SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR KULLANIMI

... konulu sunumlar: "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR KULLANIMI"— Sunum transkripti:

1 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR KULLANIMI

2 Bilgisayar Nedir? Bilgisayar önceden hazırlanmış verileri, verilen komutlar doğrultusunda alan, kaydeden, verilen komutlar dizisine uygun olarak bu verileri işleyen, sonuçlarını depolama ünitesine kaydeden ve yine verilen komutlar dizisine göre çıkış ünitesinden veren elektronik bir makinedir.

3 Bir bilgisayar sisteminin büyüklüğü ve karmaşıklığı ne olursa olsun standart birimleri vardır. Bir bilgisayar sisteminde veri işleme sırasında kullanılan fiziksel birim ve ünitelere donanım (hardware), işlemlerin nasıl gerçekleşeceğini belirten yönergelere (kodlamalara) de yazılım (software) denir.

4 Bilgisayar yazılımları kendi içerisinde üç grup içerisinde incelenebilir:
Sistem Yazılımları (System Software) Bilgisayarın çalıştırılması ve fiziksel arabirimlerin kontrolünü sağlayan işletim sistemi, derleyiciler gibi yazılımlardır. Sistem yazılımlarına Windows XP/7/8, Linux, MacOSX/IOS gibi işletim sistemlerini örnek verebiliriz.

5 Uygulama Yazılımları (Application Software) İşletim sistemi üzerinde, video ya da ses dosyası oynatmak, doküman düzenlemek vb kullanıcı işlemlerini gerçekleştirmeye yarayan yazılımlardır. Uygulama yazılımlarına örnek olarak Windows Media Player, MS Office paketlerini örnek verebiliriz.

6 Geliştirme Yazılımları (Development Software)
Yeni yazılımlar geliştirmek için kullanılan yazılımlardır. Geliştirme yazılımlarına örnek olarak Adobe Dreamweaver, MS Visual Studio, Eclipse yazılımlarını verebiliriz.

7 İnternet Nedir? İnternet, kelime olarak İngilizcede uluslararası iletişim anlamına gelen International ve ağ anlamına gelen Network kelimelerinin kısaltmasından oluşmaktadır (İşman, 2011: 446). İnternet dünya çapındaki bilgisayar ağlarını ve bu ağlar üzerindeki bilgisayarları birbirine bağlayan bir yapıdır (Sever, 2010: 25).

8

9 WWW (World Wide Web) Nedir?
World Wide Web (kısaca WWW veya web), birbiriyle bağlantılı, İnternet üzerinde çalışan ve "www" ile başlayan adreslerdeki sayfaların görüntülenmesini sağlayan servistir. WWW, Web sayfalarını, multimedya ve hipermedyayı içeren standart bir protokol ve yazı, resim, ses, film, animasyon gibi pek çok farklı yapıdaki verilere birleşik ve interaktif bir şekilde ulaşmamızı sağlayan çoklu bir hiperortam sistemidir.

10 Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 Nedir? Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 arasındaki temel fark interaktiflik seviyesi ile ilgilidir. Web 1.0'de internet kullanıcısı ile web sitesi arasında ilişki tek taraflıdır. Kullanıcı, sadece sitenin okuyucusu olarak bilgi alabilir, pasiftir. Web 2.0'de ise kullanıcı web sitesindeki içeriğe müdahale edebilir ve etkileşime girebilir. Web 2.0'da kullanıcı aktif olarak hareket eder, iletişim iki yönlüdür. Günümüzün büyük sosyal ağları (Facebook, Twitter), blog sistemleri (Blogger, Wordpress) ve çevrimiçi ansiklopedileri (Vikiler) başarılı Web 2.0 uygulamaları olarak gösterilebilir.

11 Web 3.0 ise sadece bireylerin bireylerle ya da bireylerin makinelerle etkileşimi değil bunlara ek olarak makinelerin de birbiriyle etkileşim kurabildiği bir çeşit yapay zeka ortamını hedeflemektedir. Gelişmenin sonucunda, Web 1.0 için dijital monolog, Web 2.0 için mobil tabanlı diyalog diyebiliriz. Web 3.0 ise, semantik yani anlamsal web olarak tanımlanmaktadır.

12 ÖĞRETİMDE BİLGİSAYAR KULLANIMI
Etkili ve kaliteli eğitimin sağlanması konusunda dijital teknolojiler her geçen gün daha önemli hale gelmektedir. İçinde bulunduğumuz bilgi çağında hızla artan güncel bilgiye ulaşmada bilgi iletişim teknolojilerinin kullanımı büyük rol oynamaktadır.

13 Öğretimde bilgisayar kullanımında amaç öğretim sürecinde bireylere her hangi bir konuda verilmek istenilen bilgilerin bilgisayarlardan faydalanılarak sunulması şeklinde tanımlanabilir. Öğretimde bilgisayar kullanımı da kendi içerisinde üç başlıkta incelenebilir:

14 Bilgisayar Denetimli Öğretim
Herhangi bir konuda öğrencinin öğrenme süreçlerinin bilgisayarla yönetilmesidir. Bilgisayar her öğrencinin öğretimin amaçladığı davranışları kazanıncaya kadar yapması gerekenleri gösterir ve yaptıklarının kaydını tutar. Burada bilgisayarlar öğretimi planlama, düzenleme ve programlama açısından ve genel anlamıyla bir eğitim kurumunda eğitim-öğretimin planlı-programlı yürütülmesi amacıyla kullanılmaktadır.

