 Normlar Hiyerarşisi Tüzükler: Normlar hiyerarşisi sırasına göre kanunlardan sonra gelen tüzükler, kanunların işleyişini göstermek için Danıştayın yargısal denetiminden sonra Bakanlar Kurulu tarafından çıkartılmaktadır. Tüzükleri Cumhurbaşkanı onaylar ve Resmi Gazete’de yayımlanır.

13 Normlar Hiyerarşisi Yönetmelikler: Normlar hiyerarşisi içindeki sıraya göre tüzüklerden sonra yönetmelikler gelmektedir. Yönetmelikler anayasal olarak, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri kendi görev alanını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak amacıyla çıkartılır.

14 4857 ve 6331 4857 : iş kanunu 6331 : İş sağlığı ve güvenliği kanunu
4857 ( ) sayılı iş kanunu çalışanların çalışma şartları, süreleri, izinleri, hakları ve sorumluluklarını düzenlemekte. İşçi ve işveren ilişkilerine ait hükümleri düzenlemektedir. Fazla mesai, yıllık izin, haksız fesih, gece çalışmaları gibi konular ile ilgili temel düzenlemeler bu kanunda yer almaktadır. 6331 ( ) sayılı İş sağılığı ve iş güvenliği kanunu ise işyerlerinde sağlık ve güvenliklerinin sağlanması için alınması gerekli tedbirleri ve yapılması gereken iyileştirmeleri içermektedir.

15 6331 sayılı iş sağılığı ve güvenliği kanunu
4857 sayılı iş kanunun beşinci bölümünde 77 ile 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümler bulunmasına rağmen, 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu ile ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunun, 4857 sayılı iş kanunundan en önemli ayırt edici yanı sadece işçi statüsündeki çalışanları değil tüm çalışanları kapsamaktadır.

16 6331 sayılı kanun kapsamı Yasa, kamu, özel sektöre ait bütün işyerlerini kapsıyor. - Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekili - Çırak ve stajerlerde dahil olmak üzere tüm çalışanlarına Faaliyet konusuna bakılmaksızın uygulanır

17 6331 SAYILI İSG KANUNUNUN AMACI;
İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir

18 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE İŞ KAZASINI; •İş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen •ölüme sebebiyet veren •veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olay olarak tanımlamıştır

19 İŞ KAZASININ KANUNLARDAKİ EKSİKSİZ TANIMI;
•5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13’üncü maddesinde hükme dayanan •beş durumda meydana gelen •sigortalıyı hemen veya sonradan •bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır

20 İŞ KAZASININ KANUNLARDAKİ EKSİKSİZ TANIMI;
Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında

21 İŞ KAZASININ KANUNLARDAKİ EKSİKSİZ TANIMI;
MESLEK HASTALIĞI; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 14’üncü maddesine göre; •Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı •tekrarlanan bir sebeple •veya işin yürütüm şartları yüzünden •uğradığı geçici veya sürekli hastalık •bedensel veya ruhsal özürlülük hallerine denilmektedir

22 İŞ KAZASININ KANUNLARDAKİ EKSİKSİZ TANIMI;
6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE MESLEK HASTALIĞINI; •Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık olarak tanımlamıştır

23 6331 SAYILI İSG KANUNUNA GÖRE madde 14 BİLDİRİMLER;
İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi İşveren; Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler. b) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler. (2) İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur: a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde. b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde. (3) İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder. (4) Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

24 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE TANIMLAR;
•Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi •Çalışan Temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı

25 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE TANIMLAR;
Destek elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi Genç çalışan: On beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış çalışanı

26 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE TANIMLAR;
İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi

27 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE TANIMLAR;
• Ortak sağlık ve güvenlik birimi: Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi

28 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE TANIMLAR;
• İşyeri hemşiresi: 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununa göre hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hemşireliği belgesine sahip hemşire/sağlık memurunu ifade eder

29 ULUSLAR ARASI TEŞKİLATLARIN KAYNAKLARINA GÖRE DÜNYADA HER YIL YAKLAŞIK;
270 MİLYON insan iş kazası geçirmekte 160 MİLYON insan meslek hastalıklarının sonucunda ortaya çıkan zarara maruz kalmakta insan iş kazası ve meslek hastalığı sonucu yaşamını yitirmektedir

30 Türkiye de iş kazaları ve meslek hastalıkları

31 Türkiye'de 268 milyon dolarlık bir inşaat üretiminde bir işçi hayatını kaybederken, İsveç'te 5,5 milyar dolarlık bir inşaat üretiminde bir kişi hayatını kaybediyor.

