Her Yönüyle SEÇSİS TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası

... konulu sunumlar: "Her Yönüyle SEÇSİS TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası"— Sunum transkripti:

1 Her Yönüyle SEÇSİS TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası
SEÇSİS Çalışma Grubu Mart 2017

2 SEÇSİS Nedir? Seçim Bilişim Sistemi (SEÇSİS),
seçmen kütüğünün oluşturulduğu, sandıklardaki oy sayımlarının kaydedildiği, sandık sayım sonuçlarının toplanmasıyla sayım sonuçlarının belirlendiği bilişim uygulamasıdır. Sahibi Yüksek Seçim Kurulu’dur. Kaynak:

3 SEÇSİS’le Neler Yapılır?
İçişleri Bakanlığından alınan adres ve kimlik (nüfus) kayıtları kullanılarak Yurtiçi Seçmen Kütüğü oluşturulur. Dışişleri Bakanlığından alınan bilgilerle Yurtdışı Seçmen Kütüğü oluşturulur. Milli Savunma Bakanlığından (ASAL’dan) oy kullanamayacak askerlerin (er, erbaş, çavuş, askeri öğrenciler); Adalet Bakanlığından oy kullanamayacak hükümlülerin ve cezaevinde oy kullanacak tutukluların bilgileri alınarak Seçmen Kütüğü kesinleştirilir. Seçmen Kütüğü, siyasi partilerle siyasi partilerle Siyasi Parti Portalı-SİPPORT üzerinden paylaşılır. Seçmen sayısına ve yerleşimlere göre sandık sayıları ve yerleri belirlenir. Sandıklarda oy kullanacak seçmenler belirlenir, Sandık Seçmen Listeleri oluşturulur. Sandık Kurulunu oluşturan görevliler belirlenir. Sandık Kurulu ile sandıkta oy kullanacak kamu görevlileri belirlenir; Sandık Seçmen Listesine eklenir. Sandık Seçmen Listeleri siyasi partilerle Siyasi Parti Portalı-SİPPORT üzerinden paylaşılır. Sandık sayım sonuçlarının yazıldığı Sandık Sonuç Tutanakları bilgisayara girilir. Sandık Sonuç Tutanağı bilgisayara girildiği anda sayım sonuçları merkezdeki veritabanına kaydedilir Sayım sonuçlarının tutulduğu veritabanı dış erişime kapalıdır. Sayım sonuçları, dış kullanıcıların erişimi amacıyla belli aralıklarla (çok kısa süre) ayrı bir veritabanına taşınır. Sayım sonuçları (Sandık Sonuç Tutanakları), dış kullanıcılar için tutulan veritabanından, SİPPORT üzerindeki Sandık Sonuçları Paylaşım Sistemi-SSPS ile siyasi partilere dağıtılır.

4 SEÇSİS Ne Değildir? SEÇSİS, elektronik seçim (e-seçim, i-seçim) uygulaması değildir! Elektronik seçim türleri: Optik kodlu oy pusularının oylama yerinde ya da bir merkezde tarayarak saymak. Elektronik aygıttaki düğmeye (tuşa) basarak oy vermek ve anında sayım (oy, kâğıda da basılabilir). Elektronik aygıtta girilen oyun çıktısını şifreli kâğıda basmak ve sayım yapan bir makineye atmak. İnternete bağlı uçbirimlerden (bilgisayar, tablet, kiosk) oy kullanmak. SEÇSİS’te ise Sandık Sonuç Tutanakları bilgisayara -elle- girilir; sistem, tutanaklardan girilen oy sayılarını toplayarak sayım sonucunu saptar.

