İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER

... konulu sunumlar: "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER"— Sunum transkripti:

1 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER

2 KONU BAŞLIKLARI 3.1. Birimci Bölüm: Amaç, Kapsam ve Tanımlar
1. İş sağlığı ve Güvenliği 2. İş Sağlığı Ve Güvenliği Mevzuatı 3. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 3.1. Birimci Bölüm: Amaç, Kapsam ve Tanımlar 3.2. İkinci Bölüm: İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri 3.3. üçüncü Bölüm: Konsey, Kurul ve Koordinasyon 3.4. Dördüncü Bölüm : Teftiş ve İdari Yaptırımlar 3.5. Beşinci Bölüm: Çeşitli ve Geçici Hükümler 4.İş Sözleşmeleri 5. Kaynakça

3 1. İş Sağlığı ve Güvenliği
İşin yapılması sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığı ve güvenliğe zarar verebilecek koşullardan korunmak amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalara İş Sağlığı ve Güvenliği diyoruz. DEVLET Mevzuat yapma, teşkilatlanma, denetim, Yaptırım Uygulama İŞVEREN Önleme Alma, İŞÇİ Alınan Önlemlere Uyma,

4 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız

5 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız
Devletin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülüğü anayasadan kaynaklanmaktadır. 1982 sayılı anayasada iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin konular aşağıdaki maddelerde hükme bağlanmıştır: Madde 2: Sosyal hukuk devleti

6 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız
Madde 5: Kişinin temel hak ve hürriyeti Yaşama hakkı Kişi dokunulmazlığı hakkı Sağlık hakkı Eğitim hakkı Dilekçe hakkı Özel yaşamın gizliliği Konut dokunulmazlığı Seçme ve seçilme hakkı Düşünce, kanaat ve ifade özgürlüğü Basın özgürlüğü Din ve vicdan özgürlüğü Haberleşme özgürlüğü Yerleşme ve seyahat özgürlüğü Toplantı hak ve özgürlüğü Bilim ve sanat özgürlüğü, TEMEL HAKLAR ÖZGÜRLÜKLER

7 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız
Madde 17: Yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı

8 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız
Madde 50: Yaş, cinsiyet ve güce göre özel korunma Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik MADDE 8 Kadın çalışanın kocası da işin postalar halinde yürütüldüğü aynı veya ayrı bir işyerinde çalışıyor ise kadın çalışanın isteği üzerine, gece çalıştırılması, kocasının çalıştığı gece postasına rastlamayacak şekilde düzenlenir MADDE 9 Gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın çalışanlar ise doğum tarihinden başlamak üzere kendi mevzuatlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bir yıl süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar.

9 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız
Madde 50: Yaş, cinsiyet ve güce göre özel korunma 4857 sayılı İş Kanunu : Genç işçi : 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişiyi, Çocuk işçi : 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişiyi, Okula devam edenlerin okula devamları ile okuldaki başarılarına engel olmayacak, Meslek seçimi için yapılacak hazırlıklara ya da yetkili makamlar tarafından yeterliliği kabul edilen mesleki eğitime katılmasına engel olmayacak işlerde çalıştırılabilirler.

10 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız
Madde 56: herkesin sağlıklı ve dengeli bir çerçevede yaşama hakkı Doğal güzelliklerin korunduğu, kentleşme ve sanayileşmenin getirdiği hava ve su kirlenmesinin önlendiği bir çevre

11 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatımız
Madde 60: Sosyal güvenlik hakkı: Devlet, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malûl ve gazileri korur ve toplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlar. Devlet, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır. Yaşlılar, Devletçe korunur. Yaşlılara Devlet yardımı ve sağlanacak diğer haklar ve kolaylıklar kanunla düzenlenir. Devlet, korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü tedbiri alır.