32

33 Çalışan başına düşen işyeri ölüm oranında en iyi performans gösteren ülkelerin başında Hollanda geliyor.

34 İşyeri denetimlerinde de Türkiye diğer ülkelere kıyasla geride kalıyor
İşyeri denetimlerinde de Türkiye diğer ülkelere kıyasla geride kalıyor. İş güvenliği için denetçilerin sayısı önemli bir veri olsa da tek başına yeterli gözükmüyor.

35 Çin ve ABD'ye kıyasla Türkiye'de 1 milyon ton kömür başına daha fazla madenci ölümü yaşanıyor. Çin'de yaklaşık olarak 3,5 milyar ton, ABD'de 1 milyar ton, Türkiye'de ise 70 milyon ton kömür üretimi yapılıyor.

36

37 YENİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI
Sorumluluğu büyük ölçüde işverene vererek; Tehlikelerin belirlenmesi Tehlikelerin önlenmesi Önlenmesi mümkün olmayan tehlikelerin. Risk Değerlendirmesi metoduyla kontrol altına alınması çalışmalarını öngörmektedir

38 YENİ MEVZUATIN GETİRDİKLERİ;
Risk değerlendirmesi Çalışanların eğitimi Önleme ve koruma faaliyetleri İş güvenliği uzmanları İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik birimi İş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerinin eğitimi Kurulların iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak aldıkları kararları işverenlerin uygulama yükümlülüğü

39 YENİ MEVZUATIN GETİRDİKLERİ;
İşverenin Kamu Hukukuna dayanan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma borcunu düzenleyen kurallar çok sayıda Kanun, Tüzük, Yönetmelik ve Tebliğlerde Hükme Bağlanmıştır

40 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ İŞVERENİN YAPMASI GEREKENLER;
İşverenin genel yükümlülüğü MADDE 4 – (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

41 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ İŞVERENİN YAPMASI GEREKENLER;
Risklerden korunma ilkeleri MADDE 5 – (1) İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur: a) Risklerden kaçınmak. b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek. c) Risklerle kaynağında mücadele etmek. ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek. d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak. e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek. f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek. g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek. ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

42 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ ÇALIŞANIN YAPMASI GEREKENLER;
MADDE 19 – (1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür. (2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır: a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek. b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak. c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek. ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak. d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

43 SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU, MADDE 22
50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı iş yerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarında bulunmak üzere kurul oluşturur İSG kurulu en az 7 kişiden oluşur; İşveren veya işveren vekili, İş sağlığı ve güvenliğinden sorumlu mühendis veya teknik elemanı, İşyeri hekimi İnsan kaynakları,personel veya idari-mali işleri yürütmekle görevli bir kişi İşyerinde görevli formen, ustabaşı veya usta, Sendika Temsilcisi yoksa işçi temsilcisi Sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi Varsa sivil savunma uzmanı

44 ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ, MADDE 20
İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir: 2-50 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 1. arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 2. arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 3. arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 4. arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 5. 2001 ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde 6.

45 ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir. Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir. Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkânlar sağlanır. İşyerinde yetkili sendika bulunması hâlinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapar.

46 6331 SAYILI İŞ KANUNU MADDE 13 ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI
Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar, kurula (İş Sağlığı ve Güvenliği Kuruluna) başvurarak durumunun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.Kurul acilen toplanarak kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir

47 6331 SAYILI İŞ KANUNU MADDE 13 ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI
Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır. Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.

