FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

... konulu sunumlar: "FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ"— Sunum transkripti:

1 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
ÇALIŞMA YAŞAMINDAKİ TİTREŞİME MARUZİYET VE SAĞLIĞA ETKİLERİ

2 Dersin Amacı İşyerlerinde karşılaşılan Fiziksel Etkenler içinde yer alan Titreşim’in sağlık üzerindeki etkileri ve alınacak önlemler hakkında bilgi verilmesi amaçlanmaktadır.

3 Öğrenim hedefleri Titreşimin sağlık üzerindeki etkileri karşısında alınacak önlemler, uyulacak kurallar, çalışan ve işverenlerin yükümlülükler hakkında bilgi sahibi olmaları hedeflenmektedir.

4 Alt başlıklar Titreşimin tanımı, ölçüm birimleri,
Titreşimi tanımlayan parametreler, Sağlık üzerinde meydana getirdiği etkiler, titreşime bağlı meslek hastalıkları. Önleme yöntemleri. Kişisel koruyucular. Titreşimin ölçümü . Tüm vücüt ve El Kol titreşimi. Titreşim Yönetmeliği, Sağlık kuralları bakımından günde en az 7.5 saat veya daha az süre çalışılması gerekli işler ile ilgili Yönetmelik, Kişisel Koruyucular ile ilgili Yönetmelik vb gibi ilgili İSG Mevzuatı’nın yorumlanması ve değerlendirilmesi. İşverenlerin Yükümlülükleri, Çalışanların Yükümlülükleri

5 Eğitim süresi Eğitim Süresi: ???????? Örgün eğitim süresi: ?????
Uzaktan eğitim süresi: ??????

6 Titreşim Titreşim vibrasyon mekanik sistemdeki salınım hareketlerini tanımlanmaktadır. Bir başka ifade ile potansiyel enerjinin kinetik enerjiye , kinetik enerjinin potansiyel enerjiye dönüşmesidir. Çalışma ortamında kişinin çalışma verimini, sağlık ve güvenliğini olumsuz etkiler.

7 Titreşim çeşitleri İşyerlerinde makinelerle çalışma esnasında çalışanların sağlık ve güvenliği ile ilgili iki çeşit titreşim vardır. El-kol titreşimi Tüm vücut titreşimi

8 El-kol titreşimi : Mevcut titreşimin el-kol sistemine aktarıldığında , işyerinde çalışanların sağlık ve güvenliği için risk oluşturan,özellikle kemik,eklem,damar,sinir ve kas bozukluklarına yol açan titreşim şeklidir.El-kol titreşimine en çok inşaat ,maden,ormancılık sektörlerinde sanayide taş kırma makinaları, pnömatik kırıcılar , testereler, parlatma ve rende makinalarında çalışanlarda görülür. Tüm vücut titreşimi: Tüm vücut titreşimi ise vücudun tümüne aktarıldığında ,çalışanların sağlık ve güvenliği açısından risk oluşturan,özellikle bel bölgesinde rahatsızlık, ve omurgada zarara yol açar. Tüm vücut sistemi titreşiminin en yaygın olduğu iş kolları, tarım ve inşaat sektörü çalışanlarıdır.Özellikle iş makinesi ile yapılan çalışmalarda ,makineyi kullanan operatörlerin oturdukları koltuk vasıtası ile titreşimi tüm vücuda yaymaktadırlar.Gıda sektöründe ise titreşimle çalışan konveyörlerin, zeminde oluşturduğu titreşim ayaklar vasıtasıyla tüm vücuda yayılır.

9

10 Titreşimin bileşenleri
Üç farklı bileşeni mevcuttur. Bunlar; maruziyet yüzeyi, titreşimin frekansı ,ve çalışanların titreşime maruz kaldığı süredir. Belirtilen bu faktörlere göre kişinin titreşim maruziyeti de değişiklik göstermektedir.

