DÜNYA EKONOMİSİNDE LOJİSTİĞİN YERİ VE ÖNEMİ.

... konulu sunumlar: "DÜNYA EKONOMİSİNDE LOJİSTİĞİN YERİ VE ÖNEMİ."— Sunum transkripti:

1 DÜNYA EKONOMİSİNDE LOJİSTİĞİN YERİ VE ÖNEMİ

2

3

4

5

6

7

8 LOJİSTİK NEDİR ? Lojistik (Logictics) kelime kökü itibariyle Latin dilinden Logic (mantık) ve statics (istatistik) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir ki, sözlük anlamı “mantıklı istatistik (hesap)” tir. Lojistiğin günümüzdeki kabul gören en geçerli tanımı The Counsil of Management (CLM) kuruluşu tarafından yapılmıştır. Bu tanıma göre : “Lojistik, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürün, servis hizmeti ve bilgi akışının başlangıç noktasından (kaynağından), tüketildiği son noktaya (nihai tüketici) kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin etkili ve verimli bir biçimde planlanması, uygulanması, taşınması, depolanması ve kontrol altında tutulması hizmetidir.”

9 Lojistik, günümüz iş dünyasında gittikçe daha fazla kullanılmasına ihtiyaç duyulan karmaşık enformasyon, iletişim ve kontrol sistemlerin içinde yer aldığı, mal, hizmet, bilgi ve sermaye akımının iş planlama çerçevesi olarak tanımlanmaktadır. Bu bilgiler ışığında yukarıdaki tanımı günümüz koşullarına uyarlanmış hali ; “Lojistik, mal ve hizmet tedarikine yönelik planlama, organizasyon, nakliye ve yönetim faaliyetlerinin bütünüdür.”

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21 L OJISTIĞIN Ö NEMI Lojistiğin beslendiği ana kaynak ticarettir. Dünyada ticaretin giderek serbestleşmesine paralel olarak rekabetin artması ve küresel ölçekte organizasyonların ağırlık kazanmasıyla birlikte taşıma mesafelerinin uzaması, hız unsurunu öne çıkarmıştır. Bu durum, hammadde ve işlenmiş ürünlerin alıcılara düşük maliyetle ve zamanında ulaştırılmasının, diğer bir deyişle lojistik hizmetlerin önemini arttırmıştır.Giderek yaygınlaşan e-ticaretle birlikte daha da büyüyen küresel ekonomide, rekabet gücünü kaybetmek istemeyen şirketler için, etkili lojistik ağları oluşturmak, başarının anahtarı konumuna gelmiştir.Georgetown Üniversitesi Lojistik Direktörü Prof.

22 . Dr. Ricardo Ernst, dünyada üretilen her 1 Dolar’ın 25 cent’ inin lojistik faaliyetlerine gittiğini belirtmektedir. Bu açıdan bakıldığında lojistik, içerisinde potansiyel tasarruf alanları barındıran önemli bir gider kalemi olarak görülmektedir. Bununla birlikte, lojistik, ülkeler için hem bir işgücü alanı hem de gelir yaratan bir sektör konumuna gelmiştir.

23 Örnek olarak; halen Avrupa’nın en büyük limanı durumunda olan Rotterdam, pek çok uluslararası şirketin depolama ve dağıtım merkezidir. Rotterdam Limanı’nda yıllık olarak yaklaşık mal yükleme ve boşaltma işlemleri 2006 yılında 377 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 2007 yılının ilk 6 aylık döneminde operasyon gelirlerini 7 milyon Euro arttırarak 93 milyon Euro’ya çıkaran Rotterdam Limanı’nda endüstriyel ve dağıtım faaliyetleri ile tek başına GSYİH’nin %10′una karşılık gelen yıllık katma değer yaratılmaktadır. Hollanda toplam işgücünün %4′üne karşılık gelen istihdam da sadece bu limanda gerçekleşmektedir.

24 Rakamlardan da anlaşılacağı üzere Rotterdam limanı, ülke için ekonominin kalbi konumundadır. Birçok faaliyeti kapsadığı için sektör büyüklüğünün hesaplanması zor olmakla birlikte, dünya lojistik pazarının 2006 yılında 5 trilyon Dolar’lık büyüklüğe ulaştığı tahmin edilmektedir. Sektör Avrupa’da yıllık yüzde 7-9, Kuzey Amerika’da yüzde 15 ve Asya’da da yüzde 20’lik büyüme oranlarıyla en hızlı büyüyen sektörler arasında önemli bir yere sahiptir. Avrupa ülkelerinde lojistiğin GSMH’ daki payı yüzde 11 civarındadır

25 Avrupa lojistik pazarı 2004’te 570 milyar Euro büyüklüğünde iken 2006 yılında bu rakam 700 milyar Euro’ ya çıkmıştır. Dünyada ortalama yüzde 10 seviyelerinde büyüyen lojistik sektörü, Türkiye’de yüzde 20’lik büyüme oranına sahiptir. Türkiye’de lojistik sektörün payının, GSMH’nin % 12-13’lük dilimine denk düştüğü tahmin edilmektedir. Buradan hareketle sektörün hacminin 100 milyar Doları geçmesi beklenmektedir.Özetle lojistik hizmetler; hem ticareti değiştirebilen, farklılaştırabilen yönüyle hem de ulaştığı büyüklükle hayatımızda önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye’de, son yıllarda lojistik sektörünün ciddi oranlarda büyüme hızına sahip olması, sektörün kurumsallaşmaya ağırlık vermesi ve de lojistiğin kendi başına bir bilim dalı olarak ele alınması, oldukça umut verici görünmekle beraber, bahsettiğimiz bu kıymet ve farklılıklarından dolayı sektöre hakettiği değer verilmelidir.