15 Bilgisayara Dayalı Öğretim
Bilgisayara dayalı öğretimde bütün eğitim ve öğretim faaliyetlerini bilgisayarlar gerçekleştirir. Bu yöntemde, konularla ilgili belirlenen kazanımların öğrencilere kazandırılmasında bilgisayarlar temel rolü üstlenmektedir. Bilgisayara dayalı öğretimde yazılımlar öğretmenin yerini alabilecek vasıfta ve kapsamda hazırlanır. Yazılımın kullanıldığı süreçte öğretmen bulunduğu takdirde ise öğretmen rehber konumundadır ve geri planda kalarak organizasyon işlerini yönetir.

16 Bilgisayar Destekli Öğretim
Bilgisayar destekli öğretim, bilgisayar desteği olmayan geleneksel öğretim yöntemlerine farklı boyutlar kazandırmak için kullanılır. Bu tür öğretimde bilgisayar, öğretim materyalleri, slayt gösterileri ve videolar, testler, görseller, oyunlar ve görüntüler oluşturmak için kullanılır. Bu şekilde daha profesyonelce ve özenle hazırlanan materyallerle öğrenme ortamları öğrenciler için daha çekici olur.

17 Bilgisayar destekli öğretimde bilgisayarın öğretme sürecinde öğretmenin yerine geçecek bir seçenek değil, sistemi tamamlayıcı ve güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır.

18 Bilgisayar Destekli Öğretimde Yazılım Türleri
Günümüz bilgisayar teknolojisinin kullanım alanı neredeyse sınırsızdır. Yazılımlar neredeyse her konuda öğretim faaliyetlerini desteklemek için kullanılabilir. Bilgisayarların sağladığı esneklik ve erişilebilirlik bilgisayarı öğretmenler için vazgeçilmez bir araç haline getirmiştir.

19 Öğretim Amaçlı Yazılımlar
Alıştırma ve Tekrar Yazılımları Alıştırma ve uygulama yazılımları prensip olarak Skinner'ın davranışçı yaklaşımı çerçevesinde hazırlanmaktadır. Alıştırma ve tekrar yazılımları bilgisayar destekli öğretimde kullanımı en yaygın olan eğitim yazılımlarıdır. Bu yazılımlar, yeni bir şey öğretmekten çok öğrenilen konuları uygulama ve pekiştirmeyi amaçlar. Öğretim amaçlı olmadıkları için, bilgi verme ve açıklama yapma niteliğine sahip değillerdir. Bu nedenle, öğrencinin programın gerektirdiği ön bilgiye sahip olması gereklidir.

20 Bu tür yazılımların işleyişleri şu şekildedir:
Bilgisayar yazılımı öğrenciye bir soru sorar. Öğrenci doğru olduğunu düşündüğü yanıtı girer. Yazılım cevabın doğruluğunu kontrol eder. Kontrol sonrasında öğrenciye anında dönüt verir.

21 www. classmarker. com ve www. proprofs
ve gibi internet sitelerini kullanarak internet tabanlı testler ve alıştırma sayfaları hazırlayıp bunları internet üzerinden öğrencilerinize ulaştırabilir, öğrencilerin yanıtladıkları sorulara ilişkin istatistiklere ulaşabilirsiniz.

22 Google firması tarafından ücretsiz sunulan hizmetlerden biri olan drive.google.com adresine Google (Gmail) kullanıcı adınız ile giriş yapıp "Oluştur" sekmesinden "Form" seçeneğini seçerek ücretsiz ve yine istatistiklerine ulaşabileceğiniz çevrimiçi testler hazırlayabilirsiniz.

23 Eğitsel Oyun Yazılımları
Oyun formatını kullanarak öğrencilerin ders konularını öğrenmesini sağlayan ya da problem çözme yeteneklerini geliştiren yazılımlardır. Oyun yazılımları bunların dışında öğrencilere strateji geliştirme, kurallara uyma, alternatif çözümler üretme, yaratıcı ve hızlı düşünme, veri toplama ve kaydetme gibi birçok sosyal ve akademik beceri geliştirmelerinde yardımcı olur.

24 Bu tür yazılımların Sosyal Bilgiler derslerinde kullanımına bir örnek vermek gerekirse, örneğin web tabanlı bir Türkiye yap-boz (puzzle) oyunu, akıllı tahta kullanılarak ya da projeksiyon vasıtasıyla yansıtılarak öğrenciler arasında ufak bir yarışma etkinliği düzenlenebilir. Bu etkinlik hem dersi keyifli kılacak hem de öğrencilerin harita okur-yazarlığına katkıda bulunacaktır (Yeşiltaş ve Sönmez, 2009: 393).

25 Birebir Öğretim Yazılımları
Birebir öğretim yazılımları, belirli bir konu ya da kavramı öğretmeye yönelik yazılımlardır. Öğretmen gibi konuları sunan, alıştırma yapma fırsatı veren, öğrenciyi derse karşı güdüleyen ve öğrenci başarısını değerlendiren yazılımlardır. Bu tür yazılımların temel amacı bilgisayar ile öğrenci arasında birebir etkileşim yoluyla ders ortamı sağlamaktır.

26 Benzetim (Simülasyon)Yazılımları
Bilgisayar destekli öğretimde benzetimler, bir takım olay ve tutumları modelleyerek öğrenciye bu olay ve durumlar hakkında bilgi ve beceri kazandırmayı amaçlayan yazılımlardır. Gerçek ortamların bilgisayar ortamında sanal olarak oluşturulması diyebileceğimiz benzetim yazılımları normal şartlarda göremediğimiz bir olayı, kontrol edemeyeceğimiz süreçleri, gerçek hayatta tehlikeli olan aktiviteleri ya da maliyeti yüksek faaliyetleri gerçekleştirme ve sanal olarak yaşama imkânı sunar (Yeşiltaş ve Sönmez, 2009: 394).