48 6331 SAYILI İŞ KANUNU MADDE 13 ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI
İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir. Toplu sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılır. Bu Kanunun 25 inci maddesine göre işyerinde işin durdurulması hâlinde, bu madde hükümleri uygulanmaz.

49 İŞÇİLERİN HAKLARI Bilme (Bilgilendirilme) hakkı Eğitim hakkı
Görüş bildirme hakkı Katılma hakkı Seçme ve seçilme (Çalışma Temsilcisi) hakkı Çalışmaktan kaçınma hakkı

50 SAĞLIK GÖZETİMİ İşveren, çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimini tutması ile yükümlüdür.

51 SAĞLIK MUAYENELERİ; MADDE 15
İşe girişlerde İş değişikliğinde İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile iş yerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça

52 MEVZUATA GÖRE PERİYODİK MUAYENE SÜRELERİ;
Ağır ve tehlikeli işlerde çalışan işçiler yılda bir 16-18 yaşındaki çocukların hangi işte çalışırsa çalışsınlar en az altı ayda bir Kurşunla çalışan işçiler üç ayda bir Cıva zehirlenmesi olabilecek yerlerde çalışanlar üç ayda bir Arsenikle çalışanlar altı ayda bir Organik fosforlu ve karbonatlı işlerde çalışanlar altı ayda bir Maden ocakları, taş ve kiremit ocakları, dökümhaneler, tekstil, şeker, çimento, inşaat, seramik ve benzeri sanayi kollarında çalışanlar altı ayda bir olması zorundadır

53 ÇALIŞANLARIN EĞİTİLMESİ, MADDE 17
•İşveren, her işçinin çalıştığı yere ve yaptığı işe özel bilgi ve talimatları da içeren sağlık ve güvenlik eğitimi almasını sağlamak zorundadır. •Bu eğitimler özellikle; İşe başlamadan önce Çalışma yeri veya iş değişikliğinde İş ekipmanlarının değişmesi halinde veya yeni teknoloji uygulanması halinde verilir

54 EĞİTİM; Prosedür yerine gelsin diye değil, Teftiş nedeniyle değil,
Yönetici istiyor diye değil, Yemek aralarında değil, Molalarda değil, Gerçekten inanarak ve bunun için özel zaman ayrılarak yapılan eğitimler, AMACINA ULAŞMIŞ OLUR

55 ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ; MADDE16
İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla işveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de dikkate alarak bilgilendirir Bu konular genellikle; İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar İlk yardım, olağandışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye

56 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN GENEL PRENSİPLERİ
İş sağlığı ve güveliği kültürünün oluşturulması Önleme politikasının geliştirilmesi Tehlikelerin ortadan kaldırılması Risklerin önlenmesi veya kabul edilir düzeye getirilmesi ve de önlenemeyen risklerden çalışanların korunması Bilgilendirme-Eğitim-Katılımın sağlanması ve denetimi

57 ÖZETLE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ;
İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları; İnsanı korumak, Zararı ortadan kaldırmak veya en alt düzeye indirgemek, Güvenli bir iş ortamı sağlamaktır. İş sağlığı ve güvenliği için harcanan para ve vakit boşuna değildir. Bu çalışmalar verimin artmasını sağlar hem işyerine hem de ülke ekonomisine katkıda bulunur.

58 İŞ KAZASI VE İŞ KAZASI FAKTÖRLERİ
Kazaların temel nedenleri dört tanedir. Bu nedenlere kısaca 4M denilmektedir Konuya açıklık getirmeden kazaların kökenine inmemiz gerekmektedir

59 İŞ KAZASINI ÖNLEMEK İÇİN ÖNCE ÜRETİME BAKILMALI
Üretim tehlike ve risk demek değildir ancak beraberinde gelmektedir. İş sağlığı ve güvenliğinin temel amacı bu uyumun en uygun biçimde olmasını sağlamak ve bu konuda çalışmalar yapmaktır