12 3.İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 1-2 Kamu ve özel sektör gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alındı. Kapsam: Sayı sınırı olmaksızın, Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar, Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri, Tarım vb. dahil tüm işkolları İstisna: TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri,

13 3.İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 3 Tanımlar. Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı Destek elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi

14 TANIM : İşveren vekili: İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimsedir. Sorumluluk ve zorunluluklar işveren vekilleri hakkında da uygulanır. İşveren vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur. Alt İşveren: Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işverendir.

15 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 6 Bütün işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi gibi profesyonellerin görev yapması sağlanacak. İş Güvenliği Uzmanı İşyeri Hekimi Diğer Sağlık Personeli . Kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler dahil olmak üzere tüm çalışanlara faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır

16 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 7 İş sağlığı güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı bulunanlardan, çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir. Ancak, Bakanlar Kurulu, ondan az çalışanı bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir. Giderler, iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finanse edilir.

17 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 8 İş yeri hekimi ve İş güvenliği uzmanı görevlendirilme şartları ve sorumlulukları İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları; görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirir; bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın yetkili birimine bildirir. Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur. Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

18 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 9 İş yeri tehlike sınıflarının belirlenmesi A Sınıfı Uzman Çok Tehlikeli B Sınıfı Uzman Tehlikeli C Sınıfı Uzman Az Tehlikeli

19 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 9 İş yeri tehlike sınıflarının belirlenmesi İŞ YERİ HEKİMİ KİMLER OLABİLİR? Türkiye’deki tıp fakültelerinden ya da yurt dışındaki tıp fakültelerinden mezun olup, YÖK’ten denkliğini almış ve diploması Sağlık Bakanlığı’nca onaylanmış hekimler katılabilir.

20 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 10 Risk Değerlendirilmesi, Kontrol Ölçüm ve Araştırma İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır: a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu. b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi. c) İşyerinin tertip ve düzeni. ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.

21 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 11 Acil Durum planları, yangınla mücadele ve ilkyardım çalışmalarının yapılması Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır

22 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 13 Çalışmaktan kaçınma hakkı Çalışan ciddi veya ciddiye yakın tehlike ile karşı karşıya kaldığında çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilir.

23 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 15 Sağlık Gözetimi Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır: 1) İşe girişlerinde. 2) İş değişikliğinde. 3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde. 4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.

24 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 19 Çalışanların yükümlülükleri Sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlü, İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek, Kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak, Tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapma

25 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 22 İş Sağlığı güvenliği kurulunun oluşturulması Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu altı aydan fazla süren işlerin yapıldığı tüm işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturulacak İşverenin yükümlülükleri: Kurul kararlarının uygulanması, Aynı çalışma alanındaki diğer işverenlerin bilgilendirilmesi, Alt işverenin katılacağı kurulun koordine edilmesi.

26 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Kurul üyeleri: İşveren veya işveren vekili, İş güvenliği uzmanı, İşyeri hekimi, ç) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi, d) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı, e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta, f) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci.

27 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
KURULUNUN ÇALIŞMA USULÜ Kurullar ayda en az bir kere toplanır, Tehlikeli işyerlerinde bu sürenin iki ay, az tehlikeli işyerlerinde ise üç ay olarak belirlenmesine karar verebilir, Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az kırk sekiz saat önce kurul üyelerine bildirilir, 3) Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası halleri veya özel bir tedbiri gerektiren önemli hallerde kurul üyelerinden herhangi biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir, 4) Kurul toplantılarının günlük çalışma saatleri içinde yapılması asıldır, 5) Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren veya işveren vekili başkanlığında toplanır, 6) Görüşülen konularla ilgili alınan kararları içeren bir tutanak düzenlenir,

28 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 23 İş Sağlığı güvenliğinin koordinasyonu Birden fazla işverenin olduğu yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusunda koordinasyon sağlanacak Aynı çalışma alanını paylaşan işyerlerinde işverenler tarafından Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, yönetim tarafından sağlanır.

29 3. İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Getirdikleri
Madde 25 İşin durdurulması İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.

30 KAYNAKLAR http://www.mevzuat.gov.tr/