11 Titreşimin etkileri , hastalıkları
Titreşim zihinsel ve bedensel sebep olur.Sinir sistemi,sindirim ve dolaşım sistemi üzerinde yarattığı istenmiyen etkiler sonucunda çalışma verimi düşer.Çalışma hayatında titreşim nedeni ile, oluşan meslek hastalıkları da söz konusudur. Bunlar beyaz parmak hastalığı , madencilik,ormancılık,inşaat v.b. iş kollarında özellikle titreşimli el aletleri ile çalışma esnasında meydana gelir. Elde fonksiyon kayıpları ve hissizlik yaratarak kangrene kadar ilerleyebilir.

12

13 Titreşim ölçümü ve sınır değerleri
Titreşim ölçümü ve sınır değerleri : Titreşim maruziyeti yönetmeliklerle de sınırlandırılmıştır. (25325 sayılı Titreşim Yön.) Titreşimin mevcut olduğu alanlarda ölçümler yapılarak titreşim miktarı belirlenmelidir.Ölçümler maruz kalınan titreşim türüne göre el-kol veya tüm vücut titreşimi olarak ölçülmelidir. Özellikle el aletleri kullanan çalışanlarda el-kol titreşimi , titreşimli makineler,iş makineleri v.b. kullanan personelde ise tüm vücut titreşimleri ölçülmelidir.Yapılan ölçümler sonucu elde edilen değerler yönetmelikteki değerlere göre yorumlanmalı değerler yüksek ise o zaman iyileştirme yada koruyucu önlemler alınmalıdır.

14

15 Sekiz saatlik çalışma için günlük maruziyet etkin değeri : 2,5m/s2
Ulusal değerler Titreşim yönetmeliğinde maruziyet değerleri aşağıda verilmiştir. El-kol titreşimi için; Sekiz saatlik çalışma için günlük maruziyet sınır değeri : 5m/s2 Sekiz saatlik çalışma için günlük maruziyet etkin değeri : 2,5m/s2 Bütün vücut titreşimi için; Sekiz saatlik çalışma için günlük maruziyet sınır değeri : 1,15m/s2 Sekiz saatlik çalışma için günlük maruziyet etkin değeri : 0,5m/s2

16 Titreşim maruziyetinin önlenmesi veya azaltılması
Mekanik titreşim riskleri öncelikle kaynağında yok edilmeli veya azaltılmalıdır. Yönetmelikte belirtilen maruziyet etkin değerlerinin aşılması halinde,işveren, mekanik titreşime ve yol açtığı risklere maruziyeti en aza indirmek için teknik ve organizasyonel önlemler almak zorundadır.Bu önlemler aşağıda verilmiştir. Mekanik titreşime maruziyeti azaltan başka yöntemlere geçilmeli Yapılacak iş planlanarak mümkün olan en az titreşimin olduğu , uygun ergonomik tasarım ve uygun iş ekipmanı seçilmeli Kullanılan makine ve teçhizatın periyodik bakım ve kontrollerinin yapılması Titreşimin zarar verme riskini azaltmak için, bütün vücut titreşimini etkili bir şekilde azaltan,oturma yerleri ve el-kol sistemine aktarılan titreşimi azaltan el tutma yerleri ve benzeri ilave sistemlerin sağlanması İşçilere mekanik titreşime maruz kalmayı en aza indirecek şekilde iş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için, uygun bilgi eğitim ve talimat verilmesi Çalışanlar hiçbir zaman maruziyet değerini aşan titreşime maruz kalmamalıdırlar. Maruziyet değerleri aşılmışsa iş güvenliği ıuzmanı takip etmeli ve işverene mutlaka kullanılan makinelerde titreşimi önleyecek yada maruziyet değerlerinin altına çekecek önlemler alınmalı/aldırılmalıdır.