5 SEÇSİS’in Tarihçesi

6 SEÇSİS’te Süreçler

7 SEÇSİS’in Yapısı ve İşleyiş
Belediyeler Ulusal Adres Veritabanı Statik IP Yurtiçi Bilgisayar Sandık Seçmen Listesi Sandık Sonuç Tutanağı Oy Torbası Siyasi Partiler Sandık Kurulu YSK MERKEZİ Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi AKS ve KPS Seçmen Kütüğü Askı Listesi Sandık Sayım Sonucu Sandık Sayım Sonucu Kopyası SSPS İlçe Seçim Kurulu İnternet Yurtiçi Yurtdışı Seçmen UYAP İletişim Ağı ya da Noktadan Noktaya İlçe Seçim Kurulu İnternet Haber Ajansları Kimlik Kayıtları MERNİS Geçici/Kesin Sayım Sonucu Siyasi Partiler Seçmen Sorgulama Oy Torbası Sandık Seçmen Listesi Sandık Sonuç Tutanağı Nüfus Müdürlükleri (İçişleri Bakanlığı) Sandık Kurulu

8 SEÇSİS’in Sistem Yapısı (Mimarisi)
Kaynak: Merkezdeki veritabanlarını anlık olarak yedeklenmektedir (RAID-1+0). Veriler, uçlardan merkeze paketlenerek ve şifrelenerek (kriptolu) taşınır. İlçe Seçim Kurullarında “ethernet” aracılığıyla iletişim ağına bağlanılamaz. İnternete açılan veritabanı salt okunurdur; üzerinde işlem yapılamaz. Kullanıcılar güvenlik-gizlilik kurallarına uygun olarak yetkilendirilir (“domain user” ve parola kuralları). İletişim kesintisinin önlemi olarak 3G ile yedekleme sağlanır.

9 KAYGILAR, KUŞKULAR ve GERÇEKLER
Durum 1 Adalet Bakanlığı’nın sistemi (UYAP) kullanıldığından bakanlık seçime müdahale edebilir. Oy sayıları (Sandık Sonuç Tutanağı), İlçe Seçim Kurullarındaki bilgisayardan girilir. Bu bilgisayarlar, Adalet Bakanlığı’nın kullandığı UYAP iletişim ağı içinde, SEÇSİS’e ayrılmış özel bir kanala (VPN tüneli) bağlıdır. UYAP iletişim ağı güvenlidir; dışarıdan erişime kapalıdır. Bu ağ, seçim sırasında yalnızca SEÇSİS uygulamasınca kullanılır. YSK, veri girişinin yapıldığı bu iletişim ağının güvenliği, dışarıdan erişim yapılmaması, internet bağlantısı kurulmaması için gerekli önlemlerin alındığını, sızdırmazlık testlerinin yapıldığını belirtmektedir. 2 Sandık sayım sonuçları sisteme girildiği sırada ağa dışarıdan müdahale edilerek veriler değiştiriliyor. Sayım sonuçları İlçe Seçim Kurullarında bilgisayara girildiği anda YSK’nin merkezindeki veritabanına kaydedilir. İlçe Seçim Kurullarındaki bilgisayarların merkezle bağlantısı güvenli ağda sağlanır. Bu ağa dışarıdan erişim yapılamaz. Kullanıcıların hangi IP’den ne zaman (tarihi ve saat) bağlandığı, hangi işlemi yaptığı, hangi veriyi eklediği, değiştirdiği ya da sildiğini ayrıntılı olarak izlenir. 3 Veriler merkezde değiştiriliyor. Verilerin merkezde değiştirildiğini kanıtlayacak belgeler ortaya konmalıdır. Seçim gününde siyasi parti temsilcileri YSK’de seçim sonuçlarını anında izlemektedir. Öneri: YSK, sayım kayıtlarında ve veritabanında yapılan her türlü değişikliğin günlüğünü (kaydını) tutmaktadır; ayrıca SSPS sorgulamalarının günlükleri de tutulmaktadır. YSK bu günlükleri kamuoyuna açıklayarak saydam olmalıdır.