27 Sosyal Bilgiler dersleri için oldukça faydalı olabilecek bu yazılımların güzel bir örneği SimCity isimli bilgisayar oyunudur. SimCity ticari maksatla hazırlanmış bir benzetim oyunu olmasına karşın Sosyal Bilgiler dersi kapsamında eğitsel olarak oldukça faydalı bir oyundur. Oyunda temel olarak oyuncudan bir şehrin tüm ihtiyaçlarını gözeterek şehir kurması, geliştirmesi ve o şehirdeki hayatın normal akışını sağlaması beklenmektedir. Şehrin güvenlik, sağlık, eğitim ve ekonomik anlamdaki tüm ihtiyaçları ve bu ihtiyaçları karşılayan kurumların yönetimi oyuncuya aittir. Bu oyun sayesinde öğrencinin bir şehirde hayatın nasıl sürdüğü, mesleklerin birbirleriyle ve şehir yaşantısıyla ilişkisi, çevre sağlığı, güvenlik ihtiyaçları, ekonomi yönetimi gibi birçok konu da bilgi ve tecrübe kazanması olasıdır.

28 Öğretimi Zenginleştirici ve Destekleyici Yazılımlar
Öğretimi destekleyici ve zenginleştirici yazılımlar aslında birçok bilgisayarda bulunan ya da kolaylıkla erişilebilecek, büyük bir çoğunluğu ücretsiz yazılımlardır. İçi boş yazılımlar olarak da isimlendirilen bu yazılımlar eğitim amaçlı olarak yazılmayan ama kendini her gün yenileyen bilgisayar donanım ve yazılımındaki güncel gelişmelere ve değişik işletim sistemlerine uyumlu kelime işlem, sunum, veri tabanı yönetimi, elektronik tablolama, grafik, video hazırlama ve düzenleme, cd oluşturma, diagram oluşturma, flash uygulaması geliştirme, programlama ve internet tabanlı yazılımlar olarak sınıflandırılabilir.

29 Kelime İşlem Yazılımları
Kelime işlem kavramı, "yazma", yazılanları çeşitli şekillerde değiştirme", ve "yazılan bir metni bilgisayar aracılığı ile kaydederek saklama" vb. gibi işlemleri çağrıştıran bir kavramdır(Seferoğlu, 2010: 129). Bu yazılımlar sayesinde öğrenciler için ders notları, çalışma yaprakları, sınav soruları, formlar, tablolar, basit web siteleri ve daha birçok doküman türü elektronik ortamda hazırlanabilir, bir bilgisayar yazıcısı yardımıyla bu dokümanlar basılı olarak kullanılabilir. MS Office Word, Libre Office Writer, OpenOffice Writer, AbbyWord yazılımları bu yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

30 Sunum Yazılımları Sunum yazılımları derslerde, konferanslarda, sempozyumlarda, toplantılarda, tanıtımlarda sunulacak bilgileri görsel olarak etkileyici bir biçimde sunmak amacıyla hazırlanmış yazılımlardır. Bu yazılımlar sayesinde sunum metinleri efektler, animasyonlar, üç boyutlu ve iki boyutlu grafikler, ses ve video görüntüleri kullanılarak zenginleştirilebilmektedir. Ayrıca bu yazılımlarla hazırlanan sunumlar Web sayfası olarak kaydedilip, çevrimiçi sunum sayfaları elde edilebilmektedir. Sunum yazılımları Sosyal Bilgiler dersine yönelik bilgisayar tabanlı materyaller hazırlamada en sık kullanılan yazılımlardır. MS PowerPoint, Libre Office Impress, OpenOffice Impress, Keynote, Prezi, Aurora 3D Presentation yazılımları sunum yazılımlarına örnek olarak sayılabilir (Yeşiltaş, 2011: 341).

31 Elektronik Tablolama Yazılımları
Elektronik tablolama (hesap tablosu) yazılımları yan yana ve alt alta dizilmiş hücrelerden oluşan, her bir hücreye bir matematiksel değer veya bir işlem yazılabilen, dört işlemden karmaşık fonksiyon hesaplarına kadar pek çok işlemi gerçekleştirebilen yazılımlardır. Sosyal Bilgiler dersinde sayısal değerlerin ve istatistiklerin öğretiminde elektronik tablolama yazılımları kullanılabilir. MS Office Excel, OpenOffice Calc, SPSS yazılımları bu tür yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

32 Veritabanı Yazılımları
Veritabanı her türlü bilginin düzenli, istenildiğinde kolay erişilebilecek bir şekilde saklandığı bir veri koleksiyonudur. Bu verilere öğrenci bilgileri, ders notları, ders üniteleri, ders içerikleri, kurum çalışanlarının bilgileri gibi örnekler verebiliriz. Veritabanı yazılımları ise bu verilerin hızlı, kolay bir şekilde elektronik ortama aktarımı, saklanması, verilerin yönetimi ve sonradan düzenlenebilmesi konularında yardımcı olan yazılımlardır.