26

27 LOJİSTİK TARİHÇESİ Lojistik esas olarak askeri bir terimdir, bunda dolayı da ilk uygulamalar askeri alanlar ve harp sahaları olmuştur. Fakat esas önemi II.Dünya savaşı sırasında anlaşılmış ve sonrasında lojistiğe bilimsel bir konu gözüyle bakılmaya ve uygulanmaya başlanmıştır. “II. Dünya savası sırasında görülen gerçeklerden birisi de, kalabalık ordulara sahip olmanın zafer kazanmak için yeterli olmayacağıdır. Orduların gelişmiş silah, araç ve donanımla teçhiz edilmesi sayısal fazlalıktan daha önemlidir. Pek tabii ki; bu ürünlere sahip olmak da yeterli olmamakta bunların uzman personel tarafından kullanılıp, sürekli faal tutulması da o derece önem arz etmektedir. İşte bütün bunlar lojistik desteğin hayati bir unsur oldugu gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Yani kusursuz bir lojistik destek sağlamadan, herhangi bir harekattan başarı beklemenin hayal olduğunu söyleyebiliriz.”

28 II. Dünya savaşı sonrası ABD’ de bir çok işletme lojistiğin önemini farketti ve 1960 yılından günümüze kadar süren gelişim evresi içerisinde lojistik hizmetlerinden faydalanmaya başladılar. Dünyada lojistiğin gelişimini sıra ile açıklamak gerekirse, tarihteki aşamalarını şöyle sıralayabiliriz: 1940-1960 yılları arası : Lojistik aşamasını kurma 1960-1970 yılları arası : Lojistik fikrinin yerleşmesi ve itibar kazanması 1970-1980 yılları arası : Önceliklerin ve modellerin degişme çağı 1980- günümüze kadar : Ekonomik ve teknik değişimin yeni çağı

29 L OJISTIĞIN GELIŞIMI TEMELDE ÜÇ AŞAMADA TOPLANABILIR a) Parçalanma (1960 – 1980 ) : Bu dönemde lojistiği oluşturan faaliyetlerin ayrı ayrı yapıldığı görülmektedir. Aşağıdaki operasyonların bir kısmı işletme içinde yapılırken, kısmen de dışarıdan hizmet alma şeklinde gerçekleşiyordu. Talep Öngörüsü Satın Alma İhtiyaç Planlama Üretim Planlama Fabrika Stokları (girdi düzeyindeki stoklar )

30 Depolama Malzeme İşlemleri Paletleme Mamül Stokları Sipariş Süreci Taşıma Müşteri Hizmetleri Dağıtım Planlama

31 b) Birleşme ( 1980 – 2000 ) : Bu dönemdeki lojistik faaliyetler iki kavram altında toplanmıştır: Madde ve Malzeme Yönetimi Fiziksel Dağıtım c) Toplam Bütünleşme ( 2000 – Günümüze ) : Halen de devam etmekte olan bu süreç parçalanma ve birleşme kısmında verilen faaliyetlerin bir çatı altında toplanmasını gündeme getirmiştir. Dünya ekonomisinde yaşanan küreselleşme, liberalleşme ve buna paralel olarak firmaları zorlayan uyum çabaları, lojistik faaliyetlerin önemini arttırırken günümüzdeki entegre lojistik kavramını ortaya çıkarmıştır.

32 E KONOMIK G ELIŞMELER D OĞRULTUSUNDA L OJISTIK Lojistik sektörü başlı başına iktisadi bir faaliyet olup ekonominin genelindeki gelişmelerden ve öngörülerden etkilenmektedir. Lojistik sektörü öncelikle gerekli hukuki düzenlemeler yapılarak ekonomik sektörler içinde bağımsız bir statü kazanmalı ve ekonomik sınıflandırılması yapılmalıdır. Lojistik Master planın hazırlanması aşamasında göz önüne alınacak temel ekonomik büyüklükler ekonomik büyüme, mal üretiminde öngörüler, dış ticaret öngörüleri ve iç tüketim öngörüleri olmalıdır. Türkiye İhracatçılar Meclisi ‟ nin hazırladığı 2023 Türkiye İhracat Stratejisinde yer alan sektörler için ihracat hedefleri de Master planın hazırlanmasında kullanılmalıdır. Lojistik sektörü tüm ekonomik aktörlerin rekabet gücünü artıran hizmetler sunmaktadır. Bu nedenle uluslararası standartlarda, yeterli, kaliteli ve uygun fiyatlarda lojistik hizmetlerin varlığı sağlanmalıdır.

