Okul Öncesi Dönemde Kaynaştırma Uygulamalarına Katılan Özel Gereksinimli Çocukların Sosyal Kabul, Sosyal Beceri ve Problem Davranışlarının Boylamsal İncelemesi.

... konulu sunumlar: "Okul Öncesi Dönemde Kaynaştırma Uygulamalarına Katılan Özel Gereksinimli Çocukların Sosyal Kabul, Sosyal Beceri ve Problem Davranışlarının Boylamsal İncelemesi."— Sunum transkripti:

1 Okul Öncesi Dönemde Kaynaştırma Uygulamalarına Katılan Özel Gereksinimli Çocukların Sosyal Kabul, Sosyal Beceri ve Problem Davranışlarının Boylamsal İncelemesi Doç. Dr. Hatice Bakkaloğlu, Ankara Üniversitesi Prof. Dr. Bülbin Sucuoğlu, Hacettepe Üniversitesi Arş. Gör. Ahmet Bilal Özbek, Ankara Üniversitesi TÜBİTAK, SOBAG 1001 Projesi Proje No: 114K649

2 Sunu İçeriği Giriş Sosyal Kabul Sosyal Kabulün Önemi
Sosyal Kabulü Etkileyen Faktörler Sosyal Kabulü Değerlendirme Yöntemleri İlgili Çalışmalar: Uluslararası Çalışmalar İlgili Çalışmalar: Ulusal Çalışmalar Araştırma Soruları Yöntem Desen Katılımcılar Veri Toplama Araçları Verilerin Toplanması ve Analizi Bulgular ve Tartışma Öneriler Kaynakça 27. UÖEK SAMSUN

3 Giriş Sosyal Kabul Sosyal kabul bir çocuğun;
grubun diğer üyeleri tarafından sevilme ve beğenilme durumu, grup içerisinde diğerleri ile olan bağı, grup içi hiyerarşideki yeri, akranları tarafından nasıl algılandığı olarak tanımlanabilir. 27. UÖEK SAMSUN

4 Giriş Sosyal Kabulün Önemi
Kaynaştırma Amaçları Sosyal Reddedilme ve Olumsuz Sonuçları Akademik Başarı Sosyal Öğrenme Topluma Katılım 27. UÖEK SAMSUN

5 Giriş Sosyal Kabulü Etkileyen Faktörler
Cinsiyet Fiziksel Görünüm Yetersizliğin Türü ve Derecesi Öğretmen Öğrenci İlişkisi Okula Uyum Problem Davranış Sosyal Beceri 27. UÖEK SAMSUN

6 Giriş Sosyal Kabulü Değerlendirme Yöntemleri
Sosyometrik Ölçümler Akran Tercihi Akran Derecelendirmesi Gözlem Görüşme Yetişkin Değerlendirmesi 27. UÖEK SAMSUN

7 Giriş- İlgili Çalışmalar
Uluslararası Çalışmalar Karşılaştırma Özel gereksinimli (ÖG) çocukların normal gelişen (NG) akranlarına göre sosyal kabullerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Buysse, Goldman ve Skinner, 2002; Sale ve Carey, 1995; Stone ve La Greca, 1990 Etkileyen değişkenler Problem davranış, sosyal beceri, gelişim düzeyi gibi değişkenlerin sosyal kabulü etkilediği bulunmuştur. ÖG çocukların akran tercihlerinde belirtilmediği görülmüştür. Aguiar, Moiteiro ve Pimentell, 2010; Buysse,1993; Cambra ve Silvestre, 2003; Ferreira, Aguiar, Correia, Fialho ve Pimentel, 2017; Keane ve Calkins, 2004; Boylamsal ÖG çocukların sosyal kabul düzeyleri değil, iki yıllık kaynaştırma uygulaması sonrası akranları ile etkileşim davranışları incelenmiştir. Akranlarla etkileşim davranışlarında farklılık oluşmadığı bulunmuştur. Guralnick ve diğ., 2006 Giriş- İlgili Çalışmalar 27. UÖEK SAMSUN

8 Giriş-İlgili Çalışmalar
Ulusal Çalışmalar Karşılaştırma Okul öncesi dönemde ÖG ve NG çocukların sosyal kabul düzeylerini karşılaştıran çalışma bulunmamaktadır. Etkileyen değişkenler ÖG çocukların sosyal kabul düzeylerinin düşük olduğu ve bu durumun problem davranışlar ve sosyal beceri eksikliklerinden kaynaklandığı ifade edilmiştir. Ergin, 2012; Karadağ, Yıldız-Demirtaş ve Girli, 2014; Küçüker, Erdoğdan ve Çürük, 2014; Metin Şenol ve Yumuş, 2015 Boylamsal Okul öncesi dönemde ÖG çocukların sosyal kabullerinin boylamsal olarak incelendiği bir araştırma bulunmamaktadır. 27. UÖEK SAMSUN