33 Bu yazılımlar Sosyal Bilgilerde öğrenci kayıtlarının, portfolyolarının saklanmasında, saklanan verilerin grafik haline getirilmesinde, saklanan verilere hızla ulaşılmasında ve öğrencilerle paylaşılmasında büyük kolaylıklar sağlayabilir. MS Access, MS SQL Manager, PhpMyAdmin veritabanı yönetim yazılımları bu tür yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

34 Grafik Yazılımları Grafik yazılımları elektronik ortamda fotoğrafları ve resimleri görüntülemeye, üzerinde değişiklik yapmaya, resim çizmeye, grafik oluşturmaya ve düzenlemeye imkân veren yazılımlardır. Bu yazılımlar ile bilgisayar ortamına aktarılan harita, resim, fotoğraf ve grafikler düzenlenerek Sosyal Bilgiler derslerinde kullanılabilir. MS Paint, KolorPaint, Adobe Photoshop, Gimp gibi yazılımlar grafik yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

35 Video Hazırlama ve Düzenleme Yazılımları
Video hazırlama ve düzenleme yazılımları mevcut video görüntüleri üzerinde, bilgisayar ortamında değişiklikler yapılmasına ya da fotoğraf, resim, grafik, harita ve metinler kullanılarak video slaytlar hazırlanmasına imkân veren yazılımlardır. Video hazırlama ve düzenleme yazılımları kullanarak Sosyal Bilgiler dersleri için etkili video sunumları hazırlanabilir, bazı yazılımlarla bu videolar etkileşimli video haline getirilebilir. Windows Movie Maker, Avidemux, Cinelerra, Kdenlive, Lives, Open Movie Editör, Sony Vegas yazılımları bu tür yazılımlara örnek olarak sayılabilir.

36 CD Oluşturma Yazılımları
Bu yazılımlar genel itibariyle CD (Compact Disk)'lerde otomatik açılan, CD içeriğine ulaşımı ve içeriğin kullanımını kolaylaştırmayı amaçlayan menülü sayfalar hazırlamak üzere geliştirilmiş yazılımlardır. Bu yazılımlar ile CD içerisine eklenmesi planlanan metinler, ses ve video görüntüleri farklı sayfalarda ya da aynı sayfa içerisinde sunulabilir, hazırlanan menüler ile sayfalar arası geçiş kolay bir şekilde yapılabilir. CD oluşturma yazılımları kullanılarak Sosyal Bilgiler derslerine yönelik görsel ve işitsel açıdan zengin etkileşimli konu anlatımı ya da test CD ve DVD'leri hazırlanabilir. Bu tür yazılımlara örnek olarak Autoplay Media Creator, Autoplay Maker gibi yazılımlar sayılabilir.

37 Diyagram Oluşturma Yazılımları
Diyagram oluşturma yazılımları metin, ses, grafik, resim ve fotoğraf kullanarak farklı tür ve şekillerde diyagramlar hazırlamaya imkân veren yazılımlarıdır. Bu yazılımlar kullanılarak Sosyal Bilgiler derslerinde kullanılmak üzere etkileşimli ya da basılı balık kılçığı diyagramları, kavram haritaları ve zihin haritaları hazırlanabilir. Bu yazılımlara örnek olarak SmartDraw ve Inspiration yazılımları verilebilir.

38 Flash Uygulaması Geliştirme Yazılımları
Adobe firmasının çıkarmış olduğu Flash isimli program web tasarım uzmanlarının, animasyon ve oyun geliştiricilerin sıklıkla kullandığı, kendine ait Action Script isimli dili bulunan bir yazılımdır. Bir flash geliştirme yazılımı ile kaliteli görsel efektlere sahip animasyonlar, web siteleri, oyunlar, sunumlar, interaktif dersler, yarışma/test uygulamaları vb. birçok ürün geliştirilebilir. Flash geliştirme yazılımlarına örnek olarak Adobe Flash CS6, SwishMax, Flash for Linux yazılımları verilebilir.

39 Programlama Yazılımları
Genel olarak programlama, kullanıcıların isteklerini karşılayacak muhasebe, stok, oyun, eğitim, multimedya, işletim sistemi gibi yazılımları oluşturacak alt yapıyı hazırlamaktır. Programlama dili bilmek ve programlama yazılımlarını kullanmak özel eğitim gerektiren bir iştir. Ancak günümüzde programlama için kullanılan yazılımlar bu işi oldukça kolaylaştırmaktadır. Bu tür programlama dili ve programlama yazılımlarına günümüzde verilebilecek en iyi örneklerden biri C# programlama dili ve MS Visual Studio programlama yazılımıdır. C# programlama dilinde öğreneceğiniz az sayıda kod ve Visual Studio yazılımını kullanarak Sosyal Bilgiler derslerinde kullanılabilecek basit ancak etkili yazılımlar hazırlanabilir.

40 İnternet Tabanlı Yazılımlar
Sanal Gezi Ortamları Sosyal Bilgiler dersleri için öğrencilere tanıtılması gereken birçok ortam ve mekân olduğu aşikârdır. Ancak maddi ve teknik imkânlar göz önüne alındığında bu mekânların fiziksel olarak çoğu ulaşılmaz görünmektedir. İnternet ve bilgi-iletişim teknolojileri bu konuda Sosyal Bilgiler eğitimcilerine büyük imkânlar sunmaktadır. Bu imkânlardan önemli bir tanesi de sanal gezi ortamlarıdır.

41 İnternet üzerinde gerek panorama tekniği ile fotoğraflanarak hazırlanmış gerekse üç boyutlu olarak tasarlanmış ve kodlanmış birçok tarihi-coğrafi mekân ve müzeler bulunmaktadır. Bu mekanlar projeksiyon ya da akıllı tahta kullanılarak sınıf ortamında kullanılabilir ve öğrencilere bu mekanlar sanal olarak gezdirilebilir. Bu tür sanal gezinti ortamlarına örnek olarak Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı web sitesi üzerinde yayınlanan sanal müzeleri ve ören yerlerini örnek verebiliriz.

42 Bloglar (Günlükler) Blog kelimesi Web ve log kelimelerinden üretilen bir kelimedir. Türkçe'de günlük şeklinde de ifade edilen bu teknoloji, web 1.0'da kullanılan kişisel web sayfaları olarak düşünülebilir. Ancak tasarımı, hazırlanması ve yayımlanması çok daha basittir. Günümüzde öğretmenlerin kişisel web sayfa sahibi olmamalarının en önemli nedenlerinden biri olarak teknik bilgi eksikliği gösterilebilir. Web 1.0 araçları ile kişisel web sayfası hazırlamak için Adobe Drermveaver, MS Frontpage yazılımları veya html kod bilgisi gibi teknik bilgilere gerek duyulmamaktadır. Blog hizmeti bu sorunu ortadan kaldıran ve kronolojik yazılara olanak sağlayan bir Web 2.0 hizmetidir. Sosyal bilgiler öğretiminde öğretmenlerin kişisel web sitesi ihtiyacı bloglar aracılığı ile çözülebilir.