10 KAYGILAR, KUŞKULAR ve GERÇEKLER
Durum 4 Sistem, başka ülkeden alındı. SEÇSİS uygulaması Türkiye’de HAVELSAN A.Ş. tarafından tasarlanıp yaşama geçirilmiştir. Sistemin uygulama yazılımları ve veritabanı HAVELSAN’daki uzmanlarca geliştirilmiştir. Uygulama, ülkemize özgüdür. Sistemin donanımları (makineleri) -evlerimizdeki bilgisayarlar gibi- yabancı markalardır. 5 Başka ülkeler elektronik seçimden vazgeçti; biz kullanıyoruz. SEÇSİS, elektronik seçim uygulaması değildir. Elektronik seçimde ya oy kullanılırken bir düğmeye basılıp oy anında kaydedilerek sayılır ya da optik oy pusulası taranarak sayılır. SEÇSİS’te oy pusulalarıyla kullanılan oylar Sandık Kurulunca sayılır; sayım sonucu Sandık Sonuç Tutanağına yazılır. Tutanaktaki sayılar bilgisayara girilir. 6 Sistemin sertifikası yok. İTÜ’deki Ulusal Yazılım Sertifikasyon Merkezi (UYSM), yazılımların kaynak kodlarını alarak yazılımın saklanmasını/korunmasını sağlamaktadır. SEÇSİS yazılımlarında yasal düzenlemeler ve iyileştirme amaçlı geliştirmeler yapılmaktadır; tüm sistem için yedekleme düzeni oluşturulmuştur. YSK’nin UYSM’ye başvurmasını zorunlu kılan bir durum yoktur. (HAVELSAN’ın ISO Bilgi Güvenliği Yönetimi belgesi vardır.)

11 UYGULAMADA RİSKLİ ALANLAR
SEÇSİS Belediyeler 3 Ulusal Adres Veritabanı Statik IP Yurtiçi Bilgisayar 2 Sandık Seçmen Listesi Sandık Sonuç Tutanağı Oy Torbası Siyasi Partiler Sandık Kurulu YSK MERKEZİ Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi AKS ve KPS Seçmen Kütüğü Askı Listesi Sandık Sayım Sonucu Sandık Sayım Sonucu Kopyası SSPS İlçe Seçim Kurulu İnternet 1 Yurtiçi Yurtdışı Seçmen UYAP İletişim Ağı ya da Noktadan Noktaya İlçe Seçim Kurulu İnternet Haber Ajansları Kimlik Kayıtları MERNİS Geçici/Kesin Sayım Sonucu Siyasi Partiler Seçmen Sorgulama Oy Torbası Sandık Seçmen Listesi Sandık Sonuç Tutanağı Nüfus Müdürlükleri (İçişleri Bakanlığı) Sandık Kurulu

12 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
Adresler Ulusal Adres Veritabanının sahibi İçişleri Bakanlığıdır Adresleri, imar ruhsatı verme yetkisine sahip belediyeler (yerel yönetimler) tanımlar. Risk: Gerçekte olmayan yerler için adres tanımlanabilir! Belediyeler Ulusal Adres Veritabanı Hükümlü Tutuklu Adalet Bakanlığı Kimlik Kayıtları Kimlik kayıtları İçişleri Bakanlığının MERNİS uygulamasında tanımlanır. YSK, aynı kişiye ait kayıt olmadığını veri alanlarını karşılaştırarak denetler. Risk: Veriler, gerçeği yansıtmayabilir! (Ölümler işlenmeyebilir, aynı kişi için birden çok kayıt olabilir...) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi AKS ve KPS Seçmen Kütüğü 1 Kimlik kayıtları adreslerle birleştirilir. Risk: Veriler, gerçeği yansıtmayabilir! Olgu: Yığınsal adres değişiklikleri (kaydırmalar). Yurtdışı Seçmen Dışişleri Bakanlığı Kimlik Kayıtları MERNİS Seçmen Kütüğü kesinleştikten sonra ölenlerin kayıtları Sandık Listelerinde kalıyor. Risk: Mükerrer oy! Oy kullanmayan kişinin yerine başkası oy kullanabilir. Asker Kayıtları ASAL Nüfus Müdürlükleri (İçişleri Bakanlığı)

13 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
Belediyeler Tutuklular Seçmen Kütüğü kesinleştikten sonra tutuklananların bilgileri hem adresinin Sandık Seçmen Listesinde hem de oy kullanma gününde bulunduğu cezaevinin dökümünde yer alıyor. Risk: Mükerrer oy! Adresindeki sandıkta oy kullanmayan tutuklu yerine başkası oy kullanabilir. Tutuklu da cezaevinde oy kullanır... Ulusal Adres Veritabanı Hükümlü Tutuklu Adalet Bakanlığı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi AKS ve KPS Seçmen Kütüğü 1 Tutukluların kayıtları Seçmen Kütüğü oluşturulurken dondurulur. Seçmen Kütüğü kesinleştikten sonra cezası tamamlanan ya da salıverilen tutuklular Seçmen Kütüğünde yer almamaktadır. Risk: Oy kullanamama... Yurtdışı Seçmen Dışişleri Bakanlığı Kimlik Kayıtları MERNİS Asker Kayıtları ASAL Nüfus Müdürlükleri (İçişleri Bakanlığı)