17

18 Titreşimim iletimini azaltacak özel eldivenler kullanılması
Elle kullanılan basınçlı hava gereçlerinde olabildiğince az titreşimli olanların kullanılması, Titreşimim iletimini azaltacak özel eldivenler kullanılması Doğru çalışma yönteminin öğretilmesi Soğuk ve nemli ortamlarda çalışırken ıslak veya çıplak elle çalışılmaması, Soğukta yapılan çalışmalarda sık sık ara verilmesi, Soğuk ve nemli ortamda çalışma süresinin azaltılması, Araçlarda titreşimi azaltacak teknik önlemlerin alınması İşe giriş muayeneleri ve aralıklı muayeneler Makine ve tesisat yerleştirilirken titreşimin azaltılması için önlem alınması, Çalışma süresinin kısaltılması,

19 Titreşim Yönetmeliği. (
Titreşim Yönetmeliği* (*23/12/2003 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır) Titreşim Yönetmeliği* (*23/12/2003 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, işçilerin mekanik titreşime maruz kalmaları sonucu ortaya çıkabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden korunmalarını sağlamak için alınması gerekli önlemleri belirlemektir. Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren ve mekanik titreşime maruz kalma riski bulunan tüm işyerlerinde uygulanır. Bu Yönetmelikte belirtilen daha sıkı ve özel önlemler saklı kalmak kaydı ile, titreşime maruz kalma riski bulunan tüm işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği hükümleri de uygulanır. Dayanak Madde 3 — Bu Yönetmelik, 4857 sayılı İş Kanununun 78 inci maddesine göre düzenlenmiştir.

20 Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
a) El – kol titreşimi: İnsanda el–kol sistemine aktarıldığında, işçilerin sağlık ve güvenliği için risk oluşturan ve özellikle de, damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol açan mekanik titreşimi, b) Bütün vücut titreşimi: Vücudun tümüne aktarıldığında, işçilerin sağlık ve güvenliği için risk oluşturan, özellikle de, bel bölgesinde rahatsızlık ve omurgada travmaya yol açan mekanik titreşimi, c) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, ifade eder.

21 İşverenlerin Yükümlülükleri
İKİNCİ BÖLÜM İşverenlerin Yükümlülükleri Maruziyet Sınır Değerleri ve Maruziyet Etkin Değerleri Madde 5 — Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri: a) El – kol titreşimi için; 1) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 5 m/s2, 2) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri 2,5 m/s2. İşçinin el–kol titreşimine maruziyeti, bu Yönetmelik Ek’inin A Bölümünün 1 inci maddesi hükümlerine göre değerlendirecek veya ölçülecektir. b) Bütün vücut titreşimi için; 1) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 1,15 m/s2, 2) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri 0,5 m/s2 olacaktır. İşçinin bütün vücut titreşimine maruziyeti bu Yönetmeliğin Ek’inin B bölümünün 1 inci maddesinin hükümlerine göre değerlendirilecek veya ölçülecektir.

22 Risk Belirlenmesi ve Değerlendirmesi
Madde 6 — İşyerlerinde mekanik titreşime maruziyetten kaynaklanan risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili olarak aşağıda belirtilen hususlara uyulacaktır: a) İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin (c) bendi ve 9 uncu maddesinin (a) bendinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirirken, işçilerin maruz kaldığı mekanik titreşim düzeyini değerlendirecek ve gerekiyorsa ölçecektir. Ölçüm, bu Yönetmeliğin Ek’indeki A ve B Bölümlerinin 2 nci maddelerine uygun olarak yapılacaktır. b) Mekanik titreşime maruziyet düzeyi; kullanılan ekipmanla yapılan çalışmalardan elde edilen gözlemler ile ekipmanın üreticisinden elde edilecek bilgi de dahil olmak üzere, ekipmanda veya ekipmanın kullanıldığı özel koşullarda oluşacak titreşimin büyüklüğü hakkındaki bilgiler dikkate alınarak değerlendirilecektir. Yukarıdaki değerlendirme özel aygıt ve uygun yöntem kullanılarak yapılacak ölçüm yerine geçmez. c) Yukarıda (a) bendinde belirtilen değerlendirme ve ölçümler, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 7 nci maddesinde belirtilen yetkili uzman kişi veya kuruluşlarca planlanıp yapılacak ve uygun aralıklarla tekrarlanacaktır. Mekanik titreşime maruziyet düzeyi hakkındaki değerlendirme ve/veya ölçümlerden elde edilen veriler daha sonra tekrar kullanılmak üzere uygun biçimde saklanacaktır. d) İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin (c) bendine göre yapılacak risk değerlendirmesinde özellikle aşağıdaki hususları dikkate alacaktır:

23 3) Riske duyarlı işçilerin sağlık ve güvenliğine olan etkiler,
1) Aralıklı titreşim veya tekrarlanan şoklara maruziyet de dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresi, 2) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri, 3) Riske duyarlı işçilerin sağlık ve güvenliğine olan etkiler, 4) Mekanik titreşim ile işyeri veya başka bir iş ekipmanı arasındaki etkileşimden kaynaklanan ve işçinin güvenliğine tesir eden dolaylı etkileri, 5) İş ekipmanı üreticilerinin mevzuat gereği verdiği bilgileri, 6) Mevcut ekipman yerine kullanılabilecek, mekanik titreşime maruziyet düzeyini azaltacak şekilde tasarlanmış iş ekipmanının bulunup bulunmadığı, 7) Bütün vücut titreşimi maruziyetinin işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam etmesi durumunda maruziyetin boyutu, 8) Düşük sıcaklık ve bunun gibi özel çalışma koşulları, 9) Sağlık gözetiminden elde edilen bilgileri, mümkünse yayınlanmış bilgileri. e) İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin (a) bendinin 1 numaralı alt bendi uyarınca risk değerlendirmesi yapılmasını sağlayacak ve bu Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddesi uyarınca alınması gerekli önlemleri belirleyecektir. Yapılan risk değerlendirmesiyle ilgili uygun kayıt tutulacaktır. Çalışma koşullarında önemli değişiklik olduğunda veya sağlık gözetimi sonuçlarının gerektirdiği durumlarda risk değerlendirmesi yeniden yapılacaktır.

24 Maruziyetin Önlenmesi veya Azaltılması
Madde 7 — Mekanik titreşime maruziyetin önlenmesi veya azaltılması için; a) Teknik ilerlemeler göz önünde bulundurularak, mekanik titreşime maruz kalmaktan kaynaklanan riskler öncelikle kaynağında yok edilecek veya en aza indirilecektir. Bu tür risklerin önlenmesi ve azaltılmasında, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin (b) bendinde belirtilen genel prensiplere uyulacaktır. b) Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesi uyarınca yapılan risk değerlendirmesinde 5 inci maddenin (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen maruziyet etkin değerlerinin aşıldığının tespit edilmesi halinde, işveren, mekanik titreşime ve yol açtığı risklere maruziyeti en aza indirmek için özellikle aşağıdaki hususları dikkate alarak teknik ve organizasyon önlemleri ile ilgili program yapacak ve uygulayacaktır; 1) Mekanik titreşime maruziyeti azaltan başka çalışma yöntemleri, 2) Yapılacak iş dikkate alınarak mümkün olan en az titreşim oluşturacak uygun ergonomik tasarım ve uygun iş ekipmanı seçimi,

25 5) İşyerlerinin ve çalışma yerlerinin tasarımı ve düzeni,
3) Titreşimin zarar verme riskini azaltmak için, bütün vücut titreşimini etkili bir biçimde azaltan oturma yerleri ve el–kol sistemine aktarılan titreşimi azaltan el tutma yerleri ve benzeri yardımcı donanım sağlanması, 4) İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programları, 5) İşyerlerinin ve çalışma yerlerinin tasarımı ve düzeni, 6) İşçilere, mekanik titreşime maruz kalmayı en aza indirecek şekilde iş ekipmanını doğru ve güvenli bir biçimde kullanmaları için uygun bilgi, eğitim ve talimat verilmesi, 7) Maruziyet süresi ve şiddetinin sınırlanması, 8) Yeterli dinlenme sürelerini kapsayan uygun çalışma programı, 9) Maruz kalan işçiyi soğuktan ve nemden koruyacak giysi sağlanması. c) İşçiler, hiçbir durumda maruziyet sınır değerlerini aşan titreşime maruz kalmayacaklardır. Bu Yönetmelik gereği alınan önlemlere rağmen maruziyet sınır değeri aşılmış ise, işveren, maruziyeti sınır değerin altına indirecek önlemleri derhal alacaktır. Maruziyet sınır değerinin aşılmasının nedenleri belirlenecek ve sınır değerin yeniden aşılmasını önlemek için gerekli koruma ve önleme tedbirleri alınacaktır. d) İşveren, Yönetmeliğin bu maddesindeki önlemleri, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 15 inci maddesinde belirtilen özel risk grubundaki işçilerin durumlarına uygun hale getirecektir.