43 Sosyal bilgiler öğretmenleri için önerilebilecek ücretsiz ve Türkçe hizmet veren blog hizmetlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir: Blogcu ( Wordpress (tr.wordpress.com/) Benimblog ( Sayfam ( Blog sayfası (blogsayfasi.com/) Blogger (Gmail hesabı gerektirir) ( Thumblr (

44 Sosyal Ağlar Sosyal ağ servisleri resim, video, yorum, görüş, etkinlik paylaşımının yapılabildiği, grup ve sayfaların oluşturulabildiği sohbet etme fırsatını da sunan ve en çok kullanılan web 2.0 araçlarından birisidir. Sosyal ağların genel amaçlı olarak kullanılanları olduğu gibi özel bir konuya yönelik sosyal ağ platformları da bulunmaktadır.

45 Bunlara örnek verecek olursak
Facebook Google+ Academia.edu (Akademik ve Araştırma Amaçlı) aNobii (Kitap ve Okuma Kültürü Amaçlı) DevianArt (Grafik Çalışmaları Amaçlı) Flicker (Fotoğrafçılık Amaçlı) Last.fm (Müzik Paylaşımı Amaçlı) Epernicus (Akademik Paylaşım ve İletişim Amaçlı Netlog (Genel Amaçlı) EBA (Eğitim Amaçlı)

46 Sosyal ağlar eğitim amaçlı olarak kullanılmaya oldukça müsait ortamlardır. Özellikle öğrencilerin de büyük bir kısmının bu ortamlarda yer aldığı düşünülünce bu özellikleri daha da önem kazanmaktadır. Bu ağlar üzerinde öğretmenler tarafından açılacak sayfa ve kurulacak gruplar yoluyla öğrencilere kolaylıkla ulaşılabilir. Bu şekilde öğretmenin okul saatleri dışında da öğrencileriyle iletişim kurma, çeşitli öğretim materyallerini paylaşma fırsatı olacaktır. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan EBA (Eğitim Bilişim Ağı) tam olarak bu maksatlara hizmet etmek üzere hazırlanmıştır. EBA temel olarak öğretmenler, öğrenciler ve veliler arasında aktif bir iletişim sağlamak ve sosyal ağın faydalarını eğitimde kullanmak amacıyla hazırlanmıştır.

47 Video Paylaşım Siteleri
Video paylaşım siteleri, internet üzerinde videoların paylaşılabileceği web siteleridir. Youtube ( Dailymotion ( MetaCafe ( gibi çok sayıda açık video paylaşım sitesi bulunmaktadır. Bu siteler eğitim amaçlı paylaşımlar için de öğretmenler tarafından kullanılabilir. Öğretmenler bu web sitelerine üye olarak kendi sayfalarını (video kanallarını) oluşturabilir ve öğrencileriyle kendi hazırladığı ya da paylaşmayı uygun bulduğu video, video slayt ve belgeselleri paylaşabilir.

48 Podcast iPod (Apple tarafından üretilen bir müzikçalar türü) ve Broadcast (Internette sunulan geniş yayın bandı) terimlerinden üretilen podcast kavramının henüz bir Türkçe karşılığı bulunmamaktadır (Çoklar ve Korucu, 2011: 313). Podcastler, bölüm mantığı ile oluşturulan görsel veya sözel medya dosyalarıdır. Podcastler genelde taşınabilir müzik çalar ve sınırlı ekran büyüklüğüne sahip taşınabilir video göstericiler için hazırlanmaktadır. Eğitim ortamlarında podcastler mobil öğrenme amacı ile kullanılabileceği gibi öğrencilere esnek öğrenme ortamları sağlamak için de kullanılabilir.

49 Viki(Wiki) Vikiler, içeriği serbest olarak değiştirilebilen birbirine bağlantılı web sayfaları topluluğudur. Öğretmenler sınıf içi öğrenme etkinliklerini desteklemek için öğrencileriyle beraber Viki topluluğu oluşturarak tasarım bilgisi ve becerisine gerek duymaksızın ortak düzenlemeler ve ilaveler yapabilecekleri çeşitli elektronik kaynaklar ve materyaller içeren Viki tabanlı web sayfaları geliştirebilir. Ayrıca internet üzerinde Viki tabanlı olarak hazırlanmış birçok çevrimiçi ansiklopedi bulunmaktadır. Bu ansiklopedilerden en bilineni Ücretsiz Viki hizmeti (wiki hosting) veren sitelere örnek ( wikihost ( ve wikkii ( verilebilir.

50 Çevrimiçi Doküman Paylaşım ve Düzenleme Ortamları
Bu ortamlar kelime işlemci, sunum, elektronik tablolama gibi yazılımlarla hazırlanmış olan dokümanların ya da direkt olarak internet üzerinde söz konusu ortamda oluşturulan dokümanların internet üzerinde paylaşımı, görüntülenmesi, aynı anda bir ya da birden fazla kişi tarafından düzenlenebilmesine olanak tanıyan web siteleridir. Çevrimiçi doküman paylaşım ortamları kullanılarak öğrenciler ya da eğitimciler internette ortak dokümanlar oluşturabilir ve paylaşabilir. Bu sayede internet üzerinden eş zamanlı grup çalışmalarına imkân sağlanabilir. Bu tür web sitelerine örnek olarak viewer.zoho.com driver.google.com skydrive.live.com siteleri verilebilir.