9 Giriş Ulusal Çalışmalar-Biz neler yaptık?
Bakkaloğlu, Sucuoğlu ve Özbek (2017) EJER 2017 Okul Öncesinde ÖG Olan ve Olmayan Öğrencilerin Sosyal Becerileri, Problem Davranışları ve Sosyometrik Derecelendirme Puanlarının İncelenmesi UOÖEK 2017 Okul Öncesi Dönemde ÖG Çocukların ve Akranlarının Sosyal Kabul Düzeylerinin İncelenmesi 27. UÖEK SAMSUN

10 Giriş Araştırma Soruları
Bu araştırmada aşağıdaki soruların yanıtları aranmıştır: ÖG çocukların sosyal kabul düzeyleri birinci, ikinci ve üçüncü ölçümlerde farklılaşmakta mıdır? ÖG çocukların sosyal beceri düzeyleri birinci, ikinci ve üçüncü ölçümlerde farklılaşmakta mıdır? ÖG çocukların problem davranış düzeyleri birinci, ikinci ve üçüncü ölçümlerde farklılaşmakta mıdır? 27. UÖEK SAMSUN

11 Yöntem Araştırmanın Deseni
İlişkisel Tarama Modeli 27. UÖEK SAMSUN

12 Yöntem Katılımcılar Tablo 1. Katılımcıların özellikleri Öğrenciler
Yaş (Ay) Cinsiyet Toplam X ss Ranj Kız Erkek ÖG 53,76 3,99 49-68 12 14 26 Tablo 1. Katılımcıların özellikleri 27. UÖEK SAMSUN

13 Yöntem Veri Toplama Araçları
Demografik Bilgi Formu Araştırmacılar tarafından hazırlanmıştır Öğretmenler tarafından doldurulmuştur 27. UÖEK SAMSUN

14 Yöntem Veri Toplama Araçları
Okul Öncesi ve Anaokulu Davranış Ölçeği Merrell (1994) Fazlıoğlu, Okyay ve Ilgaz (2011) Problem Davranış Ölçeği (41 Madde) Sosyal Beceri Ölçeği (34 Madde) Öğretmen tarafından doldurulmuştur Geçerlik güvenirlik çalışmaları yapılmıştır 27. UÖEK SAMSUN

15 Yöntem Veri Toplama Araçları
Sosyometrik Dereceleme Ölçeği (Ek 1 ve Ek 2) Asher ve diğ. (1979) Akran Derecelendirme Yöntemi Araştırmacı tarafından bireysel uygulama Güvenirlik (test-tekrar test): r=,350; p<,01 Geçerlik (ölçüt geçerliği): r=,568; p<.01 27. UÖEK SAMSUN

16 Ek 1. Sosyometrik Dereceleme Ölçeği Örneği
Çocuklar Ada İsra Abdireis Aziz Saruhan Tosun Beste Çoban Cansu Özdemir Çağatay Kuru Emre Terzi Erhan Tuğra Dilekçi Furkan Mert Canpolat Göktuğ Şipal Gülhinal Çetinkaya Hazal Seda Aslan Mehmet Yekta Can Nagehan Türkmen Nehir Türkoğlu Poyraz Biçer Şeref Arhan Can Ziya Aslancan TOPLAM PUAN SOSYOMETRİK DERECELENDİRME PUANI 1. Ada İsra Abdireis x 2. Aziz Saruhan Tosun 3. Beste Çoban 4. Cansu Özdemir 5. Çağatay Kuru 6. Emre Terzi 7. Erhan Tuğra Dilekçi 8. Furkan Mert Canpolat 9. Göktuğ Şipal 10. Gülhinal Çetinkaya 11. Hazal Seda Aslan 12. Mehmet Yekta Can 13. Nagehan Türkmen 14. Nehir Türkoğlu 15. Poyraz Biçer 16. Şeref Arhan Can 17. Ziya Aslancan 27. UÖEK SAMSUN

17 Ek 2. Tercih Kutuları 27. UÖEK SAMSUN

18 Yöntem Verilerin Toplanması ve Analizi
Demografik Bilgi Formu ve Okul Öncesi ve Anaokulu Davranış Ölçeği öğretmenler tarafından doldurulmuştur. Sosyometrik Dereceleme Ölçeği üçüncü araştırmacı tarafından uygulanmıştır. İlk yıl güz (Ekim-Kasım) ve bahar (Nisan-Mayıs), ikinci yıl ise bahar (Nisan-Mayıs) aylarında olmak üzere 3 kez veri toplanmıştır. Betimsel istatistikler ve normallik testleri yapılmıştır. Tekrarlı ölçümler için tek faktörlü anova analizi kullanılmıştır. 27. UÖEK SAMSUN