26 İşçilerin Bilgilendirilmesi ve Eğitimi
Madde 8 — İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 10 uncu ve 12 nci maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte, işyerinde mekanik titreşim riskine maruz kalan işçilerin ve/veya temsilcilerinin bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a) bendine göre yapılan risk değerlendirmesi sonuçları hakkında ve özellikle de aşağıdaki konularda bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlayacaktır: a) Mekanik titreşimden kaynaklanan riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla bu Yönetmelik hükümlerini uygulamak için alınan önlemler, b) Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri, c) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesine göre yapılan, mekanik titreşimin değerlendirme ve ölçüm sonuçları ve iş ekipmanlarının kullanımından kaynaklanabilecek hasar, d) Hasar belirtilerinin niçin ve nasıl belirleneceği ve bildirileceği, e) Hangi durumlarda işçilere sağlık gözetimi uygulanacağı, f) Mekanik titreşime maruziyeti en aza indirecek güvenli çalışma yöntemi.

27 İşçilerin Görüşünün Alınması ve Katılımın Sağlanması
Madde 9 — İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 11 inci maddesine uygun olarak işçilerin veya temsilcilerinin bu Yönetmeliğin kapsadığı konularda görüşleri alınacak ve katılımları sağlanacaktır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Sağlık Gözetimi Madde 10 — İşçiler aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak sağlık gözetimine tabi tutulacaktır: a) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a) bendi gereğince yapılan risk değerlendirmesi sonucunda sağlık riski olduğunun anlaşılması halinde işçiler uygun sağlık gözetimine tabi tutulacaktır. Mekanik titreşime maruziyet sonucu ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının önlenmesi ve erken tanı amacıyla, sağlık gözetimi sonuçları dikkate alınarak, gerekli koruyucu önlemler alınacaktır.

28 Sağlık gözetimi yapılırken aşağıdaki hususlar da dikkate alınacaktır:
- Maruz kalınan titreşimin işçilerde tanımlanabilir bir hastalık veya sağlığa zararlı bir etkiye neden olduğu tespit edilebildiği durumlar, - Hastalığın veya etkilenmenin işçinin özel çalışma koşullarından ortaya çıkması hali, - Hastalık veya etkilenmenin saptanması için geçerli ve uygun yöntemlerin bulunduğu durumlar. Her durumda, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen değerleri aşan mekanik titreşime maruz kalan işçilere uygun sağlık gözetimi yapılacaktır. b) Sağlık gözetimi ile ilgili her işçinin kişisel sağlık kaydı tutulacak ve güncelleştirilecektir. Sağlık kayıtları, sağlık gözetiminin bir özetini içerecektir. Bu kayıtlar gizlilik esasına uygun olarak ve gerektiğinde incelenebilecek şekilde saklanacaktır. Yetkili makamlarca istendiğinde, kayıtların bir örneği verilecektir. Her işçi, istediğinde, kendisiyle ilgili kayıtlara ulaşabilecektir. c) Sağlık gözetimi sonucuna göre bir işçide, hekim veya iş sağlığı uzmanı tarafından işteki mekanik titreşime maruz kalmanın sonucu olarak değerlendirilen, tanımlanabilir bir hastalık veya olumsuz bir sağlık etkisi saptandığında; 1) İşçi, hekim veya uzman kişi tarafından kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilecektir. Özellikle, maruziyet sonlandıktan sonra yapılacak olan sağlık gözetimi ile ilgili bilgi ve öneri alacaktır.