51 Çevrimiçi Görsel Paylaşım ve Düzenleme Ortamları
Çevrimiçi görsel paylaşım ve düzenleme amacıyla hazırlanan web siteleri ile internet üzerinde görsellerin ortak paylaşımı ve düzenlenmesine imkan vermektedir. Bu ortamlar kullanılarak oluşturulacak web albümleri ile öğrencilere ders dışında ve ders içinde kullanmak üzere materyal sağlanabilir. Bu tür sitelerden bir kısmını şu şekilde sıralayabiliriz picasa.google.com

52 Çevrimiçi Haritalar Çevrimiçi harita kavramı dünya yörüngesinde bulunan gözlem uydularının elde ettiği görsel verilerin yazılım firmalarının hazırladığı web sayfaları aracılığı ile bizlere ulaştırıldığı, basılı haritalara nispeten daha güncel içeriğe sahip ve bu içeriğin 2 boyutlu ya da 3 boyutlu olarak sunulabildiği elektronik haritalar olarak açıklanabilir. Bu tür haritalara Google firması tarafından sunulan Google Maps, Microsoft firması tarafından sunulan Bing Maps ve Yandex firması tarafından sunulan Yandex Haritalar örnek olarak verilebilir. Çevrimiçi haritalar bu özelliklerinin yanı sıra haritayı hazırlayan yazılım firmalarının izin verdiği ölçüde yapılandırılabilir, harita üzerinde işaretlemeler, açıklamalar eklenerek kullanım amacına göre zenginleştirilebilir. Bu çerçevede çevrimiçi haritalar sağladıkları bu avantajlarla Sosyal Bilgiler dersi için etkin bir materyal olarak kullanılabilmektedir (Yeşiltaş ve Pehlivan, 2013).

53 E-Posta ve Haber Grupları
Elektronik posta adresleri ya da rumuzlar kullanılarak oluşturulan bu gruplarda amaç çevrimiçi ortamda grubun kuruluş amacına yönelik bilgi, haber, doküman, dosya paylaşmak ve grup içerisinde hızlı iletişim kurmaktır. Sosyal Bilgiler öğretiminde özellikle ders harici zamanlarda öğrencilerle haberleşmek, bilgi ve materyal paylaşmak için oldukça hızlı bir yol olan bu gruplar, grubu kuran üye ve o üye tarafından seçilen diğer üyeler tarafından yönetilirler.

54 Bu hizmeti sunan sitelerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
groups.google.com groups.yahoo.com

55 Çevrimiçi Konferans Ortamları
Çevrimiçi konferans farklı fiziki ortamlarda bulunan bireyler arasında eş zamanlı gerçekleşen tartışma, sunu ve grup toplantıları için kullanılan genel bir kavramdır. Çevrimiçi konferans yazılımları ve web siteleri de dünyanın farklı yerlerinde bulunan bireylere internet üzerinden sesli ya da sesli ve görüntülü olarak anında etkileşim fırsatı vermektedir. Bu web siteleri ve yazılımlar kullanılarak öğrencilerle görüntülü iletişime geçilebilir, çevrimiçi olarak sesli ve görüntülü olarak ders verilebilir, öğrencilerin ihtiyacı doğrultusunda rehberlik görüşmeleri yapılabilir.

56 Bu tür ortamların oluşturma safhası masraflı olduğu için bu hizmeti veren web siteleri genel itibariyle ücretlidir. Bu tür sitelerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz (Yeşiltaş, 2011: 330): Bunların dışında ücretsiz olarak kullanılabilen ancak sınırlı sayıda kişiyle aynı anda iletişime müsaade eden yazılımlarda bulunmaktadır. Bu yazılımlara ise Skype, Facebook Messenger ve Gtalk (Hangout) yazılımlarını örnek verebiliriz.

57 SOSYUAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE AKILLI TAHTA KULLANIMI
Akıllı tahtaların temel fonksiyonu etkileşimli bir ortam sağlayıp dersin daha akılda kalıcı ve pratik bir şekilde anlatılmasını sağlamaktır. İnternet konferanslarının verilebileceği akıllı tahtalarda, powerpoint slaytlarını, videoları ve bilgisayarın oynatabildiği her türlü dokümanı görsel olarak öğrencilere sunulabilir. İngilizce "Smartboard" tabirinden dilimize "Akıllı Tahta" olarak çevrilen bu teknoloji harikası sayesinde tahtalar interaktif bir bilgisayar ekranına dönüşmektedir.

58 Akıllı tahta, bilgisayar ve projeksiyon cihazı ile beraber kullanılmaktadır. Bu üçlü sistemde, bilgisayar programları çalıştırma vazifesini üstlenirken, projeksiyon cihazı bilgisayarın ekran görüntüsünün tahtaya yansıtılması, akıllı tahtanın elektronik kısmı ve kalemi ise tahtadaki bilgisayar ekran görüntüsünün interaktiflik özelliği kazanmasını sağlıyor. Akıllı tahtanın elektronik aksamı bazı modellerde üst köşelerden birinde olup kimi modellerde ise tahta yüzeyinin iç kısmında gömülüdür. Bu farklı modeller çalışma prensibi açısından değişik teknolojilere sahiptirler.