60 TEHLİKE NEDİR? İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelidir

61 RİSK NEDİR? Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalidir

62 TEHLİKENİN TANIMLANMASI
Elektrik Sıcak-soğuk Radyoaktif Asitler Çözeltiler Gazlar vb.

63 Hareketli ya da duran nesneler
Düşen nesneler Aniden beliren nesneler Keskin köşeler

64 Açılıp kapanan nesneler
Hareketli veya duran nesneler

65 Aynı seviyede Aşağı seviyeye

66 Kaldırırken Çekerken İterken

67 GÜVENLİK İLE İLGİLİ GENEL YAKLAŞIMLAR (KAZA ÖNCESİ);
Biz her zaman böyle çalışırız! Bana bir şey olmaz! Yıllardır bu işi yapıyorum! Bugüne kadar bir şey olmadı! Kendime korkak dedirtmem!

68 GÜVENLİK İLE İLGİLİ GENEL YAKLAŞIMLAR (KAZA SONRASI);
Şanssızlık! Kaçınılmazlık! Dikkatsizlik!

69 İLK FAKTÖR İNSAN İnsanın doğa karşısındaki bünyesi ve sosyal
yapısından doğan zayıflığı, kazanın ilk nedenidir Örneğin, bir pres kazasının temel nedeni, insan bedeninin pres karşısındaki zayıflığıdır Eğer insan, presten daha güçlü olsaydı, ya da elinin üzerine pres değil de, örneğin bir kitap düşseydi, bu bir kaza olmazdı O halde tüm kazaların ilk nedeni budur ve doğada kaza yapısal bir olaydır; tamamen kesinlikle önlenemez

70 KİŞİSEL UNSURLAR Dikkatsizlik Önemsemezlik Pervasızlık Sinirlilik
İhmal İnsanların bu zaafları eğitim ve disiplinle belki kısmen düzeltilebilir, ancak iş güvenliği bilimi bu konuyla uğraşmaz

71 TEHLİKELİ DURUM VE HAREKET
Kazanın oluşması için gereken durumdur. İnsanın doğal ya da kişisel kusurlarının bir kaza nedeni sayılabilmesi için, çalışma esnasında dikkatsiz bir hareket yapmış olması gerekir ve kazanın asıl nedeni de, işbaşında yaptığı bu yanlış davranıştır Tehlikeli durumun olduğu bilinen bir ortamda çok dikkatli davranılır ve hiçbir riskli davranışta bulunulmazsa kaza ihtimali çok düşüktür Tehlikeli davranışa karşı her türlü teknik tedbir alınmışsa kaza ihtimali sıfır olacaktır

72 TEHLİKELİ DURUM VE HAREKET

73 TEHLİKELİ DURUM VE HAREKET

74 TEHLİKELİ DURUM VE HAREKET

75 TEHLİKELİ DURUM VE HAREKET

76 İŞ KAZALARININ SEBEPLERİ,
Bilgisizlik İşe uyumsuzluk Tehlikeyi önemsememe İhmal Tedbirsizlik Bakım yetersizliği Yorgunluk Disiplinsizlik, işi ciddiye almama Moral bozukluğu

77 İŞ KAZALARININ SEBEPLERİ;
Fiziki rahatsızlıklar Gerekli eğitimlerin verilmemesi Yeterli teknik eleman bulunmaması İş bölümünün olmaması Yetki ve sorumlulukların belli olmaması Güvenlik ile ilgili yönetim hataları Üçüncü şahısların etkisi

78 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL FELSEFESİ
Sağ duyu ile hareket etmek Sorumluluk hissi taşımak Dikkatinizi uğraştığınız işe vermek Güvenliği sağlayıcı kurallara uymak

79 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL FELSEFESİ
Ortamı güvensiz olarak suçlamayalım Güvenlik için sorumluluk alalım Sadece kendimiz için değil başkaları içinde yapalım İş güvenliğini üstlenelim İşyerimizi çalışacak güvenli bir yer haline getirelim İş kazalarını ve meslek hastalıklarını; Eğitim Bilmek Uygulama ile önleyebilirsiniz

80