29 2) Gizlilik prensibine uyularak, sağlık gözetiminde saptanan önemli bulgular hakkında işveren de bilgilendirilecektir. 3) İşveren; - Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesi uyarınca yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirecektir. - Riskleri önlemek veya azaltmak için bu Yönetmeliğin 7 nci maddesi uyarınca alınan önlemleri gözden geçirecektir. - Riskleri önlemek veya azaltmak için bu Yönetmeliğin 7 nci maddesi uyarınca gerekli görülen ve işçinin riske maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi de dahil, önlemleri uygularken, uzmanların veya yetkili makamın önerilerini dikkate alacaktır, - Benzer biçimde maruz kalan başka bir işçinin sağlık durumunun gözden geçirilmesi ve düzenli sağlık gözetimi yapılması için gerekli düzenlemeyi yapacaktır. Bu durumda, hekim, uzman veya yetkili makam maruz kalan işçiler için tıbbi muayene isteyebilir.

30 Özel Koşullar Madde 11 — Bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından özel koşullar aşağıda belirtilmiştir: a) Deniz ve hava taşımacılığında, işçilerin sağlık ve güvenliğinin korunmasıyla ilgili genel ilkelere uyulması koşuluyla, bütün vücut titreşimi bakımından, işin ve işyerinin özellikleri açısından, alınan tüm teknik ve idari önlemlere rağmen, maruziyet sınır değerlerine uyulmasının mümkün olmadığı koşullarda, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (c) bendi uygulanmayacaktır. b) İşçinin mekanik titreşim maruziyetinin genellikle bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ve (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen maruziyet etkin değerlerinin altında olduğu, ama zaman zaman belirgin değişiklikler gösterdiği ve maruziyet sınır değerini aştığı durumlarda bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (c) bendi uygulanmaz. Bu durumda, 40 saatlik ortalama maruziyet değeri, maruziyet sınır değerinden düşük olacak ve işteki çeşitli maruziyet etkenlerinden kaynaklanan risklerin, maruziyet sınır değerindeki maruziyetten kaynaklanan risklerden daha az olduğu kanıtlanacaktır. c) Yukarıda (a) ve (b) bendlerinde belirtilen uygulamaya, özel koşullar dikkate alınarak ortaya çıkan risklerin en aza indirildiğinin ve ilgili işçilerin uygun sağlık gözetimine tabi tutulduklarının Bakanlık iş müfettişlerince tespit edilmesi halinde dört yıl için izin verilebilir. Mevcut durum, iyileştirici koşullar en kısa sürede sağlanarak ortadan kaldırılacaktır.

31 İlgili Avrupa Birliği Mevzuatı
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümler İlgili Avrupa Birliği Mevzuatı Madde 12 — Bu Yönetmelik, 25/6/2002 tarihli ve 2002/44/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi esas alınarak hazırlanmıştır. Geçici Madde — İşverenler, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (c) bendindeki yükümlülüklerin yerine getirilmesiyle ilgili olarak, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce işçilere verilmiş olan ve maruziyet sınır değerlerine uymayan iş ekipmanının kullanıldığı yerlerde, son teknik ilerlemeler ve/veya alınmış idari önlemleri dikkate alarak, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içerisinde işyerlerini bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getireceklerdir. Yürürlük Madde 13 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinden 3 yıl sonra yürürlüğe girer. Yürütme Madde 14 — Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

32 1. Maruziyet değerlendirmesi
EK  A. EL – KOL TİTREŞİMİ 1. Maruziyet değerlendirmesi El – kol titreşiminde maruziyet düzeyinin değerlendirmesi, sekiz saatlik bir referans döneme A (8) normalize edilen, frekans ağırlıklı ivme değerlerinin karelerinin toplamının (rms) (toplam değer) kare kökü cinsinden ifade edilen, TS ENV – Mekanik Titreşim–İnsanın Elle Geçen Titreşime Maruz Kalmasının Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine Ait Kılavuz – standardına göre gündelik maruziyet değeri belirlenir. Maruziyet düzeyi değerlendirmesi, kullanılan iş ekipmanından yayılan titreşim düzeyi hakkında üretici tarafından kullanma kılavuzunda belirtilen bilgiler, yapılan çalışmadaki gözlem ve ölçüm sonuçlarına göre yapılır.