59 Beauchamp ve Parkinson (2005) akıllı tahtaların ayırt edici en önemli özelliklerini şu şekilde özetlemiştir: Başka programlardan ya da resimlerden görüntü yakalayabilme; Uzun bir metinde önemli noktaların altını çizme ve rengini değiştirme gibi yöntemlerle belirgin hale getirerek önemini vurgulayabilme; Çizilenleri saklayıp gerektiğinde yeniden kullanabilme; Ek açıklamalar ve değişiklik yapabilme; Diğer bir sayfa ya da web sitesine bağlantı kurabilme

60 Akıllı Tahta Ögeleri Akıllı tahta 3 temel unsurdan oluşur:
Birinci unsur görüntünün büyütülerek sınıf içerisindeki herkes tarafından en iyi görünecek yere yansıtılmasıdır. Görüntü aktarma işlemi sınıfta kullanılan beyaz tahta üzerine projeksiyon cihazı kullanılarak aktarılabileceği gibi LCD ya da LED televizyona bilgisayar bağlanarak da gerçekleştirilebilir. LED ya da LCD televizyon içerisinde bilgisayar ünitesinde yer alabilmektedir.

61 İkinci unsur görüntü üzerinde yapılacak müdahalelerin, bilgisayar ile etkileşimin tahta kullanılırken gerçekleştirilebilmesidir. Bu işlemde üç farklı şekilde gerçekleştirilebilir:

62 Beyaz tahtanın ya da LCD'nin yan tarafına yerleştirilecek bir cihaz ile cihaza ait kalemin x ve y koordinatları tespit edilerek kalem fare olarak kullanılabilir. Dokunmatik LCD kullanarak, hem görüntü kaynağı hem de görüntü üzerinde kontrole imkan sağlanır. Tahtanın, dokunmatik bölgesine belli aralıklarla sensörler yerleştirilerek tahtanın dokunmaya duyarlı tablet (tauchpad) gibi kullanımı sağlanabilir. Bu sayede parmağın dokunduğu yerin koordinatları bilgisayara iletilerek dokunmatik ekrana dönüştürülebilir.

63 Üçüncü unsurda akıllı tahta yazılımıdır
Üçüncü unsurda akıllı tahta yazılımıdır. Donanımı fare olarak kullanımını sağlayan donanım sürücüsü ve bilgisayar ekranında ve açık dosyalar üzerinde çizim yapma "beyaz tahta" yazılımının temel işlevi olarak ifade edilebilir. Geniş hizmet çeşitliliği sağlayan bu yazılımlar, eğitsel içerik hazırlamadan, dersleri kaydetmeye, sınav yapmaya kadar uzayan birçok işlevi de barındırabilmektedir.

64 Akıllı Tahta Sistemleri
Akıllı tahtanın kullanım şekilleri dört sistem halinde incelenebilir. İlk olarak, beyaz tahta yanına takılacak akıllı tahta donanımı ve yazılımının, bilgisayar ve projeksiyon kullanılarak; akıllı tahta oluşturulabilir.

65 Birinci tip akıllı tahta sisteminin maliyetinin uygun olması ve geniş yüzeyleri tahta olarak kullanıma uygunluğu, avantajları, projeksiyon ile kullanıldığında ortamdaki aydınlığın karartılma zorunluluğu, eğitmenin projeksiyondan çıkan ışıktan rahatsız olması ve yüzüne yansıması, cihaza ait kalemlerle kullanıldığından dokunmatik olarak kullanılmaması dezavantajları olarak sıralanabilir.

66 İkinci tip akıllı tahta sistemi akıllı tahta olarak üretilmiş, tahtanın her yerinde belli aralıklarla sensörleri olan tahtanın kullanılmasıdır. Ayrıca bu tip akıllı tahta sisteminde de bilgisayar ve projeksiyon cihazı gerektirmektedir. İkinci tip akıllı tahtaların bazıları dokunmatik olarak bazıları da kalemi ile kullanılmaktadır.

67 Üçüncü tip akıllı tahta sistemi dokunmatik LCD ile akıllı tahta sisteminin kurulmasıdır. Bu akıllı tahta sistemlerinin kullanımının kolay olması, görüntü kalitesinin yüksek olması ve ışık karatma ihtiyacı olmaması avantajları olarak, fiyatların yüksek olması, kalabalık sınıflarda kullanılma büyüklüğüne sahip olmaması, kullanımı ile ilgili deneyim ve tecrübe eksikliği dezavantajları olarak sıralanabilir.

68 Dördüncü tıp akıllı tahta sistemi LCD TV ya da LED TV, akıllı tahta donanımı ve yazılımı bilgisayar ile kullanılır. Bu sistemin, fiyatların dokunmatik ekrana göre uygun olması, görüntü kalitesinin daha iyi olması, kullanandan kaynaklanan problemlerin ortadan kalkması, fiyat olarak daha uygun olması avantajları, bu tür kullanım şeklinin yeterince yaygın olmamasından dolayı deneyim eksikliği dezavantajı olarak sıralanabilir.

69 Akıllı tahtada tablet kullanımı, düzgün çizimleri ve bunları istenilen büyüklükte yansıtması, tahtadan bağımsız olarak çizimlere imkân tanıması avantajları, tabletin kullanım alanının sınırlı olması, derste tablet kullanımının akıllı tahta kullanımını sınırlaması, eğitmenin ders içi aktifliğini masa başı etkinlikler ile sınırlaması dezavantajları olarak sıralanabilir (Ateş ve Açıkgöz, 2012).

70 SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE AKILLI TAHTA KULLANIMI
Sosyal bilgiler dersinde akıllı tahta kullanımı, soyut temelli kazanımların fazla olduğu dersin, içeriğinin somut öğrenme ortamlarında öğrenciler tarafından etkin ve kalıcı olarak öğrenilmesine katkı sağlayabilir. Çünkü akıllı tahta öğrencinin öğrenme sürecine aktif katılımını ve dersle olan etkileşimini artırmaktadır. Öğrencileri öğrenmeye teşvik etmekte ve öğrencilerin farklı öğrenme stillerini desteklemektedir.