19 Bulgular ve Tartışma Tablo 2. Ölçümlere ilişkin betimsel istatistikler
X SS Sosyal Kabul 2,30 ,41 2,22 ,39 1,97 ,45 Sosyal Beceri 52,77 25,55 53,92 27,81 62,50 27,64 Problem Davranış 45,54 25,21 45,61 23,12 43,96 32,17 27. UÖEK SAMSUN Tablo 2. Ölçümlere ilişkin betimsel istatistikler

20 Bulgular ve Tartışma 1. Ölçüm 45,54 2. Ölçüm 45,61 3. Ölçüm 43,96
2,30 2. Ölçüm 2,22 3. Ölçüm 1,97 Sosyal Kabul p<,001** 1. Ölçüm 52,77 2. Ölçüm 53,97 3. Ölçüm 62,50 Sosyal Beceri 1. Ölçüm 45,54 2. Ölçüm 45,61 3. Ölçüm 43,96 p<,05* Problem Davranış p>,05 27. UÖEK SAMSUN

21 Akran ve Sınıf Değişimi
Bulgular ve Tartışma Problem Davranış Öğretmen Değişimi Akran ve Sınıf Değişimi Sosyal Beceri Bulgular incelendiğinde ÖG çocukların sosyal kabul düzeylerinin zaman içerisinde düşüş gösterdiği, sosyal becerilerinin ise arttığı görülmektedir. Sosyal becerilerinin artış göstermesine karşın çocukların sosyal kabul düzeylerinin düşüş göstermesi, problem davranış düzeylerinin aynı kalması ile açıklanabilir. Problem davranışın sosyal kabul üzerinde etkili olduğu farklı araştırmalarda bulunmuştur (Andrade ve diğ. 2005; Bakkaloğlu, Sucuoğlu ve Özbek, 2017; Baydık ve Bakkaloğlu, 2009; Denham ve Holt, 1993; Keane ve Calkins, 2004). 27. UÖEK SAMSUN

22 Öneriler Öneriler Araştırma Uygulama Boylamsal İncelemeler
Kapsamlı Değerlendirme Müdahale Programları Uygulama Önleyici Sınıf Yönetimi Sosyal Beceri Öğretimi Akran Etkileşimi 27. UÖEK SAMSUN

23 Başlıca Kaynaklar Aguiar, C., Moiteiro, A. R., & Pimentel, J. S. (2010). Classroom quality and social acceptance of preschoolers with disabilities. Infants & Young Children, 23(1), Asher, S. R., Singleton, L. C., Tinsley, B. R., & Hymel, S. (1979). A reliable sociometric measure for preschool children. Developmental Psychology, 15(4), Bakkaloğlu, H., Sucuoğlu, N.B., Özbek A.B., (2017). Okul öncesinde özel gereksinimli (ÖG) olan ve olmayan öğrencilerin sosyal becerileri, problem davranışları ve sosyometrik derecelendirme puanlarının incelenmesi. IV. International Eurasian Educational Research Congress, Denizli Türkiye. Bakkaloğlu, H., Sucuoğlu, N.B., Özbek A.B., (2017). Okul öncesi dönemde özel gereksinimli çocukların ve akranlarının sosyal kabul düzeylerinin incelenmesi. 5. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi, Ankara Türkiye. Buysse, V., Goldman, B. D., & Skinner, M. L. (2002). Setting effects on friendship formation among young children with and without disabilities. Exceptional Children, 68(4), Cambra, C., & Silvestre, N. (2003). Students with SEN in the inclusive classroom: Social integration and self- concept. European Journal of Special Needs Education 18(2), Fazlıoğlu, Y., Okyay, L., & Ilgaz, G. (2011). Okulöncesi ve Anaokulu Davranış Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması.Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), Keane, S., & Calkins, S. D. (2004). Predicting kindergarten peer social status from toddler and preschool problem behavior. Journal of Abnormal Child Psychology, 32(4), Merrell, K. W. (1994). Preschool and Kindergarten Behavior Scale. Vermont, Clinical Psychology Publishing Company. Stone, W. L., & La Greca, A. M. (1990). The social status of children with learning disabilities: A reexamination. Journal of Learning Disabilities, 23(1), 27. UÖEK SAMSUN

24 OKGEP’i Takip Edebilirsiniz…
Web Twitter Facebook 27. UÖEK SAMSUN

25 haticebakkaloglu@gmail.com nimetbulbin@gmail.com
27. UÖEK SAMSUN