14 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
YSK’YE ÖNERİLER Benzer kimlik kayıtları üzerinde yapılan denetimlerin sonuçlarını kamuoyuyla paylaşmak. Bir seçimden diğerine Seçmen Kütüklerinde saptanan değişikliklerin gerekçelerini sayılarıyla belirterek duyurmak. Seçmen Kütüklerindeki -yığınsal- değişiklikleri anlamlandırarak paylaşmak. Askı Listesini hem ada/soyadına hem de adreslere göre sıralayarak dökmek. Belediyeler Ulusal Adres Veritabanı Hükümlü Tutuklu Adalet Bakanlığı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi AKS ve KPS Seçmen Kütüğü SİYASİ PARTİLERE ÖNERİLER YSK’den alınan Seçmen Kütüklerini tarih ayrımında tutarak seçmen sayıları ve bilgilerindeki (özellikle adres) değişiklikleri saptamak ve paylaşmak. YSK’den alınan itiraz bilgilerini anlamlandırmaya çalışmak. 1 Yurtdışı Seçmen Dışişleri Bakanlığı YURTTAŞLARA ÖNERİLER Askıya çıkan seçmen bilgilerini -aynı bina içindekilere bakarak- kontrol etmek. YSK’nin sitesinden seçmen sorgulaması yapmak. Askı döneminde YSK’nin sitesinden yapılan sorgulamada binada gözüken kişilerin doğruluğunu kontrol etmek. YSK’den SMS ve e-postayla bilgi almak. Kimlik Kayıtları MERNİS Asker Kayıtları ASAL Nüfus Müdürlükleri (İçişleri Bakanlığı)

15 YURTİÇİ SEÇMEN SORGULAMA
Kişisel Verileri Koruma yasası gereğince adresin tümü ve -askı dönemi dışında- binadaki diğer seçmenler gösterilmez. Kaynak:

16 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
Oy Kullanılırken... Sandık Seçmen Listesinde oy kullanmadığı gözüken kişiler yerine başkaları oy kullanabilir. Risk: Belirli bir amaçla oy kullanımı. 2 Sandık Seçmen Listesi Sandık Seçmen Listesinde yer almayan kişiler oy kullanabilir. Risk: Belirli bir amaçla oy kullanımı. Sandık Kurulu Bir seçmene birden çok oy pusulası verilebilir. Risk: Belirli bir amaçla oy kullanımı. Seçmen Kütüğü Sandık Seçmen Listesi, YSK’nin yayımladığından farklı olabilir. Risk: Belirli bir amaçla oy kullanımı. Olgu: Sandık Seçmen Listesinin değiştirildiği saptanmıştır. Oy kullanan yurtdışı seçmenin bilgisi sisteme işleniyor; aynı kişinin yeniden oy kullanması engelleniyor.

17 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
YSK’YE ÖNERİLER Sandık Kuruluna, Sandık Seçmen Listesinin YSK’nin dökümüyle aynı olduğunu saptamasını ve belgelemesini zorunlu kılmak. 2 Sandık Seçmen Listesi SİYASİ PARTİLERE ÖNERİLER (Sandık Kurulundaki Görevli) Sandık Seçmen Listesiyle YSK’nin dökümünü karşılaştırmak. Oy kullananın kimlik bilgileriyle Sandık Seçmen Listesindeki bilgileri dikkatle karşılaştırmak. Bir seçmene birden çok oy pusulası verilmesini önlemek. Sandık Kurulu Seçmen Kütüğü YURTTAŞLARA ÖNERİLER Oy kullanılacak sandığın bilgisini sorgulamak, Seçmen Kâğıdını almak. Amaçlı oy kullanımına yol açacak durumları gözlemlemek ve Sandık Kuruluna bildirmek. Oy sayımı sırasında sandık başında gözlemci olarak bulunmak.