33 Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a) bendine göre ölçüm yapıldığında;
a) Kullanılan yöntemler mekanik titreşime maruz kalan işçilerin kişisel maruziyetini belirleyebilecek nitelikte olacaktır. TS ENV standardına göre, kullanılan cihazlar ve yöntemler, ölçülecek mekanik titreşimin karakteristiğine, çevresel etkilere ve ölçüm aygıtlarının özelliklerine uyumlu olacaktır. b) Çift elle kullanılan aygıtlarda, ölçümler her el için yapılacaktır. Maruziyet, her iki eldeki en yüksek değer esas alınarak belirlenecek ve diğer el ile ilgili bilgiler de verilecektir. 3. Etkileşim Mekanik titreşim, elle yapılan ölçümleri veya göstergelerin okunmasını etkiliyor ise, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (d) bendinin 4 numaralı alt bendi dikkate alınacaktır.

34 4. Dolaylı riskler Mekanik titreşim özellikle yapıların dayanıklılığını veya bağlantı yerlerinin güvenliğini etkiliyor ise, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (d) bendinin 4 numaralı alt bendi dikkate alınacaktır. 5. Kişisel koruyucular El-kol titreşimine karşı kullanılan kişisel koruyucu donanım, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (b) bendinde belirtilen önlemler ile ilgili programlara dahil edilebilir.

35 B. BÜTÜN VÜCUT TİTREŞİMİ 1. Maruziyet değerlendirmesi
1. Maruziyet değerlendirmesi Bütün vücut titreşimine maruziyet düzeyinin değerlendirmesi, sekiz saatlik dönemde A(8) sürekli ivme eşdeğeri cinsinden tanımlanan, en yüksek (rms) değer veya frekans ağırlıklı ivmelerin en yüksek titreşim dozu değeri (VDV) olarak hesaplanan, TS EN 1032 – Mekanik Titreşim– Bütün Vücudun Titreşim Emisyon Değerinin Tayin Edilmesi Amacıyla Hareketli Makinelerin Denenmesi – Genel – ve TS 2775 – Tüm Vücudun Titreşim Etkisi Altında Kalma Durumunun Değerlendirilmesi İçin Kılavuz – sayılı TSE standartlarına göre gündelik maruziyet değeri belirlenir. Maruziyet düzeyi değerlendirmesi, kullanılan iş ekipmanından yayılan titreşim düzeyi hakkında üretici tarafından kullanma kılavuzunda belirtilen bilgiler, yapılan çalışmadaki gözlem ve ölçüm sonuçlarına göre yapılır. Deniz taşımacılığında, 1 Hz’in üzerindeki titreşimler değerlendirmeye alınacaktır. 2. Ölçüm Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a) bendine göre ölçüm yapıldığında, kullanılan yöntemler söz konusu mekanik titreşime maruz kalan işçilerin kişisel maruziyetini belirleyebilecek nitelikte olacaktır. Kullanılan yöntemler ölçülecek mekanik titreşimin özelliklerine, çevresel etkilere ve ölçüm aygıtlarının özelliklerine uygun olacaktır.

36 3. Etkileşim Mekanik titreşim, elle yapılan ölçümleri veya göstergelerin okunmasını etkiliyor ise, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (d) bendinin 4 numaralı alt bendi dikkate alınacaktır. 4. Dolaylı riskler Mekanik titreşim özellikle yapıların dayanıklılığını veya bağlantı yerlerinin güvenliğini etkiliyor ise, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (d) bendinin 4 numaralı alt bendi dikkate alınacaktır. 5. Maruziyetin boyutu Özellikle, yapılan işin özelliği nedeniyle işçinin, işverenin gözetimindeki dinlenme tesislerinden yararlandığı yerlerde, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (d) bendinin 7 numaralı alt bendi uygulanacaktır. Bu tesislerdeki bütün vücut titreşimi, "zorunlu durumlar"dışında kullanım amaçlarına ve koşularına uygun düzeye indirilecektir.