71 Sosyal bilgiler dersinde kullanılan tahta ekranının interaktif olması, öğrenciye ve öğretmene ekranda yapılanlara müdahale etme şansını vermekte böylece ders esnasında değişikliklere olanak sağlamakta ve bu değişiklikleri kaydedebilme özelliği tanımaktadır. Animasyonlar ve öğrenme nesneleri gibi çok çeşitli materyallerin kullanılmasına imkân tanımasıyla da öğrenme sürecini önemli ölçüde kolaylaştırmaktadır. Sosyal bilgiler dersinde akıllı tahtanın kullanılması, öğrencinin öğrenme ortamında öğrenirken eğlenmesini, güdü ve dikkat düzeyinin ders süresi boyunca yüksek olmasını sağlayabilir. Akıllı tahtalar derse katılmayan öğrencilere konuları takip etme olanağı vermektedir.

72 Öğretmene derste işlediği konuları eklentileriyle kaydederek daha sonra öğrencileriyle paylaşma imkânı sunmaktadır. Akıllı tahta kullanımı aynı zamanda ekonomiktir. İşlenen konulara ait ders notlarının fotokopi olarak dağıtılma zorunluluğunu ortadan kaldırmakta ve benzer içeriklerin tekrar tekrar kullanılmasına imkân sağlamaktadır. Derste öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler varsa, bu öğrencilerin konuları tekrar etme ve sunulan bilgiler arasında güçlü bağlantılar kurmalarına imkân vermektedir. Akıllı tahta uyumluluk ve çok yönlülük, yeterlik ve etkinlik, multimedya sunum, materyal planlama ve geliştirme, bilişim becerilerini şekillendirme, ders içindeki etkileşim ve katılım ve motivasyon konusunda olumlu yönde katkılar sağlamaktadır.

73 Akıllı tahtada, bilgisayar ortamında her türlü not ve doküman üzerinde işlem yapabilir, bunları kaydedilebilir ve paylaşılabilir. Akıllı tahtayı aktif kullanan bir öğretmen öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştıracaktır. Öğretmen ve grup etkileşimini destekler. Sosyal bilgiler dersinde kullanılması öğrencileri yaratıcı düşünmeye teşvik eder. Derste öğretmeni bilgisayar odaklı olmaktan kurtarır, böylelikle fiziksel olarak fikir ve eylemlerle katkıda tüm sınıf derse aktif katılabilir. Derslerin güçlü ve kalıcı etki yaratmasına yardımcı olur. Renk, ses, sürükle-bırak etkinlikleri ile öğrencilerin derslerde ilgili, motive ve dikkatli olması sağlanır.

74 Çeşitli resim ve görsel materyallerle görsel duyulara, ses efektleri, grup aktiviteleri işitsel duyulara, dokunarak tahtada uygulama yaparak etkili kinestetik duyulara hitap ederek öğrenme desteklenir. Akıllı tahta ile kayıt altına alınan sosyal bilgiler dersleri, yazdırılabilir, e-posta olarak gönderilebilir ve internet sayfalarında yayınlanabilir. Böylelikle tekrar kolay, öğrenme kalıcı olur. Öğrenciler, öğretmenler ve veliler dilediklerinde tekrar derslere erişebilirler.

75 Sosyal bilgiler dersinde akıllı tahta kullanımı öğrenme ortamında öğretmen ve öğrenciye birtakım imkânlar sunmaktadır: Öğretmene, oturduğu yerden tahtaya istediği müdahaleyi yapabilme imkânı sunduğu için dersin işlenmesinde esneklik sağlayarak dersin işleniş hızını artırmaktadır. Akıllı tahtaların bu avantajı, özellikle engelli öğrencilere, derse katılım açısından oldukça büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Öğretmene ders esnasında tahtaya yazılanları kaydederek gerektiğinde daha sonra da kullanabilme veya öğrencileri ile paylaşabilirle imkânı sunabilmektedir.

76 En sıkıcı dersleri kolay ve zevkli hale getirerek öğretmene yardımcı olur.
Öğrencinin derse katılımını teşvik için öğretmene olanak sağlar. Öğretmenin anlattığı konuları görsel ögelerle desteklemesini sağlar. Ölçme değerlendirmede öğretmen, yine akıllı tahta yardımıyla, kendi üretme becerisine de bağlı olarak, farklı değerlendirme çeşitleri geliştirebilir.

77 Akıllı tahta teknolojisi, farklı öğretim stillerinin sosyal bilgiler ve uygulandığı bütün derslerde kullanılmasına olanak vermektedir. Akıllı tahta yardımıyla yapılan eğitim daha çok, gruba hitap etmekte ve böylece akıllı tahta yardımıyla sınıf içinde grup aktiviteleri yapmak daha da kolay hâle gelmektedir. Düzenli ve doğru metotlarla kullanılıp derse adapte edildiğinde, fen ve matematik gibi soyut konular içeren alanlarda öğrencinin konuyu daha iyi kavramasına yardımcı olduğu, dil öğrenimini arttırdığı ve farklı öğretim metotlarının uygulanmasına imkân tanıdığı için de öğrencinin derse daha iyi konsantre olmasına yardımcı olduğu saptanmıştır.

78 Öğrencilere tahtaya dokunarak etkileşim imkanı tanır.
Her öğrenciye kendi hızında ve düzeyinde ilerleme olanağı sağlar. Öğrencilerde paylaşım duygusunu geliştirerek, daha çok bilgiye ulaşma imkânı verir. Öğrencinin öğrenme zamanında tasarruf sağlayarak, öğrencinin kendine güvenini arttırır. Öğrencilere belgeleme, dosyalama ve belgelere başvurma alışkanlığı kazandırır.