18 Kaynak: https://secmen.ysk.gov.tr/ysk/
YURTİÇİ SANDIK BİLGİSİ SORGULAMA Kaynak:

19 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
Oylar Sayılırken... Oy kullananların ve sandıktan çıkan zarfların sayısı zarflar kapalıyken saptanmalı. Risk: Zarfların açılarak sayılması. Sandık Seçmen Listesindeki oy kullanan sayısıyla sandıktan çıkan zarfların sayısı aynı olmayabilir. Oylar fazlaysa zarflar açılmadan rastgele zarf seçilip imha edilerek sayı eşitlenir. Risk: Zarf sayısı eksikse -tamamlamak için- amaçlı oy kullanımı Zarf sayısı fazlaysa zarfın içindeki oya bakarak imhası. 3 Sandık Sonuç Tutanağı Oy Torbası Sandık Kurulu YSK MERKEZİ Bir zarftan birden çok oy çıkarsa zarf geçersiz sayılmalı. Geçersiz oyların geçerli ya da geçerli oyların geçersiz kabul edilmesi durumu yaşanabilir. Risk: Belirli bir eğilimle oy sayımı... Sandık Sayım Sonucu İlçe Seçim Kurulu Sandık Kurulu üyelerinin eğilimli olduğu ve oyların doğru sayılmadığından kuşkulanılıyorsa sandık sonuç tutanağına karşıoy (“şerh”) belirtilerek imza atılmalı. Risk: Sayım sonucuna itiraz edilemez. Yurtdışı oylar Ankara’da sayılıp tutanağa bağlanır. Risk: Yurtdışından gelen oyların -yolda- değiştirilmesi.

20 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
Sandık Sonuç Tutanağı Sisteme Girilirken... Sandık Sonuç Tutanağı ve oy torbası İlçe Seçim Kuruluna ulaştırılır. Risk: Sandık Sonuç Tutanağının -yolda- değiştirilmesi. Oy torbalarında oy pusulası ekleme-çıkarma yapılması. 3 Sandık Sonuç Tutanağı (üzerinde karekod var) taranır; oy sayıları bilgisayara (merkezdeki veritabanına) girilir. Her tutanak için girilen verilerin dökümü alınır. Risk: Veri girişinde yanlışlık. Sandık Sonuç Tutanağı Oy Torbası Sandık Kurulu YSK MERKEZİ Sandık Sonuç Tutanağından girilen oy sayısı, sandıktaki seçmenlerin sayısından çoksa sistem uyarır; kullanıcı bu durumu onaylarsa girilen veri kabul edilir. Risk: Belirli bir eğilimle veri girişi. Sandık Sayım Sonucu İlçe Seçim Kurulu İlçe Seçim Kurulu, Sandık Sonuç Tutanağıyla bilgisayara girilen verinin dökümünü karşılaştırır. Yanlışlık varsa düzeltme kararını alır. Yetkili kullanıcı bu karar tutanağı tarar ve daha önce girilen veriyi düzeltilir. Risk: Karşılaştırmanın sağlıklı yapılmaması. Seçim gününde merkezdeki veritabanında kimse işlem yapamaz. Sandık Sonuç Tutanağı ve düzeltmeler sisteme girildiğinde taranan tutanaklarla birlikte partilerle paylaşılır.

21 UYGULAMA, RİSKLER VE ÖNERİLER
YSK’YE ÖNERİLER Sisteme girilen oy sayım sonuçlarında yapılan değişikliklerin sayıları ve gerekçelerini kamuoyuna açıklamak. Sandık Sonuç Tutanaklarını inceleyerek eğilimli olabilecek oy sayımlarını ve veri girişlerini saptayarak kamuoyuna duyurmak. Yurtdışı oylarını yerinde sayarak tutanağa bağlamak ve yurtdışı seçmenlerin kendi sandıklarına ilişkin bilgiyi yerinde edinmesini sağlamak. 3 Sandık Sonuç Tutanağı Oy Torbası Sandık Kurulu SİYASİ PARTİLERE ÖNERİLER Sandık Kurulunda ve İlçe Seçim Kurulunda görev alan temsilcilerin uygulamadaki riskleri ve önlemlerini kavrayıp gereken girişimi anında yapmasını sağlamak. Seçmenlerin imzaladığı Sandık Seçmen Listesinin, çetelenin ve Sandık Sonuç Tutanağının kopyasını, görüntüsünü alarak saklamak. Sisteme girilen oy sayılarını Sandık Seçmen Listesi ve Sandık Sonuç Tutanağıyla hızla karşılaştırmak. YSK’den alınan sayım verilerini kendi bilişim uygulamasında tutup açıklamak. YSK’den alınan sayım verilerinde yapılan değişiklikleri izleyerek anlamlandırmak. YSK MERKEZİ Sandık Sayım Sonucu İlçe Seçim Kurulu YURTTAŞLARA ÖNERİLER Sandık Sonuç Tutanağının görüntüsünü alıp açıklanan oy sayısıyla karşılaştırmak; aksaklıkları siyasi partilere bildirmek.