33 Lojistik planlamasında sosyo-ekonomik gelişmeler de gözetilmelidir. Nüfus artışı ve demografik eğilimler, kentleşme ve kentsel dönüşüm, orta sınıf ve yeni tüketim alışkanlıkları ile iç ve dış turizm faaliyetlerinde öngörüler dikkate alınmalıdır. Lojistik sektöründe açık, şeffaf, kayıtlı ve adil rekabet koşulları oluşturulmalı, düzenlemeler ticareti kolaylaştırıcı olmalı, asgari hizmet kalitesini gözeterek fiyatlar piyasada belirlenmeli, uluslararası nitelikteki Türk lojistik firmalarının oluşumu teşvik edilmelidir. Lojistik sektöründe kamu ve özel kesimin altyapı, işletme, hizmet sunumu gibi alanlardaki rolleri ve işbölümü açıkça tarif edilmelidir. Kamu kesiminde lojistik sektörünü ilgilendiren diğer plan ve belgeler arasında uyum sağlanmalı ve Master plan hazırlanırken bu planlar dikkate alınmalıdır. Lojistik sektörün yeni unsurları olan lojistik merkezlerin kuruluş, işletme ve çalışma koşulları da özel sektörün rekabet gücünü azami ölçüde destekler nitelikte olmalıdır.

34

35 L OJISTIK S EKTÖRÜ T EMEL İ LKELERI Küreselleşme ile birlikte iç, dış ve transit ticarette lojistik hizmetlerin varlığı, yeterliliği ve çeşitliliği önem kazanmıştır. Lojistik maliyetleri yüksek olan ülkelerin ekonomik büyümeleri yavaş olmaktadır. Türkiye ‟ de Lojistik ve Yük Taşımacılığı hizmetlerinin geleceğine yön verilirken bütünsel bir bakış açısı kullanılmalıdır. Çevresel boyutları düşünürken hareketlilik 12 (mobilite), refah ve istihdam sağlayan bir lojistik sistemine sahip olup olmadığımızı iyi değerlendirilmelidir. Lojistik faaliyetler, yaşam kalitesine olumlu katkıda bulunmalı, çevre ve insanların üzerinde olumsuz etkileri en aza indirilmelidir. Ülkemizde sosyal ve ekonomik gelişmeler bölgelere göre farklı özellikler gösterecektir. Bazı bölgelerde gelişmelere bağlı olarak kritik darboğazlar oluşabilecektir. Bu nedenle Türkiye Lojistik Master Planı (TLMP) bir bütün olarak ülke lojistik politikasının yönünü belirlemelidir.

36 Yolcu ve yük taşımacılığı sistemleri insanlar ve yükler için geniş ölçüde aynı altyapıyı kullandığından sıkı sıkıya birbirine bağlıdır. İnsanların beklentileri yalnızca seyahat için değildir. Benzer beklentiler yük taşımacılığı ve lojistik için de geçerlidir. Lojistik bir bütün olarak hareketliliğin (mobilitenin) bir parçasıdır. Diğer taraftan artan üretim ve ticaret hacmine paralel olarak artan lojistik faaliyetler etkin bir şekilde düzenlenmezse daha fazla kirletici olacak, daha fazla COx emisyonu, gürültü ve arazi kullanımı anlamına gelecektir. Emniyet ve güvenlik, sosyo- ekonomik gelişmeler, doğal afetler, kazalar, kaçakçılık ve terör nedeniyle her geçen gün daha karmaşık bir hal almaktadır. Sektörde emniyet ve güvenliği geliştirmek için alınması gerekli önlemleri, etkin ve hızlı lojistik sistem üzerinde en az olumsuz etkiye sahip olacak, şirketler ve kamu otoriteleri üzerindeki mali ve idari yükleri en aza indirecek şekilde organize etmek gerekmektedir.

37 Ülkemiz lojistik sektörünün birçok alanında kalifiye personel istihdamı konusunda zorluk yaşanmaktadır. Genç nüfusumuzun lojistik mesleğine yönlendirilmesi ve iyi eğitilmesi gerekmektedir. Sektörde çalışan personelin motivasyonu ve kalıcılığı için çalışma koşullarının da iyileştirmesi artık bir zorunluluk haline gelmiştir. Lojistik sektöründe sürdürülebilirlik için hareketliliğin yanı sıra kaynakların verimli kullanımı, serbest ve adil rekabet ortamının oluşturulması, hizmet kalitesinin artırılması, enerji verimliği ve çevresel duyarlılık, emniyet ve güvenlik, eğitim-bilim- teknoloji, uzmanlaşma (iş bölümü), yatırımların finansmanı ve tanıtım konuları da önem kazanmakta olup bu konulara ilişkin temel ilkeler raporda belirtilmiştir