37 Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik* (*15/4/2004 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak Amaç Madde 1 – Bu Yönetmeliğin amacı, Yönetmelikte belirtilen işlerde çalıştırılan işçilerin, sağlık kuralları bakımından, çalışabilecekleri azami çalışma sürelerini düzenlemektir. Kapsam Madde 2 – Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedibuçuk saat veya daha az çalışılması gereken işler bu Yönetmelikte belirtilmiştir. Bu Yönetmelik, sağlık kuralları bakımından günde ancak yedibuçuk saat veya daha az çalışılması gereken işleri kapsar.

38 Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik ‘ gereği İKİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler   Günde Ancak Yedibuçuk Saat Çalışılabilecek İşler Madde 4 – Bir işçinin günde ancak yedi buçuk saat çalıştırılabileceği işler şunlardır: Titreşimin yoğun olduğu sektörlerde Çimento sanayii işleri , ı) Demir ve çelik sanayii işleri , j) Döküm sanayii işleri , o) Kaynak işleri , s) Yeraltı işleri , u) Gürültülü işler , y) Pnömokonyoz yapan tozlu işler ‘Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik ‘ gereği İKİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler   Yedibuçuk Saatten Daha Az Çalıştırılacak İşler Madde 5 – de belirtilen iş kollarında yapılan işle birlikte titreşim varsa bu işyerlerinde 7,5 saatten az çalışılacaktır.

39 İşverenlerin Yükümlülükleri
Risk Belirlenmesi ve Değerlendirmesi ( Titreşim Yönetmeliği Madde : 6 ) Maruziyetin Önlenmesi veya Azaltılması ( Titreşim Yönetmeliği Madde : 7 ) İşçilerin Bilgilendirilmesi ve Eğitimi ( Titreşim Yönetmeliği Madde : 8 ) İşçilerin Görüşünün Alınması ve Katılımın Sağlanması ( Titreşim Yönetmeliği Madde : 9 ) Sağlık Gözetimi ( Titreşim Yönetmeliği Madde : 10 ) Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik ‘ gereği İKİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler   Günde Ancak Yedibuçuk Saat Çalışılabilecek İşler Madde 4 , ‘Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik ‘ gereği İKİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler  Yedibuçuk Saatten Daha Az Çalıştırılacak İşler Madde 5 gereği ilgili işkollarında uygulanır.

40 Çalışanların Yükümlülükleri
İşçilerin Bilgilendirilmesi ve Eğitimi ( Titreşim Yönetmeliği Madde : 8 ) İşçilerin Görüşünün Alınması ve Katılımın Sağlanması ( Titreşim Yönetmeliği Madde : 9 ) Ayrıca işyerinde iş güvenliği uzmanı ve yetkililerce hazırlanmış bulunan tüm çalışma ve iş güvenliği talimat ve uyarılara uymak zorundadır Çalışma esnasında verilmiş bulunan kişisel koruyucu malzemenin bakım, temizlik ve önerilen talimatlar doğrultusunda kullanımlarına harfiyen uymak zorundadırlar. İşyerinde çalışanlar , işyeri hekimince ve yetkililerce planlanmış sağlık kontrollerini işyerinde veya sağlık kuruluşlarında , mutlaka belirtilen zamanda yaptırmalıdırlar.

41 SORULAR Titreşim nedir ? Kaç türlü titreşim vardır ?
El ve kol titreşimini anlatınız ? Tüm vücut titreşimi nedir ? Titreşim ölçüm birimi nedir ? Titreşim nasıl ölçülür ? El-kol titreşiminin Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri nelerdir ? Tüm vücut titreşiminin Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri nedir ?