22 Kaynak: https://sonuc.ysk.gov.tr/module/sspsCumhurbaskani.jsf

23 SEÇSİS: GÖRÜŞLERİMİZ VE SONUÇ
yasal düzenlemeler çerçevesinde, Türkiye özgünlüğünde tasarlanıp geliştirmiş bir kamu bilişim uygulamasıdır. YÜKSEK SEÇİM KURULU YSK, kamuoyunun geribildirimleri ve siyasi partilerin önerilerini dikkate alarak SEÇSİS’in güvenli, güvenilir ve saydam bir uygulama olması yönünde olumlu geliştirmeler yapmaktadır. SEÇSİS’in ve veri alışverişinde bulunduğu diğer sistemlerin başta BMO olmak üzere kamu denetimine açılması sağlanmalıdır. YSK, sayım sonuçları üzerinde yapılan işlemleri (merkezde değiştirilmediğini); hangi konularda itirazlar olduğunu ve bu itirazlar sonucunda ne tür değişiklikler yapıldığını kamuoyuna açıklamalıdır. Sistemin sızdırmazlık ve performans (yük, stres) testlerinin sonuçları kamuoyuna açıklanmalıdır. Sistemin kullanılabilirliği (erişime sürekli açık kalması) için alınan önlemler kamuoyuna açıklanmalıdır. Olağanüstü durum merkezi hızla oluşturulmalıdır. [YSK, yeni binasında “veri merkezi” (“data center”) kurmayı planlamaktadır.] BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU (BTK) BTK, seçim gününde iletişim altyapısının kesintisiz çalışmasını sağlayacak önlemleri almalıdır.

24 SEÇSİS: GÖRÜŞLERİMİZ VE SONUÇ
SİYASİ PARTİLER Siyasi partiler, genel olarak seçim uygulamasında saptadıkları aksaklıklar ve SEÇSİS’ten elde ettikleri verilere ilişkin görüşlerini olgulara dayalı doğru bilgilerle kamuoyuna aktarmalıdır. Siyasi partiler, kendi bilişim uygulamalarını geliştirerek SEÇSİS’ten alınan verilerdeki tarihsel değişiklikleri izlemeli; kuşku uyandıran durumları anlamlandırarak kamuoyuyla paylaşmalıdır. YURTTAŞLAR VE BASIN-YAYIN Yurttaşlar, genel olarak seçim uygulaması ve SEÇSİS’i yakından gözlemlemeli; yorumlarını olgulara dayalı somut bilgilerle yapmalıdır. Yurttaşlar ve basın-yayın kuruluşları, yanıltıcı ve önyargılı yorumlarla yönlendirilmekten kaçınmalıdır. Seçimlerin sağlıklı yapılması amacıyla duyarlı yurttaşlarca kurulan oluşumlarda görev alarak sorumluluk taşınmalıdır. Basın-yayın kuruluşları sorunların kaynaklandığı noktaları doğru saptamalı, bu amaçla BMO’nun açıklamalarından yararlanarak kamuoyunu doğru bilgilendirmelidir.

25 YSK, seçimin temel aşamalarında kamuoyunu bilgilendirmelidir!
HALKOYLAMASI TAKVİMİ YSK, seçimin temel aşamalarında kamuoyunu bilgilendirmelidir! Kaynak:

26 kamu bilişim uygulamalarına
Denetimsiz kamu bilişim uygulamalarına #HAYIR